Nr 1 (442) 2011

Spis treści nr 1/2011

Table of Contents

EFEKTYWNOŚĆ KSZTAŁCENIA W SZKOŁACH WYŻSZYCH — Urszula Jeruszka
RACJONALNE INWESTYCJE CZY ZŁUDNE NADZIEJE: NADWYŻKA WYKSZTAŁCENIA NA POLSKIM RYNKU PRACY — Anna Kier­sz­tyn
NASTOLETNIE MACIERZYŃSTWO WE WSPÓŁCZESNEJ POLSCE — Piotr Szukalski
PRAWA PACJENTA DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH I ICH KONTEKST - Mał­gorzata Serwach

Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
SAMORZĄDY I ORGANIZACJE POZARZĄDOWE: WSPÓŁPRACA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. PRZYKŁAD POWIATU SOKÓLSKIEGO — Joanna Szy­manowska

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
WSPÓŁCZESNE PRZESIEDLENIA DO FINLANDII — Paweł Hut

RECENZJE
Jad­wiga Suchecka: EKONOMIA ZDROWIA I OPIEKI ZDROWOTNEJ — rec. Beata Jack­owska

INFORMACJE
ZMODYFIKOWANE MINIMUM SOCJALNE W MARCU, CZERWCU I WRZEŚNIU 2010 R. — Piotr Kurowski
SYSTEM PODATKOWY OD DOCHODÓW OSOBISTYCH NA RZECZ RODZIN Z NIEPEŁNOSPRAWNYM DZIECKIEM. DEBATA IPiSS — Bożena Kołaczek

TRYBUNA CZYTELNIKÓW
WALKA ZE ZJAWISKIEM NIETERMINOWEGO WYPŁACANIA WYNAGRODZEŃ — Adam Zych

DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Urszula Jeruszka
Efek­ty­wność ksz­tałce­nia w szkołach wyższych
W artykule wskazano znacze­nie szkol­nictwa wyższego jako siły napę­dowej roz­woju gospo­darki i społeczeństwa. Ukazano najis­tot­niejsze kierunki zmian w tym sek­torze edukacji. Szczególną uwagę poświę­cono omówie­niu stanu szkol­nictwa wyższego w Polsce oraz prob­le­mowi jego efek­ty­wności. Kon­kluzje artykułu stanowi próba wskaza­nia metod, które zbliżą pol­skie uczel­nie do potrzeb społeczeństwa i gospo­darki oraz oczeki­wań pra­co­daw­ców.
Pobierz plik »

Anna Kier­sz­tyn
Racjon­alne inwest­y­cje czy złudne nadzieje: nad­wyżka wyk­sz­tałce­nia na pol­skim rynku pracy
Celem artykułu jest anal­iza skali i dynamiki nad­wyżki wyk­sz­tałce­nia (overe­d­u­ca­tion) na pol­skim rynku pracy. Wyko­rzys­tano w nim dane pochodzące z ogólnopol­skiego bada­nia pan­elowego (POLPAN), prowad­zonego w lat­ach 1988–2008 na losowej pró­bie osób w wieku powyżej 20 lat. Dane z ostat­niej fali pan­elu wskazują, że obec­nie mniej więcej co piąty pra­cownik w Polsce wykonuje zawód nie dopa­sowany do kwal­i­fikacji. Skala owego niedopa­sowa­nia wzrosła niemal trzykrot­nie, w porów­na­niu z 1988 r. Dal­sze anal­izy wykazały, że nad­wyżka wyk­sz­tałce­nia ma ten­dencję do utr­wala­nia się. Zagroże­nie trwałym niedopa­sowaniem zawodu do wyk­sz­tałce­nia jest kilka­krot­nie więk­sze wśród najmłod­szych kohort respon­den­tów.
Pobierz plik »

Piotr Szukalski
Nas­to­let­nie macierzyństwo we współczes­nej Polsce
Po dwóch dekadach szy­bkiego obniża­nia się skłon­ności nas­to­latek do posi­ada­nia potomstwa ostat­nie lata są okre­sem wzrostu w Polsce liczby urodzeń wydawanych na świat przez matki mające mniej niż 20 lat. W artykule przed­staw­iono demograficzne tło tego pro­cesu, jego przestrzenne zróżni­cow­anie oraz sku­pi­ono się na trzech gru­pach szczegól­nego zagroże­nia — matkach bardzo młodych (tj. w wieku 16 lat i mniej), matkach mają­cych więcej niż jedno dziecko, matkach niema­ją­cych kon­taktu z ojcem potomstwa.
Pobierz plik »

