Nr 4 (445) 2011

Spis treści nr 4/2011

Table of Contents

KRYZYS FINANSOWY W EUROPIE — REPERKUSJE DLA POLITYKI SPOŁECZNEJ — Włodz­imierz Anioł
OCHRONA RYZYKA STAROŚCI A ODRZUCONE PARADYGMATY SPOŁECZNEGO UBEZPIECZENIA EMERYTALNEGO — Urszula Kalina-Prasznic
INFRASTRUKTURA INSTYTUCJONALNA EKONOMII SPOŁECZNEJ — Mikołaj Niedek
RODZAJE DYSKRYMINACJI KOBIET NA RYNKU PRACY - Patrycja Zwiech

Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
SATYSFAKCJA Z PRACY U OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH O RÓŻNYM POZIOMIE IDENTYFIKACJI Z ZAWODEM — Stanisława Byra, Monika Parchomiuk

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
WSPÓŁCZESNE PRZESIEDLENIA DO POLSKI — UWARUNKOWANIA PRAWNE I PROPONOWANE ZMIANY DOTYCZĄCE REPATRIACJI - Paweł Hut

RECENZJE
ZWIĄZKI ZAWODOWE A NIEZWIĄZKOWE PRZEDSTAWICIELSTWA PRACOWNICZE W GOSPODARCE POSTTRANSFORMACYJNEJ pod redakcją Jerzego Wrat­nego i Marka Bed­narskiego — rec. Jan Czarza­sty

INFORMACJE
CZŁOWIEK W PRACY I POLITYCE SPOŁECZNEJ. KONFERENCJA W POZNANIU - Joanna Ratajczak-Tuchołka
DYLEMATY WSPÓŁCZESNEGO RYNKU PRACY. KONFERENCJA UE W KATOWICACH - Anna Skórska
WSPÓŁCZESNA KONDYCJA ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH I ORGANIZACJI PRACODAWCÓW. DEBATA IPiSS — Marta Derlacz-Wawrowska
KRYZYS I ZATRUDNIENIE — PRZYKŁADY EUROPEJSKIE. KONFERENCJA W PILZNIE - Leszek K. Gile­jko, Jan Czarzasty

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPiSS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Włodz­imierz Anioł
Kryzys finan­sowy w Europie — reperkusje dla poli­tyki społecznej
Artykuł pode­j­muje kwestię społecznych kon­sek­wencji obec­nego kryzysu finansowo-gospodarczego w Europie. Po pier­wsze, przed­stawia dzi­ała­nia wybranych kra­jów UE w zakre­sie kon­sol­i­dacji fiskalnej, w tym istotne cię­cia w wydatkach i świad­czeni­ach soc­jal­nych. Po drugie, pokazuje niek­tóre oznaki prze­wartoś­ciowań domin­u­jącego paradyg­matu roz­woju i filo­zofii poli­tyki społecznej, które są także pochodną ostat­nich per­tur­bacji na glob­al­nym i europe­jskim rynku. Po trze­cie, autor pod­sumowuje, iż ważnym zmi­anom może ulec w przyszłości sama Unia Europe­jska, w szczegól­ności możliwa jest ewolucja unii walu­towej w kierunku unii budże­towej i soc­jal­nej.
Pobierz plik »

