Nr 8 (521) 2017

Spis treści  8/2017

 Table of Contents

Pobierz numer

Przemi­any pracy i poli­tyki społecznej w per­spek­ty­wie ekonomicznej

OD REDAKTORÓW TEMATYCZNYCH NUMERU – Józef Orczyk, Maciej Żukowski
TRADYCJA I WSPÓŁCZESNOŚĆ BADAŃ NAD POLITYKĄ SPOŁECZNĄ W POZNAŃSKIM OŚRODKU AKADEMICKIM – Jan Szam­be­lańczyk
INDYWIDUALIZACJA I ELASTYCZNOŚĆ. NOWA CYWILIZACJA PRACY? – Józef Orczyk
WYDATKI SOCJALNE W POLSCE NA TLE UE – Maciej Żukowski
RÓWNOŚĆ W SYSTEMIE EMERYTALNYM. PRZEGLĄD BADAŃ – Joanna Rata­jczak
WYKORZYSTANIE DOROBKU EKONOMII BEHAWIORALNEJ W REFORMOWANIU SYSTEMÓW EMERYTALNYCH – Marek Szczepański
|OPIEKUNOWIE DOROSŁYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POLSCE I ICH AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA – Paweł Łuczak
WPŁYW BEZROBOCIA NA SUBIEKTYWNY DOBROSTAN OSÓB MŁODYCH W POLSCE – Piotr Michoń

