Nr 9 (546) 2019
Spis treści 9/2019
NAJEM MIESZKAŃ NA WARUNKACH SOCJALNYCH W KONTEKŚCIE ZMIAN MODELU POLITYKI MIESZKANIOWEJ W POLSCE – Andrzej Przymeński
STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO WYZWANIEM DLA PUBLICZNYCH SŁUŻB ZATRUDNIENIA W POLSCE – Michał Bruski
MINIMUM SOCJALNE W I KWARTALE 2019 R. – Piotr Kurowski
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
ZAKRESY WSPÓŁPRACY ASYSTENTA RODZINY Z PRACOWNIKIEM SOCJALNYM – Marta Czechowska-Bieluga, Barbara Sordyl-Lipnicka
PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU OSÓB STARSZYCH W POZNANIU POPRZEZ ZORGANIZOWANE FORMY REKREACJI FIZYCZNEJ – Alicja Kaiser
POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
ANALIZA CZASU PRACY W KRAJACH EUROPY ZACHODNIEJ – Rafał Domański
INFORMACJE
PRACA I POLITYKA SPOŁECZNA – TENDENCJE I WYZWANIA W ASPEKCIE PRZESTRZENNYM – Beata Kaczyńska
NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Andrzej Przymeński (prof., Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)
NAJEM MIESZKAŃ NA WARUNKACH SOCJALNYCH W KONTEKŚCIE ZMIAN MODELU POLITYKI MIESZKANIOWEJ W POLSCE (s. 1–7)
Przedmiotem artykułu jest najem mieszkań jako instrument pomocy mieszkaniowej dla gospodarstw o niskich i bardzo niskich dochodach w Polsce. Udzielanie pomocy w ramach dwu stosowanych obecnie form najmu jest zadaniem własnym gmin. Obecnie w Polsce wprowadzane są zmiany prawa, dające gminom możliwość większej elastyczności w tworzeniu zasobów mieszkaniowych i w gospodarowaniu nimi. Celem artykułu jest odpowiedź na dwa pytania: jakie skutki i potencjał możliwości niosą ze sobą wspomniane zmiany w zakresie realizacji zadania demarginalizacji mieszkaniowej gospodarstw domowych o niskich i bardzo niskich dochodach oraz czy aktualna polityka mieszkaniowa prowadzi do zmiany jej modelu? Narodowy Program Mieszkaniowy, zawierający słuszne cele i rozwiązania, dotąd nie przynosi wymiernych efektów w postaci zwiększenia skali tworzenia mieszkań społecznych ani poprawy w udzielaniu pomocy mieszkaniowej gospodarstwom domowym o niskich i bardzo niskich dochodach. Mamy ciągle do czynienia raczej z inercją starej polityki pomocy mieszkaniowej, która zresztą przynosi dobre rezultaty, ale w sektorze rynkowym. Nowe programy, nabierające w ostatnich miesiącach przyspieszenia, niosą ze sobą znaczny potencjał korzystnych zmian dla niezamożnych grup ludności. Analiza kierunku tych zmian prowadzi do wniosku, że model polskiej polityki pomocy mieszkaniowej zmienia się ku większej selektywności pomocy i ograniczenia jej do ludności niezamożnej.
Słowa kluczowe: polityka mieszkaniowa, mieszkalnictwo socjalne, pomoc mieszkaniowa, gospodarstwa domowe o niskich i bardzo niskich dochodach
BIBLIOGRAFIA
Bezpośrednie wydatki budżetu państwa na sferę mieszkaniową (2019), Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Warszawa, www.gov.pl/web/inwestycje-rozwoj [dostęp 1.07.2019].
Cesarski M. (2018), Polityka i sytuacja mieszkaniowa jako cywilizacyjne wyzwanie – Polska i świat, „Polityka Społeczna” nr 3, s. 14–20.
Lis P. (2018), Od uniwersalności do selektywności w społecznej polityce mieszkaniowej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, nr 2(334), s. 67–82.
GUS (2018a), Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.
GUS (2018b), Gospodarka mieszkaniowa w latach 2013–2017, Warszawa.
MIiR (2018), Narodowy Program Mieszkaniowy, Warszawa.
Przymeński A. (2016), System socjalnej pomocy mieszkaniowej w Polsce i jego ocena, „Polityka Społeczna”, nr 2, s. 29–37.
Przymeński A. (2016), Socjalny najem mieszkań jako instrument demarginalizacji mieszkaniowej w Polsce, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 32(1), s. 13–32.
Rataj Z. (2017), Główne problemy mieszkalnictwa dla niezamożnych gospodarstw domowych w Polsce i perspektywy zmian, „Studia Oeconomica Posnaniensia”, Vol. 5, No.11.
