Nr 2 (551) 2020
Spis treści 2/2020
MIĘDZYNARODOWE STANDARDY PRACY W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ: PRZESZŁOŚĆ, TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ – Werner Sengenberger
100-LECIE MOP JAKO KONTEKST DLA DYSKUSJI O PRZYSZŁOŚCI PRACY – Jacek Piotr Męcina, Michał Niedziela
SPOJRZENIE NA TERAŹNIEJSZOŚĆ I NA PRZYSZŁOŚĆ PRAWA PRACY I STOSUNKÓW PRACY W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ – Cristina Mihes
MINIMUM SOCJALNE W TRZECIM KWARTALE 2019 R. – Piotr Kurowski
VARIA
INDEKS SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ – Kazimierz W. Frieske
NOWOŚCI WYDAWNICZE – oprac. Beata Kaczyńska
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Werner Sengenberger (dr, Dyrektor Biura MOP na Europę Środkowo-Wschodnią w Budapeszcie)
MIĘDZYNARODOWE STANDARDY PRACY W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ: PRZESZŁOŚĆ, TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ (s. 1–9)
Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) powstała w wyniku projektu reform mających na celu poprawę warunków pracy w obliczu fali ruchów rewolucyjnych, przetaczającej się podczas I wojny światowej i po jej zakończeniu. W swojej stuletniej historii MOP stworzyła spójny i kompleksowy system minimalnych międzynarodowych standardów pracy, zawarty przede wszystkim w jej konwencjach i zaleceniach, wraz z mechanizmem nadzoru i pomocą techniczną w zakresie stosowania i kontroli przestrzegania tych standardów. Standardy czy normy MOP są powszechnie obowiązujące, niezależnie od poziomu rozwoju kraju, kultury, tradycji i kategorii zatrudnienia pracownika lub typu przedsiębiorstwa. Konwencje uznane przez Międzynarodową Organizację Pracy za podstawowe traktowane są na równi z prawami człowieka. Muszą one być przestrzegane i promowane przez wszystkie państwa członkowskie MOP niezależnie od tego, czy są ratyfikowane, czy nie. Celem standardów pracy MOP jest ustalenie efektywnych dopuszczalnych poziomów płac, godzin pracy, warunków zatrudnienia i usług socjalnych dla wszystkich krajów konkurujących ze sobą w światowej gospodarce, aby zapobiegać dumpingowi socjalnemu i zapewnić sprawiedliwą i stabilną globalizację. Znaczenie norm rosło wraz z kolejnymi etapami narastania globalnej współzależności i integracji gospodarczej, napędzanych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, przez ponadnarodowe łańcuchy dostaw i przez umowy handlowe. Liczne dowody empiryczne wskazują na to, że przestrzeganie zasad ustalonych w ramach MOP przynosi korzyści gospodarcze, społeczne i polityczne.
Słowa kluczowe: międzynarodowe standardy pracy, Międzynarodowa Organizacja Pracy, MOP, globalizacja gospodarcza
BIBLIOGRAFIA
Egger, Ph., Sengenberger, W., eds., 2003. Decent work in Denmark: Employment, social efficiency and economic security. Geneva: ILO.
Galli, R., Kucera, D., 2002. Labour standards and informal employment in Latin America. Discussion Paper. Geneva: International Institute of Labour Studies.
ILO, 2002. Decent work and the informal economy. Report VI. Geneva: International Labour Conference, 90th Session.
ILO, 2016. Non-standard employment around the world: Understanding challenges, shaping prospects. Geneva: ILO.
ILO, 2018a, Freedom of Association. Compilation of decisions of the Committee on Freedom of Association. 6th edition. Geneva: ILO.
ILO, 2018b. Women and men in the informal economy. A statistical picture. Third edition. Geneva: ILO.
ILO, 2019a. Report of the Committee of Experts on the Application of Conventions and Recommendations. Geneva: International Labour Conference, 108th Session.
ILO, 2019b. Work for a brighter future: Report of the Global Commission of the Future of Work. Geneva.
