Nr 3 (528) 2018
Spis treści 3/2018
TENDENCJE ZMIAN W KSZTAŁTOWANIU SIĘ ROZPIĘTOŚCI PŁACOWYCH W POLSCE – Hanna Karaszewska, Marek Zarębski
FINANSOWANIE NAUKI JAKO CZYNNIK KSZTAŁTUJĄCY KONKURENCYJNOŚĆ REGIONÓW – Kamila Prucia
POLITYKA I SYTUACJA MIESZKANIOWA JAKO CYWILIZACYJNE WYZWANIE – POLSKA I ŚWIAT – Maciej Cesarski
KONSUMPCJA W WIEJSKICH GOSPODARSTWACH DOMOWYCH RODZICÓW SAMOTNIE WYCHOWUJĄCYCH DZIECI – Wacław Laskowski, Marlena Piekut
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
POTENCJALNY POPYT NA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH. SPOJRZENIE Z PERSPEKTYWY DWÓCH POKOLEŃ – WSPIERAJĄCEGO I WSPIERANEGO – Dorota Kałuża-Kopias, Zofia Szweda-Lewandowska
MINIMUM SOCJALNE W GRUDNIU 2017 R. – Piotr Kurowski
RECENZJE
Marta Petelewicz, JAKOŚĆ ŻYCIA DZIECI A STATUS SPOŁECZNO-EKONOMICZNY RODZINY. TEORIA I BADANIA – rec. Marta Zahorska
INFORMACJE
WSPÓLNIE O KONSTYTUCJI, WSPÓLNIE O POLITYCE SPOŁECZNEJ – Anna Dudzik
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Hanna Karaszewska (prof., Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Marek Zarębski (prof., Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
TENDENCJE ZMIAN W KSZTAŁTOWANIU SIĘ ROZPIĘTOŚCI PŁACOWYCH W POLSCE (s. 1–8)
Artykuł zawiera wyniki analizy tendencji w kształtowaniu się rozpiętości płacowych w Polsce. Obejmuje ona 25-letni okres zapoczątkowany w 1991 r. przełomowymi zmianami w mechanizmach funkcjonowania narodowej ekonomii. Wykorzystano w nim bogaty, ale niedoskonały materiał empiryczny pochodzący ze sprawozdawczości GUS. W artykule wskazano na podstawowe założenia metodyczne leżące u podstaw statystyki narodowej jako jedno ze źródeł braku pełnego i obiektywnego obrazu pionowych zróżnicowań płac.
Słowa kluczowe: płace, nierówności płacowe, pionowe zróżnicowanie płac, rozpiętości płac
BIBLIOGRAFIA
Ahluwalia M.S. (1976), Inequality, Poverty and Development, „Journal of Development Economics”, Vol. 3.
Anand S., Kanbur R. (1991), International Poverty Projections, „Working Papers”, http://www-wds.worldbank.org/servlet/WDSContentServer/WDSP/IB/1991/03/01/000009265_3960930222234 [dostęp 15.03.2018].
Balcerowicz L. (1995), Wolność i rozwój. Ekonomia wolnego rynku, Znak, Kraków.
Balcerowicz L., Rzońca A., red. (2010), Zagadki wzrostu gospodarczego. Siły napędowe i kryzysy – analiza porównawcza, Wyd. C.H. Beck, Warszawa.
Becker G.S. (1975), Human Capital, NBER, New York.
Becker G.S. (1990), Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, PWN, Warszawa.
Betcherman G. (2014), Labor market regulations: What do we know about their impacts in developing countries?, World Bank Research Observer online, 16 Apr.
Belman D., Wolfson P.J. (2014), What does the minimum wage do?, W.E. Upjohn Institute for Employment Research, Kalamazoo, MI.
Bertola G. (1993), Factor shares and savings in endogenous growth, „The American Economic Review”, Vol. 83, No. 5.
Bochenek M., Mikołajewska M. (2013), Dysproporcje dochodowe w Polsce przed i po wybuchu kryzysu, www.ur.edu.pl/file/36614/12 [dostęp 15.03].
Bruno M., Squire L. (1996), The less equal the asset distribution, the slower the growth, „Transition”, nr 9–10.
Borkowska S. (1999), Wynagrodzenie godziwe. Koncepcja i pomiar, IPiSS, Warszawa.
Deininger K., Squire L. (1998), New Ways of Looking at Old Issues: Inequality and Growth, „Journal of Development Economics” No. 57.
Domańska E. (1986), Kapitalizm menedżerski, PWE, Warszawa.
Fields G.S. (1999), Distribution and development: A summary of the evidence for the developing world, Cornell University.