Suszyńska K. (2017). Interwencjonizm na rynku mieszkaniowym – rozważania na temat tendencji komercjalizacyjnych budownictwa społecznego, „Studia Oeconomica Posnaniensia”, Vol. 5, No.11.
STRONY INTERNETOWE
https://www.bgk.pl/bip/wykaz-gmin-stan-na-01–07-2019-r-796/[dostęp 30.07.2019].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia i finanse
Michał Bruski (mgr, Uniwersytet Gdański)
STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO WYZWANIEM DLA PUBLICZNYCH SŁUŻB ZATRUDNIENIA W POLSCE (s. 8–13)
Celem artykułu jest analiza potencjału urzędów pracy i ich inicjatyw podejmowanych w warunkach zmniejszania się dostępnych zasobów pracy na regionalnym rynku pracy na podstawie studium przypadku woj. pomorskiego. Obecne uwarunkowania formalno-instytucjonalne urzędów pracy działających w zdecentralizowanej strukturze samorządowej stwarzają zarówno liczne szanse, jak i istotne ograniczenia dla adekwatnego i konsekwentnego dostosowywania oferty usług w powiązaniu ze zmieniającymi się potrzebami społecznymi i rynkowymi. Artykuł jest głosem w dyskusji nad pożądanym kierunkiem zmian, który powinny przyjąć publiczne służby zatrudnienia w najbliższej przyszłości.
Słowa kluczowe: rola publicznych służb zatrudnienia, starzenie się społeczeństwa, zasoby pracy, regionalna polityka rynku pracy
BIBLIOGRAFIA
Aktywizacja zawodowa i Publiczne Służby Zatrudnienia w Polsce. Doskonalenie programów dla osób bezrobotnych (2016), Social Protection and Labor Global Practice, Bank Światowy.
Błędowski P. (2019), Polityka zatrudnienia wobec starszych pracobiorców w Polsce, w: E. Flaszyńska, Ł. Arendt (red.), Rozwój publicznych służb zatrudnienia. Stulecie 1919–2019, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Bruski M. (2016), Wyzwania dla rynku pracy w województwie pomorskim wynikające z prognozy demograficznej, w: I. Sobczak (red.), Rozwój demograficzny województwa pomorskiego do 2035 roku – uwarunkowania i skutki, Wydawnictwo Gdańskiej Szkoły Wyższej, Gdańsk.
Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/web/lfs/data/database [dostęp 20.08.2019].
Jach K. (2015), Efektywność zatrudnieniowa oraz ekonomiczna usług poradnictwa zawodowego w Pomorskim Ośrodku Kompetencji. Wyniki testowania, „Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie”, nr 2–3(27).
Jach K. (2019), Metodyka wspomagania aktywności zawodowej osób z ograniczeniami funkcjonalnymi, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Jóźwiak J. (2013), Demograficzne uwarunkowania rynku pracy w Polsce, w: Kiełkowska M. (red.), Rynek pracy wobec zmian demograficznych, Instytut Obywatelski, Warszawa.
Kryńska E. (2006), Wydłużanie życia zawodowego na polskim rynku pracy, „Polityka Społeczna”, nr 9.
Kryńska E., Wiśniewski Z. (2007), Trzynaście tez w sprawie reformy polityki państwa na rynku pracy w Polsce, „Polityka Społeczna”, nr 9.
Kukulak-Dolata I. (2016), Nowe zasady działania publicznych służb zatrudnienia – szanse i zagrożenia, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 257.
Martynuska A. (2015), Praktyka publicznych służb zatrudnienia – potrzeba realnej reformy, „Polityka Społeczna”, nr 2 (18T).
Meeting the Challenge of Europe’s Aging Workforce. The Public Employment Services Response (2011), European Network of Head of PES, Warsaw, https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=7301&langId=en, [dostęp 20.06.2019].
Męcina J. (2013), Niewykorzystane zasoby. Nowa polityka rynku pracy, Instytut Polityki Społecznej UW, Warszawa.
Męcina J. (2015), Reforma instytucjonalna rynku pracy – jej pierwsze efekty i kolejne wyzwania, „Polityka Społeczna”, nr 2 (18T).
MPiPS (2014), Efektywność działań aktywizujących realizowanych przez powiatowe urzędy pracy w ramach programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2013 r., Departament Funduszy, Warszawa.
Ocena zewnętrzna inicjatywy benchlearningu. Sprawozdanie zbiorcze w drugim cyklu – Polska (2018), Komisja Europejska.
PES 2020 – mapping visions and directions for future development (2010), European Commission, Brussels, http://zielonalinia.gov.pl/upload/epsz/europa2020/PES%202020_mapping-visions-and-directions-for-future-development.pdf, [dostęp 21.06.2019].