Mał­gorzata Serwach
Prawa pac­jenta do świad­czeń zdrowot­nych i ich kon­tekst 
Wprowad­zona w życie w czer­wcu ub. roku ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pac­jenta i Rzeczniku Praw Pac­jenta zaw­iera, jak wynika z samego jej tytułu, kat­a­log uprawnień przyz­nanych oso­bie, której zostały udzielone świad­czenia zdrowotne. Pac­jen­towi przyz­nanych zostało czter­naś­cie różnych uprawnień. Co do zasady zostały one wprowad­zone do postanowień ustawy o prawach pac­jenta z wyłącze­niem prawa do świad­czeń opieki zdrowot­nej finan­sowanych ze środ­ków pub­licznych, które wynika z przepisów ustawy o tym samym tytule. Przed­staw­ie­nie wszys­t­kich pre­rogatyw pac­jenta oraz pow­sta­ją­cych na ich tle wąt­pli­wości wymaga doko­na­nia szczegółowej anal­izy. Dlat­ego przed­miotem niniejszego artykułu są pod­sta­wowe prawa pac­jenta: do świad­czeń opieki zdrowot­nej finan­sowanych ze środ­ków pub­licznych oraz do świad­czeń zdrowot­nych. Prawa te funkcjonują równole­gle obok siebie, co skła­nia do anal­izy, jaki jest zakres obu uprawnień. W szczegól­ności celem artykułu jest udzie­le­nie odpowiedzi na pytanie, czy de facto ustawa o prawach pac­jenta i Rzeczniku Praw Pac­jenta przewiduje w tej mierze dodatkowe uprawnienia. Przed­staw­iona zostaje też różnica pomiędzy świad­czeni­ami zdrowot­nymi oraz świad­czeni­ami opieki zdrowot­nej oraz warunki, jakim udzielanie takich świad­czeń powinno odpowiadać. Wszys­tkie wskazane zagad­nienia zostały poparte bogatym orzecznictwem sądów pol­s­kich. Dodatkowo omówione zostały sankcje niedo­chowa­nia praw pac­jenta oraz sytu­acje, w których dopuszczalne jest ograniczenia takich praw.
Pobierz plik »

Joanna Szy­manowska
Samorządy i orga­ni­za­cje pozarzą­dowe: współpraca na rzecz osób niepełnosprawnych. Przykład powiatu sokól­skiego
Bezpośred­nie następstwo dokonu­jącego się pro­cesu trans­for­ma­cji społeczno-ekonomicznej to niewąt­pli­wie możli­wość ksz­tał­towa­nia nowych wymi­arów lokalnej poli­tyki społecznej, uwzględ­ni­a­jącej w tworze­niu i opty­mal­i­zowa­niu warunków życia i roz­woju społeczności lokalnych zarówno udział organów pub­licznych, jak i orga­ni­za­cji pozarzą­dowych. Par­ty­cy­powanie w dzi­ała­ni­ach na rzecz osób niepełnosprawnych powinno być zatem oparte na budowa­niu kom­pro­misu, “przełamy­wa­niu” różnic interesów, zapo­b­ie­ga­niu kon­flik­tom, abstra­howa­niu od włas­nych stanowisk a rozważa­niu ich w relacji z intere­sami innych pod­miotów usy­tuowanych w środowisku. Artykuł prezen­tuje współdzi­ałanie samorządu i orga­ni­za­cji pozarzą­dowych na rzecz osób niepełnosprawnych na przykładzie powiatu sokól­skiego w wojew­ództwie pod­laskim.
Pobierz plik »

Paweł Hut
Współczesne prze­siedle­nia do Fin­landii
Artykuł opisuje rozpoczętą u schyłku lat 80. akcję prze­siedleńczą oby­wa­teli ZSRS do Fin­landii. Trwałe osiedle­nie w Fin­landii wiązało się z akty­wnoś­cią insty­tucji rzą­dowych oraz pomocy społecznej. Pro­ces wiązał się z licznymi prob­le­mami o charak­terze adap­ta­cyjnym. Pon­adto wskazy­wano na male­jącą liczbę Finów na obszarze b. ZSRS. W efek­cie prowad­zonej akcji do Fin­landii przy­było około 40 tys. osób. Charak­terysty­czną cechą prze­siedleń jest wyma­gany okres pobytu w Fin­landii przed nadaniem oby­wa­telstwa.
Pobierz plik »

Pon­adto w numerze:
Recen­zje z kra­jowych i zagranicznych pozy­cji
Spra­woz­da­nia z kon­fer­encji naukowych

---

Social Pol­icy
Table of  Con­tents No 1 (442), 2011

ECONOMIC EFFECTIVENESS OF HIGHER EDUCATION — Urszula Jeruszka
RATIONAL INVESTMENTS OR FALSE HOPES: OVEREDUCATION ON THE POLISH LABOUR MARKET — Anna Kier­sz­tyn
TEENAGE MATERNITY IN CONTEMPORARY POLAND — Piotr Szukalski
CONTEXTUALITY OF THE MEDICAL SERVICES RECIPIENTS’ RIGHTS - Mał­gorzata Serwach

FROM RESEARCH AND STUDIES
LOCAL GOVERNMENT AND NON-GOVERNMENTAL ORGANIZATIONS: COOPERATION SERVING DISABLED. EXAMPLE FROM DISTRICT OF SOKÓŁKA — Joanna Szy­manowska

SOCIAL POLICY ABROAD
DISPLACEMENT PROCESSES CONTEMPORARY IN FINLAND — Paweł Hut

BOOK REVIEWS
Jad­wiga Suchecka: THE ECONOMICS OF HEALTH AND HEALTH CARE — Reviewed by Beata Jack­owska