Friedman M. (1962), Capitalism and freedom, University of Chicago Pr., New York.
Galbraith J.K. (1979), Ekonomia a cele społeczne, PWN, Warszawa.
Galbraith J.K. (1999), Godne społeczeństwo. Program troski o życie, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.
Golnau W. (2007), Znaczenie płacy minimalnej dla funkcjonowania rynku pracy, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
GUS (1990), Zatrudnienie w sektorze uspołecznionym według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1989 r., Warszawa.
GUS (1992), Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1991 r., Warszawa.
GUS (1993), Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1992 r., Warszawa.
GUS (1994), Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1993 r., Warszawa.
GUS (1995), Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1994 r., Warszawa.
GUS (1996), Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1995 r., Warszawa.
GUS (1997), Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1996 r., Warszawa.
GUS (1998), Zatrudnienie w gospodarce narodowej według wysokości wynagrodzeń za wrzesień 1997 r., Warszawa.
GUS (1999), Wynagrodzenia według zawodów w październiku 1998 r., Warszawa.
GUS (2000), Struktura wynagrodzeń według zawodów za październik 1999 r., Warszawa.
GUS (2002), Struktura wynagrodzeń według zawodów za październik 2001 r., Warszawa.
GUS (2014), Struktura wynagrodzeń według zawodów za październik 2014, www.stat.gov.pl [dostęp 15.03.2018].
GUS (2016), Struktura wynagrodzeń według zawodów za październik 2014, www.stat.gov.pl [dostęp 15.03.2018].
GUS (2017), Działalność przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób, Łódź, www.stat.gov.pl [dostęp 15.03.2018].
GUS, Wybrane zagadnienia rynku pracy, www.stat.gov.pl [dostęp 15.03.2018].
Higgins M., Williamson J.G. (2002), Explaining Inequality the World Round: Cohort Size, Kuznets Curves, and Openness, „Southeast Asian Studies”, Vol. 40, No. 3.
IMF (International Monetary Fund) (2014), Fiscal policy and income inequality, Washington, DC.
Jacukowicz Z. (1995), Płaca godziwa a minimum socjalne w Polsce, KUL, Lublin.
Karaszewska H. (2003), Ewolucja wynagrodzeń w okresie zmian systemu ekonomicznego w Polsce, Wyd. UMK, Toruń.
Kot S. (2004), Rozkłady dochodów, nierówności i dobrobyt, Politechnika Gdańska, Gdańsk.
Kowalik T. (1997) Społeczne koszty transformacji, Opinie i Ekspertyzy KP Unii Pracy, Zeszyt 3, Warszawa.
Kowalik T. (2013), O lepszy ład społeczny, PTE, Warszawa.
Kumor P. (2010), Zależność nierówności płac od poziomu rozwoju gospodarczego, „Gospodarka Narodowa”, lipiec.
Kuznets S. (1955), Economic Growth and Income Inequality, „The American Economic Review”, Vol. I(1), No. 45.
Lundberg M., Squire L. (2003), The Simultaneous Evolution of Growth and Inequality, „The Economic Journal”, Vol. 113.
Minimum wage statistics http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/Minimum_wage_statistics [dostęp 15.03.2018].
OECD (2014), Employment Outlook 2014, Paris.
Stiglitz J.E. (1994), Whither Socialism?, MIT Press, Cambridge.
Stiglitz J.E. (2004), Globalizacja, PWN, Warszawa.
Stewart F. (2000), Income Distribution And Development, QEH Working Paper Series –QEHWPS37, Working Paper Number 37.
Robinson J. (1979), The generalization of general theory and other essays, Springer, London.
Rodrik A.A.D. (1994), Distributive politics and economic growth, „The Quarterly Journal of Economics”, Vol. 109.2.
Roszkowska S., Rogut A. (2007), Rozkład płac i kapitału ludzkiego w Polsce, „Gospodarka Narodowa”, kwiecień.
Wojtyna A. (2002), Problem nierówności dochodów w kontekście przystąpienia do Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 600, Kraków.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia, płace
Kamila Prucia (mgr, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
FINANSOWANIE NAUKI JAKO CZYNNIK KSZTAŁTUJĄCY KONKURENCYJNOŚĆ REGIONÓW (s. 9–13)
Celem artykułu jest charakterystyka finansowania nauki, jako czynnika kształtującego konkurencyjność regionów. Zasadniczą tezą jest stwierdzenie, iż finansowanie nauki rozpatrywane jako determinanta konkurencyjności regionów w aspekcie ilościowym oraz jakościowym znacząco wpływa na rynek pracy, szczególnie w dobie innowacji.
