Polityka Społeczna
Numer tematyczny 1/2008
DZIEDZICZENIE NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH
Pobierz numer 
Spis treści
Table of Contents
Redaktor prowadzący i recenzent: prof. dr hab. Wielisława Warzywoda-Kruszyńska (Uniwersytet Łódzki)
WPROWADZENIE – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska
PROJEKT PROFIT: GŁÓWNE ZAŁOŻENIA I METODOLOGIA BADANIA – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Ewa Rokicka
INSPIRACJE TEORETYCZNE PROJEKTU „PROFIT”. KONCEPTUALIZACJA MIĘDZYGENERACYJNEJ TRANSMISJI NIERÓWNOŚCI – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska
MAKROSPOŁECZNE DETERMINANTY DZIEDZICZENIA NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Jolanta Grotowska-Leder
MEZZOSPOŁECZNE DETERMINANTY DZIEDZICZENIA NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH. ANALIZA PORÓWNAWCZA ZASOBÓW NA POZIOMIE LOKALNYM – Tomasz Drabowicz, Wojciech Woźniak
RYZYKO DZIEDZICZENIA NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH WŚRÓD MŁODYCH MIESZKAŃCÓW EUROPEJSKICH MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI – Ewa Rokicka
PRZECIWDZIAŁANIE DZIEDZICZENIU NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH W OPINIACH TWÓRCÓW I REALIZATORÓW POLITYKI LOKALNEJ – Marta Petelewicz
POLITYKA SPOŁECZNA I JEJ INSTYTUCJE W WALCE Z REPRODUKCJĄ NIERÓWNOŚCI. REFLEKSJE MŁODYCH MIESZKAŃCÓW MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI, ZAGROŻONYCH DZIEDZICZENIEM NISKIEGO STATUSU – Magdalena Rek
POLITYKA RODZINNA NARZĘDZIEM PRZECIWDZIAŁANIA DZIEDZICZENIU STATUSU SPOŁECZNEGO? – Piotr Szukalski
SYSTEM EDUKACYJNY JAKO INSTRUMENT WYRÓWNANIA SZANS. PRZYPADEK FINLANDII – Wojciech Woźniak
SUPER OUTPUT AREAS ORAZ INDEKS WIELOWYMIAROWEJ DEPRYWACJI – POPRZEZ RZETELNĄ DIAGNOZĘ DO SKUTECZNYCH DZIAŁAŃ – Wojciech Woźniak
LOKALNE PARTNERSTWO NA RZECZ PRZEZWYCIĘŻANIA BEZROBOCIA I WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO MŁODZIEŻY – ZAUG, DOBRA PRAKTYKA Z GIESSEN (NIEMCY) – Wojciech Woźniak
Margherita Zander (red.): KINDERARMUT. EINFÜHRENDES HANDBUCH FÜR FORSCHUNG UND SOZIALE PRAXIS – rec. Joanna Biała
Francis G. Castles: THE FUTURE OF THE WELFARE STATE. CRISIS MYTHS AND CRISIS REALITIES – rec. Magdalena Rek
OD REDAKTORA NUMERU
Utrzymywanie się biedy wśród dzieci w krajach europejskich zwróciło uwagę polityków Unii na niebezpieczeństwo jej kontynuacji w kolejnym pokoleniu. Dzieje się tak wtedy, gdy dzieci urodzone w rodzinach biednych, będąc osobami dorosłymi, powielają los swoich rodziców i wychowują własne dzieci w warunkach niedostatku.
Unia Europejska uznała, że dziedziczenie nierówności społecznych jest nie tylko sprawą poszczególnych ludzi, lecz oznacza naruszenie fundamentalnych wartości: równości, solidarności i sprawiedliwości społecznej. Dlatego w ramach 6 Programu Ramowego Unii Europejskiej ustanowiony został temat badawczy odnoszący się do międzygeneracyjnego dziedziczenia nierówności społecznych.
W odpowiedzi na ogłoszenie Komisji Europejskiej konsorcjum składające się z reprezentantów siedmiu europejskich uniwersytetów i jednego niekomercyjnego centrum badawczego zgłosiło do konkursu projekt badawczy PROFIT (Policy Responses Overcoming Factors in the Intergenerational Transmission of Inequalities), w którym badacze postawili sobie za cel wskazanie zagrożeń dla społeczeństwa i wyzwań dla polityki społecznej, wynikających z reprodukowania się biedy i nierówności społecznych.
W projekcie problematyka międzypokoleniowej transmisji nierówności potraktowana została szeroko, choć uwaga badaczy skierowana była przede wszystkim na dziedziczenie biedy w europejskich miastach średniej wielkości, podlegających procesowi dezindustrializacji, oraz na działania lokalnej polityki społecznej zmierzające do wyrównywania szans życiowych dzieci i młodzieży pochodzących z rodzin o niskim statusie społecznym. Koncentracja badań na szczeblu lokalnym wynikała z faktu, że w krajach europejskich odpowiedzialność za realizację usług społecznych spoczywa na władzy lokalnej.