Kott, S., Droux, J., eds., 2013. Globalizing social rights: The ILO and Beyond. Geneva: ILO Century Series.
Kucera, D., 2002. Core labour standards and foreign direct investment. International Labour Review, Vol. 141(1–2).
Li, X., 1996. Asian values and the universality of human rights. W: Report from the Institute for Philosophy and Public Policy, Vol. 16(2).
Maul D., 2013. Human rights, development and decolonization. The International Labour Organization 1940–70. Geneva: Pelgrave Macmillan and ILO.
McCann, D., Lee, S., 2011. Regulating for decent work: New directions in labour market regulation. Geneva: ILO and Pelgrave.
Myrdal, G., 1994. The ILO in the cross-fire: Would it survive the social clause. W: W. Sengenberger, D. Campbell, eds. International Labour Standards and Economic Interdependence. Geneva: International Institute for Labour Studies.
OECD, 2019. Employment Outlook 2019: The Future of Work. Paris: OECD.
Rees, J., 1919. In defence of October. International Socialism, 52. London: Autumn.
Sen, A., 2000. Work and rights, International Labour Review, Vol. 193(2).
Sengenberger, W., 2006. International labour standards in the globalized economy: obstacles and opportunities for achieving social progress. W: J.D.R. Craig, S.M. Lynk, eds. Globalization and the Future of Labour Law. Cambridge: University Press.
Stiglitz, J., 2009. The global crisis, social protection and jobs. International Labour Review, Vol. 193(2).
Tapiola, K., 2019. The driving force: Birth and evolution of tripartism – Role of the ILO workers’ group. Geneva: ILO.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, ekonomia i finanse
Jacek Piotr Męcina (prof., Uniwersytet Warszawski)
Michał Niedziela (mgr, Uniwersytet Warszawski)
100-LECIE MOP JAKO KONTEKST DLA DYSKUSJI O PRZYSZŁOŚCI PRACY (s. 10–21)
Autorzy artykułu opisują wpływ działalności Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) na funkcjonowanie rynku pracy. Jego wskaźniki w Polsce nieustannie się poprawiają, ale uwaga przenoszona jest na inne aspekty, przykładowo z bezrobocia na aktywność zawodową. Zmieniające się realia panujące na świecie stawiają jednak przed organizacją nowe wyzwania, które wymagają odpowiedniej reakcji. Zmiany technologiczne mogą spowodować wielkie zmiany, które pozostawią wiele osób poza rynkiem pracy. Autorzy na końcu artykułu przedstawiają propozycje reform dotyczące jakości pracy oraz funkcjonowania rynku pracy.
Słowa kluczowe: Międzynarodowa Organizacja Pracy, MOP, przyszłość pracy, reformy rynku pracy
BIBLIOGRAFIA
Frey, C.B., Osborne, M.A., 2013. The Future of Employment: How Susceptible are jobs to computerisation. Dostępny w: https://www.oxfordmartin.ox.ac.uk/downloads/academic/The_Future_of_Employment.pdf [Dostęp: 6.09.2019].
Garben, S., 2017. The Constitutional (Im)balance between ‘the Market’ and ‘the Social’ in the European Union. European Constitutional Law Review, Vol. 13(1), p. 23–61.
Gardawski, J., 2009. Polacy pracujący a kryzys fordyzmu. Warszawa: Scholar. Dostępny w: http://www.europarl.europa.eu/atyourservice/en/displayFtu.html?ftuId=FTU_5.9.4.html [Dostęp: 6.09.2019].
ILO, 1999. Decent work. Report of the Director-General to the 87th Session of the International Labour Conference. Geneva: ILO.
ILO, 2008a. Chairperson’s report. Tripartite Meeting of Experts on the Measurement of decent Work. Geneva: ILO.
ILO, 2008b. Measurement of decent work. Discussion paper for the Tripartite Meeting of Experts on the Measurement of Decent Work. Geneva: ILO.
ILO, 2018. Global Wage Report 2018/19: What lies behind gender pay gaps. Geneva: ILO.
ILO, 2019a. Work for a brighter future. Geneva: ILO.
