Nr 11-12 (416-417) 2008
Spis treści nr 11–12/2008
Table of Contents
numer monotematyczny poświęcony problematyce migracji i ich wpływowi na system zabezpieczenia społecznego. Wędrówka ludzi i świadczeń
OD REDAKTORÓW NUMERU — Gertruda Uścińska, Antoni Rajkiewicz
PRAWO PRACOWNIKÓW MIGRUJĄCYCH DO RÓWNEGO TRAKTOWANIA — Andrzej Świątkowski
SYTUACJA OBYWATELI POLSKICH NA RYNKU PRACY W ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWIE WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII. KONSEKWENCJE DLA SYSTEMU ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO - Simon Roberts
PRAWO DO SWOBODNEGO PRZEPŁYWU OSÓB I JEGO WPŁYW NA UPRAWNIENIA W DZIEDZINIE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO — Gertruda Uścińska
SPOŁECZNY WYMIAR EMIGRACJI W KRAJACH WYSYŁAJĄCYCH - Stanisława Golinowska
EMIGRACJA ZAROBKOWA POLAKÓW PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ — Edward Marek
WPŁYW MIGRACJI NA POLSKI SYSTEM ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO — ZMIANY PODAŻY PRACY - Anna Ruzik
KOORDYNACJA SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO — SKUTKI DLA POLSKIEGO SYSTEMU OPIEKI ZDROWOTNEJ — Elżbieta Czyżowska
KOORDYNACJA WSPÓLNOTOWA EMERYTUR I RENT — Izabela Kryśpiak
KOORDYNACJA ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH — Michał Drozdowicz
POLITYKA UE WOBEC PRACOWNIKÓW Z KRAJÓW TRZECICH - Beata Samoraj
RECENZJE
Gertruda Uścińska (red. nauk.): ZABEZPIECZENIE SPOŁECZNE W POLSCE. PROBLEMY DO ROZWIĄZANIA W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI — rec. Maciej
Żukowski NETWORK ON FREE MOVEMENT OF WORKERS WITHIN THE EUROPEAN UNION. REPORT ON 2006 — rec. Gertruda Uścińska
J.R. Carby-Hall: SYTUACJA MIGRANTÓW EKONOMICZNYCH Z POLSKI I INNYCH KRAJÓW A8 W PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ — rec. Maciej Zawistowski
Mirosława Jaworowska, Bronisław Gołębiowski: NOWOZELANDZKIE ROZMOWY — rec. Joanna Bednarska
Pobierz plik »
INFORMACJE
MIGRACJE ZAGRANICZNE A POLITYKA RODZINNA. SEMINARIUM NAUKOWE W WARSZAWIE — Bożena Kołaczek
BADANIA NAD PROCESAMI MIGRACJI W POLSCE I W UNII EUROPEJSKIEJ - Maciej Zawistowski
DOSTĘP POLAKÓW DO RYNKU PRACY W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ DO 31 GRUDNIA 2007 R. - Edward Marek
Pobierz plik »
NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
W numerze szczególnie polecamy artykuły:
Andrzej M. Świątkowski
Prawo pracowników migrujących do równego traktowania
Art.19 Europejskiej Karty Społecznej z 1961 r., ratyfikowanej przez Polskę zobowiązuję władze państw członkowskich Rady Europy do zagwarantowania pracownikom migrującym do równego traktowania m.in. w sprawach wynagrodzenia za pracę, warunków umowy o pracę oraz warunków zatrudnienia; członkostwa w związkach zawodowych; korzystania z uregulowań układów zbiorowych pracy wynegocjowanych przez partnerów społecznych. Przepisy EKS analizowane przez Autora zobowiązują władze państw członkowskich do zagwarantowania pracownikom migrującym w sprawach podatkowych oraz w postępowaniach sądowych. Autor analizuje konkluzje Europejskiego Komitetu Praw Społecznych i dochodzi do wniosku, iż władze Rzeczypospolitej Polskiej stosują się do międzynarodowych standardów ochrony praw pracowników migrujących.