INFORMACJE
Z PRAC KOMITETU NAUK O PRACY I POLITYCE SPOŁECZNEJ PAN – Paweł Łuczak

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

Józef Orczyk (prof., Wyższa Szkoła Bankowa w Poz­na­niu)
Maciej Żukowski (prof., Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu)
OD REDAKTORÓW TEMATYCZNYCH NUMERU (s. 1)
Numer „Poli­tyki Społecznej”, który trzy­mają Państwo w rękach, jest poświę­cony wybranym prob­le­mom pracy i poli­tyki społecznej. Wszyscy autorzy związani są z poz­nańskim ośrod­kiem badań nad poli­tyką społeczną.
W tekś­cie, który można trak­tować jako wprowadze­nie do tem­atyki numeru, Jan Szam­be­lańczyk syn­te­ty­cznie charak­teryzuje trady­cję i wyróżniki badań nad poli­tyką społeczną, prowad­zonych w poz­nańs­kich uczel­ni­ach, szczegól­nie na Uni­w­er­syte­cie Eko­nom­icznym w Poz­na­niu. Cechy poz­nańskiego pode­jś­cia to przede wszys­tkim: anal­iza poli­tyki społecznej głównie na grun­cie ekonomii, akcen­towanie aspek­tów eko­nom­icznych prob­lemów społecznych, wiązanie poli­tyki społecznej z pracą oraz łącze­nie badań naukowych z dzi­ałal­noś­cią prak­ty­czną. I właśnie te cechy stanow­iły główne kry­terium wyboru tek­stów do tego numeru „Poli­tyki Społecznej”.
Józef Orczyk anal­izuje współczesne przemi­any pracy, akcen­tu­jąc ros­nącą elasty­czność orga­ni­za­cji i indy­wid­u­al­iza­cję pracy. Autor wskazuje na konieczność poszuki­wa­nia nowej równowagi między prawami jed­nos­tki wynika­ją­cymi z jej pracy a zabez­piecze­niem stan­dardu życia i sol­i­darnoś­cią społeczną.
Maciej Żukowski prezen­tuje poli­tykę społeczną w Polsce na tle całej Unii Europe­jskiej przez wydatki soc­jalne i ich wybrane efekty. Autor wskazuje, że w sto­sunku do poziomu roz­woju poziom wydatków soc­jal­nych w Polsce jest zbliżony do wielu zamożniejszych państw UE, a wydatki są sil­nie zori­en­towane na najs­tarszą część społeczeństwa. W lat­ach 2005–2015 zmniejszyła się w Polsce zarówno skala zagroże­nia ubóst­wem lub wyk­lucze­niem społecznym, jak i nierówności dochodowych.
Joanna Rata­jczak dokonuje przeglądu lit­er­atury na temat równości, jako wartości instru­men­tal­nej spraw­iedli­wości społecznej, w sys­temach emery­tal­nych. Autorka rozważa, kto jest pod­miotem równości, co jest pożą­danym dobrem redys­try­bucji, jakie są kry­te­ria podzi­ału pożą­danego dobra oraz jaki jest czas ref­er­en­cyjny.
Prob­lematyki zabez­pieczenia emery­tal­nego doty­czy także artykuł Marka Szczepańskiego. Autor wskazuje rezul­taty zas­tosowa­nia ekonomii behaw­io­ral­nej przy refor­mowa­niu zakład­owych sys­temów emery­tal­nych w Wielkiej Bry­tanii i Nowej Zelandii. Na pod­stawie anal­izy for­mułuje rekomen­dacje odnośnie do zas­tosowa­nia podob­nych rozwiązań w Polsce. Wskazuje także na pewne zagroże­nia związane z wyko­rzys­taniem ekonomii behaw­io­ral­nej w refor­mowa­niu sys­temów emery­tal­nych.
Paweł Łuczak anal­izuje dane indy­wid­u­alne pochodzące z Diag­nozy Społecznej z 2015 r., aby określić główne cechy społeczno-demograficzne osób sprawu­ją­cych opiekę nad dorosłymi osobami niepełnosprawnymi. Wyniki anal­izy wskazują, że wśród opiekunów niefor­mal­nych powszechne jest wcześniejsze prze­chodze­nie na emery­turę, a tylko około jedna trze­cia opiekunów jest akty­wna zawodowo.
Celem artykułu Pio­tra Micho­nia jest zbadanie, na pod­stawie danych z Diag­nozy Społecznej z 2015 r., jak doświad­czanie bezrobo­cia wpływa na różne wymi­ary subiek­ty­wnego dobrostanu młodych osób w Polsce. Wyniki bada­nia wskazują, że bezrobo­cie odd­zi­ałuje negaty­wnie na ocenę sytu­acji finan­sowej, relacje z przy­jaciółmi, samoocenę, wital­ność, ocenę per­spek­tyw na przyszłość oraz zad­owole­nie ze spędza­nia czasu wolnego.

Jan Szam­be­lańczyk (prof., Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu)
TRADYCJA I WSPÓŁCZESNOŚĆ BADAŃ NAD POLITYKĄ SPOŁECZNĄ W POZNAŃSKIM OŚRODKU AKADEMICKIM (s. 2–3)

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki eko­nom­iczne, nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: ekono­mia, nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Józef Orczyk (prof., Wyższa Szkoła Bankowa w Poz­na­niu)
INDYWIDUALIZACJA I ELASTYCZNOŚĆ. NOWA CYWILIZACJA PRACY? (s. 3–9)
Obecny rozwój społeczno-gospodarczy łączy się z coraz więk­szą elasty­cznoś­cią orga­ni­za­cji i indy­wid­u­al­iza­cją pracy. Jest to związane ze zwięk­szaniem znaczenia pracy w usłu­gach. Pol­ska jest w okre­sie kiedy indy­wid­u­al­iza­cja pracy wymusza rozwój elasty­cznych form jej real­iza­cji. W warunk­ach zwięk­sza­nia się znaczenia zadan­iowości w real­iza­cji pracy, zmniejsza­nia się bezrobo­cia, autor pro­ponuje zwięk­szanie się zakresu pracy na części etatu zami­ast zwięk­sza­nia zatrud­nienia okre­sowego. Artykuł kończy uwagami na temat konieczności poszuki­wa­nia nowego pasma równowagi pomiędzy prawami jed­nos­tki wynika­ją­cymi z jego pracy a tym co się przez­nacza na insty­tucje zabez­piecza­jące stan­dard życia i sol­i­darność społeczną.

