Nr 8 (533) 2018
Spis treści 8/2018
Pobierz numer 
WSPOMNIENIE O PROF. ELŻBIECIE KRYŃSKIEJ – Redakcja „Polityki Społecznej”
ANALIZA TRENDÓW ZMIAN W REALIZACJI POLSKIEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ Z WYKORZYSTANIEM METODY FORESIGHT – Dorota Moroń, Monika Klimowicz, Agnieszka Makarewicz-Marcinkiewicz, Małgorzata Michalewska-Pawlak
Zmiany poziomu zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym w polskich województwach w okresie 2005–2015. analiza taksonomiczna – Wojciech Bąba
PRZYCIĄGANIE CZY WYPYCHANIE? O MOTYWACH ZAKŁADANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEZ KOBIETY – Joanna Mirosław
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
INNOWACJA W ZASTANYM LOKALNYM (NIE)PORZĄDKU POLITYKI SPOŁECZNEJ. DOŚWIADCZENIA Z PRAC NAD UNIWERSALNYM MODELEM PRZECIWDZIAŁANIA DZIEDZICZENIU UBÓSTWA – Arkadiusz Karwacki, Joanna Lajstet
ZRÓŻNICOWANIE MINIMUM EGZYSTENCJI ORAZ MINIMUM SOCJALNEGO W UKŁADZIE PRZESTRZENNYM W 2017 R. – Piotr Kurowski
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Dorota Moroń (prof., Uniwersytet Wrocławski)
Monika Klimowicz (prof., Uniwersytet Wrocławski)
Agnieszka Makarewicz-Marcinkiewicz (prof., Uniwersytet Wrocławski)
Małgorzata Michalewska-Pawlak (dr, Uniwersytet Wrocławski)
ANALIZA TRENDÓW ZMIAN W REALIZACJI POLSKIEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ Z WYKORZYSTANIEM METODY FORESIGHT (s. 2–9)
Celem artykułu analiza trendów zmian w polskiej polityce społecznej i projektowanie wizji jej rozwoju, z uwzględnieniem perspektywy jej wybranych odbiorców. Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych przez zespół badawczy z Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach projektu Innovative Social Investment Strengthening Communities in Europe (InnoSI), finansowanego przez Komisję Europejską ze środków programu Horyzont 2020. Obejmuje prezentację wykorzystania metody foresight (prognozowania) w procesie badawczym na różnych etapach jego realizacji: od skanowania sygnałów lokalnych, przez identyfikację głównych trendów zmian społecznych oraz budowanie przyszłych scenariuszy realizacji polityki społecznej w Polsce wobec wybranych grup, w perspektywie dziesięcioletniej.
Słowa kluczowe: polityka społeczna, metoda prognozowania, zmiana społeczna
BIBLIOGRAFIA
Arensberg C.M., Niehoff A.H. (2017), Introducing Social Change. A Manual for Community Development, Routledge, New York.
Baškarada S., Shrimpton D., Ng S. (2016), Learning through foresight, „Foresight”, Vol. 18, Issue 4, s. 414–433.
Brzeziński M., Najsztub M. (2017), The impact of „family 500+” Programme on household incomes, poverty and inequality,„Polityka Społeczna”, nr 1, s. 16–25.
Duszczyk M., Żołędowski C. (2016), Polityka społeczna a migracje, w: A. Górny, P. Kaczmarczyk, M. Lesińska (red.), Transformacje. Przewodnik po zmianach społeczno-ekonomicznych w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 286–292.
Golinowska S., Sowa-Kofta A. (2017), Combating poverty through family cash benefits on the first results of the Programme „family 500+” in Poland, „Polityka Społeczna”, nr 1, s. 7–13.
Häder M., Häder S. (1995), Delphi und Kognitionspsychologie: Ein Zugang zur theoretischen Fundierung der Delphi-Methode, „ZUMA Nachrichten”, Vol. 19(37), s. 8–34.
Healy K. (1998), Social Change: mechanisms and metaphors, http://kieranhealy.org/files/papers/change4.pdf [dostęp 10.05.2018].
Jalonen H., Lehti M., Tonteri A., Koskelo M., Nousiainen A.K., Jäppinen T. (2017), From signals to future stores. A handbook for applying foresight in the field of welfare, Turku University of Applied Science, http://julkaisut.turkuamk.fi/isbn9789522166517.pdf [dostęp 28.03.2018].
Kuciński J. (2010), Podręcznik metodyki foresight dla ekspertów projektu Foresight regionalny dla szkół wyższych Warszawy i Mazowsza „Akademickie Mazowsze 2030”, Politechnika Warszawska, Warszawa.