Badania zostały przeprowadzone w ośmiu krajach europejskich (Bułgaria, Estonia, Finlandia, Niemcy, Włochy, Litwa, Polska i Wielka Brytania) wyselekcjonowanych do badań ze względu na dominujący w nich model polityki społecznej. Zastosowano różne metody badawcze (ilościowe, jakościowe), obejmując badaniem różne grupy respondentów zaangażowanych w tworzenie i realizację polityki społecznej oraz stanowiących grupę docelową tych działań.
Bieżący numer „Polityki Społecznej” poświęcony jest prezentacji założeń i metodologii zastosowanej w projekcie oraz głównych wyników badań w perspektywie porównawczej.
Wielisława Warzywoda-Kruszyńska
Instytut Socjologii, Uniwersytet Łódzki
AUTORZY
Wielisława Warzywoda-Kruszyńska: prof. zw., dyrektor Instytutu Socjologii UŁ i kierownik Katedry Socjologii Ogólnej w tym Instytucie. Wiceprzewodnicząca Working Group 05 ISA, członek ESA, CROP (Comparative Research on Poverty) i National Council on Family Relations, USA. Kierownik polskiego zespołu badawczego w projekcie IPROSEC w 5 PR KE (2000–2003) oraz generalny koordynator projektu PFOFIT (Reakcje polityki na międzygeneracyjną transmisję nierówności) w 6 PR KE (2004–2007). Główne pola badawcze: bieda i społeczna ekskluzja (ze szczególnym uwzględnieniem dzieci), socjologia rodziny, młodzieży, struktury społecznej. Otrzymała wiele prestiżowych nagród za działalność naukową. Laureatka zespołowej Nagrody Państwowej II stopnia, laureatka subsydium profesorskiego Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, nagrody Prezydenta M. Łodzi oraz kilkakrotna laureatka nagrody Rektora UŁ. Autorka i redaktor 14 monografii oraz ponad 60 artykułów w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych. Redaktor naczelny czasopisma European Studies on Inequalities and Social Cohesion.
Jolanta Grotowska-Leder: dr hab., prof. ndzw. UŁ, pracownik Katedry Socjologii Ogólnej w Instytucie Socjologii. Członek ISA, ESA i CROP (Comparative Research on Poverty). Członek polskiego zespołu badawczego w projekcie “Invite. New Ways of Biographical Counseling in Rehabilitative Vocational Training” (Zaproszenie. Nowe zastosowania doradztwa biograficznego w rehabilitacji zawodowej; w grant KE 2004–2006), a także zespołu koordynującego projekt PROFIT (Reakcje polityki na międzygeneracyjną transmisję nierówności) w 6 PR KE (2004–2007), koordynator projektu MNiSW „Sieci wsparcia i lokalne partnerstwo w przezwyciężaniu wykluczenia społecznego i transmisji biedy (2005–2008). Zainteresowania naukowe: socjologia biedy, problematyka wykluczenia społecznego, bezrobocia oraz dewiacji społecznych, a także polityka społeczna. Laureatka Nagrody Naukowej Prezydenta M, Łodzi kilkukrotna laureatka nagrody Rektora UŁ za działalność naukową. Autorka i redaktor 6 monografii oraz ponad 50 artykułów w czasopismach i pracach zbiorowych. Członek rady redakcyjnej czasopisma European Studies on Inequalities and Social Cohesion.
Ewa Rokicka: dr hab., prof. nadzw. UŁ, pracownik Katedry Socjologii Ogólnej w Instytucie Socjologii. Członek ISA i ESA. Zainteresowania naukowe: problematyka nierówności społecznych, struktury społecznej i mobilności społecznej, partycypacji społecznej i politycznej, ekologii społecznej, a także metodologii badań ilościowych. Od 1992 r. uczestniczy w pracy międzynarodowych zespołów badawczych w ramach 5 Programu Ramowego UE; udział w międzynarodowych programach z zakresu dydaktyki: Tempus i Socrates/Erasmus. Kierownik i uczestnik projektów finansowanych przez MNiSW, a w latach 2004–2007 zastępca kierownika projektu badawczego PROFIT. Autorka kilkudziesięciu publikacji naukowych. Kilkukrotna laureatka nagrody Rektora UŁ za działalność naukową. Członek rady redakcyjnej czasopisma European Studies on Inequalities and Social Cohesion.
Piotr Szukalski: adiunkt w Zakładzie Demografii i Gerontologii Społecznej UŁ. Od 2002 r. w ramach grantów badawczych KBN i ISP realizuje badania nad populacją ludzi bardzo starych, uczestniczył także w interdyscyplinarnych międzynarodowych projektach badawczych realizowanych pod egidą 5 i 6 Programu Ramowego UE: IPROSEC (Improving Policy Responses and Outcomes to Socio-Economic Challenges: changes family structures, policy, and practice) i – jako członek zespołu koordynującego – w projekcie PROFIT (Policy Responses Overcoming Factors in the Inergenerational Transmission of Inequalities). Zainteresowania naukowe: gerontologia społeczna, nietradycyjne wzory życia rodzinnego i relacji międzypokoleniowych. Autor licznych publikacji z zakresu demografii, gerontologii społecznej, socjologii rodziny i polityki społecznej.
