Nr 3 (552) 2020
Spis treści 3/2020
POLITYKA SPOŁECZNA W DZIAŁANIU – Tadeusz Komorniczak
PRZESŁANKI KORZYSTANIA Z DORAŹNEJ POMOCY SPOŁECZNEJ – Elżbieta Szaniawska-Bigosińska, Zofia Czechowicz, Krystyna Osada
NIEPEŁNOSPRAWNI W POLSKIM SPOŁECZEŃSTWIE – Lucyna Frąckiewicz
Tworzenie nowych miejsc pracy i restrukturyzacja ekonomiczna – Stanisława Golinowska
POLITYKA SPOŁECZNA W TRAKTACIE AKCESYJNYM O PRZYSTĄPIENIU POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ – Piotr Zawadzki
FORMALIZACJA DZIAŁAŃ ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH – Agnieszka Hryniewicka
WOKÓŁ ZATRUDNIENIA CUDZOZIEMCÓW Z PAŃSTW TRZECICH W POLSCE – Maciej Duszczyk
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Tadeusz Komorniczak
POLITYKA SPOŁECZNA W DZIAŁANIU (s. 1–3)
Autor, koncentruje się na powiązaniach pomiędzy polityką gospodarczą i polityką społeczną, kładąc przy tym nacisk na to, że powiązania te nie mają jednokierunkowego charakteru, a polityka społeczna nie jest skrępowana jakimś rodzajem gospodarczego determinizmu. Drugi wątek tekstu to prezentacja i argumentacja na rzecz tezy, wedle której decyzje o charakterze „strategicznym” powinny być rozważane także na poziomie ich skutków dla polityki społecznej w wymiarze sektorowym czy branżowym. Wreszcie autor kładzie nacisk na to, że praktyczną formą polityki społecznej, zwłaszcza zaś polityki kształtowania struktury dochodów gospodarstw domowych, są decyzje podejmowane na poziomie przedsiębiorstw.
Słowa kluczowe: polityka gospodarcza, polityka społeczna, poziomy polityki gospodarczej i polityki społecznej, „strategiczny” wymiar polityki społecznej, socjalne funkcje zakładu pracy
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, ekonomia i finanse
Elżbieta Szaniawska-Bigosińska
Zofia Czechowicz
Krystyna Osada
PRZESŁANKI KORZYSTANIA Z DORAŹNEJ POMOCY SPOŁECZNEJ (s. 3–7)
Autorki rozpoczynają od konstatacji mówiącej, że w początkach lat 80. w województwie łódzkim podwoiła się liczba osób korzystających ze świadczeń społecznych. Na tę grupę osób składają się głównie emeryci i renciści otrzymujący odpowiednie świadczenia na minimalnym poziomie, co spycha ich poniżej progów ubóstwa. Autorki zwracają też uwagę na to, że jednym z kluczowych czynników kształtujących dobrostan ludzi w wieku 70–74 lata jest poczucie osamotnienia, często odczuwane bardziej dotkliwie, aniżeli poczucie biedy
Słowa kluczowe: dobrostan emerytów i rencistów, bieda i poczucie osamotnienia ludzi starych
BIBLIOGRAFIA
Raport Komitetu Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Omówienie, 1978. Opiekun Społeczny, nr 2.
Rabenda-Bajkowska, L., 1979. Jakość życia w koncepcjach teoretycznych i badaniach. Studia Socjologiczne, nr 3.
Tatarkiewicz, W. 1962. O szczęściu. Warszawa.