ILO, 2019b. World Employment and Social Outlook: Trends 2019. Geneva: ILO.
Kjellstrom, T. et al., 2016. Heat, Human Performance, and Occupational Health: A Key Issue for the Assessment of Global Climate Change Impacts. Annual Review of Public Health, Vol. 37, p. 97–112.
Maciejewski, M., Dimova, M., 2016. The ubiquitous digital single market, Fact Sheets on the European Union. Dostępny w: http://www.europarl.europa.eu/atyour-service/en/displayFtu.html?ftuId=FTU_5.9.4.html [Dostęp 6.09.2019].
Schwab, K., 2017. The Fourth Industrial Revolution. New York: Crow Business.
Somavia, J., 2004. The ILO Decent Work Agenda as the aspirations of people: The insertion of values and ethics in the global economy. W: D. Peccoud ed. Philosophical and spiritual perspectives on decent work. Geneva: ILO.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: polityka społeczna
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, ekonomia i finanse
Cristina Mihes (dr, Biuro Krajowe MOP w Europie Środkowej i Wschodniej)
SPOJRZENIE NA TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ PRAWA PRACY I STOSUNKÓW PRACY W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ (s. 21–28)
Celem artykułu jest przyjrzenie się ostatnim reformom prawa pracy w kilku wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz zbadanie sposobu, w jaki zmieniała się formuła zawierająca standardowy stosunek zatrudnienia i dynamikę procesów negocjacji układów zbiorowych. W pierwszej części omówiono cele polityki oraz czynniki stymulujące zmiany prawne, które wpłynęły na ostatnie reformy prawa pracy w podregionie i nimi kierowały. Zakres analizy objął również wpływy zewnętrzne kształtujące nowe wizje w zakresie polityki i działań naprawczych. W drugiej części przeanalizowano najnowsze tendencje w zakresie regulowania standardowych i niestandardowych stosunków pracy, a także układów zbiorowych jako determinantów warunków pracy i zatrudnienia. Przeanalizowano również nowe podejścia do wdrażania wytycznych dotyczących negocjacji układów zbiorowych, w tym autonomii stron oraz zasad uprzywilejowania. Trzecia część ma na celu zbadanie, jak będzie wyglądała przyszłość, jeśli będziemy podążać ścieżkami przetartymi przez prace Światowej Komisji MOP ds. Przyszłości Pracy, ze szczególnym uwzględnieniem powszechnej gwarancji zatrudnienia. Na koniec na podstawie przeanalizowanych danych i polityk wyciągnięto szereg wniosków.
Słowa kluczowe: reformy prawa pracy, stosunki pracy, niestandardowe formy pracy, przyszłość pracy, MOP, Europa Środkowo-Wschodnia
BIBLIOGRAFIA
Casale, G., ed., 2011. The employment relationship – A comparative overview. Geneva and Oxford: ILO and Hart Publishing.
Chivu, L., Ciutacu, C., Dimitriu, R., 2013. The Impact of Legislative Reforms on Industrial Relations in Romania. Budapest: ILO.
European Council, 2011. Presidency Conclusions. Brussels: European Council.
European Commission, 2010. Surveillance of Intra-Euro-Area Competitiveness and Imbalances. Brussels: DG Employment and Financial Affairs.
European Commission, 2012. Labour Market Developments in Europe. Brussels: EC.
European Commission, 2014. Industrial Relations in Europe. Brussels: EC.
European Commission, 2015. Industrial Relations in Europe. Brussels: EC.
European Commission, 2016. Economic Reform Programmes of Albania, the former Yugoslav Republic of Macedonia, Montenegro, Serbia, Turkey, Bosnia and Herzegovina and Kosovo (within the meaning of UNSC Resolution no. 1844). Institutional Papers 28. Brussels: Economic and Financial Affairs.
European Commission, 2017. Economic Reform Programmes of Albania, the former Yugoslav Republic of Macedonia, Montenegro, Serbia, Turkey, Bosnia and Herzegovina and Kosovo (within the meaning of UNSC Resolution no. 1844). Institutional Paper 55. Brussels: Economic and Financial Affairs.