Urszula Kalina-Prasznic
Ochrona ryzyka starości a odrzu­cone paradyg­maty społecznego ubez­pieczenia emery­tal­nego
Obow­iązu­jący od 1999 r. sys­tem emery­talny w znaczący sposób ograniczył kon­sty­tucyjne prawo oby­wa­teli do zabez­pieczenia społecznego po osiąg­nię­ciu wieku emery­tal­nego, gdyż pozbaw­iony jest pod­sta­wowych cech (paradyg­matów) ubez­pieczenia społecznego. W kon­strukcji I filaru (repar­ty­cyjnego) utrzy­mano pewne paradyg­maty ubez­pieczenia emery­tal­nego (m.in. ele­menty sol­i­darnoś­ciowe i redys­try­bucyjne). Jed­nakże wprowadze­nie kont indy­wid­u­al­nych (ewidencjonu­ją­cych wpłaty) oraz for­muły zdefin­iowanej składki znacząco osłabiło ubez­pieczeniową ochronę ryzyka emery­tal­nego nada­jąc jej formę oszczęd­ności przy­mu­sowych. Kon­strukcja II filaru (kap­i­tałowego) z założe­nia pozbaw­iona jest cech ubez­pieczenia społecznego. Opiera się na zindy­wid­u­al­i­zowanym sys­temie przy­mu­sowych inwest­y­cji, który prz­erzuca na jego członków szereg ryzyk, zarówno jed­nos­tkowych (ryzyka bio­ty­czne) jak i zbiorowych (rynkowych, poli­ty­cznych itp.), elimin­u­jąc soc­jalne efekty społecznej sol­i­darności.
Pobierz plik »

Mikołaj Niedek
Infra­struk­tura insty­tucjon­alna ekonomii społecznej
Artykuł kon­cen­truje się na pro­ce­sie tworzenia się w Polsce sieci insty­tucji, których celem jest wspieranie pod­miotów i przed­sięwz­ięć ekonomii społecznej. Dzi­ałanie takiego sys­temu insty­tucji jest, zadaniem autora, kluc­zowe dla roz­woju inic­jatyw mają­cych na celu akty­wiz­a­cję społeczną i zawodową osób zagrożonych społecznym wyk­lucze­niem. Istotny ele­ment tej infra­struk­tury powinny stanowić cen­tra ekonomii społecznej, które pow­stają w Polsce przy wspar­ciu środ­ków Europe­jskiego Fun­duszu Społecznego. Autor dookreśla funkcje, jakie te ośrodki powinny pełnić, aby wspierać rozwi­ja­jący się w Polsce sek­tor przed­siębiorstw społecznych.
Pobierz plik »

Patrycja Zwiech
Rodzaje dyskrymi­nacji kobiet na rynku pracy
Dyskrymi­nację kobiet na rynku pracy można zdefin­iować jako zróżni­cow­anie sytu­acji kobiet i mężczyzn w sferze zawodowej, wynika­jące z ograniczenia lub pozbaw­ienia równych praw i szans oraz zas­tosowa­nia różnych kry­ter­iów oceny dla osób o podob­nych cechach społeczno-zawodowych i demograficznych, prowadzące do bezpod­stawnie gorszego położe­nia kobiet. Celem niniejszego artykułu jest próba iden­ty­fikacji poszczegól­nych rodza­jów dyskrymi­nacji kobiet w kon­tekś­cie wybranych kry­ter­iów, ze szczegól­nym uwzględ­nie­niem kon­tek­stu rynku pracy. W artykule wyróżniono następu­jące kry­te­ria podzi­ału dyskrymi­nacji kobiet: pod­miot dyskrymin­u­jący, pref­er­encje pod­miotu dyskrymin­u­jącego, jawność wys­tępowa­nia, stopień pow­iąza­nia osoby dyskrymi­nowanej z rynkiem pracy oraz gwaran­towane prawa kobiet.
Pobierz plik »