Kubiak M. (2016), Polityka społeczna wobec ludzi starych w Polsce na tle współczesnych przemian społeczno-gospodarczych, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Kużelewska E., Piekutowska A. (2017), Doświadczenia i polityki państw Unii Europejskiej wobec uchodźców i imigrantów –perspektywa porównawcza, w: K.A. Wojtaszczyk, J. Szymańska (red.), Uchodźcy w Europie. Uwarunkowania, istota, następstwa, Wydawnictwo Naukowe Aspra JR, Warszawa, s. 283–294.
Makarewicz-Marcinkiewicz A. (2017), Projektowanie innowacyjnych inwestycji społecznych na poziomie ponadnarodowym, „Wrocławskie Studia Politologiczne”, nr 23, s. 108–119.
Ness S. (2011), IFTF Research Methodology: Signal Scanning, http://www.iftf.org/future-now/article-detail/iftf-research-methodology-signal-scanning/ [dostęp: 15.03.2018].
Nisbet R.A. (1969), Social change and history, Oxford University Press, New York.
Szarfenberg R. (2017), Effect of child care benefit (500+) on poverty based on microsimulation, „Polityka Społeczna”, nr 1, s. 25–31.
Szczepaniak-Sienniak J. (2015), Polityka rodzinna państwa we współczesnej Polsce, „Społeczeństwo i Ekonomia”, nr 2, s. 100–115.
Szpakowska J., Buchwald T., Romanowski R. (2016), Atrakcyjność polskiego rynku pracy dla obywateli Ukrainy – przyczyny, mechanizmy, konsekwencje migracji zarobkowych, „Optimum. Studia Ekonomiczne” nr 2(80), s. 163–184.
Sztandar-Sztanderska K. (2015), Usługi publiczne dla wszystkich i dla nikogo? Krytyczne studium wymogów administracji pracy, „Polityka Społeczna”, nr 1, s. 15–21.
Sztompka P. (2003), Socjologia: analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Szukalski P. (2012), Srebrna gospodarka, „Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny”, nr 7, http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/3516/2012–7%20Srebrna%20gospodarka.pdf?sequence=1 [dostęp 30.03.2018].
Van der Steen M.A., Van Twist M.J.W. (2013), Foresight and long-term policy-making: an analysis of anticipatory boundary work in policy organizations in The Netherlands, „Futures”, Vol. 54, s. 33–42.
Wiktorska-Święcka A., Klimowicz M., Michalewska-Pawlak M., Moroń D. (2017), Inwestycje społeczne jako nowy paradygmat polityk publicznych w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce, nauki o polityce publicznej
Wojciech Bąba (dr, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
ZMIANY POZIOMU ZAGROŻENIA UBÓSTWEM I WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM W POLSKICH WOJEWÓDZTWACH W OKRESIE 2005–2015 – ANALIZA TAKSONOMICZNA (s. 10–18)
Celem artykułu było dokonanie analizy zmian poziomu zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym w polskich województwach w dwóch podokresach: 2005–2006 oraz 2014–2015 przy wykorzystaniu metod taksonomicznych. Podstawowymi metodami wykorzystanymi w analizie były: pomiar odległości euklidesowych między obiektami w przestrzeni wielowymiarowej oraz grupowanie tych obiektów w skupienia na podstawie metody aglomeracyjnej Warda. W wyniku analizy dla obu podokresów udało się pogrupować województwa w skupienia, charakteryzujące się podobnym poziomem zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz stworzyć ranking województw według ich odległości od wzorca niskiego poziomu tego zagrożenia. Analiza pozwoliła również zidentyfikować zmiany powyższego rankingu, które wystąpiły między podokresami.
Słowa kluczowe: ubóstwo, wykluczenie społeczne, polityka społeczna, Europa 2020
BIBLIOGRAFIA
Aaberge R., Brandolini A. (2014), Multidimensional Poverty and Inequality, Discussion Papers, Statistics Norway – Research Department, nr 792.
Atkinson A. B., Cantillon B., Marlier E., Nolan B. (2002), Social Indicators: The EU and Social Inclusion, Oxford University Press, New York.
Atkinson A. B.., Marlier E., Nolan B. (2003), Indicators and Targets for Social Inclusion in the European Union, Economic and Social Research Institute, Dublin.
Atkinson A. B. (2017), Nierówności. Co da się robić?, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Bąba W. (2017), Ubóstwo i wykluczenie społeczne jako bariery integracji europejskiej – analiza statystyczna, w: H. Tendera-Właszczuk, W. Bąba, M. Zajączkowska (red.), Nowe perspektywy integracji europejskiej w obliczu wyzwań i zagrożeń, Difin, Warszawa.