Pietrzak Z. (2017), Perspektywy rozwoju demograficznego województwa pomorskiego – wybrane konsekwencje ekonomiczne i społeczne, w: J. Hrynkiewicz, A. Potrykowska (red.), Sytuacja demograficzna województwa pomorskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
Streczyński R. i in. (2014), Wielowymiarowy model wsparcia i identyfikacji kompetencji zawodowych. Opis modelu wraz z instrukcją stosowania, Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku, Gdańsk.
Strzelecki P. (2012), Czy Polska jest skazana na spadek podaży pracy w przyszłości? Wyniki analizy wrażliwości założeń prognoz długookresowych, „Zeszyty Naukowe Instytutu Statystyki i Demografii SGH”, nr 24.
The Role of PES in the outreach to inactive population (2017), European Commission.
Wiśniewski Z. (2019), Polityka rynku pracy w Europie i Polsce – rola publicznych służb zatrudnienia, w: E. Flaszyńska, Ł. Arendt (red.), Rozwój publicznych służb zatrudnienia. Stulecie 1919–2019, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, ekonomia i finanse
Piotr Kurowski (dr, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
MINIMUM SOCJALNE W I KWARTALE 2019 R. (s. 13–15)
Od 2019 r. okresowe szacunki minimum socjalnego szacowane będą nie w ostatnich miesiącach danego kwartału, ale w kwartałach. Artykuł prezentuje szacunki minimum socjalnego w pierwszym kwartale 2019 r. W okresie tym, w warunkach stagnacji cen, wartości minimum socjalnego wzrosły od 1,3% do 1,4%. Głównym czynnikiem wzrostu wartości koszyków była wyższa wycena żywności
Słowa kluczowe: minimum socjalne, ubóstwo, koszty utrzymania.
BIBLIOGRAFIA
Deniszczuk L., Kurowski P., Styrc M. (2007), Progi minimalnej konsumpcji gospodarstw domowych wyznaczane metodą potrzeb podstawowych. Rodzaje, oszacowania i zastosowania polityce społecznej, IPiSS, Warszawa.
Deniszczuk L., Sajkiewicz B. (1997), Kategoria minimum socjalnego, w: S. Golinowska, Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S. (2018), O polskiej biedzie w latach 1990–2015, Definicje, miary, wyniki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Golinowska S. (1997), Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
GUS (2019), Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w 2018 r., Warszawa
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji
Alicja Kaiser (dr, Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu)
PRZECIWDZIAŁANIE WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU OSÓB STARSZYCH W POZNANIU POPRZEZ ZORGANIZOWANE FORMY REKREACJI (s. 15–20)
Inicjatywy na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób starszych mają charakter interdyscyplinarny i dotyczą takich obszarów, jak: aktywizacja zawodowa, aktywność edukacyjna, społeczna, kulturalna czy prozdrowotna. Podkreśla się, że proces demograficznego starzenia się ludności przebiegać będzie nierównomiernie, w większym stopniu kształtując strukturę demograficzną mieszkańców miast. Wskazuje to na potencjalnie większe zapotrzebowanie na różne formy wsparcia dla najstarszych mieszkańców miast. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia poznańskiego programu profilaktycznego Trener Senioralny AWF w kontekście przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, podejmowania inicjatyw w wymiarze międzygeneracyjnym oraz poprawy zdrowia osób starszych przez zorganizowaną aktywność fizyczną. Zagadnienie to realizowano na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz metody badania jakościowego wykonanego za pomocą techniki grupowych wywiadów zogniskowanych. Główne motywacje seniorów do udziału w programie związane są z poprawą potencjału zdrowia oraz możliwością bezpłatnego uczestnictwa w zorganizowanych zajęciach sportowo-rekreacyjnych. Na podstawie opinii uczestników i trenerów wyłania się obraz bardzo pozytywnego wpływu programu zarówno na zdrowie, jak i na funkcjonowanie społeczne najstarszych mieszkańców Poznania.
Słowa kluczowe: zmiany demograficzne, osoby starsze, wykluczenie społeczne, potencjał zdrowotny
BIBLIOGRAFIA
Bartoszek A., Niezabitowska E., Kucharczyk-Brus E., Niezabitowski M. (2011), Warunki zamieszkania polskich seniorów w świetle badań socjologów i architektów w projekcie PolSenior, „Polityka Społeczna” nr 4 tematyczny, s. 36–44.
Borkowska-Kalwas T. (2002). Sposoby spędzania wolnego czasu, w: J. Halik (red.), Starzy ludzie w Polsce. Społeczne i zdrowotne skutki starzenia się społeczeństwa, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Burns A., Dening T., Baldwin R. (2001), Care of older people: mental health problems, „BMJ — British Medical Journal”, Vol. 322, s. 789–791.
CBOS (2010), Obraz typowego Polaka w starszym wiek, Komunikat z badań nr BS/2/2010, Warszawa.