Wojciech Woźniak: asystent w Katedrze Socjologii Ogólnej UŁ. W latach 2004–2007 pełnił funkcję research fellow w zespole koordynującym PROFIT (Policy Responses Overcoming Factors in the Inergenerational Transmission of Inequalities), finansowanym przez 6 Program Ramowy Komisji Europejskiej. Autor lub współautor kilkunastu artykułów naukowych. Zainteresowania naukowe: nierówności i wykluczenie społeczne, socjologia edukacji oraz medycyny, polityka społeczna oraz metodologia badań społecznych. Autor kilkunastu artykułów opublikowanych w pracach zbiorowych i czasopismach naukowych. Pełni funkcję assistant editor czasopisma European Studies on Inequalities and Social Cohesion.
Marta Petelewicz: doktorantka w Instytucie Socjologii UŁ, studiuje także na kierunku childhood studies na Uniwersytecie Likoping (Szwecja). W latach 2004–2007 research assistant w międzynarodowym projekcie badawczym PROFIT (Policy Responses Overcoming Factors in the Inergenerational Transmission of Inequalities). Zainteresowania naukowe: socjologia dzieciństwa i problematyka nierówności społecznych.
Magdalena Rek: doktorantka w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. W latach 2004–2007 research assistant w międzynarodowym projekcie badawczym PROFIT (Policy Responses Overcoming Factors In The Inergenerational Transmission of Inequalities). Zainteresowania naukowe: problematyka struktury społecznej, nierówności społecznych i wykluczenia społecznego, socjologia edukacji, a także metodologia badań jakościowych. Autorka i współautorka kilkunastu tekstów naukowych i popularno-naukowych.
Joanna Biała: od października 2007 r. doktorantka w Instytucie Socjologii UŁ.Główne obszary jej zainteresowań naukowych to: nierówności społeczne, socjologia niepełnosprawności oraz socjologia dzieciństwa.
Social Policy
Table of Contents Special Issue No 1 2008
EDITORS NOTE – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Ewa Rokicka
PROFIT PROJECT: MAJOR ASSUMPTIONS AND RESEARCH METHODOLOGY – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Ewa Rokicka
THEORETICAL INSPIRATIONS FOR PROFIT PROJECT. CONCEPTUALIZATION OF INTERGENERATIONAL TRANSMISSION OF INEQUALITIES – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska
MACROSOCIAL DETERMINANTS OF SOCIAL INEQUALITIES INHERITANCE – Wielisława Warzywoda-Kruszyńska, Jolanta Grotowska-Leder
Mezzo-structural determinants of inequalities transmission (reproduction). Structural determinants of inequality transmission in medium-size towns. Comparative analysis of local resources – Tomasz Drabowicz, Wojciech Woźniak
THE RISK OF INHERITING SOCIAL INEQUALITIES AMONG THE YOUNG INHABITANTS OF EUROPEAN MEDIUM-SIZED TOWNS – Ewa Rokicka
COUNTERACTING INTERGENERATIONAL INHERITANCE OF SOCIAL INEQUALITIES IN THE OPINION OF THE LOCAL STAKEHOLDERS – Marta Petelewicz
SOCIAL POLICIES COUNTERACTING INTERGENERATIONAL TRANSMISSION OF INEQUALITIES. THE REFLECTIONS OF YOUNG ADULTS AT RISK OF LOW STATUS INHERITANCE, LIVING IN MEDIUM SIZE TOWNS – Magdalena Rek
FAMILY POLICY AND OVERCOMING INTERGENERATIONAL TRANSMISSION OF INEQUALITIES – Piotr Szukalski
EDUCATIONAL SYSTEM AS A TOOL OF EQUALIZING OPPORTUNITIES. THE CASE OF FINLAND – Wojciech Woźniak
“SUPER OUTPUT AREAS” AND INDEX OF MULTIPLE DEPRIVATION – THROUGH RELIABLE DIAGNOSIS TO EFFECTIVE ACTIONS – Wojciech Woźniak
LOCAL PARTNERSHIP IN OVERCOMING UNEMPLOYMENT AND SOCIAL EXCLUSION OF THE YOUNG – ZAUG, AN EXAMPLE OF BEST PRACTICE FROM GIESSEN (GERMANY) – Wojciech Woźniak
Margherita Zander (ed.): KINDERARMUT. EINFÜHRENDES HANDBUCH FÜR FORSCHUNG UND SOZIALE PRAXIS – Reviewed by Joanna Biała
Francis G. Castles: THE FUTURE OF THE WELFARE STATE. CRISIS MYTHS AND CRISIS REALITIES – Reviewed by Magdalena Rek