Beskid L., Deniszczuk L. (1995), Sytuacja materialna ludności i jej zróżnicowanie (1989–1994), Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa.
Boeri T. (2002), Let Social Policy Models Compete and Europe Will Win, John F. Kennedy School of Government, Harvard University, Cambridge.
Danziger S. H., Sandefur G. P., Weinberg P. H. (1994), Confronting Poverty – Prescriptions for Change, Harvard University Press, Cambridge.
Deniszczuk L. (2000), Miary ubóstwa i problemy ich aplikacji, „Problemy Polityki Społecznej”. Studia i Dyskusje”, nr 2.
Durkheim E. (1999), O podziale pracy społecznej, PWN, Warszawa.
European Commission (2013), EU social indicators – Europe 2020 poverty and social exclusion target, http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=756 [dostęp 1.11.2016].
Europe 2020 – A strategy for smart, sustainable and inclusive growth (2010), COM (2010) 2020, http://eur-lex.europa.eu [dostęp 1.09.2016].
Eurostat (2014), Living Conditions In Europe – 2014 Edition, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Eurostat (2017), Population and Social Conditions, http://epp.eurostat.ec.europa.eu [dostęp 1.03.2017].
Frieske K.W. (1997), Bieda – miary i interpretacje, w: S. Golinowska (red.), Polska bieda II. Kryteria, ocena, przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Frieske K.W. (1999), Kumulacja czynników marginalności społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 11–12.
Frieske K.W. (2002), Dynamika koncepcji marginalizacji społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 11–12.
Frieske K.W. (2010), Zamienię Porsche na gorsze: o biedzie, wykluczeniu i reintegracji społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 10.
Golinowska S. (1994), Polityka społeczna państwa w gospodarce rynkowej – studium ekonomiczne, PWN, Warszawa.
Golinowska S., red. (1996a), Polska bieda. Kryteria, ocena, przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S., red. (1996b), Polityka społeczna wobec ubóstwa. Ujęcie porównawcze, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S., red. (1997), Polska bieda II. Kryteria, ocena, przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S., (2006), Od ubóstwa do wykluczenia społecznego, „Polityka Społeczna”, nr 11–12.
Golinowska S. (2010), Polityka wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego w Polsce w minionym dwudziestoleciu, „Polityka Społeczna”, nr 9.
GUS, US Łódź (2013), Jakość życia, kapitał społeczny, ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce, GUS, Warszawa.
GUS (2017a), Bank danych lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl [dostęp 1.03.2017].
GUS (2017b), Ubóstwo w Polsce w latach 2015 i 2016, GUS, Warszawa.
Hills J., Le Grand J., Piachaud D. (2002), Understanding Social Exclusion, Oxford University Press, Oxford.
Lister R. (2007), Bieda, Wyd. Sic!, Warszawa.
Marshall T.H. (1950), Citizenship and Social Class, Cambridge University Press, Cambridge.
Nussbaum M., Sen A., red. (1993), The Quality of Life, Clarendon Press, Oxford.
Panek T. (1996), Wielowymiarowa analiza sfery ubóstwa, w: S. Golinowska (red.), Polska bieda. Kryteria, ocena, przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Panek T. (2008), Ubóstwo i nierówności – dylematy pomiaru, http://rszarf.ips.uw.edu.pl/uiws/ [dostęp 1.03.2017].
Panek T. (2011), Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności: teoria i praktyka pomiaru, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
PAP (2017), Rafalska: program 500 plus nie powoduje dezaktywizacji kobiet, http://www.pap.pl/aktualnosci/debaty/news,955808,rafalska-program-500-plus-nie-powoduje-dezaktywizacji-kobiet.html [dostęp 20.01.2018].
Radziukiewicz M. (2006), Zasięg ubóstwa w Polsce, PWE, Warszawa.
Rosati D. (2009), Europejski Model Społeczny. Osiągnięcia, problemy i kierunki zmian, w: D. Rosati (red.), Europejski Model Społeczny – doświadczenia i przyszłość, PWE, Warszawa.
Sapir A. (2005), Globalization and the Reform of European Social Models, Blackwell Publishing, Oxford.
Sen A. (1981), Poverty and Famines. An Essay on Entitlement and Deprivation, Oxford University Press, Oxford.
Sen A. (1983), Poor, Relatively Speaking, „Oxford Economic Papers”, Vol. 35.
Sen A. (2000), Nierówności. Dalsze rozważania, Znak, Kraków.
