Nr 1 (538) 2019
Spis treści 1/2019
NOWE, NIETYPOWE FORMY ZATRUDNIENIA W EPOCE POSTINDUSTRIALNEJ – Andrzej Marian Świątkowski
OBYWATELSTWO SPOŁECZNE KOBIET A POLITYKA SPOŁECZNA – PRZEZ PRAWA DO UPODMIOTOWIENIA? – Katarzyna Zamorska
KOMPETENCJE PRACOWNIKÓW POMOCY SPOŁECZNEJ W ŚWIETLE ŚWIADCZONYCH USŁUG – Zdzisław Czajka
BON NA ZASIEDLENIE – WYBRANE ASPEKTY PRAWNE I STATYSTYCZNE – Justyna Łukaszewska-Bezulska
ZAKRES I REZULTATY REFORM EMERYTALNYCH W CHILE, POLSCE I SZWECJI PO KRYZYSIE FINANSOWYM 2007–2008 – Krzysztof Kołodziejczyk
ZNIESIENIE GÓRNEJ GRANICY PODSTAWY WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE EMERYTALNE I RENTOWE – ZAGADNIENIA PRAWNE I EKONOMICZNE – Sebastian Jakubowski
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Andrzej Marian Świątkowski (prof., Akademia Ignatianum w Krakowie)
NOWE, NIETYPOWE FORMY ZATRUDNIENIA W EPOCE POSTINDUSTRIALNEJ (s. 1–11)
Autor omawia specyfikę funkcjonowania platformy pracy w państwach Unii Europejskiej i w Stanach Zjednoczonych. Prezentuje i analizuje trójstronne relacje między podmiotem lub osobą zamawiającą wykonanie usług, platformą pracy i realizatorem – osobą zatrudnioną. Przedstawia dominującą koncepcję pracy wykonywanej nie w prawnych ramach pracowniczego stosunku pracy, lecz samozatrudnienia realizowanego przez indywidualnych przedsiębiorców działających na własny rachunek. Podkreśla, że wykonującym pracę na podstawie cywilnoprawnych umów o dzieło lub zlecenia nie przysługują uprawnienia do świadczeń regulowanych przepisami prawa pracy. Z tego względu autor rozważa możliwość uznania za pracowników platformy pracy osoby świadczące pracę na rzecz jej klientów, zamawiających wykonanie usługi za jej pośrednictwem.
Słowa kluczowe: elektroniczna platforma pracy, zatrudnienie pracownicze, samozatrudnienie
BIBLIOGRAFIA
Berg J. (2016), Income Security in the On-Demand Economy: Findings and Policy Lessons from a Survey of Crowdworkers, „Comparative Labor Law and Policy Journal”, Vol. 37, No. 3.
Bogg A. (2012), Sham-self-employment in the Supreme Court, „Industrial Law Journal”, Vol. 41, No. 3.
Cain Miller C. (2015), When Algorithms Discriminate, New York Times, July 9th, 2015, www.nytimes.com/2015/07/10/upshot/when-agoritms-discriminate.html
Cherry M. (2016), Beyond misclassification: the digital transformation of work, „Comparative Labor Law and Policy Journal”, Vol. 37, No. 3.
Davidov G., Freedland M., Kontouris N. (2015), The Subjects of Labour Law: „Employees” and Other Workers, w: M. Finkin, G. Mundlak (eds.), Research Handbook of Comparative Labour Law, Edward Elgar, Cheltenham, UK.
De Groen W.P. et al. (2017), Impact of Digitalisation on the On-Demand Economy and Labour Markets and the Consequences of Employment and Industrial Relations, Study prepared for the European Economic and Social Committee.
De Groen W.P., Maselli I. (2015), The Impact of the Collaborative Economy on the Labour Market, CEPS Special Report No.138.
De Stefano V. (2016), Introduction: Croudsourcing, the GIG-Economy, and the Law, „Comparative Labor and Policy Journal”, Vol. 37, No. 3.
Dokka J. et al. (2015), Workers on the Online Gig Economy, The Hamilton Project.
Fabo B., Beblavý M., Kilhoffer Z., Lenaerts K. (2017), An overview of European platforms: Scope and business models, Joint Research Center, Publication Office of the European Union, Luxembourg.
Finck M. (2017), Digital Regulation: Designing a Supernational Legal Framework for the Platform Economy, London School of Economics Legal Studies Working Paper No. 15.
Finkin M. (2016), Beclouded work, beclouded workers in historical perspective, „Comparative Labor Law and Policy Journal”, Vol. 37, No. 3.
Fleming P. (2017), The human capital hoax: work, debt and insecurity in the era of Uberization, „Organization Studies”, Vol. 38, No. 5.
Fudge J. (2006a), Fragmenting Work and Fragmenting Organizations: the Contract of Employment and the Scope of Labour Regulations, „Osgoode Hall Law Journal”, Vol. 44.
Fudge J. (2006b), The Legal Boundaries of the Employer, Precarious Workers, and Labour Protection, w: G. Davidov, B. Langile (eds.), Boundiers and Frontiers of Labour Law, Hart Publishing, Oxford – Portland.