Çirak Y., Yilmaz Yelvar G.D., Parlak Demir Y., Dalkilinç M., Mustafa K., Tağil S.M. (2015), Age-And Sex-Related Differences In Physical Fitness And Physical Activity Levels Of The Physically Independent Community-Dwelling Older Adults, „Turkish Journal of Geriatrics”, Vol. 18, No. 4, s. 273–279.
Czapiński J., Błędowski P. (2014), Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza Społeczna 2013, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Ćwirlej-Sozańska A. (2014), Aktywność fizyczna a stan zdrowia osób starszych, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” nr 2, s. 173–181.
Edwards P., Tsouros, A.D. (2008), A Healthy city is an active city: a physical activity planning guide, World Health Organization, Copenhagen.
Gębka D., Kędziora-Kornatowska K. (2012), Korzyści z treningu zdrowotnego u osób w starszym wieku, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, Vol. 93(2), s. 256–259.
Grzanka-Tykwińska A., Kędziora-Kornatowska K. (2010), Znaczenie wybranych form aktywności w życiu osób w podeszłym wieku, „Gerontologia Polska” nr 1, s. 29–32.
GUS (2008), Prognoza ludności na lata 2008–2035, Warszawa.
GUS (2009a), Prognoza ludności na lata 2008–2035, Warszawa, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/ bcr/gus/PUBL_L_prognoza_ludnosci_na_lata2008_2035.pdf [dostęp 6.08.2018].
GUS (2009b), Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej w 2008 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/sport/uczestnictwo-polakoww-sporcie-i-rekreacji-ruchowej-w-2008-r,4,1.html [dostęp 6.08.2018].
Halicka M., Kramkowska E. (2012), Uczestnictwo ludzi starych w życiu społecznym, w: J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, II Kongres Demograficzny, Warszawa.
Hrynkiewicz J. (2012), Los starca zależy od kontekstu społecznego. Wprowadzenie, w: Hrynkiewicz J. (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, II Kongres Demograficzny, Warszawa.
Jopkiewicz A. (2001), Okresy rozwoju osobniczego a cykl rozwoju i regresu, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis”, Vol. 8, s. 11–23.
Kwilecka M., Brożek Z. (2007), Bezpośrednie funkcje rekreacji, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa.
Lampinen P., Heikkinen R.L., Kauppinen M., Heikkinen E. (2006), Acti-vity as a predictor of mental well-being among older adults, „Aging & Mental Health”, Vol. 10, s. 454–466.
Less F.D., Clark Ph.G., Nigg C.R., Newman Ph. (2005), Barriers to exercise behaviour among older adults: a focus group study, „Journal of Aging and Physical Activity”, Vol. 13, No. 1, s. 23–33.
Litawa A., Szarota M., (2011), Nordic walking jako forma rekreacji ruchowej seniorów, w: A. Fabiś, M. Muszyński (red.), Społeczne wymiary starzenia się, Biblioteka Gerontologii Społecznej, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała, s. 83–92.
Łysak A., Walentukiewicz A., Drabik J., Dąbrowski A., Rowiński R. (2014), Aktywność fizyczna i niektóre jej uwarunkowania w populacji seniorów województwa pomorskiego, „Hygeia public health”, Vol. 49(3), s. 549–553.
Magdziak M. (2009), Mieszkalnictwo dla osób starszych w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, „Architecturae et Artibus”, Vol. 1, s. 38–45.
Malina R. (2002), Aktywność fizyczna a rokowanie długowieczności. „Medicina Sportiva”, 6(1), s. 9–16.
Molesztak A. (2016), Nordic walking jako współczesna forma aktywności seniorów = Nordic walking as a contemporary activity form of seniors, „Journal of Education, Health and Sport”, Vol. 6, No. 12, s. 365–375.
MPS (2004), Narodowa Strategia Integracji Społecznej, Warszawa.
Rysz-Kowalczyk B., Szatur-Jaworska B. (2004), Polityka społeczna wobec cyklu życia. Faza starości, w: J. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagrożenia, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 229–239.
Szarfenberg R. (2009), Strategia antywykluczeniowa Unii Europejskiej, w: E. Wrońska (red.), Księga Ubogich a.d. 2009, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
Szatur-Jaworska B. (2000), Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, ASPRA-JR, Warszawa.
Szukalski P. (2010), Co łączy pokolenia? Relacje międzypokoleniowe z perspektywy polityki społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 10, s. 7–12.
Trafiałek E. (2012), Warunki integracji i ryzyka dyskryminacji ludzi starszych w rodzinie i środowisku lokalnym, w: J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, II Kongres Demograficzny, Warszawa.
Uchwała nr 238 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia dokumentu Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020, Monitor Polski, poz. 118, s. 4.