Szarfenberg R., Żołędowski C., Theiss M., red. (2010a), Polityka publiczna wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, Elipsa, Warszawa.
Szarfenberg R., Żołędowski C., Theiss M., red. (2010b), Ubóstwo i wykluczenie społeczne – perspektywa poznawcza, Elipsa, Warszawa.
Szarfenberg R. (2012), Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce – pomiar, wyjaśnienie, strategie przeciwdziałania, http://rszarf.ips.uw.edu.pl/ [dostęp 20.01.2018].
Steczkowski J., Zeliaś A. (1997), Metody statystyczne w badaniu zjawisk jakościowych, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków.
Tarkowska E., red. (2000), Zrozumieć biednego, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Tarkowska E. (2002), Zróżnicowanie polskiej biedy w świetle badań jakościowych, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 4.
Tarkowska E., red. (2002), Przeciw biedzie. Programy, pomysły, inicjatywy, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Tarkowska E., red. (2012), Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Tendera-Właszczuk H., red. (2009), Dystans społeczno-ekonomiczny Polski na tle krajów UE-15, Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania, Katowice.
Townsend P. (1992), The International Analysis of Poverty, Harvester Wheatsheaf, London.
Uchwała nr 165 Rady Ministrów RP z dnia 12 sierpnia 2014 r. w sprawie przyjęcia programu pod nazwą „Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020. Nowy wymiar aktywnej integracji” (2014), http://isap.sejm.gov.pl [dostęp 1.11.2016].
US Poznań, GUS (2014), Mapy ubóstwa na poziomie podregionów w Polsce z wykorzystaniem estymacji pośredniej, Urząd Statystyczny w Poznaniu, Poznań.
Wielowieyska D. (2017), Program 500 plus zmienia Polskę na lepsze. Są na to twarde dowody, http://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,22529996,program-500-plus-zmienia-polske-nalepsze-sa-na-to-twarde-dowody.html [dostęp 20.01.2018].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne, nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia, nauki o polityce publicznej
Joanna Mirosław (mgr, Instytut Studiów Politycznych PAN)
PRZYCIĄGANIE CZY WYPYCHANIE? O MOTYWACH ZAKŁADANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEZ KOBIETY (s. 18–23)
Polska z odsetkiem 33,4% znajduje się w czołówce krajów pod względem odsetka firm prowadzonych przez kobiety. Dostępność kapitału, polityka publiczna, edukacja i szkolenia to niektóre z czynników stanowiące ramowe uwarunkowania przedsiębiorczości, w ramach których budzą się motywacje kobiet do podjęcia decyzji o założeniu własnej firmy. Część z tych motywów ma charakter pozytywny, w literaturze określane są jako pull factors, i należą do nich m.in.: potrzeba niezależności, chęć uzyskania wyższych dochodów czy spełnienie swoich aspiracji zawodowych. Inne motywy mają wydźwięk negatywny i nazywane są push factors – wymuszają stworzenie dla siebie miejsca pracy. Zaliczyć do nich można np. brak możliwości znalezienia zatrudnienia czy brak satysfakcji z pracy najemnej. Na podstawie analizy literatury oraz wyników badań w artykule opisane zostały determinanty rozwoju przedsiębiorczości oraz motywy zakładania działalności gospodarczej. Artykuł dotyczy tego, dlaczego kobiety decydują się uruchomić własną działalność gospodarczą – co je popycha lub przyciąga do prowadzenia własnego biznesu.
Słowa kluczowe: przedsiębiorczość kobiet, motywy zakładania działalności gospodarczej, determinanty rozwoju przedsiębiorczości
BIBLIOGRAFIA
Audretsch D. (2001), Research issues relating to structure, competition, and performance of small technology-based firms, „Small Business Economics”, Vol. 16, nr 1, s. 37–51.
Balcerzak-Paradowska B., Bednarski M., Głogosz D. i in. (2011), Przedsiębiorczość kobiet w Polsce, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa.
Beqo I., Gehrels S.A. (2014), Women entrepreneurship in developing countries: A European example, „Research in Hospitality Management”, Vol. 4, No. 1–2, s. 97–103.
Dawson Ch., Henley A. (2012), „Push” versus „pull” entrepreneurship: an ambiguous distinction?, „International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research”, Vol. 18, Issue 6, s. 697–719.
Dibrell C., Davis P., Craig J. (2008), Fuelling innovation through information technology in SMEs, „Journal of Small Business Management”, Vol. 46, No. 2, s. 203–218.
Fabińska M. (2016), Aktywność przedsiębiorcza kobiet w Polsce i na świecie w świetle badań regionalnych, w: A. Marjańki, C. Loera (red.), Firmy rodzinne – wyzwania współczesności, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, tom XVII, zeszyt 6, część I, Wydawnictwo SAN, Łódź-Warszawa.