Huws U. et al. (2016), Crowd Work in Europe. Preliminary Results from a Survey in the UK, Sweden, Germany, Austria and the Netherlands, Foundation for European Progress Studies.
Issakc W., Dixon A. (2017), Why Big-Data Analysis of Police Activity Is Inherently Biased, Conversation, November 24th, http://theconversation.com/why-big-data-analysis of– police-activity– is– inherently– biased-72640 [dostęp 10.12.2018].
Ivanova M., Bronowicka J., Kocher E., Degner A. (2018), The App as a Boss? Control and Autonomy in Application-Based Management. Arbeit/Grenze/Fluss – Work in Progress interdisziplinärer Arbeitsforschung Nr 2, Frankfur (Oder): Viadrina.
Kirchner L. (2016), When Discrimination Is Baked Into Algorithms, Atlantic, September 6th, 2015.www.theatlantic.com/business/archive/2015/09/discrimination-algoritms-disparate-impact/403969 [dostęp 10.12.2018].
Kullmann M. (2018), Platform Work, Algorithmic Decision-Making, and EU Gender Equality Law, „International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations”, No. 1.
Miliand K. (2016), Crowd Work: the Fury and the Fear, Foundation for European Progressive Studies (FEPS) The Digital Economy and the Single Market, Brussels.Moore P.V., Upchurch M., Whittaker X. (2018), Humans and Machines at Work: Monitoring, Surveillance and Automation in Contemporary Capitalism, w: P.V. Moore, M. Upchurch, X. Whittaker (eds.), Humans and Machines at Work, Pal-grave Macmillan, Cham.
Nogler L. (2009), Die Typologish-Funktionale Methode am Beispiel des Arbeitnehmersbegrihhs, 10 ZESAR.
O’Connor S. (2016), When your boss is an algorithm. https://on.ft.com/2cJHEUA [dostęp 10.12.2018].
Pasquale F. (2015), The Black Box Society: The Secret Algorithms That Control Money and Information, Harvard University Press.
Prassl J. (2017), Who is a worker?, „Law Quarterly Review” No. 133.
Prassl J. (2018), Humans as a Service. The Promise and Perills of Work in the GiG Economy, Oxford University Press, Oxford.
Prassl J., Risak M. (2016), Uber, TaskRabbit, and Co: Platforms as Employers? Rethinking the Legal Analysis of Crowdwork, „Comparative Labor Law and Policy Journal”, Vol. 37, No. 3.
Prassle J. (2015), The Concept of Employer, Oxford University Press, Oxford.
Rosenblat A., Stark L. (2016) Algorithmic labor and information asymmetries. A case study of Uber’s drivers, International Journal of Communication, No. 10/27.
Simonite T. (2015), When Your Boss Is an Uber Algorithm, MIT Technology Review, www.technologyrevies.com/s/543946/when-your-boss-is-an-uber-algoritm [dostęp 10.12.2018].
Świątkowski A.M. (2015a), Prawo pracy II RP: symbioza zatrudnienia pracowniczego i cywilnoprawnego (prolegomena do współczesnego podziału zatrudnienia), Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, t. XVIII.
Świątkowski A.M. (2015b), Cywilnoprawne zatrudnienie niepracownicze, w: K.W. Baran (red.), Zatrudnienie niepracownicze, System prawa pracy, t. VII, Kluwer, Warszawa.
Tellers R. Jr. (2016), Digital Matching Firms: A New Definition in the „Sharing Economy”, Space, Economics and Statistics Administration Issue Brief 1, https://goo.gl/ZP9KqD.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki prawne
Katarzyna Zamorska (prof., Uniwersytet Wrocławski)
OBYWATELSTWO SPOŁECZNE KOBIET A POLITYKA SPOŁECZNA – PRZEZ PRAWA DO UPODMIOTOWIENIA? (s. 11–17)
Artykuł jest próbą przedstawienia istotnej roli polityki społecznej w określaniu zmieniającego się pod wpływem rozszerzenia praw społecznych miejsca kobiet w społeczeństwie. Przyjęto założenie, że pojęcie obywatelstwa społecznego zmienia się i zależy od modelu państwa o charakterze opiekuńczym. W celu ukazania tej zależności wyróżnione zostały symbolicznie trzy odrębne etapy w polskiej polityce społecznej: dwudziestolecie międzywojenne, okres PRL-u oraz etap zapoczątkowany w latach 90. XX w. W artykule zastosowano metody opisową i porównawczo-krytyczną, sięgając do prac różnych autorów. Zasady równościowe na poziomie standardów prawnych były zawsze obecne w polityce społecznej w Polsce. Na poziomie praktyki ich realizacja nie jest jeszcze dokończona.
Słowa kluczowe: prawa społeczne, status kobiet, polityka społeczna, równouprawnienie, upodmiotowienie
BIBLIOGRAFIA
Bourdieu P. (2004), Męska dominacja, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Daszyńska-Golińska Z. (1925), Kwestia kobieca a małżeństwo, https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/kwestia-kobiecaa-malzenstwo.html [dostęp 9.06.2018].
Dekret z 28 listopada 1918 o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego (1999), w: T. Szymczak, Wybór źródeł do nauki prawa konstytucyjnego, Łódź.