Stanisława Byra, Monika Par­chomiuk
Satys­fakcja z pracy u osób niepełnosprawnych o różnym poziomie iden­ty­fikacji z zawo­dem
Za istotny cel reha­bil­i­tacji zawodowej osób niepełnosprawnych uznaje się obec­nie ich zatrud­nie­nie najbardziej efek­ty­wne w aspekcie dos­tosowa­nia do oso­bistych pref­er­encji i możli­wości. Real­iza­cja tego celu wymaga solid­nych pod­staw empirycznych, które dostar­czą infor­ma­cji na temat zawodowego funkcjonowa­nia tej grupy i przede wszys­tkim jego uwarunk­owań. Niniejsza praca wpisuje się w tą prob­lematykę. Zaprezen­towano w niej wyniki badań real­i­zowanych z udzi­ałem pracu­ją­cych zawodowo osób niepełnosprawnych. Celem pod­ję­tych analiz było stwierdze­nie współza­leżności między poziomem iden­ty­fikacji z wykony­wanym zawo­dem a satys­fakcją z pracy. Dla real­iza­cji zamierzenia badaw­czego wyko­rzys­tano narzędzia włas­nej kon­strukcji. Doko­nane ustal­e­nia, które należy uznać za przy­czynek do dal­szych eksplo­racji prob­lematyki, poz­woliły scharak­tery­zować osoby ujaw­ni­a­jące określony poziom iden­ty­fikacji z zawo­dem, dokonać oceny satys­fakcji z pracy w takich jej wymi­arach, jak: adek­wat­ność oczeki­wań i możli­wości do wymogów pracy, szanse roz­woju zawodowego, oso­bisty wkład w real­i­zowane obow­iązki zawodowe, graty­fikacja, formalno-organizacyjne warunki pracy, dos­tosowanie warunków fizy­cznych do ograniczeń wynika­ją­cych z niepełnosprawności, wspar­cie (udzielane i otrzymy­wane) w miejscu pracy oraz relacje społeczne, pon­adto określić jej nasile­nie w wymienionych aspek­tach u osób na różnym poziomie utożsami­a­ją­cych się z wykony­wam zawo­dem.
Pobierz plik »

Paweł Hut
Współczesne prze­siedle­nia do Pol­ski — uwarunk­owa­nia prawne i pro­ponowane zmi­any doty­czące repa­tri­acji
Dwie fale powo­jen­nych prze­siedleń do Pol­ski nie rozwiązały prob­lem dias­pory pol­skiej w Związku Sowieckim. Dane spisowe wykazy­wały obec­ność ponad mil­iona osób nar­o­dowości pol­skiej. Od 1990 r. prze­siedle­nia odby­wają się wyłącznie na mocy pol­s­kich przepisów. Uch­walona w 2000 r. ustawa o repa­tri­acji nie spełniła oczeki­wań związanych z masową imi­gracją Polaków z azjaty­ck­iej części byłego ZSRS. W 2010 r. pow­stał oby­wa­tel­ski pro­jekt ustawy o powro­cie represjonowanych przez władze sowieckie Polaków z azjaty­ck­iej części byłego ZSRS. Pro­jekt zobow­iązuje władze RP do więk­szego zaan­gażowa­nia w pro­ces prze­siedleń.
Pobierz plik »

Pon­adto w numerze:
Recen­zje z kra­jowych i zagranicznych pozy­cji
Spra­woz­da­nia z kon­fer­encji naukowych

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 4 (445), 2011

THE FINANCIAL CRISIS IN EUROPE — IMPLICATIONS FOR SOCIAL POLICY — Włodz­imierz Anioł
RETIREMENT RISKS AND NEGLECTED PATTERNS OF SOCIAL PROTECTION — Urszula Kalina-Prasznic
THE INSTITUTIONAL INFRASTRUCTURE OF SOCIAL ECONOMY IN POLAND — Mikołaj Niedek
KINDS OF GENDER DISCRIMINATION ON THE LABOUR MARKET — Patrycja Zwiech

ROM RESEARCH AND STUDIES
JOB SATISFACTION AMONG DISABLED PEOPLE WITH VARIOUS LEVELS OF PROFESSIONAL IDENTIFICATION — Stanisława Byra, Monika Parchomiuk

SOCIAL POLICY ABROAD
LEGAL RAMIFICATIONS OF CONTEMPORARY PATTERNS OF RESETTLEMENTS: SUGGESTED CHANGES — Paweł Hut

BOOK REVIEWS
Jerzy Wratny, M. Bed­narski (eds.), TRADE UNIONS AND NON-UNION FORMS OF EMPLOYEE REPRESENTATION IN THE POST-TRANSFORMATION ECONOMY — Reviewed by Jan Czarza­sty