Waśkiewicz A., Sygnowska E., Broda G. (2012), Ocena stanu zdrowia i odżywienia osób w wieku powyżej 75 lat w populacji polskiej. Badanie WOBASZ-SENIOR. „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, XLV(3), s. 614–618.
Wierzbicka-Damska I., Szafraniec R. (2005), Zdrowotne znaczenie aktywności ruchowej u osób starszych, w: E. Murawska-Ciałowicz, M. Zatoń (red.), Znaczenie aktywności ruchowej dla zdrowia, Wydawnictwo Naukowe AWF, Wrocław, s. 67–82.
Wiśniewski Z., red. (2009). Determinanty aktywności zawodowej ludzi starszych, Dom Organizatora, Toruń.
Witcher Ch.S.G., Holt N.L., Spence J.C., Cousins S.O. (2007), A Case Study of Physical Activity Among Older Adults in Rural Newfoundland. Canada, „Journal of Aging and Physical Activity”, Vol. 15, No. 2, s. 166–183.
Wolańska T. (1996), Uczestnictwo w kulturze fizycznej przez całe życie. w: A. Jopkiewicz (red.), Aktywność ruchowa osób starszych, WSP Kielce, s. 85–90.
Zaidi A. (2010). Poverty Risks for Older People In EU Countries – An Update, „Policy Brief January”, Vol. 11, s. 1–23.
Zrałek M. (2012), Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych osób starszych. Dylematy i kierunki zmian, w: J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
Zubrzycka-Czarnecka A. (2012), Polityka miejska wobec starzenia się populacji miast – na przykładzie Polski, Francji i Kanady, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 18, s. 119–128.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne, nauki medyczne i nauki o zdrowiu
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki socjologiczne; nauki o zdrowiu
Marta Czechowska-Bieluga (prof., Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Barbara Sordyl-Lipnicka (dr, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie)
ZAKRES WSPÓŁPRACY ASYSTENTA RODZINY Z PRACOWNIKIEM SOCJALNYM (s. 21–26)
W dobie współczesnych przeobrażeń życia społecznego coraz częściej wzrasta zainteresowanie problematyką pomocy oraz wsparcia udzielanych dziecku i rodzinie w ich środowisku zamieszkania. Osobami profesjonalnie zajmującymi się wsparciem rodzin znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych są asystent rodziny i pracownik socjalny. Proponowany przez nich model wzajemnych działań skierowanych do rodzin będzie sprzyjał ich poprawie funkcjonowania oraz osiągnięciu powszechnie rozumianego dobrostanu. Nie ulega zatem wątpliwości, że obszar oddziaływań pracownika socjalnego i asystenta powinien być zarówno spójny, jak i elastyczny, by problemy społeczne, osobliwości klientów oraz specyfika indywidualnych zadań, przed jakimi stoją te profesje, wpisywały się w proces profesjonalnego wsparcia współczesnych rodzin. Dlatego też zarówno asystent rodziny, jak i pracownik socjalny powinni podejmować spójne strategie radzenia sobie w pracy oraz poszukiwać możliwości interdyscyplinarnego współdziałania w następujących obszarach: 1) edukacja oraz doskonalenie zawodowe; 2) metodyczne działanie w aspekcie realizacji diagnozy i wykorzystanie wspólnych narzędzi pracy, tj. projektów socjalnych; 3) wartości i cech osób profesjonalnie pomagających, warunkujących jakość świadczonego wsparcia.
Słowa kluczowe: pracownik socjalny, asystent rodziny, praca socjalna
BIBLIOGRAFIA
Bielecka E. (2014), Asystent rodziny w przestrzeni życia i funkcjonowania rodziny, w: M. Ruszkowska, M. Winiarski (red.), Praca socjalna z dziećmi, młodzieżą i rodziną, CRZL, Warszawa, s. 153–173.
Biernat T., Karwacki A. (2011), Aktywna polityka społeczna i profesjonalna praca socjalna w województwie kujawsko-pomorskim, Raport z badań, Toruń.
Czechowska-Bieluga M. (2013), Poczucie zadowolenia z życia pracowników socjalnych w socjopedagogicznej perspektywie uwarunkowań pełnionej roli zawodowej, UMCS, Lublin.
Czechowska-Bieluga M. (2016), Przygotowanie zawodowe asystentów rodzin a realizowane przez nich działania. Analiza związku w świetle danych statystycznych i wyników badań własnych, w: M. Kawińska, J. Kurtyka-Chałas (red.), Praca socjalna jako dyscyplina naukowa. Współczesne wyzwania wobec kształcenia i profesji, UKSW, Warszawa, s. 457–470.
Dębska-Cienian A. (2011), Gdyński model profilaktyki bezdomności jako przejaw innowacji w pomocy społeczne, w: M. Szpunar (red.), Asystentura rodziny – analiza efektywności specjalizacji pracy socjalnej w kontekście projektu systemowego MOPS w Gdyni „Rodzina bliżej siebie”, MOPS w Gdyni, Gdynia, s. 19–40.