Pobierz plik »
Simon Roberts
Sytuacja obywateli polskich na rynku pracy w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii. Konsekwencje dla systemu zabezpieczenia społecznego
Przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej (UE) 1 maja 2004 r. piętnaście krajów członkowskich oraz kraje mające wstąpić do Unii zawarły umowę dotyczącą systemu przejściowego, który pozwalałby ‘starym’ członkom Unii Europejskiej na kontynuację restrykcyjnej polityki w stosunku do rynku pracy w odniesieniu do obywateli “nowych” państw członkowskich. Podczas gdy dwanaście państw spośród unijnej “piętnastki” zachowało ograniczenia, Zjednoczone Królestwo, wraz z Irlandią i Szwecją, przyznało całkowity dostęp do swoich rynków pracy. Jednocześnie, wielka Brytania wprowadziła wymóg rejestracji w ramach Systemu Rejestracji Pracowników i wprowadziła poprawki do Testu Stałego Pobytu, by dodać wymóg prawa do stałego zamieszkania do tych, jakie spełnić trzeba by być uprawnionym do nieskładkowych zasiłków pomocy społecznej. Artykuł stara się przybliżyć profil polskich pracowników i ich rodzin na tle brytyjskiego rynku pracy w okresie 2004–2008; badane są uprawnienia do świadczeń systemu zabezpieczenia społecznego w kontekście zmieniających się rozporządzeń prawa brytyjskiego i Unii Europejskiej. Artykuł broni również tezy, że sprawiedliwa polityka migracyjna musi włączyć imigrantów w zakres podmiotowy solidarności społecznej stanowiącej podstawę systemu podatkowego i zabezpieczenia społecznego.
Pobierz plik »
Gertruda Uścińska
Prawo do swobodnego przepływu osób i jego wpływ na uprawnienia w dziedzinie zabezpieczenia społecznego
Artykuł podejmuje zagadnienia rozwoju prawa do swobodnego przepływu osób. Przedstawia aktualny zakres tego prawa w ustawodawstwie wspólnotowym, ze szczególnym uwzględnieniem zasad określonych w dyrektywie nr 2004/38 (najnowszy akt w tej dziedzinie). Artykuł podejmuje także ustalenie pozycji prawnej członków rodziny przemieszczającej się w ramach tej swobody. Wreszcie przedstawia aktualne problemy, jakie pojawiają się w zakresie przedmiotowym, rozumianym jako całość praw i obowiązków kształtujących swobodę przemieszczania się. W artykule zwraca się uwagę na kompatybilność regulacji dotyczących swobody przemieszczania się z innymi regulacjami decydującymi o zakresie korzystania z niej. Powoduje to szereg problemów prawnych, a także tych dla poziomu uprawnień socjalnych osób przemieszczających się.
Pobierz plik »
Stanisław Golinowska
Społeczny wymiar emigracji w krajach wysyłających
Społeczny wymiar emigracji w krajach wysyłających nie był dotychczas przedmiotem wnikliwej analizy. Dlatego cenne jest, że autorka podejmuje to wieloaspektowe zagadnienie. Zwraca uwagę na korzyści emigracji (np. transfery pieniężne, poprawa kapitału ludzkiego), jak i na jej niekorzyści (wpływ na sytuację demograficzną i na rynek pracy, na życie rodzinne — eurosieroctwo i inne).
Pobierz plik »
Edward Marek
Emigracja zarobkowa Polaków po akcesji do Unii Europejskiej
Emigracja zarobkowa Polaków po akcesji do UE jest przedmiotem analizy tego artykułu. Autor podejmuje w nim zasady dostępu do unijnych rynków pracy i faktyczne korzystanie z tego prawa. Ustala, czy i w jakim zakresie ograniczenia ustalone w Traktacie Akcesyjnym wpłynęły na korzystanie z prawa do przemieszczania się. Podejmuje się także odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie mogą nastąpić powroty migrantów.
Pobierz plik »
Anna Ruzik
Wpływ migracji na polski system zabezpieczenia społecznego — zmiany podaży pracy
Artykuł przedstawia zjawisko emigracji zarobkowej z Polski w kontekście zmian podaży pracy i ich możliwego wpływu na system zabezpieczenia społecznego w kraju wysyłającym. Pokazuje zarówno pozytywne zjawiska, jakimi są transfery i alternatywne miejsca pracy w sytuacji trudności w znalezieniu pracy w kraju, jak również możliwe zjawiska negatywne, szczególnie w długim okresie, wynikające z przyspieszonego trendu zmiany struktury wieku zasobów pracy. Dodatkowo autorka zwraca uwagę na wciąż niską (relatywnie do innych krajów UE) aktywność zawodową osób w wieku po 55. roku życia w Polsce.