Słowa kluc­zowe: rynek pracy, rozwój usług, indy­wid­u­al­iza­cja, elasty­czność pracy, motywacja, dobra i prawa nabyte, dobro wspólne

BIBLIOGRAFIA
Autor D.H. (2015), Why Are There Still So Many Jobs? The His­tory and the Future of Work­place Automa­tion, „Jour­nal of Eco­nomic Per­spec­tives”, Vol. 29, No. 3, p. 3–30.
Barr N. (2016), Ekono­mia poli­tyki społecznej, Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu, Poz­nań.
Boeri T., Ours J. (2011), Ekono­mia niedoskon­ałych rynków pracy, Wolters Kluwer Pol­ska Sp. z o.o., Warszawa.
Chłoń-Domińczak A., Straw­iński P. (2015), Wchodze­nie młodych osób na rynek pracy w Polsce, w. E. Kwiatkowski, B. Liberda (red.), Deter­mi­nanty roz­woju Pol­ski. Rynek pracy i demografia, PTE, Warszawa.
de Kon­ing J., ed. (2007), The Evo­lu­tion of Active Labour Mar­ket Poli­cies. Mea­sur­ing Pub­lic Pri­vate Part­ner­ships and Bench­mark­ing, Edward Elgar, Chel­tenham.
Goos M., Kon­ings J., Rade­mak­ers E. (2016), Flexibility@work 2016. Future of work in the dig­i­tal age. Evi­dence from OECD coun­tries, Yearly report on flex­i­ble labor and employ­ment, Rand­stad, https://www.randstad.gr/download/Randstad-Flexibility@work-2016.pdf [dostęp 20.02.2017].
Gorter C. (2000), The Duch Mir­a­cle?, w: G.E. Ander­sen, M. Regini (eds.), Why Dereg­u­late Labour Mar­kets, Oxford Uni­ver­sity Press, p 180–210.
Grotowska-Leder J., Serafin-Juszczak B. (2014), Zbiorowość NETT – niewyko­rzys­tane zasoby pracy młodzieży. Skala, dynamika i wybrane cechy zjawiska w per­spek­ty­wie Unii Europe­jskiej, w: L. Machol-Zajda, C. Sadowska-Snarska (red.), Rynek pracy i poli­tyka społeczna w XXI wieku. Aktu­alne prob­lemy, IPiSS, Warszawa, s. 13–37.
Hob­s­bawm E. (2013), Wiek rewolucji 1789–1848, Wydawnictwo Kry­tyki Poli­ty­cznej, Warszawa.
Kawa M. (2010), Ten­dencje zmian zatrud­nienia w sek­torze usług w Polsce na tle kra­jów Unii Europe­jskiej, http:/www.ur.edu.pl/plikZeszyt 17/33pdf [dostęp 20.02.2017].
Kwiatkowski E., Wło­dar­czyk P. (2015), Insty­tucje rynku pracy i poli­tyka makroeko­nom­iczna a zatrud­nie­nie w kra­jach OECD w okre­sie glob­al­nego kryzysu, w: E. Kwiatkowski, B. Liberda (red.), Deter­mi­nanty roz­woju Pol­ski. Rynek pracy i demografia, PTE, Warszawa.
Lan­dres D.S. (2015), Bogactwo i nędza nar­o­dów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
Miedz­iński B. (2015), Bezrobo­cie pol­skie – drogi wyjś­cia, w: E. Kwiatkowski, B. Liberda (red.), Deter­mi­nanty roz­woju Pol­ski. Rynek pracy i demografia, PTE, Warszawa.