Informacja Rady Ministrów o realizacji w roku 2017 Ustaw z dn. 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2018r. poz. 998, z późn. zm.), Warszawa, www.gov.pl/web/rodzina/informacja-rady-ministrów2017 [dostęp 05.04.2019].
Kantowicz E. (2013), Edukacyjne wymiary profesjonalizacji pracy socjalnej, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J, 26, s. 133–146.
Kowalczyk B. (2012), Modele pracy asystenta rodziny i współpracy z pracownikiem socjalnym, „Praca Socjalna”, nr 4, s. 3–16.
Krasiejko I. (2012), Metodyka działania asystenta rodziny. Różne modele pracy socjalnej i terapeutycznej z rodziną, Śląsk, Katowice.
Krasiejko I. (2013), Zawód asystenta rodziny w procesie profesjonalizacji. Wstęp do teorii i praktyki nowej profesji, Akapit, Toruń.
Krasiejko I. (2016), Asystentura rodziny. Rekomendacje metodyczne i organizacyjne, MRPiPS, Warszawa.
Łuczyńska M. (2013), Dylematy etyczne – różne spojrzenia, w: M. Sokołowska (red.), Dylematy etyczne pracowników socjalnych, CRZL, Warszawa, s. 5–15.
Olech A. (2006), Etos zawodowy pracowników socjalnych, wartości, normy i dylematy etyczne, Śląsk, Katowice.
Solak A. (2013), Nowe kompetencje pedagogiczne pracowników służb społecznych wyzwaniem zmian współczesnego świata, „Szkoła – Zawód – Praca”, nr 5–6, s. 41–52.
Statystyka za rok 2017, sprawozdanie MRPIPS-03 za 2017 r., www.gov.pl/web/rodzina/statystyka-za-rok-2017 [dostęp 05.04.2019].
Szpunar M. (2013), Edukacyjne konfrontacje rzeczywistości w pracy socjalnej – asystenci rodzin wobec poczucia własnej kompetencji, w: M. Mendel, B. Skrzypczak (red.), Praca socjalna jako edukacja ku zmianie. Od edukacji do polityki, ISP, Warszawa, s. 25–44.
Trafiałek E. (2010), Pracownik socjalny wobec wyzwań aktywnej polityki społecznej, [w:] A. Kanios, M. Czechowska-Bieluga (red.), Praca socjalna. Kształcenie – działanie – konteksty, Impuls, Kraków, s. 91–100.
Witkowski L. (2010), Praca socjalna i profesjonalizm pedagogiczny – o zarządzaniu humanistycznym. Między filozofią edukacji i pedagogiką społeczną, WSEZiNS, Łódź.
Żukiewicz A. (2011), Asystent rodziny: profesja i pomoc. Odniesienie do etycznych aspektów ingerencji w życie rodzinne, w: A. Żukiewicz (red.), Asystent rodziny. Nowy zawód i nowa usługa w systemie wspierania rodzin. Od opieki i pomocy do wsparcia, Impuls, Kraków, s. 9–26.
AKTY PRAWNE
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (DzU z 2018 r. poz. 998 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 19 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (DzU z 2016 r. poz. 406).
Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (DzU z 2016 r., poz. 1860 z późn. zm.).
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: pedagogika, nauki socjologiczne
Rafał Domański (mgr, Szkoła Główna Handlowa)
ANALIZA CZASU PRACY W KRAJACH EUROPY ZACHODNIEJ (s. 26–31)
Artykuł porusza problematykę faktycznego czasu pracy w Europie Zachodniej uchodzącej za region, w którym pracuje się stosunkowo mało. Chociaż średni czas pracy w tej części świata jest krótki na tle innych krajów OECD, to przyczyną tego zjawiska w dużej mierze jest polaryzacja rozkładu czasu pracy i związany z nią wysoki odsetek osób pracujących w krótkich godzinach i długich godzinach. Rozkłady czasu pracy różnią się w zależności od płci i analizowanego kraju. O ile w przypadku krótkich godzin duże znaczenie ma możliwość połączenia pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi, co przekłada się na nadreprezentację kobiet w tej grupie pracujących, tak determinanty pracy w długich godzinach dla obu płci pozostają różne lub oddziałują w przeciwnych kierunkach.
Słowa kluczowe: czas pracy, Europa Zachodnia, praca zawodowa, obowiązki rodzinne
BIBLIOGRAFIA
Alesina A., Glaeser E., Sacerdote B. (2005), Work and Leisure in the U.S. And Europe: Why so Different? Harvard Institute of Economic Research Discussion Paper No. 2068, Cambridge, MA.