INFORMATION
ON THE JOB: PERSPECTIVE OF SOCIAL POLICY. CONFERENCE IN POZNAŃ — Joanna Ratajczak-Tuchołka
CONTEMPORARY DILEMMAS OF LABOR MARKET. CONFERENCE UNIVERSITY OF ECONOMICS IN KATOWICE - Anna Skórska
CONTEMPORARY CONDITION OF TRADE UNIONS AND EMPLOYERS’ ORGANIZATIONS. DEBATE OF ILSS — Marta Derlacz-Wawrowska
COLLAPSING ECONOMIES AND EMPLOYMENT: EUROPEAN PATTERNS. CONFERENCE IN PILZNO — Leszek K. Gile­jko, Jan Czarzasty

NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY

We rec­om­mend the papers

Włodz­imierz Anioł
THE FINANCIAL CRISIS IN EUROPE — IMPLICATIONS FOR SOCIAL POLICY
This arti­cle addresses the ques­tion of social con­se­quences of the present finan­cial and eco­nomic cri­sis in Europe. Firstly, it con­sid­ers the process of imple­ment­ing fis­cal con­sol­i­da­tion mea­sures taken in selected EU coun­tries, includ­ing sub­stan­tial cuts in wel­fare pay­ments and ben­e­fits. Sec­ondly, it reviews a few signs of rethink­ing the dom­i­nant par­a­digm of devel­op­ment and phi­los­o­phy of social pol­icy which also result from the recent tur­bu­lences in global and Euro­pean mar­kets. Thirdly, the author con­cludes that the future of the Euro­pean Union itself may be sub­ject to impor­tant changes, includ­ing pos­si­ble tran­si­tion from the mon­e­tary union to a bud­get and social union.

Urszula Kalina-Prasznic
RETIREMENT RISKS AND NEGLECTED PATTERNS OF SOCIAL PROTECTION
The super­an­nu­a­tion sys­tem intro­duced in Poland in 1999 has largely lim­ited the con­sti­tu­tional right of indi­vid­u­als to social secu­rity after retire­ment as it lacks pri­mary fea­tures (par­a­digms) of social insur­ance. In the first pil­lar insur­ance scheme (repar­ti­tion scheme), some of the super­an­nu­a­tion insur­ance par­a­digms have been retained (includ­ing sol­i­dar­ity and redis­tri­b­u­tion). How­ever, new ele­ments such as indi­vid­ual accounts (with con­tri­bu­tion pay­ments record) or defined con­tri­bu­tion pay­ments have grossly reduced the retire­ment risk pro­tec­tion turn­ing the super­an­nu­a­tion insur­ance com­pul­sory sav­ing scheme. The sec­ond pil­lar insur­ance scheme (cap­i­tal scheme), by def­i­n­i­tion, is not a typ­i­cal social insur­ance. It is based on the sys­tem of com­pul­sory indi­vid­ual invest­ments where a num­ber of risks, includ­ing both indi­vid­ual risk (biotic risk) and gen­eral risk (mar­ket, polit­i­cal etc.), are imposed on its mem­bers and social sol­i­dar­ity effects are eliminated.

Mikołaj Niedek
THE INSTITUTIONAL INFRASTRUCTURE OF SOCIAL ECONOMY IN POLAND
The arti­cle focus on the process of cre­ation of the net­work of insti­tu­tions that can sup­port the devel­op­ment of social econ­omy in Poland. The activ­ity of such sys­tem should play key role in the process of social and pro­fes­sional acti­va­tion of dis­ad­van­taged peo­ples. The most impor­tant ele­ment of this insti­tu­tional infra­struc­ture have to play the Cen­ters of Social Econ­omy, that emerge recently numer­ously in Poland through the sup­port of Euro­pean Social Fund. The Author spec­ify the key func­tions, that should fill those Cen­ters in the devel­op­ment of social enter­prises in Poland.