Mor­ris J. (2015), Dlaczego Zachód rządzi – na razie. Co schematy his­to­ryczne mówią o przyszłości, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poz­nań.
Orczyk J. (2004), Postęp cywiliza­cyjny a praca, w: S. Borkowska (red.), Przyszłość pracy w XXI wieku, IPiSS, Warszawa, s. 72–84.
Orczyk J. (2014), Znacze­nie pracy i kwal­i­fikacji we współczes­nym świecie, w: Z. Strz­elecki, E. Kryńska, J. Witkowski (red.), Kryzys jakości życia, Komitet Prog­noz „Pol­ska 2000+” PAN, Warszawa, s. 137–149.
Polanyi K. (2010), Wielka trans­for­ma­cja, PWN, Warszawa.
Świątkowski A.M. (2017), Sta­tus pracy i jej pożytków. Artykuł dyskusyjny, „Poli­tyka Społeczna”, nr 1.
Szy­mańska A. (2013), Insty­tucjon­alne uwarunk­owa­nia elasty­czności i rynku pracy w kra­jach OECD, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Urba­niak B. (2017), Wspar­cie pra­cown­ików sprawu­ją­cych opiekę niefor­malną, „Poli­tyka Społeczna”, nr 1.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki eko­nom­iczne, nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: ekono­mia, nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Maciej Żukowski (prof., Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu)
WYDATKI SOCJALNE W POLSCE NA TLE UE (s. 10–17)
Według wydatków na zabez­piecze­nie społeczne w relacji do PKB Pol­ska jest jed­nym z najm­niej „soc­jal­nych” państw UE – w roku 2014 wydatki te stanow­iły 2/3 śred­niej uni­jnej. Ze względu na szyb­szy wzrost gospo­dar­czy w Polsce, w okre­sie kryzysu, dys­tans między Pol­ską a śred­nią uni­jną w omaw­ianym okre­sie jeszcze się zwięk­szył. Jed­nak w sto­sunku do poziomu roz­woju, Pol­ska jest podob­nie „soc­jalna” jak wiele zamożniejszych państw. Niższy realny poziom świad­czeń soc­jal­nych w Polsce wynika przede wszys­tkim właśnie z niższego PKB. Pol­ska ma bardzo wysokie wydatki na emery­tury i renty, co wskazuje na silną ori­en­tację wydatków soc­jal­nych na najs­tarszą część społeczeństwa. Nato­mi­ast wydatki na opiekę zdrowotną należą do najniższych w UE. Wydatki na edukację w relacji do PKB spadły do poziomu nieco poniżej śred­niej uni­jnej, głównie w związku ze zmniejszaniem się liczby uczniów i stu­den­tów. Zarówno pod wzglę­dem zmniejsza­nia skali zagroże­nia ubóst­wem lub wyk­lucze­niem społecznym, jak i zmniejsza­nia nierówności dochodowych, Pol­ska zan­otowała w lat­ach 2005–2015 najwięk­szy postęp w całej UE. Z tego punktu widzenia skuteczność i efek­ty­wność wydatków soc­jal­nych w Polsce w omaw­ianym okre­sie była wysoka.

