Nr 11-12 (524-525) 2017
Spis treści 11–12/2017
PRAWO DO ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO A KOSZT FUNKCJONOWANIA SYSTEMU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH – Gertruda Uścińska
SZARA STREFA W SEKTORZE MIKRO I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW. UWARUNKOWANIA EKONOMICZNO-SPOŁECZNE. POLSKA PERSPEKTYWA – Marek Bednarski
SPOŁECZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA MIESZKANIA DLA GOSPODARSTW DOMOWYCH O NISKICH I BARDZO NISKICH DOCHODACH WE WSPÓŁCZESNEJ POLSCE – Andrzej Przymeński
CUDZOZIEMCY JAKO PACJENCI W POLSKIM SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ – SYTUACJA PRAWNA – Maria Strzemieczna, Jacek ImielaWYBRANE ROZWIĄZANIA POLITYKI RODZINNEJ W ZAKRESIE ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ W TEORII
I W OPINII PRAKTYKÓW – Marzena Ruszkowska
MINIMUM SOCJALNE W MARCU I CZERWCU 2017 R. – Piotr Kurowski
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
CZYNNIKI ZATRUDNIENIA CUDZOZIEMCÓW W PRZEDSIĘBIORSTWACH. POPYT ZREALIZOWANY A POPYT POTENCJALNY. PRZYKŁAD BADAŃ Z WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO – Sabina Kubiciel-Lodzińska
POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
SZCZEŚCIOGODZINNY DZIEŃ PRACY W SZWECJI: PRZESŁANKI, ROZWIĄZANIA I EFEKTY – Piotr Maleszyk, Piotr Wetoszka
INFORMACJE
PRACOWNICY MIGRACYJNI NA RYNKU PRACY – OCENA SYTUACJI Z PERSPEKTYWY WSCHODNIEJ I ZACHODNIEJ EUROPY – Iwona Zakrzewska
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Gertruda Uścińska (prof., Instytut Polityki Społecznej Uniwersytet Warszawski)
PRAWO DO ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO A KOSZT FUNKCJONOWANIA SYSTEMU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH (s. 1–6)
Prawo do zabezpieczenia społecznego realizowane jest przede wszystkim za pomocą systemu ubezpieczeń społecznych – podstawowego programu publicznego realizującego zabezpieczenie społeczne w Polsce. Zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych realizuje Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, czyli państwowy fundusz celowy, którego dysponentem jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jego środki przeznaczane są przede wszystkim na wypłatę świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Realizacja prawa do zabezpieczenia społecznego ma konkretny wymiar finansowy. Odpowiedź na pytanie, ile kosztuje realizacja tego prawa, wymaga systemowej analizy i oceny.
Słowa kluczowe: prawo do zabezpieczenia społecznego, system ubezpieczeń społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Społecznego, koszty
BIBLIOGRAFIA
Kijowski A., Podstawa i treść stosunku zatrudnienia a obowiązek ubezpieczenia społecznego, „Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych” 2001, z. 10, s. 3 i n. (cz. I), z. 11, s. 3 i n. (cz. II).
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, prawo, polityka społeczna
Marek Bednarski (prof., Uniwersytet Warszawski)
SZARA STREFA W SEKTORZE MIKRO I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW. UWARUNKOWANIA EKONOMICZNO-SPOŁECZNE. POLSKA PERSPEKTYWA (s. 7–10)
Celem artykułu jest próba wyjaśnienia dwóch kwestii. Pierwsza dotyczy przyczyn, dla których szara strefa stanowi przestrzeń dającą szanse na funkcjonowanie zmarginalizowanym na formalnym rynku firmom i zasobom siły roboczej. Druga dotyczy warunków skutecznego działania mechanizmów regulacyjnych na tym obszarze. Wiodąca rola zostaje tu przyznana istniejącej sieci powiązań społecznych.
Słowa kluczowe: szara strefa, mikro i małe przedsiębiorstwa, instytucje formalne, instytucje nieformalne, sieć powiązań społecznych
BIBLIOGRAFIA
Bednarski M. (2013), Szara strefa gospodarcza a dobre rządzenie w Polsce, w: J. Wilkin (red.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać?, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Bednarski M. (2016), Wysokość kosztów pracy i struktura zatrudnienia w MŚP a dynamika szarej strefy w Polsce, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 292.
Burns P., Dewhurst J., eds. (1996), Small Business and Entrepreneurship, Macmillan Press, London.
Chmielewski P. (2011), Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
Filipek K. (2013), Kapitał sieciowy a rozwój nowej gospodarki, w: S. Fel (red.), Gospodarka społecznie zakorzeniona, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Granovetter M. (1985), Economic Action and Social Structure, „American Journal of Sociology”, nr 91.
Grzesiuk K. (2015), Zakorzenienie społeczne gospodarki. Koncepcja Marka Granovettera, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Kryńska E., red. (2015), Praca nierejestrowana – charakterystyka zjawiska w województwie łódzkim, Regionalne Obserwatorium Rynku Pracy
w Łodzi, Łodź.
Kryńska E., Kukulak-Dolata I., Poliwczak I., Pierzchała M., Grabias S. (2015), Praca nierejestrowana na Mazowszu. Synteza raportu z badania jakościowego i ilościowego, WUP w Warszawie, Warszawa.
Noga A. (2009), Teorie przedsiębiorstw, PWE, Warszawa.
North D. (2002), Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge.
OECD (2002), Handbook for Measurement of the Non – Observed Economy, OECD Publishing, Paris.