Pobierz plik »
Elżbieta Czyżowska
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego — skutki dla polskiego systemu opieki zdrowotnej
Artykuł przedstawia realizację przez polskich obywateli wspólnotowego prawa do swobodnego przemieszczania się po terytorium Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego i jego skutki w odniesieniu do krajowego systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Wprowadzenie do tematyki koordynacji świadczeń rzeczowych stanowi krótka analiza najważniejszych jej zasad, tj.: równego traktowania, jedności stosowanego ustawodawstwa, zachowania praw nabytych i w trakcie nabywania, a także współpracy instytucji zabezpieczenia społecznego państw członkowskich. Ponadto omówione zostały aktualne problemy związane z realizacją koordynacji świadczeń rzeczowych, dane liczbowe dotyczące ilości dokumentów potwierdzających prawo do świadczeń rzeczowych, wydawanych Polakom wyjeżdżającym na pobyty czasowe i stałe do innych państw członkowskich Wspólnoty. W artykule przedstawione zostały również skutki finansowe koordynacji świadczeń rzeczowych dla Polski.
Pobierz plik »
Izabela Kryśpiak
Koordynacja wspólnotowa emerytur i rent
Artykuł prezentuje wybrane zagadnienia dotyczące wspólnotowej koordynacji systemów emerytalno-rentowych. W pierwszej części tego artykułu omówiono regulacje prawa wspólnotowego stosowane przy ustalaniu emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W drugiej części przedstawiono problemy związane z realizacją tych przepisów. Kolejna, trzecia część zawiera dane statystyczne za 2007 r. dotyczące emerytur i rent podlegających koordynacji wspólnotowej, pozostających w zakresie właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W podsumowaniu Autor przedstawił skutki stosowania w Polsce prawa wspólnotowego w zakresie koordynacji systemów emerytalno-rentowych oraz postawił tezę, że prawo to jest niezbędnym środkiem zapewniającym swobodny przepływ osób w obrębie Wspólnoty.
Pobierz plik »
Michał Drozdowicz
Koordynacja świadczeń rodzinnych
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało, że polski system zabezpieczenia społecznego został objęty przepisami koordynacji w tym zakresie. Każde z 27 państw Unii Europejskiej ma swój własny system zabezpieczenia społecznego. Dla osób, które w swojej karierze zawodowej podlegają różnym systemom ubezpieczeń w różnych państwach UE, ta wielość systemów powodowałaby negatywne konsekwencje. Trudno byłoby bowiem ustalić oraz wypłacić różnorodne świadczenia społeczne. Konieczne więc stało się takie skoordynowanie systemów zabezpieczenia społecznego, które pozwoliłoby wyeliminować powstawanie kolizji przepisów w tym zakresie. Takie zadanie spełniają właśnie przepisy o koordynacji. Artykuł skupia się na dziale zabezpieczenia społecznego dotyczącego koordynacji świadczeń rodzinnych i przedstawia statystyczny obraz transferu tych świadczeń.
Pobierz plik »
Beata Samoraj
Polityka UE wobec pracowników z krajów trzecich
Regulacje wspólnotowe podejmują także zasady zatrudniania w Unii Europejskiej pracowników z krajów trzecich. W artykule tym autorka przybliża obowiązujące przepisy w tym zakresie oraz politykę migracyjną Wspólnoty wobec tych obywateli.