Słowa kluc­zowe: wydatki soc­jalne, zabez­piecze­nie społeczne, edukacja, Pol­ska, Unia Europejska

BIBLIOGRAFIA
Anioł W., Duszczyk M., Zawadzki P.W., red. (2011), Europa Soc­jalna: Iluzja czy rzeczy­wis­tość?, IPS UW, Warszawa.
Barr N. (2016), Ekono­mia poli­tyki społecznej, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Eko­nom­icznego w Poz­na­niu, Poz­nań.
Bąba W. (2016a), Mod­ele europe­jskiej poli­tyki społecznej i ich skuteczność – teo­ria i prak­tyka, „Poli­tyka Społeczna”, nr 3, s. 1–7.
Bąba W. (2016b), Zmi­any skuteczności kra­jowych poli­tyk społecznych w Europie w okre­sie 2004–2012, „Poli­tyka Społeczna”, nr 5–6, s. 14–21.
Bed­narski M., Szatur-Jaworska B., red. (1999), Wskaźniki społeczne jako narzędzia pomi­aru skuteczności i efek­ty­wności poli­tyki społecznej, IPiSS i IPS UW, Warszawa.
Cas­tro V. (2017), The impact of fis­cal con­sol­i­da­tions on the func­tional com­po­nents of gov­ern­ment expen­di­tures, „Eco­nomic Mod­el­ling”, Vol. 60, Issue 1, p. 138–150.
Euro­pean Com­mis­sion (2016a), Employ­ment and Social Devel­op­ments in Europe 2016, Annual Review 2016, Pub­li­ca­tions Office of the Euro­pean Union, Lux­em­bourg.
Euro­stat (2016), Euro­pean sys­tem of inte­grated social pro­tec­tion sta­tis­tics – ESSPROS. Man­ual and user guide­lines, 2016 edi­tion, Pub­li­ca­tions Office of the Euro­pean Union, Lux­em­bourg.
Euro­stat (2017), Data­base, http://epp.eurostat.ec.europa. eu/portal/page/portal/statistics/search_database [dostęp 6.02.2017; 8.02.2017; 17.02.2017; 20.02.2017; 6.03.2017; 13.03.2017].
Firlit-Fesnak G., Szylko-Skoczny M., red. (2007), Poli­tyka społeczna. Podręcznik aka­demicki, PWN, Warszawa.
Gabryszak R., Magierek D., red. (2011), Europe­jska poli­tyka społeczna, Difin, Warszawa.
Goli­nowska S., Heng­sten­berg P., Żukowski M., red. (2009), Diver­sity and Com­mon­al­ity in Euro­pean Social Poli­cies: The Forg­ing of a Euro­pean Social Model, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Friedrich Ebert Stiftung, Warszawa.
Jończyk J. (2006), Prawo zabez­pieczenia społecznego, wyd. III uak­tu­al­nione, Zakamy­cze, Kraków.
Kaw­iński M. (2011), Ubez­pieczenia pub­liczne i pry­watne w poli­tyce społecznej. Skuteczność i efek­ty­wność, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Księżopol­ski M. (2011), Pol­ska poli­tyka społeczna na tle mod­eli wys­tępu­ją­cych w Europie, w: W. Anioł, M. Duszczyk, P.W. Zawadzki (red.), Europa Soc­jalna: Iluzja czy rzeczy­wis­tość?, IPS UW, Warszawa, s. 261–285.
OECD/EU (2016), Health at a Glance: Europe 2016 – State of Health in the EU Cycle, OECD Pub­lish­ing, Paris. State Reform: Is Retrench­ment Really the Only Game Left in Town?, „Social Pol­icy and Admin­is­tra­tion”, Vol. 48, No. 7, p. 883–904.
Uścińska G. (2013), Zabez­piecze­nie społeczne osób korzys­ta­ją­cych z prawa do przemieszcza­nia się w Unii Europe­jskiej, Wolters Kluwer, Warszawa.
van Kers­ber­gen K., Vis B., Hemer­i­jck A. (2014), The Great Reces­sion and Wel­fare.
Van­den­broucke F. (2016), Com­par­a­tive social pol­icy analy­sis in the EU at the brink of a new era, „Jour­nal of Com­par­a­tive Pol­icy Analy­sis: Research and Prac­tice”.
ZUS (2016), Zabez­piecze­nie społeczne w Polsce, Warszawa.
Żołę­dowski C. (2007), Uwarunk­owa­nia poli­tyki społecznej, w: G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Poli­tyka społeczna. Podręcznik aka­demicki, PWN, Warszawa, s. 55–70.
Żukowski M. (2015), Sys­temy zabez­pieczenia społecznego w państ­wach członkows­kich UE w okre­sie kryzysu, w: E. Kwiatkowski, B. Liberda (red.), Deter­mi­nanty roz­woju Pol­ski. Rynek pracy i demografia, IX Kon­gres Ekon­o­mistów Pol­s­kich, Pol­skie Towarzystwo Eko­nom­iczne, Warszawa, s. 230–240.