W zakresie konkurencyjności regionów w Polsce należy stwierdzić, że widoczny jest deficyt strategicznego podejścia do planowania oraz zarządzania rozwojem regionalnym. Brakuje ujęcia zjawiska konkurencyjności w sposób kompleksowy. Obecnie polska polityka regionalna przechodzi proces transformacji z tradycyjnego podejścia, polegającego na interwencjach centralnych w problematyczne regiony w kierunku strategicznych ram programowania.
Słowa kluczowe: konkurencyjność, regiony, finansowanie nauki
BIBLIOGRAFIA
Bronisz U. (2013), Metody badania konkurencyjności regionów, Wyd. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa.
Chrabąszcz A. (2014), Sprawne państwo. Czy konieczne są systemowe zmiany w funkcjonowaniu jednostek samorządu terytorialnego?, Wyd. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.
Domański K. (2000), Narzędzia efektywnego zarządzania – planowanie zadań w układzie wieloletnim i rocznym, Wyd. Brytyjski Fundusz Know How, Warszawa.
Dziekański P. (2015), Planowanie i działanie jednostki terytorialnej, Wyd. Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce.
Dziurbejko T. (2006), Planowanie rozwoju gminy jako instrument pozyskiwania funduszy pomocowych Unii Europejskiej, Wyd. Difin, Warszawa.
Efektywność, planowanie, rozwój – jednostki samorządu terytorialnego wobec kluczowych wyzwań strukturalnych (2012), Instytut J. Sobieskiego, Wyd. Instytut Sobieskiego, Warszawa.
Głębocki K. (2005), Wpływ funduszy strukturalnych Unii Europejskiej na planowanie rozwoju województw, Wyd. Wydział Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
Golejewska A. (2012), Kapitał ludzki, innowacje i instytucje a konkurencyjność regionów Europy Środkowej i Wschodniej, Wyd. Centrum Europejskie Natolin, Warszawa.
GUS (2015), Mały Rocznik Statystyczny Polski, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
Hausner J. (2014), Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, tom II, Wyd. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.
Kusideł E. (2016), Przedsiębiorczość, produktywność i konkurencyjność regionów Polski, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
Łyżwa E. (2014), Innowacyjność przedsiębiorstw a konkurencyjność regionów, Wyd. Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce.
Poznańska K. (2001), Sfera badawczo-rozwojowa i przedsiębiorstwa w działalności innowacyjnej, Instytut Funkcjonowania Gospodarki Narodowej Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
Szczęsny W. (2008), Atrakcyjność inwestycyjna polskich regionów, Wyd. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
STRONY INTERNETOWE
http://www.nauka.gov.pl/aktualnosci-ministerstwo/400-mlnzlotych-na-innowacje-w-regionach.html [dostęp 12.06.2016].
http://www.nauka.gov.pl/ministerstwo/inwestycje-w-obszarze-nauki-i-szkolnictwa-wyzszego [dostęp 25.08.2016].
https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane [26.03.2018].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: finanse
Maciej Cesarski (prof., Szkoła Główna Handlowa)
POLITYKA I SYTUACJA MIESZKANIOWA JAKO CYWILIZACYJNE WYZWANIE – POLSKA I ŚWIAT (s. 14–20)
Cechy polityki i sytuacji mieszkaniowej w Polsce są świadectwem strukturalnego kryzysu mieszkaniowego zaostrzonego po 2008 r. strukturalnym kryzysem kapitalizmu. Wyzwania w tym zakresie traktowane są w artykule jako cząstka zagrożeń i szans rozwoju przestrzeni zamieszkanej i całej przestrzeni zamieszkiwania ludzkości. Przekaz taki ma także uzasadnić konieczność poszukiwań sposobów naprawy i przekształceń rozwoju cywilizacji zachodniej skoncentrowanej na równoważeniu rozwoju przestrzeni zamieszkiwania przez wydatniejszą realizację zrównoważonego rozwoju o nachyleniu promieszkaniowym. Tego typu zakorzenienie zamieszkiwania przeciwdziałające megakryzysowi i megaprzemocy wymaga globalnego myślenia i działania od wymiaru miejscowego do światowego.
Słowa kluczowe: polityka mieszkaniowa, sytuacja mieszkaniowa, kryzys, rozwój zrównoważony
BIBLIOGRAFIA
Alvarez L.J., Cabrero A. (2010), Does housing really lead the business cycle?, „Documentos de Trabajo” Nr 1024, Banco de Espana, Madrid.
Andrzejewski A. (1977), Sytuacja mieszkaniowa w Polsce w latach 1914–1974, PWE, Warszawa.