Ostrom E. (2013), Dysponowanie wspólnymi zasobami, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Packard T., Koettl J., Montenegro C. (2012), In From the Shadow. Integrating Europe’s Informal Labor, The World Bank, Washington D.C.
Pejovich S., ed. (1997), The Economic Foundations of Property Rights, Edward Elgar, Cheltenham UK.
Rakowski T. (2009), Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Rutkowski W. (2009), Współczesne państwo dobrobytu. Ekspansja, kryzys, spory, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Schneider F., ed. (2011), Handbook on the Shadow Economy, Edward Elgar, Cheltenham UK.
Tarnawa A., Węcławska D., Zbierowski P., Bratnicki M. (2013), Global Entrepreneurship Monitor Poland, PARP, Warszawa.
Voight S. (2013), How (Not) to Measure Institutions, „Journal of Institutional Economics”, nr 9.
Wilkin J. (2016), Instytucjonalne podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Woźniak-Jęchorek B. (2016), Instytucjonalne uwarunkowania polskiego rynku pracy. Studium teoretyczno-empiryczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia
Andrzej Przymeński (prof., Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)
SPOŁECZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA MIESZKANIA DLA GOSPODARSTW DOMOWYCH O NISKICH I BARDZO NISKICH DOCHODACH WE WSPÓŁCZESNEJ POLSCE (s. 10–17)
Przedmiotem artykułu jest społeczne zapotrzebowanie na mieszkania dla gospodarstw domowych o niskich i bardzo niskich dochodach we współczesnej Polsce. Przedstawiono w nim czynniki zwiększające i zmniejszające to zapotrzebowanie, nie uwzględnione w jego rządowym szacunku. W Polsce występuje statystyczna nadwyżka liczby mieszkań nad liczbą gospodarstw domowych i równocześnie wysoki deficyt mieszkaniowy. Zjawisko to wynika między innymi z dużej liczby niezamieszkanych mieszkań (ponad 1 mln). W artykule podjęto także zagadnienia ustrojowych zasad socjalnej polityki mieszkaniowej i specyfiki mieszkalnictwa socjalnego.
Słowa kluczowe: mieszkalnictwo socjalne, gospodarstwa domowe o niskich i bardzo niskich dochodach, zapotrzebowanie na mieszkania socjalne
BIBLIOGRAFIA
Bryx M. (2013), Rynek nieruchomości a procesy rewitalizacji miast, w: Bryx M. (red.), Rynek nieruchomości. Finansowanie rozwoju miast, CeDeWu, Warszawa.
Cesarski M. (2016), Sytuacja mieszkaniowa gospodarstw domowych i rodzin w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011, GUS, http://stat.gov.pl/z-prac-studialnych/inne/sytuacja-mieszkaniowa-gospodarstw-domowych-i-rodzin-w-swietle-wynikow-narodowego-spisu-powszechnego-ludnosci-i-mieszkan-2011,1,1.html [dostęp 10.05.2017].
Cesarski M. (2017), Społeczna polityka mieszkaniowa w Europie – czy możliwa w rynkowym paradygmacie wzrostu?, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 36(1), s. 95–106.
Foryś I. (2013), Stan i perspektywy polskiego rynku mieszkaniowego, w: Bryx M. (red.), Rynek nieruchomości. Finansowanie rozwoju miast, CeDeWu, Warszawa.
Frieske K.W. (2010), Zamienię porsche na gorsze: o biedzie, wykluczeniu i reintegracji społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 10.
GUS (2013), Mieszkania. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa.
GUS (2016), Gospodarka mieszkaniowa w 2015 r., Warszawa.
Kukuła Z., Dudziak B., (2013), Przejawy patologii i przestępczości wśród mieszkańców lokali socjalnych, „Praca Socjalna” nr 4, s. 122–137.
Księżopolski M. (1999), Modele polityki społecznej, IPiSS, Warszawa.
Lis P. (2017), Zrównoważony rozwój rynków mieszkaniowych jako współczesne wyzwanie dla polityki mieszkaniowej państwa, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 37(2).
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa (2016), Narodowy Program Mieszkaniowy, załącznik do uchwały nr 115/2016 Rady Ministrów, Warszawa.
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa (2017), http://mib.gov.pl/files/0/1796792/Wydatkibudzetupanstwanasferemieszkaniowaod1995.pdf [dostęp 20.05.2017].
NIK (2014) Wykonywanie przez wybrane gminy obowiązku zapewnienia lokali socjalnych i pomieszczeń tymczasowych, https://www.nik.gov.pl/plik/id,7725,vp,9681.pdf [dostęp 20.05.2017].
Oliwa-Ciesielska M. (2013), W poszukiwaniu kultury ubóstwa, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Orczyk J. (2005), Polityka społeczna. Uwarunkowania i cele, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Piątek K. (2012), Oblicza polityki społecznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Przymeński A., Oliwa-Ciesielska M. (2014), Publiczna pomoc mieszkaniowa a demarginalizacja społeczna ludności ubogiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Przymeński A. (2016a), System socjalnej pomocy mieszkaniowej w Polsce i jego ocena, „Polityka Społeczna”, nr 2.
Przymeński A. (2016b), Socjalny najem mieszkań jako instrument demarginalizacji mieszkaniowej w Polsce, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, #32, nr 1.