Patrycja Zwiech
KINDS OF GENDER DISCRIMINATION ON THE LABOUR MARKET
Dis­crim­i­na­tion means a breach of the prin­ci­ple of equal­ity, which orders equal treat­ment “uni­form” peo­ple. The pur­pose of this arti­cle is attempt­ing to iden­tify spe­cific types of dis­crim­i­na­tion against women in the con­text of the selected cri­te­ria, with par­tic­u­lar empha­sis on labour mar­ket con­text. In arti­cle empha­sized the fol­low­ing cri­te­ria of gen­der dis­crim­i­na­tion: a dis­crim­i­na­tory per­son, pref­er­ences of a dis­crim­i­na­tory per­son, trans­parency, degree of con­nec­tion per­sons with the labour mar­ket and guar­an­teed the rights of women.

Stanisława Byra, Monika Par­chomiuk
JOB SATISFACTION AMONG DISABLED PEOPLE WITH VARIOUS LEVELS OF PROFESSIONAL IDENTIFICATION
Nowa­days one of the prin­ci­pal objec­tives of voca­tional reha­bil­i­ta­tion of the dis­abled is the adjust­ment of employ­ment oppor­tu­ni­ties to indi­vid­ual pref­er­ences and capa­bil­i­ties of the group in ques­tion. The ful­fill­ment of this goal requires a solid empir­i­cal basis which would pro­vide infor­ma­tion about the pro­fes­sional sit­u­a­tion of the respon­dents and its deter­min­ing fac­tors. These issues are sub­ject to dis­cus­sion in the present work which demon­strates the results of stud­ies con­ducted with the par­tic­i­pa­tion of pro­fes­sion­ally active peo­ple with dis­abil­i­ties. The analy­ses under­taken for the pur­pose aimed at deter­min­ing the inter­de­pen­dence between the level of pro­fes­sional iden­ti­fi­ca­tion and job sat­is­fac­tion. In order to real­ize this aim the researchers applied a set of self-devised ana­lyt­i­cal tools. The find­ings obtained from the stud­ies, which should be regarded as a con­tri­bu­tion to fur­ther explo­ration of the issues, made pos­si­ble not only the descrip­tion of the per­sons report­ing a par­tic­u­lar level of pro­fes­sional iden­ti­fi­ca­tion but they also facil­i­tated the assess­ment of job sat­is­fac­tion in terms of 1) com­pat­i­bil­ity of expec­ta­tions and capa­bil­i­ties with job require­ments, 2) career oppor­tu­ni­ties, 3) per­sonal con­tri­bu­tion to pro­fes­sional duties, 4) remu­ner­a­tion, 5) for­mal and orga­ni­za­tional aspects of work­ing con­di­tions, 6) adjust­ment of phys­i­cal con­di­tions to the lim­i­ta­tions result­ing from dis­abil­ity, 7) social sup­port (given and received) at work­place, as well as 8) social rela­tion­ships. Last but not least, the find­ings helped to deter­mine the degree of job sat­is­fac­tion in the above men­tioned cat­e­gories among the per­sons report­ing var­i­ous lev­els of pro­fes­sional identification.

Paweł Hut
LEGAL RAMIFICATIONS OF CONTEMPORARY PATTERNS OF RESETTLEMENTS: SUGGESTED CHANGES
Two waves of post-war relo­ca­tions to Poland didn’t solve the prob­lem of the Pol­ish Dias­pora in the Soviet Union. Cen­zus data showed the pres­ence over one mil­lion of per­sons of Pol­ish nation­al­ity. From 1990 relo­ca­tions are held exclu­sively by virtue of Pol­ish reg­u­la­tions. The act passed in 2000 on the repa­tri­a­tion didn’t meet expec­ta­tions of Poles asso­ci­ated with mass immi­gra­tion from the Asian part of for­mer Soviet Union. In 2010 a civil bill arose about the return of Poles vic­timised by Soviet author­i­ties from the Asian part of for­mer Soviet Union. The project obliges Pol­ish author­i­ties for big­ger involv­ing in the relo­ca­tions process.

Fur­ther­more:
Book reviews
Information

prze­jdź do Spisu treści

 

« powrót