Fransson B. (2011), Women’s Entrepreneurship and Innovation, Country Report, Sweden, Power Lake AB, Stockholm.
Kelley D., Bosma N., Amorós J.E. (2010), Global Entrepreneurship Monitor, Global Report, Babson College.
Kirkwood J. (2009), Motivational factors in a push-pull theory of entrepreneurship, „Gender in Management: An International Journal”, Vol. 24, nr 5, s. 346–364.
Lisowska E. (2008), Analiza położenia kobiet na rynku pracy, w: R. Kasprzak, E. Lisowska (red.), Zarządzanie mikroprzedsiębiorstwem. Podręcznik dla przedsiębiorczej kobiety, SGH, Warszawa.
Orhan M., Scott D. (2001), Why women enter into entrepreneurship: an explanatory model, „Women in management Review”, Vol. 16(5), s. 232–243.
Schumpeter J.A. (1960), Teoria rozwoju gospodarczego, PWN, Warszawa.
Sörensson A., Dalborg C. (2017), Female entrepreneurs in nature-based businesses: working conditions, well-being, and everyday life situation, „Society, Health & Vulnerability”, 8: sup1, 1306905.
Tarnawa A., Węcławska D., Nieć M., Zbierowski P. (2017), Raport z badania Global Entrepreneurship Monitor – Polska, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, GEM, Warszawa.
World Bank Group (2018), Women, Business and the Law 2018, World Bank, Washington D.C.
Verhuel I., Thurik A.R. (2006), Explaining female and male entrepreneurship at the country level, Zoetermeer.
Verheul I., Thurik A.R. (2003), Explaining the entrepreneurial activity rate of woman: A macrolevel perspective, SCALES-paper N200304, EIM Business and Policy Research, Zoetermeer.
Zawód: Prezeska! Diagnoza przedsiębiorczości kobiet (2017), Fundacja Przedsiębiorczości Kobiet, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: socjologia
Arkadiusz Karwacki (prof., Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Joanna Lajster (dr, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
INNOWACJA W ZASTANYM LOKALNYM (NIE)PORZĄDKU POLITYKI SPOŁECZNEJ. DOŚWIADCZENIA Z PRAC NAD UNIWERSALNYM MODELEM PRZECIWDZIAŁANIA DZIEDZICZENIU UBÓSTWA (s. 24–35)
Artykuł zawiera opis doświadczeń badaczy, którzy podjęli się w ramach projektu stworzenia uniwersalnego modelu przeciwdziałania dziedziczenia ubóstwa wśród mieszkańców zdegradowanej części miasta. Socjologowie stanęli przed wyzwaniem pokonania wielu barier w ramach prac nad modelem (leżących po stronie członków grupy docelowej, przedstawicieli lokalnych instytucji lub wynikających z formalnych decyzji i założeń konkursu grantowego i samego projektu). W artykule przedstawiono zarówno teoretyczne inspiracje, które znalazły odzwierciedlenie w konstrukcji modelu (przede wszystkim oryginalne podejście do wykluczenia społecznego i istota modelu empowermentu), wnioski z diagnozy przeprowadzonej w środowisku, w którym model ma zostać wdrożony, opisano główne założenia modelu, a także bariery napotykane podczas pracy nad modelem i potencjalne bariery implementacyjne.
Słowa kluczowe: wykluczenie społeczne, polityka aktywizacyjna, reintegracja, dziedziczenie ubóstwa, kultura ubóstwa, empowerment
BIBLIOGRAFIA
Bernstein B. (1973), Class, Codes and Control (Vol 1, 2, 3), Routledge & Kegan Paul, London.
Binder P. (2014), Młodzi a bieda. Strategie radzenia sobie w doświadczeniu młodego pokolenia wsi pokołchozowych i popegeerowskich, IFiS PAN, Warszawa.
Daly M. (1995), Gender, Class, Underclass, referat na drugą konferencję ESA, Budapeszt.
Dutkiewicz M., red. (2013), Oblicza zmiany lokalnej. Studia przypadków, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Frieske K.W. (2005), Społeczne wykluczenie: o nicowaniu pojęć, w: S. Golinowska, E. Tarkowska, I. Topińska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania. Metody, IPiSS, Warszawa.
Grotowska-Leder J. (2002), Fenomen wielkomiejskiej biedy. Od epizodu do underclass, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Hills J., Le Grand J., Piachaud D. (2002), Understanding Social Exclusion, Centre for Analysis of Social Exclusion, London.