Przymeński A. (2016c), Socjalna pomoc mieszkaniowa w Polsce w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011, GUS, http://stat.gov.pl/z-prac-studialnych/inne/socjalna-pomocmieszkaniowa-w-polsce-w-swietle-wynikow-narodowego-spisu-powszechnego-ludnosci-i-mieszkan-2011,2,1.html [dostęp 20.05.2017].
Rataj Z. (2013), Osiedle socjalne Darzybór w Poznaniu – założenia a realizacja, „Praca Socjalna”, nr 6.
Zaniewska H., red. (2007), Bieda mieszkaniowa i wykluczenie. Analiza zjawiska i polityki, IPiSS, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne, nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia, nauki o polityce publicznej
Maria Strzemieczna (mgr, Warszawski Uniwersytet Medyczny)
Jacek Imiela (prof., Warszawski Uniwersytet Medyczny)
CUDZOZIEMCY JAKO PACJENCI W POLSKIM SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ SYTUACJA PRAWNA (s. 17–23)
Dane statystyczne wskazują na ciągły wzrost liczby cudzoziemców przyjeżdżających do Polski. Zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej osobom, które – niezależnie od swojego pochodzenia — czasowo lub stale przebywają na terenie Polski, wynika z umów międzynarodowych i ustawodawstwa krajowego. Sytuacja prawna cudzoziemców różni się w zależności od kraju pochodzenia i przyczyn dla których przebywają oni na terenie Polski. Za organizację opieki nad osobami oczekującymi na wydanie decyzji o przyznaniu ochrony międzynarodowej, odpowiada Urząd do Spraw Cudzoziemców. Dotyczą ich także specjalne procedury związane z przebywaniem w ośrodkach recepcyjnych (filtr epidemiologiczny). Osoby przebywające w Polsce legalnie mają zapewnione ubezpieczenie na tych samych zasadach co obywatele Polski (składki odprowadzane przez pracodawców, ubezpieczenie dla członków rodzin pracowników, ubezpieczenie dobrowolne itp.). W najtrudniejszej sytuacji prawnej są migranci nieudokumentowani. Potrzeba jest ułatwienia dostępu do informacji dotyczącej zasad korzystania z opieki zdrowotnej – zarówno dla migrantów, jak i pracowników medycznych. Należy także rozwiązać problem refundacji świadczeń udzielanych w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia osobom nieubezpieczonym. Konieczne jest także zapewnienie pełnego dostępu do opieki zdrowotnej dzieciom i kobietom w ciąży, bez względu na obywatelstwo.
Słowa kluczowe: migracje międzynarodowe, polityka migracyjna, ubezpieczenie zdrowotne
BIBLIOGRAFIA
Budowa filtra epidemiologicznego na terenie obiektu Urzędu ds. Cudzoziemców w Białej Podlaskiej (2015), prezentacja, Urząd ds. Cudzoziemców, https://cppc.gov.pl/wp-content/uploads/7_KIK_02_prezentacja.pdf [dostęp 17.05.2017].
Chrzanowska A., Klaus W. (2011), Poprawa dostępu migrantów do opieki zdrowotnej. Rekomendacje wynikające z przeprowadzonych badań, w: Chrzanowska A., Klaus W. (red.), Poza systemem. Dostęp do ochrony zdrowia nieudokumentowanych migrantów i cudzoziemców ubiegających się o ochronę międzynarodową w Polsce, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa.
Cianciara D., Zgliczyński W. (2013), Pacjenci obcokrajowcy w opiniach polskich lekarzy, „Hygeia Public Health”, Vol. 48(1).
Dane liczbowe dotyczące postępowań prowadzonych wobec cudzoziemców w 2015 r. Liczba osób, wobec których w 2015 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wydał decyzje w sprawie o nadanie statusu uchodźcy w RP (wg obywatelstwa) (2015), Urząd ds. Cudzoziemców, http://UdSC.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/[dostęp 17.05.2017].
Dane liczbowe dotyczące postępowań prowadzonych wobec cudzoziemców w 2016 r. Liczba osób, wobec których w 2016 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wydał decyzje w sprawie o nadanie statusu uchodźcy w RP (wg obywatelstwa) (2016a), Urząd ds. Cudzoziemców, http://UdSC.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/ [dostęp 17.05.2017].
Dane liczbowe dotyczące postępowań prowadzonych wobec cudzoziemców w 2016 r. Liczba osób, które posiadają ważne dokumenty potwierdzające prawo pobytu na terytorium RP (2016b), Urząd ds. Cudzoziemców, http://UdSC.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/[dostęp 26.05.2017].
Ferenc A., Mendelt M. (2014), Wykluczenie systemowe a integracja/sytuacja Romów rumuńskich mieszkających we Wrocławiu, raport, NOMADA Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego, Wrocław.
„Filtr epidemiologiczny” rozpoczął działalność (2017), Urząd ds. Cudzoziemców, https://UdSC.gov.pl/filtr-epidemiologiczny-rozpoczal-dzialalnosc/[dostęp 22.06.2017].
Jabłecka B. (2012), Strukturalne i kulturowe bariery w dostępie imigrantów do ochrony zdrowia, ISP, Warszawa.
Jaroszewska E. (2013), Migracje a zdrowie. Uwarunkowania kondycji zdrowotnej migrantów oraz bariery w korzystaniu z opieki medycznej, IPS UW, Warszawa.
Kędzierska K. (2012) Dostęp cudzoziemców do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce, „Prawo i Medycyna”, nr 2 (47, Vol. 14).
Komentarz do danych za pierwsze półrocze 2015 r. (2015a), Urząd ds. Cudzoziemców, http://UdSC.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/[dostęp 17.05.2017].