Piotrowski, J. 1973. Miejsce człowieka starego w rodzinnie i społeczeństwie. Warszawa: PWN.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, nauki socjologiczne
Lucyna Frąckiewicz (prof., Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach)
NIEPEŁNOSPRAWNI W POLSKIM SPOŁECZEŃSTWIE (s. 7–9)
W pierwszej części artykułu autorka prezentuje ogólną koncepcję projektu badawczego poświęconego sytuacji osób niepełnosprawnych i ich rodzin w polskim społeczeństwie, realizowanym od 1993 r. pod auspicjami Polskiej Akademii Nauk. Druga część tekstu wskazuje na rosnący udział osób niepełnosprawnych w polskim społeczeństwie i narastające trudności ich społecznej integracji. Autorka wskazuje też na to, że populacja osób niepełnosprawnych jest „populacją ryzyka” związanego z występowaniem w niej rozmaitych problemów społecznych
Słowa kluczowe: niepełnosprawność, społeczna integracja, warunki życiowe, udział w rynku pracy, rodzaje wsparcia dla osób niepełnosprawnych
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: polityka społeczna
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, ekonomia i finanse
Stanisława Golinowska (prof., Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
TWORZENIE NOWYCH MIEJSC PRACY I RESTRUKTURYZACJA EKONOMICZNA (s. 10–16)
Artykuł nie jest tylko podsumowaniem międzynarodowej konferencji, zorganizowanej pod patronatem ministra finansów Leszka Balcerowicza oraz ministra pracy Longina Komołowskiego w dniach 23–24 października 1998 r. w Warszawie. Zawiera także komentarze i refleksje autorki, która była jej współorganizatorem i aktywnym uczestnikiem. Zakresem tematycznym tekst obejmuje podstawowe zagadnienia rozwoju rynku pracy w kontekście problemów gospodarczych po upływie dekady polskiej transformacji. Dyskutowane zagadnienia dotyczyły takich tematów, jak: elastyczność rynku pracy, mobilność pracowników, kwalifikacji zasobów pracy i wyzwań związanych z kształceniem, motywującej i ochraniającej polityki wynagrodzeń (płacy minimalnej) i świadczeń społecznych sprzyjających restrukturyzacji, wzrostu znaczenia samorządowej polityki regionalnej oraz kierunków przemian dwóch branż szczególnych polskiej struktury gospodarczej: górnictwa i rolnictwa.
Słowa kluczowe: tworzenie nowych miejsc pracy, restrukturyzacja ekonomiczna, rynek pracy, elastyczność pracy, reformy polityki społecznej, restrukturyzacja górnictwa, restrukturyzacja rolnictwa
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: polityka społeczna
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, ekonomia i finanse
Piotr Zawadzki (dr, Uniwersytet Warszawski)
POLITYKA SPOŁECZNA W TRAKTACIE AKCESYJNYM O PRZYSTĄPIENIU POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ (s. 16–24)
Autor omawia złożoność negocjacji związanych z przystąpieniem Polski do UE, w szczególności zaś problematykę Załącznika XII, w którym – w Tytule 13 – omówione zostały podstawowe zagadnienia regulacji dotyczących polityki społecznej. W tekście zwraca się też uwagę na to, że postanowienia Traktatu w tym obszarze należy wiązać z innymi, wskazanymi dokumentami, które mu towarzyszą, zwłaszcza w dziedzinach takich, jak bezpieczeństwo pracy, dialog społeczny, równe warunki dostępu do zatrudnienia dla kobiet i mężczyzn i równe wynagrodzenia itp.
Słowa kluczowe: traktat akcesyjny, Załącznik XII, regulacje dotyczące bezpieczeństwa pracy, dialogu społecznego, równość dostępu do zatrudnienia, równość wynagrodzeń
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, nauki prawne
Agnieszka Hryniewicka
FORMALIZACJA DZIAŁAŃ ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH (s. 24–27)
Autorka koncentruje się na konsekwencjach nowych przepisów regulujących funkcjonowanie organizacji pozarządowych (2003 r.), a zwłaszcza tej ich części, które określają warunki transparencji finansowej ich działalności. Podstawowa teza tekstu mówi, że spełnienie tych warunków – bez czego trudno myśleć o budowaniu społecznego zaufania dla organizacji III sektora – wymaga daleko idącej profesjonalizacji ich działalności, co dla wielu z nich może stanowić poważną barierę o charakterze ekonomicznym i organizacyjnym
Słowa kluczowe: organizacje pozarządowe, finansowanie organizacji pozarządowych, zaufanie społeczne, transparencja działalności organizacji pozarządowych i jej koszty
BIBLIOGRAFIA
Dąbrowska, J., Gumkowska, M., Wygnański, J., 2002. Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych – raport z badań 2002. Warszawa: Stowarzyszenie KLON/JAWOR.
Głogosz, D., Strzemińska H., 1999. Współpraca pozarządowych organizacji nonprofit z administracją publiczną. Raport z badań empirycznych IPiSS. W: S. Golinowska, D. Głogosz D., red. Pozarządowe instytucje społeczne. Między państwem a społeczeństwem. Warszawa: IPiSS.
Irish, L., Simon, K., Kushen, R., 1999. Prawne regulacje działania organizacji pozarządowych. Warszawa: Stowarzyszenie na Rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych.
Leś, E., 2000. Od filantropii do pomocniczości. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.
Leś, E., 1998. Organizacje społeczne. Studium porównawcze. Warszawa: Fundusz Współpracy, Program Phare Dialog Społeczny.