Karwacki A. (2006), Błędne koło. Reprodukcja kultury podklasy społecznej, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Karwacki A. (2014), Usługi reintegracji społecznej. Istota, procedury, problemy, w: A. Karwacki, T. Kaźmierczak, M. Rymsza, Reintegracja. Aktywna polityka społeczna w praktyce, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Kaźmierczak T., Hernik K., red. (2008), Społeczność lokalna w działaniu. Kapitał społeczny. Potencjał społeczny. Lokalne governance, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Lewis O. (1970), The Culture of Poverty, w: O. Lewis, Anthropological Essays, Random House, New York.
Lewis O. (1970a), Rodzina Martinezów. Życie meksykańskiego chłopa, PIW, Warszawa.
Lewis O. (1973), Sanchez i jego dzieci. Autobiografia rodziny meksykańskiej, PIW, Warszawa.
Lewis O. (1976), Nagie życie, t. 1 i 2, PIW, Warszawa.
MPiPS (2014), Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020 Nowy wymiar aktywnej integracji, Warszawa, https://www.mpips.gov.pl/download/gfx/mpips/pl/defaultopisy/8664/2/1/KPPUiWS_1707_na_RM_.pdf [dostęp 1.07.2018].
Nowak S. (1979), System wartości społeczeństwa polskiego, „Studia Socjologiczne”, nr 4 (75).
Rakowski T. (2010), Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia człowieka zdegradowanego, Słowo/obraz/terytoria, Gdańsk.
Regulamin konkursu na makro-innowacje w temacie: Przerwanie procesu dziedziczonego ubóstwa na obszarach zdegradowanych Oś IV Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój „Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa” Konkurs nr POWR.04.01.00-IZ.00–00-004/16 (2016), MR, Warszawa, https://www.funduszeeuropejskie. gov.pl/media/19445/Regulamin_konkursu_06_05_2016.pdf [dostęp 02.07.2018].
Rymsza A. (2002), Przyczyny porażek i sukcesów inicjatyw obywatelskich w Polsce, w: J. Hrynkiewicz (red.), Przeciw ubóstwu i bezrobociu: lokalne inicjatywy obywatelskie, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Rymsza M., Karwacki A. (2017), Między podejściem empowerment a zarządzaniem underclass. Dwa modele aktywizacji w polityce społecznej, w: A. Karwacki, M. Rymsza, B. Gąciarz, T. Kaźmierczak, B. Skrzypczak (red.), Niezatrudnieniowe wymiary aktywizacji. W stronę modelu empowerment?, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Rymsza M., Karwacki A. (2015), Aktywna polityka społeczna jako innowacyjne poszukiwanie „złotego środka” – na kanwie polskich doświadczeń w obszarze aktywizacji, w: M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Innowacyjna polityka społeczna, Wydawnictwo WSP im. J. Korczaka, Warszawa.
Strefa miejskich inspiracji – program przeciwdziałania dziedziczeniu ubóstwa na terenie X (2016), maszynopis, Toruń.
Szarfenberg R. (2005), Od trzech elementarnych strategii badawczych do programu badań wykluczenia społecznego, w: L. Frąckiewicz (red.), Wykluczenie społeczne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Sztandar-Sztanderska K. (2016), Dominacja biurokratycznej kontroli, w: Obywatel spotyka państwo. O urzędach pracy jako biurokracji pierwszego kontaktu, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Tarkowska E. (1998), Świat społeczny biednych a koncepcja kultury ubóstwa, „Polityka Społeczna”, nr 11/12, s. 91–105.
Tarkowska E., red. (2000), Zrozumieć biednego. O dawnej i obecnej biedzie w Polsce, Typografika, Warszawa.
Tarkowska E., Korzeniewska K. (2002), Młodzież z byłych PGR-ów, Raport z badań, ISP, Warszawa.
Warzywoda-Kruszyńska W. (1998), Wielkomiejscy biedni – formująca się underclass? Przypadek klientów pomocy społecznej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 35–53.
Wódz K., Łęcki K. (1998), Nowe i stare ubóstwo na Górnym Śląsku (ubóstwo w rejonie pogranicza kulturowego), „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 73–90.