Komentarz do danych dotyczących zestawienia za pierwsze półrocze 2015 r., (2015b), Urząd ds. Cudzoziemców, https://UdSC.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawienia-roczne/ [dostęp 19.05.2017].
Kosowicz A., Piegat-Kaczmarczyk M. (2014), Jestem mamą w Polsce. Informator dla migrantek, które oczekują dziecka w Polsce, Fundacja Polskie Forum Migracyjne, Fundacja Rodzić po Ludzku, Izabelin.
Książak M. (2011), Dostęp do pomocy medycznej i psychologicznej osób ubiegających się o status uchodźcy w Polsce, w: A. Chrzanowska, W. Klaus (red.), Poza systemem. Dostęp do ochrony zdrowia nieudokumentowanych migrantów i cudzoziemców ubiegających się o ochronę międzynarodową w Polsce, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa.
MSZ (2015), Raport konsularny, http://www.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/raporty_konsularne/raport_konsularny_2015 [dostęp 23.10.2017].
NIK (2014), Raport. Pomoc społeczna dla uchodźców, https://www.nik.gov.pl/plik/id,10216,vp,12539.pdf [dostęp 23.10.2017].
Raporty okresowe. Zestawienia roczne (lata 2007–2016), Urząd ds. Cudzoziemców, http://UdSC.gov.pl/statystyki/raporty-okresowe/zestawieniaroczne/[dostęp 20.05.2017].
Włodarczyk J., Wójcik Sz. (2014), Dzieci cudzoziemskie bez opieki w kontekście systemu ochrony dzieci w Polsce, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka”, Vol. 13, nr 2.
Zalewska-Puchała J., Majda A. (2014), Różnice kulturowe w postrzeganiu człowieka, w: J. Zalewska-Puchała, A. Majda (red. nauk.), Różnorodność kulturowa w opiece pielęgniarskiej, Wydawnictwo MOIPIP, Kraków.
Zestawienie liczbowe dotyczące postępowań prowadzonych wobec cudzoziemców w 2016 r. Liczba osób, które posiadają ważne dokumenty potwierdzające prawo pobytu na terytorium RP (stan na 1.01.2017 r.) (2017), Urząd ds. Cudzoziemców, http://UdSC.gov.pl/statystyki/raportyokresowe/zestawienia-roczne/ [dostęp 17.05.2017].
Dziedziny naukowe: nauki o zdrowiu, nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Marzena Ruszkowska (dr, Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej)
WYBRANE ROZWIĄZANIA POLITYKI RODZINNE W ZAKRESIE ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ W TEORII I W OPINII PRAKTYKÓW (s. 23–26)
Współczesna rodzina ulega licznym przemianom społecznym, obyczajowym, kulturowym, administracyjnym, cywilizacyjnym i in. Istotne wydaje się przeanalizowanie polityki społecznej z punktu widzenia efektów dla rodziny, szczególnie będącej w kryzysie. Koncentrując się na rodzinach dysfunkcyjnych do celów polityki rodzinnej w Polsce należy zaliczyć przede wszystkim: rozwój pieczy zastępczej, wspieranie rodzin w realizacji ich funkcji społecznych (działania profilaktyczne w formie pracy z rodziną czy asysta rodzinna), wspieranie sytuacji materialnej rodzin z dziećmi (świadczenia wychowawcze na dziecko). Analizy informacji zawartych w regulacjach prawnych wzbogacono o materiał pozyskany dzięki badaniom internetowym za pośrednictwem forów tematycznych, czatów, portali społecznościowych w grupie pracowników pomocy społecznej. Pytania dotyczyły następujących obszarów tematycznych: realia, możliwości a oczekiwania klientów pomocy społecznej, wsparcie rodziny w sytuacjach problemowych.
Słowa kluczowe: rodzina dysfunkcyjna, wsparcie rodziny, pracownicy socjalni, klienci pomocy społecznej
BIBLIOGRAFIA
Adamczewski R. (2015), Kompetencje zawodowe koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej do pracy z rodzinami zastępczymi. Kilka uwag klienta pomocy społecznej, w: K. Białobrzeska, C. Kurkowski (red.), Zagrożone człowieczeństwo. W poszukiwaniu i rozwijaniu sił społecznych w środowiskach życia człowieka, t. IV, Wydawnictwo „Impuls”, Kraków.
Hellinckx W. (2001), Nowe tendencje w opiece nad dzieckiem w Europie, w: Z.W. Stelmaszuk (red.), Zmiany w systemie opieki nad dzieckiem i młodzieżą. Perspektywa europejska, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice.
Matejek J. (2015), Rodzina zastępcza spokrewniona jako środowisko wychowawcze, „Roczniki Pedagogiczne”, nr 4.
NIK (2015), Funkcjonowanie koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej w województwie podlaskim. Informacja o wynikach kontroli, Warszawa, https://www.nik.gov.pl/plik/id,9413,vp,11647.pdf [dostęp 18.06.2017].