Andrzejewski A. (1987), Polityka mieszkaniowa, PWE, Warszawa.
Bauman Z. (2016), Nieprawda, że ignorancja stała się wartością, wywiad Zygmunta Baumana, udzielony włoskiej gazecie „La Republica” w czerwcu 2016 http://krytykapolityczna.pl/swiat/bauman-goldkorn-wywiad/ [dostęp 10.03.2017].
Braudel F. (1999), Historia i trwanie, Czytelnik, Warszawa.
Cesarski M. (2007), Sytuacja mieszkaniowa w Polsce w latach 1988–2005 – dziedzictwo i przemiany, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Cesarski M. (2009), Mieszkalnictwo społeczne a kryzysy gospodarcze XX i XXI w., w: J. Osiński (red. nauk.), Wymiary kryzysu – przyczyny, przejawy, prognozy i środki zaradcze, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Cesarski M. (2012a), Infrastruktura osadnicza w gospodarce regionalnej – kwestie równoważenia rozwoju, „Studia i Prace KES”, nr 3.
Cesarski M. (2012b), Od funkcjonalnego mieszkania ku zrównoważonej przestrzeni zamieszkiwania – rola infrastruktury osadniczej, „Studia i Prace KES”, nr 2 (10).
Cesarski M. (2013a), Polityka mieszkaniowa w Polsce w pracach naukowych 1918–2010. Dokonania i wpływ polskiej szkoły badań, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Cesarski M. (2013b), Powojenna polityka mieszkaniowa w Europie Zachodniej – sektor publiczny a paradygmat wzrostu ekonomicznego, w: J. Osiński (red. nauk.), Kryzys, niepewność i niestabilność we współczesnej Europie, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Cesarski M. (2016a), Sytuacja mieszkaniowa gospodarstw domowych i rodzin w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011, GUS, Warszawa, http://stat.gov.pl/z-prac-studialnych/inne/ [dostęp 30.04.2017].
Cesarski M. (2016b), Sytuacja mieszkaniowa w Polsce lat 2002–2014 – światowy kryzys, niewiadome i szanse zamieszkiwania, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Cesarski M. (2016c), Sprawiedliwość społeczna migracji osiedleńczych w kapitalizmie, w: J. Osiński (red. nauk.), Kapitalizm a sprawiedliwość społeczna, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Demographic change will have big economic impacts (2015), „The Economist”, Sep 26th.
Demographic Yearbook (2013 i 2016), UN, New York.
Dol K., Haffner M., red. (2010), Housing statistics in the European Union 2010, OTB Research Institute for the Built Environment, Delft University of Technology, Hague.
Eurostat (2011), Population projections 2010–2060, Luxembourg.
Fading echoes. East Germany’s population is shrinking (2017), „The Economist”, Apr 15th.
GUS (2003), Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002, Warszawa.
GUS (2012), Gospodarstwa domowe i rodziny. Charakterystyka demograficzna, Narodowy Spis Powszechny 2011, Warszawa.
GUS (2013a), Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, GUS Warszawa.
GUS (2013b), Mieszkania, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa.
GUS (2013c), Zamieszkane budynki, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa.
GUS (2014), Prognoza ludności na lata 2014–2050, Warszawa.
GUS (2016), Gospodarka mieszkaniowa w 2015 r., Warszawa.
Harvey D. (2012), Bunt miast. Prawo do miast i miejska rewolucja, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa.
Heidegger M. (1977), Budować, mieszkać myśleć, w: M. Heidegger, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Czytelnik, Warszawa.
House prices are on the rise again around the world (2015), „The Economist”, Oct 3.
Household composition statistics (2015), http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Household_composition_statistics#Main_tables [dostęp 15.09.2015].
Household composition statistics Eurostat (2016), http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Household_composition_statistics#Source_data_for_tables_and_figures_.28MS_Excel.29 [dostęp 15.04.2017].
Kunicki-Goldfinger W.J.H. (1993), Znikąd do nikąd, PIW, Warszawa.
Kuźniarz B. (2014), Świętość pracy. Posłowie, w: T. Eagleton, Dlaczego Marks miał rację, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Mitterer J. (2004), Ucieczka od dowolności, Oficyna Naukowa, Warszawa.
New OECD Affordable Housing Database (2016), http://www.oecd.org/social/affordable-housing-database.htm [dostęp 15.04.2017].
Nowak A.W. (2008), Przyszłość nie jest już tym, czym była kiedyś, Przedmowa, w: I. Wallerstein, Utopistyka. Alternatywy historyczne dla XXI wieku, Oficyna Wydawnicza Bractwa Trojka, Poznań.