Pobierz plik »
Ponadto w numerze:
Recenzje z krajowych i zagranicznych pozycji
Sprawozdania z polskich konferencji
Social Policy
Special issue — Migrations and their impact on social security scheme. People migrating; Benefits transferred
Table of Contents No 11–12(416–417), 2008
EDITORS NOTE – Gertruda Uścińska, Antoni Rajkiewicz
THE RIGHT OF MIGRANT WORKERS TO EQUAL TREATMENT – Andrzej Świątkowski
HARD WORKING IMMIGRANTS WELCOME: SOCIAL SECURITY FOR POLISH WORKERS IN THE UNITED KINGDOM – Simon Roberts
FREEDOM OF MOVEMENT OF PERSONS AND SOCIAL SECURITY ENTITLEMENTS IMPACT – Gertruda Uścińska
THE SOCIAL DIMENSION OF EMIGRATION IN MOTHER COUNTRIES OF MIGRANTS – Stanisława Golinowska
POLES’ ECONOMIC MIGRATIONS AFTER THE EU ENLARGEMENT – Edward Marek
MIGRATION AND POLISH SOCIAL SECURITY SYSTEM IMPACT OF LABOUR SUPPLY CHANGES – Anna Ruzik
SOCIAL SECURITY SYSTEM COORDINATION – CONSEQUENCES FOR POLISH HEALTH CARE SYSTEM – Elżbieta Czyżowska
COMMUNITY COORDINATION OF PENSIONS – Izabela Kryśpiak
COORDINATION OF FAMILY BENEFITS – Michał Drozdowicz
EUROPEAN UNION’S POLICY TOWARDS THIRD COUNTRIES EMPLOYEES – Beata Samoraj
BOOK REVIEWS
Gertruda Uścińska (ed.): SOCIAL SECURITY IN POLAND. PROBLEMS TO SOLVE IN NEAR FUTURE – Reviewed by Maciej Żukowski
NETWORK ON FREE MOVEMENT OF WORKERS WITHIN THE EUROPEAN UNION. REPORT ON 2006 – Reviewed by Gertruda Uścińska
J.R. Carby-Hall: THE TREATMENT OF POLISH AND OTHER A8 ECONOMIC MIGRANTS IN THE EUROPEAN UNION MEMBER STATES – Maciej Zawistowski
Mirosława Jaworowska, Bronisław Gołębiowski: NEW ZEALAND CONVERSATIONS – Reviewed by Joanna Bednarska
INFORMATION
INTERNATIONAL MIGRATIONS AND FAMILY POLICY. SEMINAR IN WARSAW – Bożena Kołaczek
THE REVIEW OF STUDIES ON MIGRATIONS IN POLAND AND EU – Maciej Zawistowski
ACCES OF POLISH EMPLOYESS TO LABOUR MARKETS IN EU COUNTRIES BEFORE DECEMBER 31TH 2007 — Edward Marek
DIARY OF SOCIAL POLICY
We Recommend the papers
Andrzej M. Świątkowski
THE RIGHT OF MIGRANT WORKERS TO EQUAL TREATMENT
Art. 19 of the European Social Charter of 1961, ratified by Poland obliges Member States to guarantee migrant workers who are nationals of a party to ESC to protection and assistance. Author deals with obligation of equal treatment in areas of: remuneration, employment and other working conditions; trade union memberships and the enjoyment of benefits of collective bargaining, taxation and legal proceedings. He examines conclusions of the European Committee of Social Rights and states that Poland complied its obligations established in international labour standards towards migrants workers.
Simon Roberts
HARD WORKING IMMIGRANTS WELCOME: SOCIAL SECURITY FOR POLISH WORKERS IN THE UNITED KINGDOM
Prior to Poland joining the European Union (EU) on 1 May 2004, the EU 15 and the accession countries agreed a transitional system, which would allow the ‘old’ Member States to continue to restrict access to their labour markets for accession country workers for up to five years. While twelve of the EU 15 initially left their restrictions in place, the United Kingdom (UK), along with Ireland and Sweden, granted immediate access to their labour markets. At the same time, the UK introduced legislation requiring accession country workers to register with the Worker Registration Scheme and amended the Habitual Residence Test to add a new right to reside requirement for non-contributory means-tested benefits. This paper looks at the position and profile of Polish workers and their families within the UK labour market during the period 2004–2008; examines entitlement to social security benefits for Polish workers in the context of evolving UK and EU social security regulations; and concludes that a just migration policy must include migrants in the solidarities that underpin the tax and public service system.