Ruszkowska M. (2013), Diagnoza rodzin zastępczych w obliczu dylematów współczesności, CRZL, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: pedagogika, praca socjalna, polityka społeczna
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: pedagogika społeczna, polityka rodzinna
Piotr Kurowski (dr, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
MINIMUM SOCJALNE W MARCU I CZERWCU 2017 R. (s. 26–28)
W artykule zaprezentowano szacunkowe wartości koszyków minimum socjalnego – wskaźnika kosztów utrzymania gospodarstw domowych, szacowane dla warunków z marca i czerwca 2017 r. W marcu wartość koszyków wzrosła z 1,6% w gospodarstwie dwojga osób starszych do 2% w gospodarstwach z dziećmi starszymi. W czerwcu koszyki minimum socjalnego wzrosły z 0,5% w gospodarstwie samotnego emeryta do 1% w dwuosobowym gospodarstwie osób pracujących.
Słowa kluczowe: minimum socjalne, ubóstwo, koszty utrzymania
BIBLIOGRAFIA
Deniszczuk L., Kurowski P., Styrc M. (2007), Progi minimalnej konsumpcji gospodarstw domowych wyznaczane metodą potrzeb podstawowych. Rodzaje, oszacowania i zastosowania polityce społecznej, IPiSS, Warszawa.
Deniszczuk, L. (1977), Wzorzec konsumpcji społecznie niezbędnej, Studia i Materiały IPiSS, Zeszyt nr 10, Warszawa.
Deniszczuk L., Sajkiewicz B. (1997), Kategoria minimum socjalnego, w: S. Golinowska, Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S. (1997), Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
GUS (2017a), Zatrudnienie i wynagrodzenia w gospodarce narodowej w I półroczu 2017 r., Warszawa.
GUS (2017b), Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w I kwartale 2017 r., Warszawa.
GUS (2017c), Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w sierpniu 2017 r., Warszawa.
GUS (2017d), Biuletyn Statystyczny, Nr 9, Warszawa.
NBP (2017a), Kwartalny raport o rynku pracy w I kwartale 2017 r., nr 2, lipiec, Warszawa.
NBP (2017b), Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych w I kwartale 2017 r., nr 3, lipiec, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Sabina Kubiciel-Lodzińska (dr, Politechnika Opolska)
CZYNNIKI ZATRUDNIENIA CUDZOZIEMCÓW W PRZEDSIĘBIORSTWACH. POPYT ZREALIZOWANY A POPYT POTENCJALNY. PRZYKŁAD BADAŃ Z WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO (s. 29–33)
W artykule omówione zostały wybrane wyniki badań dotyczących popytu na pracę cudzoziemców w przedsiębiorstwach. Przeprowadzone zostały wśród 263 pracodawców z województwa opolskiego. Były to badania pionierskie w regionie, ponieważ objęły zarówno pracodawców mających doświadczenie w zatrudnianiu zagranicznych pracowników, jak również po raz pierwszy wśród respondentów znalazły się także te firmy, które dotychczas nie korzystały z pracy obcokrajowców. Badania miały na celu zarówno ustalenie powodów, które skłaniają pracodawców do zatrudniania cudzoziemców, jak również wskazanie czynników, które mogłyby nakłonić pracodawców do sięgnięcia po zagranicznego pracownika. Ich zadaniem było także określenie przyczyn, które sprawiają, że przedsiębiorcy nie zatrudniają obcokrajowców. Chodziło więc o uzyskanie informacji na temat popytu zrealizowanego i potencjalnego na pracę obcokrajowców w województwie opolskim. Ustalono, że w przypadku pracodawców zatrudniających obcokrajowców, głównym powodem korzystania z pracy cudzoziemca był brak pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach. Wśród pracodawców nie zatrudniających obcokrajowców i rozważających zatrudnienie obcokrajowca czynnikiem, który przesądziłby o sięgnięciu po zagraniczną siłę roboczą byłby brak pracowników gotowych pracować za oferowaną płacę.
Słowa kluczowe: rynek pracy, imigracja, Opolszczyzna, pracodawcy, popyt na pracę
BIBLIOGRAFIA
Gmaj K. (2005), Imigranci na polskim rynku pracy w świetle opinii pracodawców, Raporty i Analizy nr 3, Centrum Stosunków Międzynarodowych, http://prohumanum.org/wp-content/uploads/2008/03/imigrancina-polskim-rynku-pracy.pdf [dostęp 20.07.2016].
Golinowska S., red. (2004), Popyt na pracę cudzoziemców. Polska i sąsiedzi, Warszawa.
Grabowska-Lusińska I., Źylicz A., red. (2008), Czy polska gospodarka potrzebuje cudzoziemców?, Warszawa.
Jończy R., Kubiciel S. (2010), Zatrudnienie obcokrajowców w województwie opolskim (w kontekście niedopasowań strukturalnych na opolskim rynku pracy), Opole.
Kaczmarczyk P., red. (2008), Migracje zagraniczne a procesy rynku pracy – przypadek Lubelszczyzny, Warszawa-Lublin.
Kalski M., Łazarczyk P. (2005), Zapotrzebowanie na pracowników z Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Opole.
Klimek D. (2014), Funkcja ekonomiczna migracji zarobkowej z Ukrainy do Polski z perspektywy polskich przedsiębiorców, Łódź.
Korczyńska J., Duszczyk M. (2005), Zapotrzebowanie na pracę cudzoziemców w Polsce. Próba analizy i wniosków dla polityki migracyjnej, http://www.isp.org.pl/files/10686100250984876001118673762.pdf[dostęp 15.07.2016].
Kubiciel-Lodzińska S. (2011a), Zatrudnienie cudzoziemców w Polsce jako skutek otwarcia rynków pracy krajów Unii Europejskiej oraz dualizacji polskiego rynku pracy (ze szczególnym uwzględnieniem województwa opolskiego) – aspekty teoretyczne oraz wyniki badań empirycznych, w: A. Organiściak-Krzykowska (red. nauk.), Regionalne aspekty rynku pracy, Warszawa-Olsztyn.