Fidelis M. (2010), Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.
Fuszara M. (2009), Kobiety w polityce dwudziestolecia (1989–2009), w: Kobiety dla Polski. Polska dla kobiet. 20 lat transformacji 1989–2009, Wydawca Feminoteka, Warszawa.
Grata P. (2014), Rola parlamentu w kreowaniu polityki społecznej Drugiej Rzeczypospolitej, „Przegląd Sejmowy”, nr 4(123).
GUS (1939), Mały Rocznik Statystyczny, Rok X, Warszawa.
Haponiuk M. (2014), Sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce, nr 2, Instytut Obywatelski, Warszawa.
Janowska Z., Martini-Fiwek J., Góral Z. (1992), Bezrobocie kobiet w Polsce, „Polityka Ekonomiczna i Społeczna”, z. 18.
Jarska N. (2016), Emancypacja kobiet w okresie PRL-u była dość powierzchowna, wywiad M. Szukała, https://dzieje.pl/aktualnosci/dr-jarska-emancypacja-kobietw-okresie-prl-byla-dosc-powierzchowna, ostatnia aktualizacja: 11.12.2017.
Kaelble H. (2010), Społeczna historia Europy. Od 1945 do współczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
King D.S., Waldron J. (1988), Citizenship, social citizenship and the defence of welfare provision, „British Journal of Political Science”, Vol. 18, No. 4.
Kołaczek B. (1991), Sytuacja zawodowa i rodzinna kobiet poszukujących pracy, „Studia i Materiały” IPiSS, z. 21, Warszawa.
Kondracka M. (2000), Kobiety na uniwersytetach, w: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Kozek B. (2009), Praca, płaca i uprzedzenia, czyli rynek pracy z perspektywy genderowej, w: Raport: 20 lat – 20 zmian. Kobiety w Polsce w okresie transformacji 1989–2009, Wydawca Feminoteka, Warszawa.
Łozowska-Marcinkowska K. (2010), Sprawy niewieście. Problematyka czasopism kobiecych Drugiej Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Łysko M. (2015), Udział kobiet w życiu publicznym II Rzeczypospolitej Polskiej, „Miscellanea Historico Iuridica”, t. XIV, z. 1.
Magda I., Kiełczewska A., Brandt N. (2018), The Family 500+ child allowance and female labour supply in Poland, www.ibs.org.pl [dostęp 14.11.2018].
Marshall T.H. ([1950] 2009), Citizenship and social class, w: T.H. Marshall, T. Bottomore, Citizenship and social class, Pluto Press, London.
Mierzecki W. (2000), Praca zarobkowa kobiet w środowisku robotniczym w Polsce międzywojennej, w: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Orloff A.S. (1996), Gender and the Welfare State, https://www.ssc.wisc.edu/irpweb/publications/dps/pdfs/dp10-8296.pdf [dostęp 14.05.2018].
Polakowski M., Szelewa D. (2015), Warszawskie debaty o polityce społecznej. Polityka społeczna PRL, Friedrich-Ebert-Stiftung, Warszawa.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948), https://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/prawa_czlowieka/onz/pdpc.pdf [dostęp 20.05.2018].
Raport Kobiety na rynku pracy. Ambicje i wyzwania (2017), www.hays.pl/kobiety [dostęp 15.11.2018].
Siemieńska R. (1996), Kobiety: nowe wyzwania. Starcie przeszłości z teraźniejszością, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Stańczyk P. (2016), Wykształcenie ludności II Rzeczypospolitej w świetle badań GUS, „Społeczeństwo i Ekonomia”, nr 1 (5).
Stypułkowska M. (1994), Trudna droga kobiet do wykonywania zawodów prawniczych, „Palestra”, nr 38/9–10 (441–442).
Walczewska S. (2000), Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce, Wydawnictwo eFKa, Warszawa.
Waszkiewicz E. (2009), Regulacje prawne równego statusu kobiet I mężczyzn w III Rzeczypospolitej polskiej, Acta Universitatis Wrtislaviensis, nr 3109, „Przegląd Prawa i Administracji”, LXXIX.
Wutezi D. (2010), Dzieje kobiet na rynku pracy w Polsce i we Francji, „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa” nr 1.
Zabiegliński K., Łabaziewicz Z. (2009), Polskie prawo pracy w okresie międzywojennym (wybrane zagadnienia), „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW”, Rocznik I.
Zachorowska-Mazurkiewicz A. (2006), Kobiety i instytucje, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
Żarnowski J. (2000), Kobiety w strukturze społeczno-zawodowej Polski międzywojennej, w: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.), Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji
Zdzisław Czajka (prof., Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
KOMPETENCJE PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH W ŚWIETLE ŚWIADCZONYCH USŁUG (s. 18–24)
Jakość świadczeń dla osób korzystających z pomocy społecznej zależy w dużym stopniu od poziomu kompetencji pracowników socjalnych. Celem artykułu jest ocena obecnego poziomu kompetencji pracowników socjalnych na tle zakresu zadań pomocy społecznej i oczekiwań klientów, a także prezentacja opinii pracowników o poziomie ich kompetencji. W artykule wykorzystano materiały organizacji zajmujących się przygotowaniem zawodowym pracowników socjalnych oraz wyniki kilku badań prowadzonych w ośrodkach pomocy społecznej. Z dokonanej oceny kompetencji wynika, że przy realizacji świadczeń socjalnych najbardziej przydatne są kompetencje społeczne oraz miękkie związane z motywacją wewnętrzną pracownika i cechami charakterologicznymi. Jednocześnie pracownicy socjalni poziom ich przyswojenia oceniają nisko. Dlatego w trakcie przygotowania zawodowego pracowników socjalnych trzeba poświęcać im więcej uwagi.