Gertruda Uścińska
FREEDOM OF MOVEMENT OF PERSONS AND SOCIAL SECURITY ENTITLEMENTS IMPACT
The paper is dealing with the issues of the law of freedom of movement. It presents the current state of affairs in Community law in general, and with regard to the Directive 2004/83 (the newest act in the field) in particular. The article is also discussing the notion of ‘the member of the family moving within the Community’ and the legal framework of this notion. Finally, the current problems with regard to the coverage and the range of laws and duties that the law of the freedom of movement consists of are discussed. The compatibility with other Community regulations on the subject is examined. There is a number of problems arising, also with the relation to the level of social security entitlements of the persons moving within the community
Stanisława Golinowska
THE SOCIAL DIMENSION OF EMIGRATION IN MOTHER COUNTRIES OF MIGRANTS
Due to the difference of migration processes in the EU; new member states ( NMS) are mainly sending countries while the old members of EU are mainly receiving countries, the balance of costs and benefits in the NMS is different from the old EU states. The emigration from the NMS is mainly seasonal labour migration. The emigrants want to find work quickly and earn money in a short time for consumption needs: their own and their family. Among the migrants of the NMS the application for social benefits in the receiving countries are relatively very rare. However, the emigrants create the social costs in the sending countries. They leave their families in the home country: children and parents. Separation from children and even abandoning them are one of the most dramatic results of the young, post-accession emigration to the Great Britain, Ireland, Italy and Spain. Moreover, social costs of the emigration of the 90s (mainly temporary and seasonal) after home-coming concerns health worsening and an increase of disability payments in the regions of the largest emigration.
Edward Marek
POLES’ ECONOMIC MIGRATIONS AFTER THE EU ENLARGEMENT
Many Poles have emigrated to the European Union countries to work. In years 2004–2007, total volume of such migration is estimated at 1860 thousand people, mainly to the Great Britain, Germany, and Ireland. Mass emigration causes a number of demographic and economic problems in Poland, in that also in the labour market. Because of approaching recession in the western countries returnmigration and an increase in the unemployment should be expected
Anna Ruzik
MIGRATION AND POLISH SOCIAL SECURITY SYSTEM IMPACT OF LABOUR SUPPLY CHANGES
The paper describes migration from Poland, its impact on the country labour supply and on the social security system in the sending country. It shows both advantages and disadvantages of migration. On one hand, there are remittances as a source of income for households and possibility to work abroad when unemployment in the source country is high. On the other hand, in the long run migration can possibly accelerate unfavourable ageing of workforce. Additionally, the author draws an attention to still very low labour force participation rate of people over 55 in Poland (in comparison to other EU countries).
Elżbieta Czyżowska
SOCIAL SECURITY SYSTEM COORDINATION – CONSEQUENCES FOR POLISH HEALTH CARE SYSTEM
The paper shows the realization by Polish citizens the Community Law of the right for free movement of persons within the territory of the European Union and the European Economy Area and its effects on the national health care system in Poland. The introduction to the subject of coordination of benefits in kind contains the short analysis of its main principles i.e.: equal treatment, one legislation applicative, retaining the acquired law and the law while acquisition as well as the cooperation of social security institutions of the member states. The article also reviews current problems concerning the realization of coordination of benefits in kind, the data concerning the number of documents certifying the right for benefits in kind issued for Polish during a short term stay, a long term stay or a residence in other member state. There are also reviewed the financial effects of the coordination of benefits in kind for Poland.
Izabela Kryśpiak
COMMUNITY COORDINATION OF PENSIONS
The paper presents chosen issues concerning the Community coordination of pension systems. The first part of this article is devoted to regulations of the Community provisions which are applying when determinating pensions from Social Insurance Fund. The second part concerns the problems connected with realization of the law. The third part presents statistics data in 2007 year concerning coordinated pensions, which are in Polish Social Insurance Institution competence. In the summary Author presented results of applying in Poland Community provisions on the coordination of pension systems and stated the thesis that the provisions are essential measure to guarantee the free movement of persons in the Community area.
Michał Drozdowicz
COORDINATION OF FAMILY BENEFITS
The paper focuses on the area of social security connected with the coordination of social security schemes and presents the problems arising in this matter.
Beata Samoraj
EUROPEAN UNION’S POLICY TOWARDS THIRD COUNTRIES EMPLOYEES
The paper presents the policy of European Union with regard to the workers being third country nationals. It presents the legal framework of their employment as well as the phases of building the migration policy scheme with regard to the third country nationals.
Furthermore:
Book reviews
Information