Kubiciel-Lodzińska S. (2011b), Zatrudnienie cudzoziemców w woj. opolskim jako konsekwencja przemian następujących na regionalnym rynku pracy. Stan obecny i perspektywy, „Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy”, nr 4 (26).
Kubiciel-Lodzińska S. (2016), Zatrudnienie cudzoziemców w przedsiębiorstwach. Determinanty i perspektywy (przykład województwa opolskiego), Katowice.
Kukulak-Dolata I., Sobocka-Szczapa H. (2013), Synteza wyników badania mikropodmiotów w Polsce, Warszawa.
Morecka Z., Domaradzka E. (2000), Zatrudnienie obcokrajowców w polskich gospodarstwach domowych, „Polityka Społeczna”, nr 5–6.
Organiściak-Krzykowska A., Piotrowski M., Nyklewicz K., Skorska A., Kucharski L. (2013), Popyt na pracę cudzoziemców, Olsztyn.
Polska 2030. Wyzwania rozwojowe (2009), https://www.mpips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/_public/1_NOWA STRONA/Aktualnosci/seniorzy/badaniaaktywne starzenie/pl_2030_wyzwania_rozwojowe.pd [dostęp27.03.2017].
Raporty dotyczące zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, protokół dostępu: http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/statystyki-i-analizy/zatrudnianie-cudzoziemcoww-polsce [27.03.2017].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne, nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, ekonomia
Piotr Maleszyk (dr, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Piotr Wetoszka (mgr, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
SZEŚCIOGODZINNY DZIEŃ PRACY W SZWECJI: PRZESŁANKI, ROZWIĄZANIA I EFEKTY (s. 34–39)
W artykule zaprezentowano wyniki eksperymentu polegającego na wprowadzeniu sześciogodzinnego dnia pracy dla pielęgniarek w domu opieki w Svartedalen (Göteborg), jak również inne rozwiązania skracające tygodniowy czas pracy w Szwecji. Wskazano przesłanki i efekty dokonywanych zmian i dokonano oceny perspektyw skracania czasu pracy. W eksperymencie w Svartedalen potwierdzono pozytywny wpływ redukcji czasu pracy na zdrowie pracowników i godzenie obowiązków zawodowych z pozazawodowymi, nie udokumentowano natomiast zależności między redukcją czasu pracy a wydajnością pracy. Przeprowadzona dyskusja prowadzi do wniosku, że skracaniu czasu pracy w Szwecji sprzyjał model instytucjonalny, a w kolejnych latach czas pracy może być skracany w drodze inicjatyw lokalnych.
Słowa kluczowe: 6-godzinny dzień pracy, eksperyment w Svartedalen, Szwecja, model państwa dobrobytu
BIBLIOGRAFIA
Anxo D. (2009), Working time policy in Sweden, The Japan Institute for Labour Policy and Training, Tokio.
Balcerzak-Paradowska B. (2015), Czas pracy jako instrument zatrudnienia przyjaznego rodzinie – polskie realia, „Polityka Społeczna”, nr 4, s. 30–35.
Bengtsson E. (2014), Labour’s share in twentieth-century Sweden: a reinterpretation, „Scandinavian Economic History Review”, t. 62, z. 3, s. 290–314.
Bengtsson E., Molinder J. (2017), The economic effects of the 1920 eighthour working day reform in Sweden, „Scandinavian Economic History Review”, t. 65, z. 2, s. 149–168.
Boeri T., van Ours J. (2011), Ekonomia niedoskonałych rynków pracy, Wolters Kluwer, Warszawa.
Bosh G, Lehndorff S. (2001), Working time reduction and employment: experiences in Europe and economic policy recommendations, „Cambridge Journal of Economics”, t. 25, z. 2, s. 209–243.
Boulin J., Lallement M, Messenger J, Michon F., red. (2007), Decent working time: New trends, new issues, ILO, Genewa.
CEDEFOP (2015), Sweden: skills supply and demand up to 2025, http://www.cedefop.europa.eu/en/publications-and-resources/countryreports/sweden-skills-forecasts-2025 [dostęp 9.07.2017].
Eggvall J. (2006), Sextimmarsdagen i Kiruna – en utvärdering av arbetstidsförkortningen inom hemtjänsten, http://blogg.kommunal.se/utredare/files/2011/04/Sextimmarsdagen_i_Kiruna_2006.pdf [dostęp9.07.2017].
Enokson U. (2011), Tid som välfärdsfaktor. Förandrade motiv i svensk arbetstidspolicy, „Sociologisk Forskning”, t. 48, z. 3, s. 75–92.
Eurofund (2016), Six European Working Conditions Survey – Overview report, Publications Office of the European Union, Luksemburg.
Fagan C., Lyonette C., Smith M., Saldana-Tejeda A. (2012), The influence of working time arrangements on work-life integration or balance: a review of the international evidence, „Conditions of Work and Employment Series”, nr 32, ILO, Genewa.
Filmundus policy on 6 hour working day, nota informacyjna (materiał niepublikowany).
Isidorsson, T. (2011), Striden om tiden. Arbetstiden utveckling i Sverige under 100 ar i ett internationellt perspektiv, Uniwersytet w Goteborgu, Goteborg.
Golden L. (2012), The effects of working time on productivity and firm performance: a research synthesis paper, „Conditions of Work and Employment Series”, No. 33, ILO, Geneva.