Zintegrowany kompleksowy model przeciwdziałania dziedziczeniu biedy wspierający całą rodzinę w jej najbliższym sąsiedztwie „Lokomotywa zmian” (2017), maszynopis, Toruń.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: socjologia, nauki o polityce publicznej
Piotr Kurowski (dr, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
ZRÓŻNICOWANIE MINIMUM EGZYSTENCJI ORAZ MINIMUM SOCJALNEGO W UKŁADZIE PRZESTRZENNYM W 2017 R. (s. 36–40)
Artykuł omawia regionalne szacunki minimum egzystencji oraz minimum socjalnego w 2017 r. Minimum egzystencji wyznacza modelowy sposób zaspokojenia potrzeb na minimalnym poziomie, poniżej którego występuje biologiczne zagrożenie życia. Z kolei minimum socjalne przedstawia modelowe koszty utrzymania gospodarstw domowych, którym zaczyna zagrażać sfera niedostatku. Między tymi dwoma ekstremami roztacza się, w różnych obliczach, sfera niedostatku. Najwyższe szacunki minimum egzystencji odnotowano w woj. dolnośląskim (+5,8% powyżej wartości średniej dla Polski) oraz zachodniopomorskim (+4,6%), zaś najniższe w woj. podkarpackim, lubelskim (-5%) oraz podlaskim (-4,5%). Minimum socjalne dla 4-osobowej rodziny w 2017 r. było najwyższe w woj. dolnośląskim (+4,4%) oraz zachodniopomorskim (+3,8%). Natomiast najniższe wartości wystąpiły w woj. kujawsko-pomorskim (-4,6%), podkarpackim i lubelskim (-3,4%)
Słowa kluczowe: minimum egzystencji, minimum socjalne, ubóstwo, koszty utrzymania
BIBLIOGRAFIA
Broda Wysoki P., Kurowski P. (2013), Próg interwencji socjalnej czy minimalny dochód socjalny? Refleksja nad propozycjami zmian w pomocy społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 4.
Deniszczuk L., Kurowski P., Styrc M. (2007), Progi minimalnej konsumpcji gospodarstw domowych wyznaczane metodą potrzeb podstawowych. Rodzaje, oszacowania i zastosowania polityce społecznej, IPiSS, Warszawa.
Deniszczuk L., Sajkiewicz B. (1997), Kategoria minimum socjalnego, w: S. Golinowska (red.), Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S., red. (1997), Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Kurowski P. (2015), Zróżnicowanie minimum socjalnego oraz minimum egzystencji w układzie przestrzennym w 2014 r., „Polityka Społeczna”, nr 9.
Kurowski P. (2001), Terytorialne zróżnicowanie wartości koszyków minimum egzystencji i minimum socjalnego w latach 1998–2000, ekspertyza na zlecenie MPiPS, IPiSS, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Social Policy
Table of Contents No 8/2018
PROFESSOR ELŻBIETA KRYŃSKA OBITIUARY – Redakcja „Polityki Społecznej”
THE ANALYSIS OF TRENDS OF THE CHANGES IN THE IMPLEMENTATION OF POLISH SOCIAL POLICY BY USING FORESIGHT METHOD – Dorota Moroń, Monika Klimowicz, Agnieszka Makarewicz-Marcinkiewicz, Małgorzata Michalewska-Pawlak
CHANGES IN RISK OF POVERTY AND SOCIAL EXCLUSION LEVELS IN POLISH VOIVODESHIPS DURING THE 2005–2015 PERIOD – Wojciech Bąba
PPULLING OR PUSHING? ON THE MOTIVES OF STARTING A BUSINESS BY WOMEN – Joanna Mirosław
FROM RESEARCH AND STUDIES
INNOVATION IN THE EXISTING LOCAL DYSFUNCTIONS OF SOCIAL POLICY. EXPERIENCES FROM WORKS ON THE UNIVERSAL MODEL OF COUNTERACTING THE INHERITANCE OF POVERTY – Arkadiusz Karwacki, Joanna Lajstet
REGIONAL ESTIMATES OF SUBSISTENCE MINIMUM BASKETS (ME) AND SOCIAL MINIMUM BASKETS (MS) FOR 2017 – Piotr Kurowski
DIARY OF SOCIAL POLICY
Dorota Moroń (Professor, University of Wrocław)
Monika Klimowicz (Professor, University of Wrocław)
Agnieszka Makarewicz-Marcinkiewicz (Professor, University of Wrocław)
Małgorzata Michalewska-Pawlak (PhD, University of Wrocław)
THE ANALYSIS OF TRENDS OF THE CHANGES IN THE IMPLEMENTATION OF POLISH SOCIAL POLICY BY USING FORESIGHT METHOD (s. 2–9)
The purpose of this paper is to analyse the trends of changes in Polish social policy and designing visions of its development from perspective of its selected stakeholders. The article is based on results of research conducted by the University of Wrocław research team in the framework of the project Innovative Social Investment Strengthening Communities in Europe (InnoSI), financed by the European Commission, under the Horizon 2020 Programme. Particularly, it wants to explore foresight method implementation in research process, encompassing: local signals scanning, identification main trends of social changes, building scenarios of future Polish social policy towards selected stakeholders in the 10-year perspective.