Słowa kluczowe: polityka społeczna, pomoc społeczna, pracownik socjalny, kompetencje, standardy kwalifikacyjne
BIBLIOGRAFIA
Analiza struktury zatrudnienia w JOPS z terenu województwa wraz z badaniem potrzeb kształcenia i zatrudnienia (2011), Raport przygotowany przez prof. J. Krzyszkowskiego, Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi, Łódź.
Krzyszkowski J. (2005), Między państwem opiekuńczym a opiekuńczym społeczeństwem: determinanty funkcjonowania środowiskowej pomocy społecznej na poziomie lokalnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Kwalifikacje uprawniające w Polsce do wykonywania zawodu regulowanego pracownika socjalnego (2018), www.mpips.gov.pl/bip/zawody-regulowane/pracownik-socjalny/ [dostęp 22.10.2018].
MPiPS (2007), Krajowy Standard Kwalifikacji Zawodowych. Specjalista pracy socjalnej (244502), Departament Rynku Pracy, Wyd. Instytut Technologii Eksploatacji, Radom.
MRPiPS (2018), Informacja o zawodzie: specjalista pracy socjalnej (263504), Departament Rynku Pracy, Warszawa.
Raport. Przeprowadzenie badania potrzeb szkoleniowych w ramach projektu „Podnoszenie kwalifikacji pracowników pomocy i integracji społecznej” (2013), www.mpips.gov.pl/pomoc-spoleczna/kształcenie-i-doskonalenie-zawodowe-pracownikow-sluzb-spolecznych/ [dostęp 22.10.2018].
Szarfenberg R., red. (2011), Krajowy Raport Badawczy. Pomoc i integracja społeczna wobec wybranych grup – diagnoza standaryzacji usług i modeli instytucji, Wyd. Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych WRZOS, Warszawa.
Szkolenia dla pracowników socjalnych i pracowników pomocy społecznej, Instytut Szkoleń i Analiz Gospodarczych SA. https://www.instytutsiag,pl/szkolenia-pracownikow-socjalnych/ [dostęp 7.12.2018].
Szkolenia: organizacja pomocy społecznej, Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych, www.pwsip.edu.pl/wnsh/kandydat/kursy-i-szkolenia/organizacja-pomocy-spolecznej/ [dostęp 7.12.2018].
Zatrudnienie w jednostkach organizacyjnych pomocy i integracji społecznej, www.mpips.gov.pl/pomoc-spoleczna/raporty-i-statystyki/statystyki-pomocy-spolecznej/ [dostęp 22.10.2018].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji
Justyna Łukaszewska-Bezuska (dr, Uniwersytet Warszawski)
BON NA ZASIEDLENIE – WYBRANE ASPEKTY PRAWNE I STATYSTYCZNE (s. 25–30)
Celem artykułu jest analiza aktów prawnych regulujących funkcjonowanie jednego z najnowszych instrumentów zwalczania bezrobocia, jakim jest bon na zasiedlenie, a także omówienie jego faktycznego funkcjonowania i przedstawienie charakterystyki beneficjentów. W tekście dokonana została również wstępna ocena tego instrumentu wraz ze wskazaniem ewentualnych luk oraz propozycji zmian. Wykazano, że z bon jest świadczeniem dla quasi-bezrobotnych, tj. korzystają z niego osoby, które wcześniej znalazły zatrudnienie, a bon jest dla nich dodatkową premią za mobilność. Wykazano także słabą dodatnią korelację między stopą bezrobocia a liczbą przyznanych bonów, co oznacza, że świadczenie może stanowić formę wsparcia dosłownej ucieczki od bezrobocia i trudnej sytuacji na lokalnym rynku pracy.
Słowa kluczowe: bon na zasiedlenie, bon migracyjny, bezrobocie
BIBLIOGRAFIA
GUS (2018), Monitoring Rynku Pracy – Kwartalna informacja o rynku pracy w czwartym kwartale 2017 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/monitoring-rynku-pracy-kwartalna-informacja-o-rynku-pracy-w-czwartymkwartale-2017-r-,12,32.html [dostęp 07.06.2018].
Kawczyńska-Butrym Z., Czapka E., red. (2016), Opieka nad dziećmi i starszymi rodzicami w rodzinach migrujących kobiet, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin.
Lee E. (1966), A theory of migration, „Demography”, Vol. 3, s. 47–57.