Hermann C. (2014), Capitalism and the Political Economy of Work Time, Routledge.
Keynes J.M. (1963), Economic possibilities for our grandchildren, w: J.M. Keynes, Essays in persuasion, W.W. Norton & Company, s. 358–373.
Layard R., Nickell S. J. (2011), Combatting unemployment, Oxford University Press, Oxford.
Lee S., McCann D., Messenger J.C. (2007), Working time around the world: Trends in working hours, laws and policies in a global comparative perspective, Routledge.
Lorentzon B. (2017), 23 manader med 6 timmar. Följeforskning om försök med reducerad arbetstid, raport VD Pacta Guideline, Uniwersytet w Sztokholmie, Sztokholm.
Maleszyk P. (2016), Rynki pracy państw Unii Europejskiej w okresie kryzysu, Wyd. UMCS, Lublin.
Malmberg J., Byrgren M., Hansson M. (2003), Kartläggning av arbetstidsförkortningar 2000–2003, raport nr 2003:15, Arbetslivsinstitutet, http://uu.diva-portal.org/smash/get/diva2:317611/FULLTEXT01.pdf [dostęp 9.07.2017].
OECD (2010), Employment Outlook 2010. Moving beyond the jobs crisis, Paryż.
Pencavel J. (2015), The productivity of working hours, „The Economic Journal”, z. 125, s. 2052–2076.
Spross L. (2017), A dilemma for the welfare state: managing the cost for shorter working hours, 1919–2002, „Labor History”, t. 58, z. 1, s. 26–43.
Spurgeon A. (2003), Working time: Its impact on safety and health, ILO, Genewa.
Strzemińska H., Bednarski M., red. (2014), Czynnik czasu w nowej gospodarce. W jakim kierunku zmierzamy?, IPiSS, Warszawa.
Swedenborg B. (2010), Szwedzki model państwa opiekuńczego: wnioski z perspektywy amerykańsko-szwedzkiej, w: W. Bieńkowski, M. Radło (red.), Wzrost gospodarczy czy bezpieczeństwo socjalne, PWN, Warszawa.
Toyota Center Goteborg, Six hour in two shift on day time with full pay. This is how we did, http://online.pubhtml5.com/jqpw/hqlh/#p=1 [dostęp 9.07.2017].
Tucker P., Folkard S. (2012), Working time, health and safety: A research synthesis paper, „Conditions of Work and Employment Series” No. 31, ILO, Geneva.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia
Social Policy
Table of Contents No 11–12/2017
HE RIGHT TO SOCIAL SECURITY IN THE CONTEXT OF THE COST OF POLISH SOCIAL INSURANCE – Gertruda Uścińska
INFORMAL ECONOMY IN THE MICRO AND SMALL – SIZED ENTERPRISE SECTOR. ECONOMIC AND SOCIAL CONTEXT. POLISH PERSPECTIVE – Marek Bednarski
SOCIAL DEMAND FOR DWELLINGS FOR LOW AND VERY LOW INCOME HOUSEHOLDS IN PRESENT-DAY POLAND – Andrzej Przymeński
FOREIGNERS AS PATIENTS IN THE POLISH HEALTH CARE SYSTEM – LEGAL SITUATION – Maria Strzemieczna, Jacek Imiela
SELECTED FAMILY POLICY SOLUTIONS IN THE DEVELOPMENT OF FOSTER CARE – IN THEORY AND IN THE OPINION OF THE PRACTITIONERS – Marzena Ruszkowska
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS FOR MARCH AND JUNE OF 2017 – Piotr Kurowski
FROM THE RESEARCH AND STUDIES
FACTORS OF EMPLOYMENT OF FOREIGNERS IN COMPANIES. EXECUTE DEMAND VS. POTENTIAL DEMAND (ON THE EXAMPLE OF RESEARCH FROM OPOLSKIE VOIVODESHIP) – Sabina Kubiciel-Lodzińska
SOCIAL POLICY ABROAD
SIX-HOUR WORKING DAY IN SWEDEN: PREMISES, MEASURES, AND RESULTS – Piotr Maleszyk, Piotr Wetoszka
INFORMATION
EMPLOYEES IN THE LABOUR MARKET – ASSESSMENT OF THE SITUATION OF THE EASTERN AND WESTERN EUROPE PERSPECTIVE – Iwona Zakrzewska
DIARY OF SOCIAL POLICY
Gertruda Uścińska (Professor, Institute of Social Policy, University of Warsaw)
THE RIGHT TO SOCIAL SECURITY IN THE CONTEXT OF THE COST OF POLISH SOCIAL INSURANCE (p. 1–6)
The right to social security is implemented primarily through the social security system – the basic public program implementing social security in Poland. Social insurance is implemented by the Social Insurance Fund, ie the state-owned special purpose fund, which is managed by the Social Insurance Institution. Its funds are primarily used for the payment of social security benefits. The implementation of the social security law has a specific financial dimension. The answer to the question of how much the implementation of this law requires is systemic analysis and evaluation.
Keywords: right to social security, social security system, Social Security Fund, costs
Marek Bednarski (Professor, University of Warsaw)
INFORMAL ECONOMY IN THE MACRO AND SMALL-SIZED ENTERPRISE SECTOR. ECONOMIC AND SOCIAL CONTEXT. POLISH PERSPECTIVE (p. 7–10)
The paper raises two issues. Firstly, it explains the reasons why informal economy provides opportunities for functioning of companies and labor force that are marginalized in the formal sector. Secondly, it deals with the conditions under which regulatory mechanisms in the underground economy act effectively. Special attention is paid to the existing networks of social ties.
