Nr 11-12 (380-381) 2005

 Spis treści 11–12/2005

PRZYSZŁOŚĆ PAŃSTWA OPIEKUŃCZEGO I SYSTEMU ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO – Stanisława Goli­nowska
PRZYSZŁOŚĆ PAŃSTWA OPIEKUŃCZEGO Z PERSPEKTYWY EUROPEJSKIEJ – Andrzej M. Świątkowski
TENDENCJE DEMOGRAFICZNE W STARZEJĄCYM SIĘ ŚWIECIE I ICH KONSEKWENCJE – Renata Gabryszak
CZYNNIKI HAMUJĄCE WZROST WYNAGRODZEŃ – Adam Zych

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
 RYNEK PRACY W DANII – Władysław Zakrzewski

RECENZJE
Jacek Życiński: BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE W EUROPIE ZACHODNIEJ. HISTORIA MIESZKANIOWEJ SOLIDARNOŚCI – rec. Maciej Cesarski

WSPÓŁCZESNA POLITYKA SPOŁECZNA. DANE O PRZEMIANACH W KRAJU I ZA GRANICĄ
ŚWIAT WSPÓŁCZESNY – MISCELLANEA

INFORMACJE
MINIMUM SOCJALNE: WRZESIEŃ 2005 – Piotr Kurowski
LABOUR MARKET CHANGES AND WELFARE PERSPECTIVES IN EUROPE. V RAMOWY PROJEKT UE – Mag­dalena Pielińska
WPŁYW PROCESÓW MIGRACYJNYCH NA RYNEK PRACY I DYSHARMONIĘ ROZWOJU WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO. KONFERENCJA W OPOLU – Andrzej Brzez­ina
PRZEMIANY SPOŁECZNE, EKONOMICZNE I ORGANIZACYJNE WE WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARCE POLSKIEJ. KONFERENCJA NAUKOWA W OPOLU – Anna Mijal

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ 

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Stanisława Goli­nowska
Przyszłość państwa opiekuńczego i sys­temu zabez­pieczenia społecznego  
Zabez­piecze­nie społeczne jest jed­nym z więk­szych osiąg­nięć roz­woju cywiliza­cyjnego ludzkości. Pow­stało jako insty­tucja państwa nar­o­dowego w epoce uprze­mysłowienia. Powszech­ność zabez­pieczenia społecznego oraz decy­du­jąca rola państwa w jego wprowadza­niu i rozwi­ja­niu spowodowała, że nadano mu szer­szą nazwę – wel­fare state – co w języku pol­skim przyjęto nazy­wać państ­wem opiekuńczym. Państwo opiekuńcze jest ważnym ele­mentem trady­cyjnego państwa nar­o­dowego. Autorka w bardzo rzec­zowy sposób przed­stawia argu­menty uży­wane w kry­tyce państwa opiekuńczego, głównie jego wysokie koszty, jak i to, że insty­tucje wel­fare state nie odpowiadają na nowe wyzwa­nia społeczne, nie uwzględ­ni­ają nowych potrzeb i ignorują lub lekce­ważą pojaw­ie­nie się nowych kwestii społecznych. Kwestie te są odmi­enne od kwestii robot­niczej sprzed ponad stu lat, kiedy rodz­iło się wel­fare state. Autorka pokrótce przy­bliża te nowe kwestie społeczne. W artykule prezen­tuje także reformy państwa opiekuńczego, które były odpowiedzią na jego kry­tykę, m.in. prze­suwanie odpowiedzial­ności ku innym aktorom społecznym, pry­watyza­cja odpowiedzial­ności i komer­c­jal­iza­cja, decen­tral­iza­cja, współdzi­ałanie z NGOs, zmi­ana doty­chcza­sowych pri­o­ry­tetów. Na zakończe­nie wspom­ina także o zmi­anie kon­cepcji zabez­pieczenia społecznego, którą wymusza zmi­ana charak­teru pracy i trudny rynek pracy.
Pobierz plik »