Męcina J. (2002), Bezrobocie, w: B. Rysz-Kowalczyk (red.), Leksykon Polityki Społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Okólski M., red. (2018), Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Sosnowska A. (2016), Polski Greenpoint a Nowy Jork. Gentryfikacja, stosunki etniczne i imigrancki rynek pracy na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji
Krzysztof Kołodziejczyk (dr, Politechnika Poznańska)
ZAKRES I REZULTATY REFORM EMERYTALNYCH W CHILE, POLSCE I SZWECJI PO KRYZYSIE FINANSOWYM 2007–2008 (s. 30–36)
Kryzys finansowy z roku 2007 i 2008 dotknął, w ten czy inny sposób, systemy emerytalne w wielu krajach. Artykuł ma na celu analizę zmian wprowadzanych w obszarze zabezpieczenia emerytalnego trzech krajów OECD: Chile, Polski i Szwecji. Zmiany w tych krajach, przynajmniej w pewnym zakresie, były odpowiedzią na skutki tamtego kryzysu. Artykuł koncentruje się na podstawowych założeniach wcześniejszych reform przeprowadzonych we wskazanych wyżej krajach. Reformy te spowodowały całkowite lub częściowe zastąpienie systemu repartycyjnego przez system oparty na kapitalizacji. Należy podkreślić, że tzw. reformy strukturalne zostały zainicjowane w różnym czasie (Chile – 1979, Polska – 1997, Szwecja – 2002). Omówiono również najważniejsze rozwiązania wprowadzone w wybranych systemach emerytalnych po kryzysie. Sprawdzono także, w jaki sposób zmiany te wpłynęły na pozycję poszczególnych krajów w prestiżowym globalnym rankingu systemów emerytalnych, ogłaszanym od 2009 r. przez Australian Centre for Financial Studies i globalną firmę konsultingową Mercer.
Słowa kluczowe: reformy emerytalne, kryzys finansowy, Chile, Polska, Szwecja
BIBLIOGRAFIA
Association of Superannuation Funds of Australia – ASFA (2017), The Chilean pension tender model, https://www.superannuation.asn.au/ArticleDocuments/359/ASFA_Chilean_tender_model_paper.pdf.aspx [dostęp 15.09.2018].
Barr N., Diamond P. (2016), Reforming pensions in Chile, „Polityka Społeczna”, No. 1, s. 4–9, https://econ.lse.ac.uk/staff/nb/Barr_and_Diamond_2016_Chile.pdf [dostęp 15.06.2018].
Bertranou F. (2016), Pension benefits in Chile: is it possible to improve adequacy and solidarity?, conference paper, “Assessing the effects of labor market reforms – a global perspective”, 10–11 March, ILO, Geneva.
Domosławski A. (2014), Chile: tutaj źle wyszli na OFE. Otwarte do zamknięcia, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1579483,3,chile-tutaj-zle-wyszli-na-ofe.read [dostęp 15.10.2018].
Ferro G. (2005), Options for Radical Reforms to Pension Systems: Chilean and Swedish Model Compared, Working Paper No. 19, CEER, Buenos Aires.
Golinowska S. (1993), Bazowy system emerytalny i rentowy w Szwajcarii, w: S. Golinowska (red.), Bazowe systemy emerytalne w świecie, IPiSS, „Studia i Materiały” nr 16/389, tom II, Warszawa, s. 107–121.
Halmosi P. (2014), Transformation of the Pension Systems in OECD Countries after the 2008 Crisis, „Public Finance Quarterly”, No. 4, s. 457–469.
Hepp S. (1998), Mandatory Occupational Pension Schemes in Switzerland. The First Ten Years, „Annals of Public and Cooperative Economics”, No. 69/4.
ILO (2018), Reversing pension privatization: Rebuilding public pension systems, red. I. Ortiz i in., International Labour Office, Geneva.
Janek K. (2014), Reformy systemu emerytalnego w Chile w latach 1980–2014, „Ubezpieczenia społeczne w Polsce. Teoria i praktyka”, nr 6(123), s. 53–59.
Kangas O, Lundberg U., Ploug N. (2010), Three Routes to Pension Reform: Politics and Institutions in Reforming Pensions in Denmark, Finland and Sweden, „Social Policy & Administration”, Vol. 44, No. 3, s. 265–284.
Kołodziejczyk K. (2004), Systemy emerytalne w Ameryce Łacińskiej. Od repartycji do kapitalizacji, Wyd. WSB w Poznaniu, Poznań.
Melbourne Centre for Financial Studies and Mercer, Melbourne Mercer Global Pension Index, lata 2009–2016, www.globalpensionindex.com [dostęp 15.05.2018].
Ministry of Health and Social Affairs (2016), The Swedish old age pension system. How the income pension, premium pension and guarantee pension work, Stockholm https://www.government.se/49aff8/contentassets/f48ac850ff0f4ed4be065ac3b0bcab15/the-swedish-old-age-pensionsystem_webb.pdf [dostęp 20.04.2018].
Montes M., Riesco M. (2018), Pensions: Risking the twentieth century’s biggest social gain, https://doc-research.org/2018/02/chile-pensions-2/ [dostęp 15.10.2018].
Nerka A. (2012), Charakterystyka wybranych zmian prawa emerytalnego, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”, Vol. 15, s. 271–279, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, http://www.annalesonline.uni.lodz.pl/archiwum/2012/2012_nerka_271_279.pdf [dostęp 15.04.2018].