Keywords: informal economy, micro and small – sized enterprise, formal institutions, informal institutions, network of social ties
Andrzej Przymeński (Professor, Poznan University of Economics and Business)
SOCIAL DEMAND FOR DWELLINGS FOR LOW AND VERY LOW INCOME HOUSEHOLDS IN PRESENT DAY POLAND (p. 10–17)
The subject of the article is social demand for council dwellings for low and very low income households in present-day Poland. The factors increasing and decreasing that demand which haven’t been taken into account in a governmental estimate are presented in it. There is a statistical surplus of number of dwellings in comparison with number of households in Poland and at the same time exist large housing shortage. The phenomenon is caused, among other factors, by great number of uninhabited flats (over 1 million). In the article are also undertaken issues of regime principles of public housing policy and characteristics of assisted housing.
Keywords: public housing, low and very low income households, demand for council dwellings
Maria Strzemieczna (master, Medical University of Warsaw)
Jacek Imiela (Professor, Medical University of Warsaw)
FOREIGNERS AS PATIENTS IN THE POLISH HEALTH CARE SYSTEM – LEGAL SITUATION (p. 17–23)
The aim of the analyze was to present demographic and the legal situation of foreigners as patients in the Polish health care system. Research was based on legal documents and official statistics of The Department of Foreigners. The legal situation of foreigners is varied depending on the country of origin and the reasons for their residence on Polish territory. The Department of Foreigners is responsible for the organization of health care for people waiting for a decision of international protection. Persons who are legally in Poland can be insured on the same terms as Polish citizens. Those in the most difficult legal situation are the undocumented migrants. It is necessary to provide easy access to information concerning the regulation of health care – both for migrants and medical workers. The problem concerning the refund for medical help for uninsured migrants in case of a threat to life and health, should be solved. Full access to health care for children and pregnant women, regardless of their nationality, should be ensured.
Keywords: international migration, migration policy, health insurance
Marzena Ruszkowska (PhD, Higher State School in Biała Podlaska)
SELECTED FAMILY POLICY SOLUTIONS IN THE DEVELOPMENT OF FOSTER CARE – IN THEORY AND IN THE OPINION OF THE PRACTITIONERS (p. 23–26)
Socio-cultural changes in our country have created new needs and challenges and, in consequence, they have initiated reforms of the care system. Reforms have so far focused on the development of family forms of foster care and the minimization of participation in children’s care education institutions. Analyses of the information contained in the latest regulations were enriched with the material obtained through Internet research such as thematic forums, chat rooms and social networking sites in the group of social workers. The questions concerned a number of solutions proposed in the Family Support and Foster Care System Act, i.e. the support family, the family support coordinator, including the coordinator and social worker cooperation.
Keywords: dysfunctional family, foster care, coordinator of family foster care, support family
Piotr Kurowski (PhD, Institute Labour and Social Studies)
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS FOR MARCH AND JUNE OF 2017 (p. 26–28)
The article presents estimates of social minimum baskets – defined as a model allowing the minimum level for social integration of households – in prices of March and June of 2017. In March, the value of baskets increased from 1.6% (2 persons at the retirement age) to 2% in case of 4-person households, with older children. In June, the minimum baskets increased from 0.5% in a single-person household (pensioner) to 1% in a two-person household of working age.
Keywords: social minimum, poverty, living costs
Sabina Kubiciel-Lodzińska (PhD, Opole University of Technology)
FACTORS OF EMPLOYMENT OF FOREIGNERS IN COMPANIES. EXECUTE DEMAND VS. POTENTIAL DEMAND (ON THE EXAMPLE OF RESEARCH FROM OPOLSKIE VOIVODESHIP) (p. 29–33)
The paper provides selected conclusions of the foreign employees demand study. This research, in which 263 companies were investigated, was carried out in the Opolskie Voivodeship. It was a unique study in the region, it included interviews with both: employers with employment of foreigners experience and those who didn’t use such labour. The aim of the research was to find out the reasons of foreigners employment and factors which could encourage companies to look for workers from aboard. Its goal was also to recognize why business in the region still do not employ foreigners very often. The acquisition of the potential and realised demand of foreigners work in the Opolskie Voivodeship. It was perceived that the main reason to employ foreigners for the companies was the lack of staff with needed skills. Among those who still do not employ foreigners but considering doing this, the decisive cause could be the shortage of employees ready to take the job with proposed wage.
Keywords: labour market, immigration, Opolskie Voivodeship, demand for labour
Piotr Maleszyk (PhD, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin)
Piotr Wetoszka (master, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin)
SIX-HOUR WORKING DAY IN SWEDEN: PREMISES, MEASURES AND RESULTS (p. 34–39)
The article presents findings of different measures of working time reduction in Sweden. These include the introduction of a six-hour working day in the elderly care centre in Svartedalen (Göteborg). Premises and effects of this trial were discussed and possibilities for working time reductions in the future were outlined. The results of the Svartedalen experiment confirm the positive impact of a shortening of working hours on employees’ health and work-life balance. There is, however, no conclusive evidence for increases in productivity as a result of the experiment. The discussion led to the conclusion that institutional settings in Sweden were conducive to working time reductions and that further initiatives of this kind are possible through local initiatives.
Keywords: 6-hour working day, Svartedalen experiment, Sweden, welfare state
« powrót