European Court of Justice, 1996. Summary of the Judgment: Union Européenne de l’artisanat et des petites et moyennes entreprises (UEAPME) v Council of the European Union. Case T-135/96. Dostępny w: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A61996TJ0135 [Dostęp: 17.11.2019].
Fenwick, C., Kucera, D., Curtis, C., Lapeyre, F., Tchami, G., Stavrakis, C., Hunter, D., Marcadent, P., 2017. The Future of Work Centenary Initiative. Issue Note Series. Issue No. 3.
Gernigon, B., Odero, A., Guido, H., 2000. Collective bargaining: ILO standards and the principles of the supervisory bodies. Geneva: ILO.
Groisman, F., Boffi, S., Calero, A., Cuba, M., Liniado, J., Sconfienza, M., Parra, A., 2015. Social protection to the informal sector: the role of minimum wage and income transfer policies. Partnership for economic policy PEP-Working paper.
ILO, 2003. The scope of the employment relationship, ILO – Report to Conference. Geneva: ILO.
ILO, 2006. The employment relationship. ILO – Report to Conference. Geneva: ILO.
ILO, 2015. Non-standard forms of employment – Report for discussion at the Meeting of Experts on Non-Standard Forms of Employment. Geneva: ILO.
ILO, 2019. Work for a Brighter Future, Report of the ILO Global Commission on the Future of Work. Geneva: ILO.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: polityka społeczna
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, ekonomia i finanse
Piotr Kurowski (dr, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
MINIMUM SOCJALNE W TRZECIM KWARTALE 2019 R. (s. 29–31)
Artykuł omawia szacunki koszyków minimum socjalnego w trzecim kwartale 2019 r. Dynamika wartości koszykowych była nieco wyższa od wzrostu inflacji – wzrost koszyków w gospodarstwie jednoosobowym i czteroosobowym odpowiednio o 0,8% oraz 0,7%, przy wskaźniku CPI 0,3% w stosunku do drugiego kwartału. Na wzroście koszyków zaważyły w dużej mierze ceny żywności ujętej w koszyku. Wzrosły one o 1,4% – dwukrotnie szybciej niż inflacja dla tej grupy potrzeb (0,7%). Najbardziej wzrosły ceny owoców (o 3,3%), warzyw poza ziemniakami (o 3,1%) oraz produktów zbożowych (o 1,1%). Wzrost cen żywności był wzmocniony przez suszę.
Słowa kluczowe: minimum socjalne, ubóstwo, koszty utrzymania
BIBLIOGRAFIA
Golinowska, S., 1997. Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie. Warszawa: IPiSS.
Golinowska, S., 2018. O polskiej biedzie w latach 1990–2015, Definicje, miary, wyniki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
GUS, 2019. Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w październiku 2019 r. Warszawa: GUS.
Kurowski, P., 2019. Rola progów minimalnej konsumpcji w polityce społecznej w Polsce. Polityka Społeczna, nr 4, s. 43–48.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia i finanse, nauki o polityce i administracji
Social Policy
Table of Contents No 2/2020
INTERNATIONAL LABOUR STANDARDS IN THE GLOBAL ECONOMY: PAST, PRESENT AND FUTURE – Werner Sengenberger
100 YEARS OF THE ILO AS A CONTEXT FOR A DISCUSSION ON THE FUTURE OF WORK – Jacek Piotr Męcina, Michał Niedziela
A GLIMPSE INTO THE PRESENT AND FUTURE OF LABOUR LAW AND INDUSTRIAL RELATIONS IN CENTRAL AND EASTERN EUROPE – Cristina Mihes
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS FOR THE THIRD QUARTER OF 2019 – Piotr Kurowski
VARIA
INDEX OF SOCIAL JUSTICE – Kazimierz W. Frieske
NEW BOOKS – Prepared by Beata Kaczyńska
DIARY OF SOCIAL POLICY
Werner Sengenberger (PhD, ILO Office for Central and Eastern Europe in Budapest)
INTERNATIONAL LABOUR STANDARDS IN THE GLOBAL ECONOMY: PAST, PRESENT AND FUTURE (s. 1–9)
The foundation of the International Labour Organization is the off spring of a reform project to improve labour conditions in the face of revolutionary movements during and after World War I. In its 100-year history, the ILO has created a comprehensive system of minimum international labour standards largely laid down in Conventions and Recommendations, together with a supervisory mechanism and technical assistance for the application and control of the norms. The ILO norms are universally valid, independently of a country’s level of development, culture, tradition, and category of worker or enterprise. Conventions classified as fundamental are rated as human rights. They have to be respected and promoted by ILO member countries independently of ratification. ILO labour standards are directed to set an effective floor to wages, hours of work, conditions of employment and social services for all countries engaged in international competition in order to prevent social dumping and achieve fair and stable globalization. The relevance of the standards has grown with the successive stages of global economic interdependence and integration, driven by multi-national companies, cross-national supply chains and trade agreements. Abundant empirical evidence shows that the observance of ILO rules generates economic, social and political dividends.