OECD (2015), Pensions at a Glance 2015: OECD and G20 indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/pension_glance-2015-en [dostęp 15.04.2018].
OECD (2013), Pensions at a Glance 2013: OECD and G20 Indicators, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/pension_glance-2013-en [dostęp 15.04.2018].
Orenstein M.A. (2011), Pension Privatization in Crisis: Death or Rebirth of a Global Policy Trend?, „International Social Security Review”, Vol. 64, Issue 3, s. 65–80, https://ssrn.com/abstract=1879020 [dostęp 30.04.2018] lub http://dx.doi.org/10.1111/j.1468 246X.2011.01403.x [dostęp 30.04.2018].
Rofman R., Apella I., Vezza E., red. (2015), Beyond Contributory Pensions: Fourteen Experiences with Coverage Expansion in Latin America, Directions in Development – Human Development, Washington DC, World Bank, https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/20602 [dostęp 30.10.2018].
Rutecka J. (2014), System emerytalny po zmianach od 2014 r., „Ubezpieczenia społeczne w Polsce. Teoria i praktyka”, nr 1(118), s. 2–7.
Szczur M. (2014), System emerytalny w Szwecji – przykład innowacyjnego i stabilnego finansowo rozwiązania problemu zabezpieczenia dochodów na starość, „Ubezpieczenia społeczne w Polsce. Teoria i praktyka” nr 6(123), s. 34–45.
Żukowski M. (2013), Dwie fale reform emerytalnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej 1998–2012, „Studia Oeconomica Poznaniensia” Vol. 1, No. 1(250), s. 91–100.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia i finanse, nauki o polityce i administracji
Sebastian Jakubowski (dr, Uniwersytet Wrocławski)
ZNIESIENIE GÓRNEJ GRANICY PODSTAWY WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIE EMERYTALNE I RENTOWE – ZAGADNIENIA PRAWNE I EKONOMICZNE (s. 37–40)
Zniesienie górnego limitu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie miało konsekwencje zarówno dla systemu ubezpieczeń społecznych, jak i rynku pracy i krajowego rynku emerytalnego. Niestety wpływ ten będzie miał przede wszystkim charakter negatywny. Likwidacja limitu osłabi zasadę solidaryzmu społecznego, niekorzystnie wpłynie na stan finansów funduszu ubezpieczeń społecznych w długim okresie oraz zaburzy funkcjonowanie rynku pracy i zagrozi funkcjonowaniu krajowego rynku emerytalnego. Celem artykułu jest wskazanie powyższych zagrożeń oraz ich długofalowych konsekwencji. Analiza została oparta na metodzie formalno-dogmatycznej oraz metodzie ekonomicznej analizy prawa.
Słowa kluczowe: emerytura, ubezpieczenia społeczne, system emerytalny, rynek emerytalny, rynek pracy
BIBLIOGRAFIA
Antonów R. (2003), Prawo do emerytury, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Zakamycze.
Baran K.W., Antonów K., Dorre-Kolasa D., Góral Z., Lewandowicz-Machnikowska M., Walczak K., Włodarczyk M. (2017), Prawo Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Wolters Kluwer, Warszawa.
Bielawska K. (2015), Skutki finansowe odwrotu od reformy emerytalnej z 1999 r. dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w: W. Sułkowska, G. Strupczewski (red.), Dylematy teorii i praktyki ubezpieczeń, Poltext, Warszawa.
Bielawska K. (2018), Miary adekwatności świadczeń emerytalnych – czy obecne standardy odpowiadają wyzwaniom przyszłości?, „Z zagadnień zabezpieczenia społecznego – Social Security Issues”, 7/2018, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 9–20.
Buchholtz S., Bukowski M. (2013), Wykluczeni – społeczne wymiary biedy w Polsce i Europie, w: M. Bukowski, I. Magda (red.), Zatrudnienie w Polsce – Ubóstwo a praca, IBS, Warszawa, s. 61–100.
Chybalski F. (2018), Poverty Alleviation and Consumption Smoothing in European Pension Systems: Convergence or Divergence?, „Argumenta Oeconomica”, No. 1(40), s. 181–202.
Czepulis-Rutkowska Z. (2010), Individualisation of Entitlements to Benefits Against the Background of Changes and Regulations in the European Union, „Polityka Społeczna”, nr 1 ENG, s. 15–17.
Dybał M. (2016), Charakterystyka wybranych systemów emerytalnych, w: F. Chybalski (red.), Adekwatność dochodowa, efektywność i redystrybucja w systemach emerytalnych: ujęcie teoretyczne, metodyczne i empiryczne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, s. 136–161.
Dzienisiuk D. (2016), Prawo pracy a prawo ubezpieczeń społecznych, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
Góra M., Biernat E., Buchholtz S. (2016), Physical activity for longer working lives: an analysis of physical activity profiles of selected occupational groups in Poland, „La Medicina del Lavoro”, Vol. 107(6), s. 444–461.
Gudowska B., Strusińska-Żukowska (2014), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Jakubowski S. (2017), Instytucja subkonta ZUS – uwarunkowania prawne i finansowe, „Rozprawy Ubezpieczeniowe. Konsument na rynku usług finansowych”, nr 24, s. 84–98.