Dziedziny naukowe: nauki eko­nom­iczne
Dyscy­pliny naukowe: ekono­mia

Joanna Rata­jczak (dr, Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu)
RÓWNOŚĆ W SYSTEMIE EMERYTALNYM. PRZEGLĄD BADAŃ (s. 18–27)
Równość będąca wartoś­cią instru­men­talną spraw­iedli­wości społecznej jest istotną wyty­czną dla pro­jek­towa­nia, imple­men­tacji i oceny poli­tyki społecznej, w tym poli­tyki emery­tal­nej. Aktorzy insty­tucjon­alni często odnoszą się do równości w kon­tekś­cie zabez­pieczenia emery­tal­nego, jed­nak z reguły wartość ta nie jest defin­iowana wprost i w sposób jed­noz­naczny. Co więcej, wiele różnych zasad spraw­iedli­wości społecznej (i równości) może być stosowanych jed­nocześnie w danym obszarze (np. bazowym zabez­piecze­niu emery­tal­nym). Pojawia się zatem konieczność ich iden­ty­fikacji i hier­ar­chiza­cji, także w odniesie­niu do innych wartości istot­nych dla zabez­pieczenia emery­tal­nego, np. efek­ty­wności.
Celem artykułu jest propozy­cja wymi­arów anal­izy równości W szczegól­ności rozważone zostaną następu­jące pyta­nia: (1) kto jest pod­miotem równości? (2) co jest pożą­danym dobrem redys­try­bucji, (3) jakie są kry­te­ria podzi­ału pożą­danego dobra (dóbr) (4) jaki jest czas ref­er­en­cyjny? Wnioskowanie ma charak­ter reduk­cyjny i bazuje na bada­ni­ach literaturowych.