Burger A. (2015), Extreme working hours in Western Europe and North America: A new aspect of polarization, LEQS Paper No. 92, London.
Cabrita J., Anxo D., Boulin J.-Y., Vermeylen G., Lehmann S., Lehmann R., Parent-Thirion A. (2017), Working time patterns for sustainable work, Eurofound, Luxembourg.
De Spiegelaere S., Piasna A. (2017), The Why and How of working time reduction, European Trade Union Institute, Brussels.
Estevao M., Sa F. (2006), Are the French Happy with the 35-Hour Workweek?, IMF Western Hemisphere Department, Washington D.C.
Eurostat (2017), Average number of usual weekly hours of work in main job, by sex, professional status, full-time/part-time and economic activity – hours, 2017, https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsa_ewhun2&lang=en [dostęp 3.07.2019].
Huberman M., Minns Ch. (2007), The times they are not changing’: Days and hours of work in Old and New Worlds, 1870–2000, Explorations in Economic History 44, s. 538–567.
Kodz J. (2003), Working long hours: a review of the evidence, The Institute for Employment Studies. Department of Trade and Industry of the Government, London.
Lee S., McCann D., Messenger J.C. (2007), Working Time Around the World: Trends in working hours, laws and policies in a global comparative perspective, ILO, Geneva.
Maddison A. (2001), The World Economy: A Millennial Perspective. OECD, Paris.
Morley J., Sanoussi F., Biletta I., Wolf F. (2009), Comparative analysis of working time in European Union, European Foundation for the improvement of Living and Working Conditions, Dublin.
O’Reilly D., Rosato M. (2013), Worked to death? A census-based longitudinal study of the relationship between the numbers of hours spent working and mortality risk, Oxford University Press, Oxford.
OECD (1998), Employment Outlook 1998: Working hours: latest trends and policy initiatives, Paris, s. 153–188.
OECD (2016), Trade Union Density, 2016, https://www.oecdilibrary. org/employment/data/trade-unions/trade-uniondensity_data-00371-en [dostęp 3.07.2019].
OECD (2017), Hours Worked, 2017, https://data.oecd.org/emp/hours-worked.htm [dostęp 3.07.2019].
Shields M. (1999), Long working hours and health, Health Reports, Ottawa, „Autumn”, Vol. 11, No. 2, s. 33–48.
Usalcas J. (2008), Hours polarization revisited, Statistics Canada Catalogue no. 75–001-X, Ottawa.
Wilkens M., Cabrita J., Jungblut J.-M., Anderson R. (2018), Striking a balance: Reconciling work and life in the EU, Eurofound, Luxembourg.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji
Social Policy
Table of Contents No 9/2019
THE RENTING OF COUNCIL FLATS IN THE CONTEXT OF CHANGING OF THE HOUSING POLICY MODEL IN POLAND – Andrzej Przymeński
AGEING SOCIETY AS A CHALLENGE FOR PUBLIC EMPLOYMENT SERVICES IN POLAND – Michał Bruski
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS FOR THE FIRST QUARTER OF 2019 – Piotr Kurowski
FROM RESEARCH AND STUDIES
COUNTERACTING SOCIAL EXCLUSION OF ELDERLY PEOPLE IN POZNAŃ THROUGH ORGANISING VARIOUS FORMS OF PHYSICAL RECREATION – Alicja Kaiser
SCOPE OF COOPERATION OF THE FAMILY ASSISTANT WITH THE SOCIAL WORKER – Marta Czechowska-Bieluga, Barbara Sordyl-Lipnicka
SOCIAL POLICY ABROAD
ANALYSIS OF WORKING TIME IN WESTERN EUROPE COUNTRIES – Rafał Domański
INFORMATION
WORK AND SOCIAL POLICY – TRENDS AND CHALLENGES IN THE SPATIAL ASPECT – Beata Kaczyńska
DIARY OF SOCIAL POLICY
Andrzej Przymeński (Professor, Poznań University of Economics and Business)
THE RENTING OF COUNCIL FLATS IN THE CONTEXT OF CHANGING OF THE HOUSING POLICY MODEL IN POLAND (s. 1–7)
The subject of this article is renting of council flats as an instrument of housing assistance for low and very low income households in Poland. The delivering of the assistance under terms of two currently used forms of renting is the task of local communities. Currently the new law, which gives to communities opportunities to increasing their flexibility in creating new flat resources and managing them, is implemented. The aim of the article is to answer two questions: What results and potential these changes are bringing in the scope of housing de-marginalisation of households living in poverty? Does the current housing policy leads to exchange its general model?