Jakubowski S. (2018a), Funkcje subkonta ZUS a uwarunkowania prawne, „Rozprawy Ubezpieczeniowe. Konsument na rynku usług finansowych”, nr 27, s. 80–94.
Jakubowski S. (2018b), Sub-Account of the Insured Person as an Instrument of Income Allocation Over the Life Course – Legal Aspects, w: F. Chybalski, E. Marcinkiewicz (red.), Contemporary problems of intergenerational relations and pension systems: a theoretical and empirical perspective, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Jędrasik-Jankowska I. (2018), Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Wolters Kluwer, Warszawa.
Jedynak T. (2016a), Ryzyko starości a dodatkowy system emerytalny w Polsce, „Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie”, nr 8(956), s. 5–22.
Jedynak T. (2016b). The directions of the development of supplementary pension scheme in Poland, „Journal of Insurance, Financial Markets and Consumer Protection”, Vol. 22(3).
Jończyk J. (2006), Prawo zabezpieczenia społecznego. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, bezrobocie i pomoc społeczna, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Zakamycze.
Kalina-Prasznic U. (2012), Społeczne zabezpieczenie emerytalne pracowników. Między Prawem a rynkiem, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Kolek A., Wojewódka M. (2017), Pracownicze Plany Kapitałowe – szansa czy miraż?, Instytut Emerytalny, Warszawa.
Leśna-Wierszołowicz E. (2016), IKE i IKZE jako dobrowolne formy gromadzenia oszczędności emerytalnych, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Finanse Publiczne”, nr 451, s. 219–229.
Marcinkiewicz E. (2018), Uwarunkowania rozwoju dobrowolnych programów emerytalnych perspektywa makro-mikroekonomiczna, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Ministerstwo Rozwoju (2017), Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju, Warszawa.
Muszalski W. (2004), Ubezpieczenie Społeczne, PWN, Warszawa.
Muszalski W. (2010), Prawo socjalne, PWN, Warszawa.
OZZ, OP (2017), Stanowisko reprezentatywnych Organizacji Związków Zawodowych i reprezentatywnych Organizacji Pracodawców z dnia 21 listopada 2017 r. w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz innych ustaw (druk 1974) dotyczącego zniesienia górnego limitu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, Warszawa 23 listopada.
Pacud R. (2012), Zmiana kierunku reformy emerytalnej z 1999 r., „Państwo i Prawo”, nr 1.
Pacud R. (2015). Sprawiedliwość w prawie emerytalnym. Kwestie międzypokoleniowe oraz ekonomiczne, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H, Economia”, LXII(2), s. 159–171.
Pieńkowska-Kamieniecka S. (2017), Wybrane aspekty dodatkowego oszczędzania emerytalnego – Perspektywa behawioralna, „Studia Oeconomica Posnaniensia”, 2017, Vol. 5, No. 10, Poznań, s. 9–22.
Raport płacowy Polska i Świat (2017), Związek Pracodawców i Przedsiębiorców, Warszawa.
Rutecka J. (2012), Zakres redystrybucji dochodowej w ubezpieczeniowym systemie emerytalnym, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
Salwa Z. (2008), Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, Lexis Nexis, Warszawa.
Stevens Y. (2017), The silent pension pillar implosion, „European Journal of Social Security”, Vol. 2017.
Szubert W. (1987), Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu, PWN, Warszawa.
Walczak D. (2017), Przywileje emerytalne – aspekt społeczno-ekonomiczny, Studia Oeconomica Posnaniensia, Vol. 5, No. 10, s. 49–62.
Walczak D., Pieńkowska-Kamieniecka S. (2015), Solidarity on the example of farmers’ pension insurance in Poland, w: Agrarian Perspectives XXIV. Global Agribusiness and the Rural Economy, Proceedings of the 24th International Scientific Conference, Prague, s. 16–18.Wantoch-Rekowski J. (2015), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa.
Żukowski M. (2017), Wydatki socjalne w Polsce na tle UE, „Polityka Społeczna”, nr 8.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce i administracji, nauki prawne
Social Policy
Table of Contents No 1/2019
NEW, ATYPICAL FORMS OF EMPLOYMENT IN THE POSTINDUSTRIAL PERIOD – Andrzej Marian Świątkowski
WOMEN’S SOCIAL CITIZENSHIP AND SOCIAL POLICY – THROUGH THE RIGHTS TO EMPOWERMENT? – Katarzyna Zamorska
COMPETENCE OF SOCIAL WORKERS IN THE LIGHT OF THE SERVICES PROVIDED – Zdzisław Czajka
THE HOUSING VOUCHER: SELECTED LEGAL AND STATISTICAL ASPECTS – Justyna Łukaszewska-Bezulska
THE SCOPE AND RESULTS OF PENSION REFORMS IN CHILE, POLAND AND SWEDEN AFTER THE 2007–2008 CRISIS – Krzysztof Kołodziejczyk
ELIMINATION OF THE LIMIT ON OLD-AGE AND DISABILITY INSURANCE CONTRIBUTION – LEGAL AND ECONOMIC ISSUES – Sebastian Jakubowski
DIARY OF SOCIAL POLICY
Andrzej Marian Świątkowski (Professor, Jesuit University in Kraków)
NEW, ATYPICAL FORMS OF EMPLOYMENT IN POSTINDUSTRIAL PERIOD (p. 1–11)
The Author focuses on the current phenomenon of digital work organized by electronic work platforms in European Union and the United States. His paper characterizes labour relations based not on an contract of employment but a civil type of relations between selfemployed private entrepreneur, work platform and customer on which behalf a work is performed via intermediary – platform. Performing work individuals (self-employed) involved that triangular model of relationship do not enjoy neither the labour rights nor social security privileges. For that reason the Author consider the possibility whether workers engaged in above mentioned complex relationship could be treated as an employees employed by the platform of work performing work ordered by platform clients. Since the work is managed and controlled by the intermediary – the platform the Author advertizes the idea that workers ought to be treated as employees and platform as an employer in situation when the first (workers) are being subordinated the second one (platform).