Okólski M., Kaczmarczyk P. (2013), Przyszłość demograficzna Polski, „Opinie i Rekomendacje OBMF” nr 1.
Oniszczuk J. (2014), Budowanie nowoczesnej polis, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Oniszczuk J. (2017), Przemoc, pokój, prawa człowieka, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
The 2015 Ageing Report. Economic and budgetary projections for the 28 EU Member States (2013–2060) (2015), Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Tugendhat E. (1999), Bycie. Prawda. Rozprawy filozoficzne, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Wallerstein I. (2008), Utopistyka. Alternatywy historyczne dla XXI wieku, Oficyna Wydawnicza ‚Bractwa Trojka, Poznań.
Wojtkun G. (2008), Wielorodzinne budownictwo mieszkaniowe. Wizje a rzeczywistość, „Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej” nr 591(nr 46), Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, Szczecin.
World population ageing (2013), UN, New York.
Założenia polityki ludnościowej Polski 2013 (2014), Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia
Wacław Laskowski (prof., Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego)
Marlena Piekut (dr, Politechnika Warszawska)
KONSUMPCJA W WIEJSKICH GOSPODARSTWACH DOMOWYCH RODZICÓW SAMOTNIE WYCHOWUJĄCYCH DZIECI (s. 21–28)
Celem artykułu było przedstawienie zróżnicowania konsumpcji w różnych typach wiejskich gospodarstw domowych rodziców samotnie wychowujących dzieci wyróżnionych ze względu na kryteria ekonomiczne, społeczne i demograficzne. Celem było także stworzenie własnej typologii rodzin biologicznie niepełnych zamieszkujących wieś z egzemplifikacją poziomu i struktury konsumpcji w utworzonych typach gospodarstw domowych. Materiał źródłowy stanowiły niepublikowane, indywidualne dane z badania budżetów gospodarstw domowych GUS za 2014 r. Determinantami mającymi najsilniejszy związek z wydatkami na dobra konsumpcyjne w wiejskich gospodarstwach domowych osób samotnie wychowujących dzieci okazały się: dochód rozporządzalny na osobę, poziom wykształcenia głowy domu oraz status społeczno-ekonomiczny gospodarstwa domowego. Natomiast mniejszą siłą związku cechowały się takie zmienne, jak wiek i płeć głowy domu.
Słowa kluczowe: wydatki, rodziny niepełne, wieś
BIBLIOGRAFIA
Banaszkiewicz D., Komorowska O. (2014), Rodziny niepełne – sytuacja społeczno-ekonomiczna w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych w 2010 roku, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, nr 4 (42), s. 85–93.
Dulli S., Furini S., Peron E. (2009), Data mining: metodie strategie, Springer Science & Business Media: Italia, Milano.
Everitt R.S., Landau S., Leese M., Stahl D. (2011), Cluster Analysis, 5th Edition, Wiley Series in Probability and Statistics, John Wiley and Sons, Publication.
Grzega U. (2015), Typ biologiczny oraz miejsce zamieszkania gospodarstwa domowego jako determinanty unowocześniania konsumpcji w Polsce, „Studia Ekonomiczne”, nr 231, s. 30–55.
Jałowiecka E., Jałowiecki P., Śmiałowski T. (2014). Konsumpcja papierosów w różnych grupach społeczno-ekonomicznych w Polsce w latach 2000–2013, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego, nr 14(3).
Kośny M., Szczepaniak-Sienniak J. (2016), Sytuacja ekonomiczna polskich rodzin z dziećmi po dekadzie członkostwa w Unii Europejskiej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 438, s. 11–31.
Kotler P. (2005), Marketing, REBIS, Poznań.
Michorowski M., Pollok A., Szopa B. (2016), Przeobrażenia w sferze dochodów gospodarstw domowych w Polsce według grup społeczno-ekonomicznych w latach 1993–2014, Research Papers of the Wroclaw University of Economics/Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 449.
Piekut M. (2014), Wydatki na kulturę i rekreację w budżetach gospodarstw domowych Europejczyków, „Wiadomości Statystyczne”, nr 5, s. 75–89.
Piekut M. (2014a), Nierówności w wydatkach na edukację w europejskich gospodarstwach domowych, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, nr 39, s. 250–261.
Piekut M. (2014b), Wydatki na kulturę i rekreację w budżetach gospodarstw domowych Europejczyków, „Wiadomości Statystyczne”, nr 5, s. 75–89.
Pietrzykowski R., Kobus P. (2008), Wielowymiarowe metody statystyczne w analizie wyników ekonomiczno-produkcyjnych gospodarstw rolnych wybranych państw Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego, nr 4.