Rymsza, M., 2001. Rola organizacji pozarządowych w realizacji zadań lokalnej polityki społecznej samorządu. W: Lokalna polityka społeczna. Konferencja i seminaria, Warszawa: Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, nr 3(42)01.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia i finanse, nauki o polityce i administracji
Maciej Duszczyk (prof., Uniwersytet Warszawski)
WOKÓŁ ZATRUDNIENIA CUDZOZIEMCÓW Z PAŃSTW TRZECICH W POLSCE (s. 27–32)
Polska w latach 2007–2008 dokonała znaczącej liberalizacji prowadzonej polityki imigracyjnej. Miało to spowodować wzrost zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, tak aby uzupełniali oni niedobry na rynku pracy. Artykuł analizuje zmiany skali zatrudnienia cudzoziemców jakie miały miejsce w latach 2008–2012. Wykorzystane do tego zostały dane Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Na tej podstawie dokonano oceny wprowadzonych zmian oraz ich skuteczności. W artykule znajdują się także rekomendacje, których zastosowanie spowodowałoby zwiększenie skuteczności polskiej polityki imigracyjne
Słowa kluczowe: imigracja, polityka imigracyjna, rynek pracy, skuteczność
BIBLIOGRAFIA
Castles, S., Miller, M.J., 2011. Migracje we współczesnym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Duszczyk, M., Szylko-Skoczny, M., 2011. Przeprowadzenie badań nt. systemów imigracji różnych grup migranckich oraz dopuszczenia ich do polskiego rynku pracy, np.: osób wysoko wykwalifikowanych; zagranicznych studentów polskich uczelni; studentów szkół zagranicznych odbywających praktykę/staż w Polsce; pracowników delegowanych przez firmy zagraniczne; pracowników tymczasowych z państw sąsiadujących, raport z badań realizowanych przez IPS UW na zlecenie CRZL w latach 2008 –2009, nieopublikowany, Warszawa.
Duszczyk, M., 2012. Polska polityka imigracyjna a rynek pracy. Warszawa: Wydawnictwo Aspra-JR.
GUS, 2012. Rocznik demograficzny 2012, Warszawa: GUS.
Klaus, W., red. 2011. Ziemia obiecana? Warunki pracy cudzoziemców w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
Massey, D.S., 1999. International Migration at the Dawn of the Twenty-First Century: The Role of the State. Population and Development Review”, Vol. 25, no. 2.
MPiPS, kolejne lata. Zezwolenia na pracę wydane w latach 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 i 2012. Warszawa: MPiPS.
MPiPS, kolejne lata. Oświadczenia pracodawców o zamiarze powierzenia zatrudnienia cudzoziemcowi bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę w latach 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 i 2012. Warszawa: MPiPS.
Zolberg, A.R., 2006. A Nation by Design. Immigration Policy in the Fashioning of America. New York: Russell Sage Foundation.
ZUS, odpowiednie lata. Liczba ubezpieczonych, którzy w zgłoszeniu do ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych podali obywatelstwo inne niż polskie – stan na 31.12.2011 i 31.12.2012. Warszawa: ZUS.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji
Social Policy
Table of Contents No 3/2020
SOCIAL POLICY IN ACTION – Tadeusz Komorniczak
SOCIAL ASSISTANCE FOR THE ELDERLY – Elżbieta Szaniawska-Bigosińska, Zofia Czechowicz, Krystyna Osada
DISABLED PERSONS IN THE POLISH SOCIETY – Lucyna Frąckiewicz
THE CREATION OF NEW JOBS AND ECONOMIC RESTRUCTURING – Stanisława Golinowska
SOCIAL POLICY IN THE ACCESSION TREATY ON POLAND’S ACCESSION TO THE EUROPEAN UNION – Piotr Zawadzki
FORMAL SIDE OF NGO’S ACTIVITY – Agnieszka Hryniewicka
ON EMPLOYMENT OF THIRD-COUNTRY NATIONALS IN POLAND – Maciej Duszczyk
DIARY OF SOCIAL POLICY
Tadeusz Komorniczak
SOCIAL POLICY IN ACTION (p. 1–3)
The first and major thesis of the paper indicate the need to integrate social policy and economic policy and careful analysis of the variety of links between the two. Author indicates also the need to integrate policy decisions made on the ‘strategic’ level of policy with policy outcomes that appear within particular, sectoral settings affected by such ‘strategic’ decisions. Author argues also that family incomes structure should to be shaped not only by economic but also by social considerations taking into account an idea of social justice. Within this framework social policy decisions made by companies are of particular importance
Key words: economic policy, social policy, levels of public policy, ‘strategic’ dimension of economic and social policy, social functions of company
Elżbieta Szaniawska-Bigosińska, Zofia Czechowicz, Krystyna Osada
SOCIAL ASSISTANCE FOR THE ELDERLY (p. 3–7)
At the beginnings of the ’80 in Łódź voivodship number of persons receiving social assistance benefits doubled, and – as authors indicate – they were mostly elderly who do not receive any retirement pensions or receiving them at the minimal statutory level, what makes them extremely poor. Taking these facts as a starting point authors describe living conditions of the elderly from the age cohort 70–74.