Andrzej M. Świątkowski
Przyszłość państwa opiekuńczego z per­spek­tywy europe­jskiej
W artykule autor rozważa przyszłość zabez­pieczenia społecznego w Polsce na tle doświad­czeń europe­js­kich. Na początku autor stwierdził, że Pol­ska nie real­i­zowała mod­elu wel­fare state, bo po prostu nie było jej na to stać. Jed­nak europe­jskie doświad­czenia, a także real­i­zowana kon­cepcja „soc­jal­nej Europy” zobow­iązują władze pol­skie do zag­waran­towa­nia sys­temu zabez­pieczenia społecznego na ustalonym poziomie. W Polsce oraz w innych państ­wach Europy sys­temy bez­pieczeństwa soc­jal­nego są kon­struowane według wspól­nych reguł sfor­mułowanych w Europe­jskiej Kar­cie Społecznej z 1961 r., Zrewid­owanej Europe­jskiej Kar­cie Społecznej z 1996 r., a także w Zrewid­owanym Europe­jskim Kodek­sie Zabez­pieczenia Społecznego z 1990 r. lub Kon­wencji nr 102 doty­czącej min­i­mal­nych norm zabez­pieczenia społecznego z 1952 r. Wymienione akty między­nar­o­dowe nakładają na władze państw członkows­kich obow­iązki w zakre­sie utworzenia i utrzy­ma­nia powszech­nego sys­temu zabez­pieczenia społecznego, określają min­i­malny poziom świad­czeń społecznych wypła­canych w kra­jowych sys­temach zabez­pieczenia społecznego, zobow­iązują do pod­noszenia poziomu tych świad­czeń, nakazują przestrze­ganie zasady jed­nakowego trak­towa­nia ubez­piec­zonych bez względu na oby­wa­telstwo. Można ustalić, że kra­jowe sys­temy zabez­pieczenia społecznego rozwi­jają się według kon­cepcji opra­cow­anych przez Między­nar­o­dową Orga­ni­za­cję Pracy i Radę Europy. Mniejsza jest w tym zakre­sie rola Unii Europe­jskiej, która przede wszys­tkim zaj­muje się koor­dy­nacją sys­temów zabez­pieczenia społecznego, w mniejszym zaś zakre­sie har­mo­niza­cją. Har­mo­niza­cję sys­temów zabez­pieczenia społecznego w Europie autor przed­stawia na przykładzie art. 13 Europe­jskiej Karty Społecznej.
Pobierz plik »

Renaty Gabryszak
Ten­dencje demograficzne w starze­ją­cym się świecie i ich kon­sek­wencje
W artykule autorka porusza zagad­nienia demograficzne, szczegól­nie starze­nie się lud­ności świata, i ich kon­sek­wencje w pop­u­lacji świa­towej i poszczegól­nych społeczeństw. W ostat­nich lat­ach można zaob­ser­wować cztery niepoko­jące trendy w pop­u­lacji świa­towej: (1) zjawisko repro­dukcji zawężonej lud­ności, które wys­tępuje w więk­szości kra­jów świata; (2) nien­at­u­ralne zaburzenia między urodzeni­ami dziew­cząt i chłopców, co zakłóca równowagę płciową wśród bardzo młodych ludzi; (3) wzrost umier­al­ności i skróce­nie oczeki­wanej dłu­gości życia w ponad 40 kra­jach świata w wyniku niek­tórych chorób, takich jak HIV/AIDS.; (4) wyjątkowa sytu­acja demograficzna w USA, która kon­trastuje z coraz bardziej satrz3ejącym się społeczeństwa w Japonii, Europie Zachod­niej oraz w wielu innych rozwinię­tych kra­jach świata. Na tych właśnie czterech tren­dach sku­pia swoje rozważa­nia Renata Gabryszak. 
Pobierz plik »

Adam Zych
Czyn­niki hamu­jące wzrost wyna­grodzeń
 Impulsem do napisa­nia tego artykułu był – jak czy­tamy we Wprowadze­niu – artykuł prof. Zofii Jacukow­icz Pt. Płaca min­i­malna i bezrobo­cie – hipote­ty­czne związki („Poli­tyka Społeczna” nr 8/2005). W swoim artykule A. Zych zwraca uwagę czytel­nika na kilka czyn­ników, które utrud­ni­ają czy wręcz uniemożli­wiają pod­nosze­nie poziomu wyna­grodzeń w Polsce.
Pobierz plik »

Władysław Zakrzewski
Rynek pracy w Danii
Artykuł przy­bliża zagad­nienia związane z funkcjonowaniem rynku pracy w Danii: struk­turę zatrud­nienia, poziom, dynamikę i natęże­nie bezrobo­cia, insty­tucjon­alne czyn­niki wpły­wa­jące na rynek pracy, a także poli­tykę rynku pracy, w tym dzi­ała­nia pasy­wne i akty­wne.
Pobierz plik »

Pon­adto w numerze:
recen­zje pol­s­kich i zagranicznych pub­likacji, spra­woz­da­nia z kra­jowych kon­fer­encji, diar­iusz poli­tyki społecznej, nowości wydawnicze Insty­tutu Pracy i Spraw Soc­jal­nych oraz roczny spis treści artykułów zamieszc­zonych w 2005 r.

do Spisu treści

« powrót