Pojęcia stosowane w statystyce publicznej, http://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/103,pojecie.html [dostęp 20.03.2018].
Radziukiewicz M. (2011), Redystrybucja dochodów. Kto zyskuje? Kto traci?, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Sączewska-Piotrowska A. (2015), Nierówności dochodowe a typ gospodarstwa domowego w świetle badań panelowych, „Studia Ekonomiczne”, nr 232, s. 204–214.
Sokołowski A. (2004), Analizy wielowymiarowe. Materiały kursowe, Statsoft, Kraków.
Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2014 r. (2015), na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych, GUS, Warszawa.
Ward Jr. J.H. (1963), Hierarchical grouping to optimize an objective function, „Journal of the American statistical association”, No. 58(301), s. 236–244.
Wielka encyklopedia powszechna, 1987, t. 10, Warszawa, s. 29–31.
Zeliaś A. (2002), Some Notes on the Selection of Normalization of Diagnostic Variables, „Statistics in Transition”, Vol. 5, No. 5, s. 787–802.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia, ekonomika konsumpcji
Dorota Kałuża-Kopias (dr, Uniwersytet Łódzki)
Zofia Szweda-Lewandowska (dr, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie)
POTENCJALNY POPYT NA OPIEKUNÓW OSÓB STARSZYCH. SPOJRZENIE Z PERSPEKTYWY DWÓCH POKOLEŃ – WSPIERAJĄCEGO I WSPIERANEGO (s. 28–34)
Polska, jak większość krajów rozwiniętych, staje w obliczu starzenia się populacji. Dynamiczny wzrost liczby najstarszych seniorów (tzw. proces podwójnego starzenia się) i ich problemy w najbliższych dekadach zdominują prawdopodobnie dyskurs dotyczący seniorów, a jednym z najczęściej pojawiających się tematów będzie problem skutecznego sprawowania opieki tak formalnej, jak i nieformalnej nad osobami starszymi.
Celem artykułu jest zidentyfikowanie potrzeb w zakresie opieki formalnej i nieformalnej nad najstarszymi osobami (w wieku 75 lat). Źródłem prezentowanych danych będą wyniki grantu NCN (B1411200000556000) pt. Opieka nad seniorami z perspektywy dwóch pokoleń — udzielających wsparcia i wspieranych. Implikacje dla systemu opieki nad osobami starszymi. Punkt wyjścia analizy stanowiło badanie gospodarstw domowych z osobami po 75. roku życia. Wyniki przeprowadzonego badania pozwoliły na rozpoznanie bieżącej sytuacji w zakresie opieki nad najstarszymi seniorami w Polsce i dokonanie diagnozy osób udzielających wsparcia i osób wspieranych. Wskazano również na rolę cudzoziemców w systemie opieki i wsparcia seniorów.
Słowa kluczowe: starzenie się, opieka nad osobami starszymi, migracje, rynek usług opiekuńczych
BIBLIOGRAFIA
Bojar H., Gąsior-Niemiec A., Bieniecki M., Pawlak M. (2005), Migranci na rynku pracy w Polsce, ISP, Warszawa.
Brunarska Z., Grotte M., Lesińska M. (2012), Migracje obywateli Ukrainy do Polski w kontekście rozwoju społeczno-gospodarczego: stan obecny, polityka, transfery pieniężne, CRM Working Papers, 60/118.
Czapiński J., Panek T., red. (2014), Diagnoza Społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, raport, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa, http://www.diagnoza.com/ [dostęp 30.04.2017].
Fichel A. (2008), Skala i struktura popytu na pracę cudzoziemców w Polsce w świetle przeprowadzonych badań, w: I. Grabowska-Lusińska, A. Żylicz (red.), Czy polska gospodarka potrzebuje cudzoziemców, Ośrodek Badań nad Migracjami UW, Warszawa, s. 59–78.
Golinowska St. (red.), Bednarski M., Broda-Wysocki P., Domaradzka E., Korczyńska J., Marek E., Morecka Z., Rajkiewicz A. (2004), Popyt na pracę cudzoziemców. Polska i sąsiedzi, IPiSS, Warszawa.
Górny A., red. (2010), Transformacja nieoczywista: Polska jako kraj imigracji, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
GUS (2015), Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2015–2050, Warszawa.
Kępińska E., Okólski M. (2004), Zagraniczne migracje zarobkowe w Warszawie, w: J. Grzelak, T. Zarycki (red.), Społeczna mapa Warszawy. Interdyscyplinarne studium metropolii warszawskiej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 426–454.