Key words: living conditions of the elderly, incomes of the elderly, poverty, loneliness
Lucyna Frąckiewicz (Professor, University of Economics in Katowice)
DISABLED PERSONS IN THE POLISH SOCIETY (p. 7–9)
The first part of the paper informs about research project concerning social and economic situation of disabled people and their families that has been started in ’93 under auspices of the Polish Academy of Science. Main efforts of the project cover 17 major areas of study: from living conditions of the disabled people and social attitudes towards them to their situation on the labour market and barriers that make an ideal of social participation as well as relevant efforts difficult to implement. The second part of the paper describes dynamic increases of the share of the disabled persons in the society and indicates number of social problems they are facing in their efforts to maintain more or less satisfactory social life.
Key words: disability, living conditions, social integration, labour market participation, social support for disabled people and their families
Stanisława Golinowska (Professor, Institute of Labour and Social Studies)
THE CREATION OF NEW JOBS AND ECONOMIC RESTRUCTURING (p. 10–16)
The article was created not only as a summary of the international conference organized under the auspices of the Minister of Finance Leszek Balcerowicz and the Minister of Labour Longin Komołowski on October 23–24, 1998 in Warsaw. It also contains comments and reflections of the author, who was a co-organizer and active participant of this conference. The thematic covers the basic issues of labour market development in the context of economic problems of the passing decade of the Polish transformation. The topics discussed concerned problems such as: labour market flexibility, employee mobility, skills of labour resources and education challenges. The debate also concerned: motivation instruments including payroll (minimum wage) and social benefits policies, that favour of restructuring, increase in the importance of regional policy and local government, and directions of transformation of two special branches of the Polish economic structure: mining and agriculture.
Key words: creation of new jobs, economic restructuring, labour market, flexibility, social policy reforms, mining restructuring, agriculture restructuring
Piotr Zawadzki (PhD, University of Warsaw)
SOCIAL POLICY IN THE ACCESSION TREATY ON POLAND’S ACCESSION TO THE EUROPEAN UNION (p. 16–24)
The paper deals with the complexities concerning social policy in the Accession Treaty and, in particular with the Appendix XII (Title 13) referring to the social policy and employment policy Author indicates rather general or strictly technical regulations concerning both issues. He indicates, however, that – regardless to formal statuses – equally important are political declarations concerning such issues as work safety, equal opportunities of employment, social dialogue, etc.
Key words: Accession Treaty, Appendix XII, political declarations in the sphere of social policy, employment equal opportunities, social dialogue
Agnieszka Hryniewicka
FORMAL SIDE OF NGO’S ACTIVITY (p. 24–27)
Taking as a reference point the new legal regulation of the III Sector organizations activity (2003) author comments on conditions of cooperation between variety of the NGO and public (both governmental and self-governmental) administration. The author focus is mostly on conditions of financial transparency of the III Sector organizations, problem of public trust as a pre – condition of such trust and the burden of required professionalization that comes with it.
Key words: III Sector organizations, social trust, NGO transparency
Maciej Duszczyk (Professor, University of Warsaw)
ON EMPLOYMENT OF THIRD COUNTRY NATIONALS IN POLAND (p. 27–32)
From 2007 to 2008 Poland largely liberalised its immigration policy. This process aimed to increase the employment of foreigners in Poland with a view to supplementing the labour market shortages. The article analyses the changes in the scale of foreigners’ employment that took place from 2008 to 2012, using data sourced from the Ministry of Labour and Social Policy and Social Insurance Institution. On this basis, the introduced changes and their effectiveness was assessed. Moreover the article contains recommendations which, if carried into effect, might result in increased effectiveness of Polish migration policy.
Key words: immigration, immigration policy, labour market, effectiveness
« powrót