INFORMATION
NEW SOCIAL MINIMA — MARCH, JUNE AND SEPTEMBER 2009 — Piotr Kurowski
TAX SYSTEM OF INDIVIDUAL INCOMES FOR FAMILIES WITH DISABLED CHILDREN. DEBATE ILSS - Bożena Kołaczek

READERS’ TRIBUNE
COPING WITH THE PHENOMENON OF LATE WAGES — Adam Zych

DIARY OF SOCIAL POLICY

We rec­om­mend the papers

Urszula Jeruszka
ECONOMIC EFFECTIVENESS OF HIGHER EDUCATION
The arti­cle dis­cusses the mean­ing of higher edu­ca­tions a dri­ving force behind the devel­op­ment of econ­omy and soci­ety. The most sig­nif­i­cant direc­tions of change in higher edu­ca­tion are shown. More­over, spe­cial atten­tion is paid to the state of higher edu­ca­tion in Poland and the prob­lem of its effec­tive. The arti­cle con­cludes with the dis­cus­sion about method to improve the effec­tive if insti­tu­tions of higher edu­ca­tion in Poland, which are already respond­ing to the needs of soci­ety and econ­omy and expec­ta­tions employers.

Anna Kier­sz­tyn
RATIONAL INVESTMENTS OR FALSE HOPES: OVEREDUCATION ON THE POLISH LABOUR MARKET
This arti­cle ana­lyzes the inci­dence and dynam­ics of overe­d­u­ca­tion on the Pol­ish labor mar­ket. It is based on data from a panel sur­vey (POLPAN), con­ducted on a rep­re­sen­ta­tive ran­dom sam­ple of indi­vid­u­als aged over 20 in the years 1998–2008. Accord­ing to the data from the last panel wave, cur­rently around one out of five Pol­ish work­ers are in occu­pa­tions below their skill level. The inci­dence of such mis­matches increased almost three­fold since 1988. Fur­ther ana­lyzes found that overe­d­u­ca­tion was char­ac­ter­ized by rel­a­tively high per­sis­tence. The risk of per­sis­tent over­school­ing was sev­eral times higher among the youngest cohorts of respondents.

Piotr Szukalski
TEENAGE MATERNITY IN CONTEMPORARY POLAND
After two decades when teenager fer­til­ity was rapidly dimin­ish­ing in Poland the last few years are period of oppo­site changes. In the arti­cle atten­tion was paid to the demo­graphic back­ground of the changes observed in the last decades and its spa­tial diver­sity. Because the most impor­tant sub­pop­u­la­tion from the point of view of social pol­icy “old hands” are extremely young moth­ers (i.e. aged 16 and less), moth­ers with at least two chil­dren, and moth­ers with no part­ner sup­port acces­si­ble data on the three groups were presented.

Mał­gorzata Serwach
CONTEXTUALITY OF THE MEDICAL SERVICES RECIPIENTS’ RIGHTS
Act of patient laws and Spokesman Patient Laws from 6.11.2008 includes index of rights, which were admit­ted per­son, who were given med­ical healthy ser­vices. Sub­ject of this arti­cle are pri­mary patient laws to healthy ser­vices and med­ical pro­ce­dure paid from pub­lic money. These rights are in par­al­lel, this is why is nec­es­sary case study of each law. Author of this arti­cle presents dif­fer­ence between indi­vid­ual rights and com­par­i­son them. All this issue were present back­ground on rich judg­ment of pol­ish courts.

Joanna Szy­manowska
LOCAL GOVERNMENT AND NON-GOVERNMENTAL ORGANIZATIONS: COOPERATION SERVING DISABLED. EXAMPLE FROM DISTRICT OF SOKÓŁKA
The arti­cle con­tains results of my own inves­ti­ga­tions per­tain­ing to the dif­fi­cul­ties with help­ing the dis­abled in their liv­ing envi­ron­ment. The study group con­sisted of 66 peo­ple employed in autonomous insti­tu­tions as well as pri­vate orga­ni­za­tions located in the Sokółka dis­trict of the Pod­laskie province. The goal of the study was to rec­og­nize the extent, form and effec­tive­ness of the col­lab­o­ra­tion between pub­lic insti­tu­tions and the non-profit sector.

Paweł Hut
DISPLACEMENT PROCESSES CONTEMPORARY IN FINLAND
This arti­cle describes started at 80. the dis­place­ment action for­mer soviet cit­i­zens to Fin­land. Permanent/hard set­tling was tied in Fin­land with activ­ity of gov­ern­ment office and social pol­icy insti­tu­tions. Process was tied with many prob­lems at the adap­ta­tion process. Besides, indi­cates on dimin­ish­ing num­ber Finns in for­mer USSR area. In effect of led action ca. 40 thou­sand per­sons arrived to Fin­land. Char­ac­ter­is­tic of dis­place­ment process in Fin­land is required period of stay in new coun­try before enforce­ment of cit­i­zen­ship status.

Fur­ther­more:
Book reviews
Information

prze­jdź do Spisu treści

« powrót