Kotlarska-Michalska A. (1990), Sposoby pojmowania istoty funkcji rodziny, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 2.
Kotowska I.E., Wóycicka I. (2008), Sprawowanie opieki oraz inne uwarunkowania podnoszenia aktywności zawodowej osób w starszym wieku produkcyjnym, raport z badań, Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz MPiPS, Warszawa.
Krzyszkowski J. (2013), Pomoc społeczna wobec starzenia się społeczeństwa polskiego, „Przegląd Socjologiczny”, nr 2, s. 9–31.
Mossakowska M., Więcek A., Błędowski P., red. (2012), Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludności w Polsce, POLSENIOR, Termedia Wydawnictwo Medyczne, Warszawa, s. 596.
List S.M., Ryl L., Schelhase T. (2009), Angebote der ambulanten und stationären Ver sorgung, w: K. Bohm, C. Tesch-Romer, T. Ziese (2009), Gesundheit und Krankheit im Alter. Beiträge zur Gesundheitsberichterstattung des Bundes, Robert-Koch-Institut, Berlin, s. 167–193.
Samoraj B. (2007), Przedsiębiorczość kobiet na polskim rynku pracy na przykładzie cudzoziemek zatrudnionych nielegalnie w sektorze usług domowych, raport, https://scholar.google.pl/scholar?q=Samoraj+B.%2C+%282007%29%2C&btnG=&hl=pl&as_sdt=0%2C5 [dostęp 30.04.2017].
Szukalski P. (2002), Przepływy międzypokoleniowe i ich kontekst demograficzny, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia
Piotr Kurowski (dr, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
MINIMUM SOCJALNE W GRUDNIU 2017 R. (s. 34–36)
Artykuł prezentuje oceny koszyków minimum socjalnego – określany jako model uwzględniający minimalny poziom kosztów utrzymania gospodarstw domowych – w cenach z grudnia od 2017 r. W ostatnich trzech miesiącach roku wskaźnik inflacji miał wyższą dynamikę (1,2%). Podczas tego okresu minimum socjalne powiększało się najbardziej w gospodarstwach domowych ze starszymi dziećmi (1,2%), najmniej zaś w gospodarstw domowych emerytów (0,9%).
Słowa kluczowe: minimum socjalne, ubóstwo, koszty utrzymania
BIBLIOGRAFIA
Deniszczuk, L. (1977), Wzorzec konsumpcji społecznie niezbędnej, Studia i Materiały IPiSS, Zeszyt nr 10, Warszawa.
Deniszczuk L., Kurowski P., Styrc M. (2007), Progi minimalnej konsumpcji gospodarstw domowych wyznaczane metodą potrzeb podstawowych. Rodzaje, oszacowania i zastosowania polityce społecznej, IPiSS, Warszawa.
Deniszczuk L., Sajkiewicz B. (1997), Kategoria minimum socjalnego, w: S. Golinowska, Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S. (1997), Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
GUS (2017), Biuletyn Statystyczny nr 12, Warszawa.
GUS (2018), Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w 2017 r., Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Social Policy
Table of Contents No 3/2018
TRENDS OF CHANGES IN THE DEVELOPMENT OF WAGES INEQUALITIES IN POLAND – Hanna Karaszewska, Marek Zarębski
FINANCING OF SCIENCE AS A FACTOR AFFECTING THE COMPETITIVENESS OF THE REGIONS – Kamila Prucia
HOUSING POLICY AND SITUATION AS A CIVILIZATIONAL CHALLENGE. POLAND AND THE WORLD – Maciej Cesarski
CONSUMPTION IN RURAL HOUSEHOLD FAMILIES INCOMPLETE – Wacław Laskowski, Marlena Piekut
FROM RESEARCH AND STUDIES
POTENTIAL DEMAND FOR ELDERLY CAREGIVERS. THE TWO-GENERATION PERSPECTIVE – SENIORS AND CAREGIVERS – Dorota Kałuża-Kopias, Zofia Szweda-Lewandowska
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS FOR DECEMBER OF 2017 – Piotr Kurowski
BOOK REVIEWS
Marta Petelewicz, THE QUALITY OF CHILDREN’S LIFE AND THE SOCIO-ECONOMIC STATUS OF THE FAMILY. THEORY AND RESEARCH – Reviewed by Marta Zahorska
INFORMATION
TOGETHER ON THE CONSTITUTION, TOGETHER ON SOCIAL POLICY – Anna Dudzik
DIARY OF SOCIAL POLICY
Hanna Karaszewska (Profesor, Nicolaus Copernicus University in Toruń)
Marek Zarębski (Profesor, Nicolaus Copernicus University in Toruń)
TRENDS OF CHANGES IN THE DEVELOPMENT OF WAGES INEQUALITIES IN POLAND (p. 1–8)
The article contains the results of the analysis performed on the trends in the development of wage spreads in Poland. The analysis covers 25-year period commenced in 1991 by transforming changes in the mechanisms of the functioning of the national economy. It used a vast but imperfect empirical material derived from the CSO reporting. The article points to the basic methodological assumptions underlying the national statistics as one of the causes of the lack of a full and objective picture of vertical pay differentials.