The National Housing Programme, contained correct aims and solutions, hasn’t brought measurable effects either in the shape of increasing numbers of created public flats nor in giving housing assistance for low and very low income households so far. There is rather the inertion of previous policy of housing assistance, which anyway has carried good results, but in the market sector of housing. The new programmes of housing assistance, gathering speed at present, have brought considerable potential of profitable changes for impecunious groups of people. The analysis of the direction of these changes leads to conclusion, that the model of Polish housing assistance policy become more selective and concentrated on such households only.
Key words: housing policy, public housing, housing assistance, low and very low income households
Michał Bruski (Master, University of Gdańsk)
AGEING SOCIETY AS A CHALLENGE FOR PUBLIC EMPLOYMENT SERVICES IN POLAND (s. 8–17)
The aim of this article is an analysis of public employment services (PES) potential in responding to demographic change and anticipated labour shortages on regional labour market, covering case-study of selected initiatives recently undertaken in Pomeranian region. Contemporary institutional framework of PES embedded in regional and local self-government provides both certain opportunities and important restrictions for developing adequate services offer with regard to changing social and market needs. The article is a contribution to discussion on future direction of development which PES should opt for.
Key words: role of public employment services, aging population, labour force, regional labour market policy
Piotr Kurowski (PhD, Institute of Labour and Social Studies)
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS FOR THE FIRST QUARTER OF 2019 (s. 34–36)
The article presents estimates of social minimum baskets – defined as a model allowing the minimum level for social integration of households – in the first quarter of 2019. From 2019 onwards, periodical estimates of social minimum level will be estimated not in the last months of a given quarter, but in quarters. During the first quarter, in conditions of stagnating prices, the values of the minimum subsistence level increased from 1.3% to 1.4%. The main factor increasing the value of baskets was higher food prices.
Key words: social minimum, poverty, living costs
Marta Czechowska-Bieluga (Professor, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin)
Barbara Sordyl-Lipnicka (PhD, The Pontifical University of John Paul II in Krakow)
SCOPE OF COOPERATION OF THE FAMILY ASSISTANT WITH THE SOCIAL WORKER (s. 34–36)
In the era of contemporary transformations of social life, the interest in the issues of help and support given to children and families in their living environment is growing more and more often. People who are professionally involved in supporting families in difficult life situations are the family assistant and social worker. The model of mutual actions directed to families proposed by them will mainly contribute to their improvement in functioning and to achieving universally understood well-being. There is no doubt, therefore, that the area of influence of the social worker and the assistant should be both cohesive and flexible, so that social problems, peculiarities of clients and the specificity of individual tasks that these professions stand in the process of professional support for contemporary families. Therefore, both the family assistant and social worker should undertake consistent coping strategies at work and seek opportunities for interdisciplinary cooperation in the following areas: education and professional development; 2) the area of methodical action in the aspect of diagnosing and using common tools of work, (social projects); 3) area of values and features of professionally assisting people, conditioning the quality of support provided.
Key words: social worker, family assistant, social work
Alicja Kaiser (PhD, WSB University in Poznań)
COUNTERACTING SOCIAL EXCLUSION OF ELDERLY PEOPLE IN POZNAN THROUGH ORGANISING VARIOUS FORMS OF PHYSICAL RECREATION (s. 1–8)
Initiatives counteracting social exclusion of elderly people are of interdisciplinary character and concentrate on such areas as: employment support programme, educational, social, cultural and pro-health activation. It is underlined that process of population ageing will be an irregular process, shaping to a large extent the demographic structure of cities. This in turn, points to potentially growing demand for various forms of support of elderly residents in cities. The aim of the article is to present significance of Poznań’s programme Trener Senioralny AWF (Seniors’ coach at the Physical Education University) in the context of counteracting social exclusion, undertaking initiatives of cross-generational character, and improvement of elderly people’s health through organised physical activity. The issue was carried out based on analysis of source literature and quality research method with use of focus group interview. The main motivations of seniors to take part in the programme are those of health improvement, as well as an opportunity to participate in organised sports activities free of charge. The general picture drawn on the basis of participants’ and coaches’ opinions reveals a very positive influence of the programme on both health and social functioning of elderly residents in Poznań.
Key words: demographic changes, elderly people, social exclusion, health potential
Rafał Domański (Master, Warsaw School of Economics)
ANALYSIS OF WORKING TIME IN WESTERN EUROPE COUNTRIES (s. 34–36)
This article describes the issue of the actual working time in Western Europe, which is regarded as a region with relatively short working hours. Although the average working time in this part of the world is short compared to other OECD countries, the reason for this phenomenon is largely the polarization of the working hours and the associated high percentage of people working in short hours and long hours. Distribution of working hours vary depending on the sex and the analyzed country. While in the case of short hours the possibility of combining work and family responsibilities is of great importance, which lead into an over-representation of women in this group of employees, so determinants of work in long hours for both sexes remain different or interact in opposite directions.
Key words: OECD countries, Western Europe, working time
« powrót