Key words: electronic work platform, employment, self-employment
Katarzyna Zamorska (Professor, University of Wrocław)
WOMEN’S SOCIAL CITIZENSHIP AND SOCIAL POLICY – THROUGH THE RIGHTS TO EMPOWERMENT? (p. 11–17)
The article is an attempt to present the key role of social policy in determining the changing due to the extension of social rights place of women in society. The assumption was made that the concept of social citizenship changes and depends on the model of a welfare state. In order to show this relationship, three separate stages in Polish social policy were distinguished symbolically: the interwar period, the period of the Polish People’s Republic and the stage, initiated in the 1990s. The article uses descriptive and comparative-critical methods, reaching to the work of various authors. Equality principles at the level of legal standards have always been present in social policy in Poland. At the level of practice, however, their implementation has not been yet completed
Key words: social rights, women’s status, social policy, equality, empowerment.
Zdzisław Czajka (Professor, Institute of Labour and Social Studies)
COMPETENCE OF SOCIAL WORKERS IN THE LIGOT OF THE SERVICES PROVIDED (p. 18–24)
The quality of benefits for beneficiaries of social assistance depends to a large extent on the competence of employees. The aim of the article is to asses the current level of competence of social workers against the background of the scope of social assistance tasks and clients expectations. The aim is also presentation the opinions of social workers about the level of their competence. The article was prepared on the basis of information from organizations dealing with professional preparation of these employees and research in social assistance centres. The article shows, that the most useful in social work are social competences related to the employees motivation and character traits.
Key words: social policy, social assistance, social workers, competences, qualification standards
Justyna Łukaszewska-Bezulska (PhD, University of Warsaw)
THE HOUSING VOUCHER: SELECTED LEGAL AND STATISTICAL ASPECTS (p. 25–30)
The aim of this article is to analyse legal acts regulating one of the most recent instruments to fight unemployment: the housing voucher, and to describe its actual functioning and give characteristics of the beneficiaries. The text also features a preliminary assessment of this instrument, together with an indication of potential legal loopholes and proposed changes. It has been proven that the voucher is a benefit for the “quasi-unemployed”, that is, its beneficiaries are the persons who found work earlier, and the voucher is an additional premium for mobility for them. Also, a weak positive correlation was demonstrated between the unemployment rate and the number of vouchers granted, meaning that this benefit may constitute a form of support for a literal escape from unemployment and difficult situation on the local labour market.
Key words: housing voucher, migration voucher, unemployment
Krzysztof Kołodziejczyk (PhD, Poznań University of Technology)
THE SCOPE AND RESULTS OF PENSION REFORMS IN CHILE, POLAND AND SWEDEN AFTER THE 2007–2008 CRISIS (p. 30–36)
Many pension systems worldwide have been affected by the financial crisis of 2007–2008, although in different ways. This article is primarily aimed at analyzing changes in pension solutions that were, at least in part, the answer to the effects of the crisis. It covers three cases of OECD countries: Chile, Poland and Sweden. Earlier reforms in these countries have accounted for the full or partial replacement of the pay-as-you-go system by the capitalization system. It should be emphasized that these so-called structural reforms were initiated at different times (Chile – 1979, Poland – 1997, Sweden – 2002). Then the article discusses the most important changes introduced in selected retirement pension systems after the crisis. It also examines how these changes have influenced the position of individual countries in the prestigious global pension systems ranking, announced by the Australian Center for Financial Studies and Mercer since 2009.
Key words: pension reforms, financial crisis, Chile, Poland, Sweden
Sebastian Jakubowski (PhD, University of Wrocław)
ELIMINATION OF THE LIMIT ON OLD-AGE DISABILITY INSURANCE CONTRIBUTION LEGAL AND ECONOMIC ISSUES (p. 37–40)
To improve the financial situation of Social Insurance Fund in Poland, limit on pension and disability insurance contribution will be removed. The change will dilute social solidarity. High-earners will receive much higher pension benefits than average workers. This will lead to major financial challenges for the Social Insurance System in the future. However, the elimination of the limit will also affect the labour market and disturb the pension market in Poland. The goal of this article is to indicate and analyse these threats. The formal dogmatic method was applied together with the economic analysis of law.
Key words: pension, social insurance, pension system, pension market, labour market
« powrót