Keywords: wages, wage inequalities, vertical wage differentiation, wage spreads
Kamila Prucia (Master, Cracow University of Economics)
FINANCING OF SCIENCE AS A FACTOR AFFECTING THE COMPETITIVENESS OF THE REGIONS (p. 9–13)
The aim of the article is to characterize the financing of science as a factor shaping regional competitiveness. The fundamental thesis is the statement that the financing of science considered as a determinant of the competitiveness of regions in terms of quantity and quality significantly affects the labor market, especially in the era of innovation.
In terms of the competitiveness of regions in Poland it should be noted that the deficit is visible strategic approach to planning and management of regional development. There is no picture of the phenomenon of competitiveness in a comprehensive manner. Currently, Polish regional policy in the process of transformation from a traditional approach, involving the central interventions in problematic regions in the direction of a strategic framework for programming.
Keywords: competitiveness, regions, financing of science
Maciej Cesarski (Professor, Warsaw School of Economics)
HOUSING POLICY AND SITUATION AS A CIVILIZATIONAL CHALLENGE. POLAND AND THE WORLD (p. 14–20)
The features of the housing policy and housing situation in Poland are a testimony to the structural housing crisis, tightened after 2008 by the structural crisis of capitalism. Challenges in this area are treated in the article as a part of threats and opportunities for the development of the inhabited space and the entire space of living in humanity. Such a message is also supposed to justify the need to search for ways to repair and transform the development of Western civilization focused on balancing the development of living space, through a more comprehensive implementation of sustainable development with a pro-residential slope. This kind of rooting of habits that counteract the mega-crisis and mega-violence requires global thinking and action from the local to the global dimension.
Keywords: housing policy, housing situation, crisis, sustainable development
Wacław Laskowski (Professor, Warsaw School of Economics)
Marlena Piekut (PhD, Warsaw University of Technology)
CONSUMPTION IN RURAL HOUSEHOLD FAMILIES INCOMPLETE (s. 21–28)
The aim of the article was to present the differentiation of consumption in different types of incomplete rural single-parent households (single parents). The aim was also to create their own typology of biologically incomplete families with the exemplification of the level and structure of consumption in the types of households created. The source material was individual data from the survey of CSO household budgets for 2014. The determinants that had the strongest relationship with consumer spending were: disposable income per capita, level of head education and socioeconomic status of the household. Smaller influences on consumption were as variable as the age and gender of household heads.
Keywords: expenses, incomplete families, village
Dorota Kałuża-Kopias (PhD, University of Lodz)
Zofia Szweda-Lewandowska (PhD, Warsaw School of Economics)
POTENTIAL DEMAND FOR ELDERLY CAREGIVERS. THE TWO-GENERATION PERSPECTIVE – SENIORS AND CAREGIVERS (s. 28–34)
Poland, like most developed countries, faces an aging population. The dynamic growth in the number of the oldest seniors (the so-called double aging) and their problems in the coming decades will most probably dominate the discourse concerning seniors, and one of the most common topics will be the problem of effective care, both formal and informal.
The aim of this study is to identify the needs in formal and informal care over the oldest persons (aged 75). The source of the presented data will be the results of the NCN grant (B1411200000556000) “Care for seniors from the perspective of two generations — providing support and supported. Implications for the elderly care system”. The starting point of the analysis was an examination of households with people over 75 years of age. The results of the study made it possible to recognize the current situation in the care of the oldest seniors in Poland and to make a diagnosis of people providing support and supported seniors. The role of foreigners in the care and support of seniors was also pointed out.
Keywords: aging, care for the elderly, migrations, care services
Piotr Kurowski (PhD, Institute of Labour and Social Studies)
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS IN DECEMBER 2017 (s. 34–36)
The article presents estimates of social minimum baskets – defined as a model allowing the minimum level for social integration of households – in prices of December of 2017. In in the last three months of the year, the inflation rate had slightly higher dynamics (1,2%). During this period, social minimum increased the most, inter alia, in case of households with older children (1,2%). For pensioners’ households, the value of social minimum has increased the least (0,9%).
Keywords: social minimum, poverty, living costs
« powrót