Keywords: social policy, foresight, social change
Wojciech Bąba (PhD, Cracow University of Economics)
CHANGES IN RISK OF POVERTY AND SOCIAL EXCLUSION LEVELS IN POLISH VOIVODESHIPS DURING THE 2005–2015 PERIOD (s. 10–18)
The goal of the article was an analysis of changes in risk of poverty and social exclusion levels in Polish voivodeships in two sub-periods: 2005–2006 and 2014–2015, based on the usage of taxonomic methods (mainly: measurement of Euclidean distances between object in a multi-dimensional space and agglomerative hierarchical clustering (AHC)). A as result of the analysis, for both sub-periods, clusters of voivodeships characterized by similar risk of poverty and social exclusion levels have been identified, and a ranking of voivodeships has been created (based on their distance to the low-level-of-risk standard). The analysis allowed also to identify changes in this ranking, occurring between sub-periods.
Keywords: poverty, social exclusion, social policy, Europe 2020
Joanna Mirosław (Master, Institute of Political Studies Polish Academy of Sciences)
PULLING OR PUSHING? ON THE MOTIVES OF STARTING A BUSINESS BY WOMEN (s. 18–23)
Poland with a percentage of 33.4% is among the top countries in terms of the percentage of companies run by women. Availability of capital, public policy, education and training are some of the factors constituting framework conditions for entrepreneurship, within which motivations of women to make decisions about starting their own business arouse. Some of these motives are positive, in literature they are referred to as “pull factors”, and include, among others, the need for independence, the desire to earn higher income or fulfill their professional aspirations. Other motives have a negative connotation and are called „push factors”, forcing them to create a workplace for themselves. These include, for example, lack of employment opportunities or lack of satisfaction with wage labour. In the article, on the basis of the analysis of literature and research results, the determinants of entrepreneurship development and the motives behind setting up a business are described. This article deals with why women decide to start their own business. What pushes or attracts them to run their own business.
Keywords: women’s entrepreneurship, motives of starting a business, determinants of entrepreneurship development
Arkadiusz Karwacki (Professor, Nicolas Copernicus University in Toruń)
Joanna Lajster (PhD, Nicolas Copernicus University in Toruń)
INNOVATION IN THE EXISTING LOCAL DYSFUNCTIONS OF SOCIAL POLICY. EXPERIENCES FROM WORKS ON THE UNIVERSAL MODEL OF COUNTERACTING THE INHERITANCE OF POVERTY (s. 24–35)
The article includes a description of the experiences of researchers who undertook as part of the project to create a universal model to counteract the inheritance of poverty among residents of the degraded area of the city. Sociologists faced the challenge of overcoming numerous barriers as part of the work on the model (lying on the side of members of the target group, representatives of local institutions, or resulting from formal decisions and decisions within the grant competition and the project itself). The article presents both theoretical inspirations that were reflected in the model’s construction (primarily the original approach to social exclusion and the essence of the empowerment model), conclusions from the diagnosis carried out in the environment in which the model is to be implemented, description of the model’s main assumptions, and also the barriers encountered by work on the model and potential implementation barriers.
Keywords: social exclusion, activation policy, reintegration, pockets of poverty, culture of poverty, empowerment
Piotr Kurowski (PhD, Institute of Labour and Social Studies)
REGIONAL ESTIMATES OF SUBSISTENCE MINIMUM BASKETS (ME) AND SOCIAL MINIMUM BASKETS (MS) FOR 2017 (s. 36–40)
The article discusses regional estimates of subsistence minimum and social minimum based on average prices of 2017. Subsistence minimum defines the lowest possible level of consumption allowing the households to survive, while Social minimum defines a model category allowing the minimum level of decent life, necessary for social integration. Between these two extremes there is a sphere of scarcity. In 2017 the scale of the span of subsistence minimum in voivodeships has slightly weakened. The highest value of the subsistence minimum for a family with 2 children was recorded in the province Lower Silesia (+5.8% above the average for Poland) and West Pomeranian (+4.6%), while the lowest in Podkarpackie and Lubelskie provinces (-5% below the average value). The highest social minimum values for a family with 2 children was assessed for the provinces of Dolnośląskie (+4.4% more than the national average) and West Pomeranian (+3.8%). The lowest values of social minimum have occurred in the province Kujawsko-Pomorskie
(-4.6%), Podkarpackie and Lubelskie (-3.4%).
Keywords: subsistence minimum, social minimum, poverty, living costs
« powrót