Key words: international labour standards, International Labour Organization, ILO, economic globalization
Jacek Piotr Męcina (Professor, University of Warsaw)
Michał Niedziela (Master, University of Warsaw)
100 YEARS OF THE ILO AS A CONTEXT FOR A DISCUSSION ON THE FUTURE OF WORK (s. 10–21)
The authors of the article describe the impact of the International Labour Organization (ILO) on the functioning of the labour markets – in Poland and elsewhere. Due to the changing realities of the world, Organization faces new challenges that require appropriate responses. Technological changes can result in significant adjustments in the economy that will leave many people out of the labour market. At the end of the paper, the authors present reform proposals regarding the quality of work and the functioning of the labour market. Although labour market indicators in Poland are constantly improving, but the attention is shifted to other aspects, for example from fighting unemployment to increased promoting labour force participation and employment.
Key words: International Labour Organization, ILO, future of work, labour market reforms
Cristina Mihes (PhD, ILO Country Office for Central and Eastern Europe)
A GLIMPSE INTO THE PRESENT AND FUTURE OF LABOUR LAW AND INDUSTRIAL RELATIONS IN CENTRAL AND EASTERN EUROPE (s. 21–28)
This paper seeks to take a look at recent labour law reforms in a number of selected CEE countries, and to examine the manner, in which the equation of standard employment relationship and the dynamics of collective bargaining processes have changed. The 1st section discusses the policy goals as well as drivers of legal changes, which have affected and guided recent labour law reforms in the sub-region. External influences over shaping of the new policy visions and recovery policies are also examined here. The 2nd section examines recent trends in regulating standard and non-standard employment relationship, as well as the collective agreements as determinants of working conditions and terms of employment. It also analyses the new approaches in the implementation of the guiding principles of collective bargaining, including the autonomy of the parties, and the principle of favourability. Furthermore, the 3rd section seeks to explore what the future looks like by travelling the paths opened by the works of the ILO Global Commission on the Future of Work, with a special focus on the Universal Labour Guarantee. Finally, a number of conclusions are drawn on the basis of the analysed data and policies
Key words: labour law reforms, employment relationship, non-standard forms of work, future of work, ILO, Central and Eastern Europe
Piotr Kurowski (PhD, Institute of Labour and Social Studies)
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS FOR THE THIRD QUARTER OF 2019 (p. 29–31)
The article presents estimates of social minimum baskets – defined as a model allowing the minimum level for social integration of households – in the third quarter of 2019. The dynamics of basket values was slightly higher than the growth of inflation. In relation to the 2nd quarter, for single-person and four-person households the increase was of 0.8 and 0.7% respectively, while the inflation rate was 0,3%. The increase in social minimum baskets was largely influenced by food prices. They increased by 1.4%, twice as fast as the inflation for this group of needs (0.7%). The prices of fruit (by 3.3%) and vegetables other than potatoes (by 3.1%) and cereal products (by 1.1%) increased the most. The increase in food prices was reinforced by drought.
Key words: social minimum, poverty, living costs