Słowa kluc­zowe: równość, spraw­iedli­wość, sys­tem emery­talny, redystrybucja

BIBLIOGRAFIA
Alessie R., Angelini V., van San­ten P. (2011), Pen­sion Wealth and House­hold Sav­ings in Europe: Evi­dence from Share­life, Netspar Dis­cus­sion Papers, DP10/2011–088.
Antonów K. (2015), Zasady równości i spraw­iedli­wości społecznej w prawie emery­tal­nym, „Annales UMCS. Sec­tio G”, Vol. LXII, z. 2, s. 9–27.
Barr N. (2001), Państwo dobrobytu jako skar­bonka. Infor­ma­cja, ryzyko, niepewność a rola państwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ped­a­gog­icznej TWP w Warsza­wie, Warszawa.
Barr N. (2016), Ekono­mia poli­tyki społecznej, tłum. Krzysztof Czar­necki, Paweł Łuczak, Maciej Żukowski, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Eko­nom­icznego w Poz­na­niu, Poz­nań.
Barr N., Dia­mond P. (2010), Pen­sion Reform. A short Guide, Oxford Uni­ver­sity Press, New York.
Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczes­ności, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Becker I., Hauser R. (2004), Soziale Gerechtigkeit – eine Stan­dortbes­tim­mung. Zield­imen­sio­nen und empirische Befunde, Edi­tion Sigma, Berlin.
Bielecki M., Makarski K., Tyrow­icz J. (2017), Wiek emery­talny i wydatki na emery­tury. Jakie będą skutki obniża­nia wieku emery­tal­nego?, Group for Research in Applied Eco­nom­ics, https://www.slideshare.net/grape_uw/wiek-emerytalny-i-wydatki-na-emerytury [dostęp 10.05.2017].
Bönke T., Grabka M. M., Schröder C., Wolff E. N., Zyska L. (2016), The joint dis­tri­b­u­tion of net worth and pen­sion wealth in Ger­many, SOEP­pa­pers on Mul­ti­dis­ci­pli­nary Panel Data Research at DIW Berlin, 853.
Börsch-Supan A.B. (1998), Incen­tive Effects of Social Secu­rity on Labor Force Par­tic­i­pa­tion: Evi­dence in Ger­many and Across Europe, NBER Work­ing Paper No. 6780.
Chłoń-Domińczak A. (2012), Dłu­goter­mi­nowe zabez­piecze­nie rodziny w sys­temie emery­tal­nym, Komisja Rodziny i Poli­tyki Społecznej, Warszawa.
Chy­bal­ski F. (2015), Pomiar redys­try­bucji w między­nar­o­dowych anal­izach sys­temów emery­tal­nych, w: F. Chy­bal­ski, E. Marcinkiewicz (red.), Współczesne prob­lemy sys­temów emery­tal­nych. Wybrane zagad­nienia, Mono­grafie Politech­niki Łódzkiej, Łódź, s. 18–27.
Chy­bal­ski F. (2016), Adek­wat­ność dochodowa, efek­ty­wność i redys­try­bucja w sys­temach emery­tal­nych. Uję­cie teo­re­ty­czne, metody­czne i empiryczne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Davies B. (2000), Equity within and Between Gen­er­a­tions: Pen­sion Sys­tem and Equity, w: G. Hughes, J. Stew­art (eds.), Pen­sions in the Euro­pean Union: Adapt­ing to Eco­nomic and Social Change, Kul­wer Aca­d­e­mic Pub­lish­ers, Nor­well Mars., s. 109–126.
Dev­ereux S. (2016), Is tar­get­ing eth­i­cal?, Global Social Pol­icy, Vol. 16(2), s. 166–181.
Dis­ney R., White­house E. (2002), The eco­nomic well-being of older peo­ple in inter­na­tional per­spec­tive: a crit­i­cal review, MPRA Paper No. 10333.
Döring D. (1998), Leitvorstel­lun­gen der Poli­tik der sozialen Sicherung unter beson­derer Berück­sich­ti­gung der Geschichte der Renten­ver­sicherung, w: S. Blasche, D. Döring (red.), Sozialpoli­tik und Gerechtigkeit, Cam­pus Ver­lag, Frankfurt/ New York, s. 214–257.
Filek J., Kot D., Węgrzecki A. (2004), Część pier­wsza: z punktu widzenia filo­zofa, w: S.M. Kot, A. Malawski, A. Węgrzecki (red.), Dobrobyt społeczny, nierówności i spraw­iedli­wość dys­try­bu­ty­wna, Wydawnictwo Akademii Eko­nom­icznej w Krakowie, Kraków, s. 15–106.
Fornero E. (2003), From pen­sion design to pen­sion reform, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 13, p. 273–275.
Frick J.G., Grabka M.M. (2010), Old-age pen­sion enti­tle­ments mit­i­gate inequality-but con­cen­tra­tion of wealth remains high, DIW Berlin, Weekly Report, s. 55–63.
Frick J.R., Grabka M.M. (2013), Pub­lic Pen­sion Enti­tle­ments and the Dis­tri­b­u­tion of Wealth, w: J.C. Gor­nick, M. Jäntti (eds.), Income Inequal­ity: Eco­nomic Dis­par­i­ties and the Mid­dle Class in Afflu­ent Coun­tries, Stan­ford Uni­ver­sity Press, in Press, s. 362–387.
Fultz E., Ruck M., Stein­hilber S., red. (2003), The Gen­der Dimen­sions of Social Secu­rity Reform in Cen­tral and East­ern Europe: Case Stud­ies of the Czech Repub­lic, Hun­gary and Poland, ILO, Budapest.
Góra M. (2003), Sys­tem emery­talny, PWE, Warszawa.
Gor­nick J.C., Jäntti M., red. (2013), Income Inequal­ity: Eco­nomic Dis­par­i­ties and the Mid­dle Class in Afflu­ent Coun­tries, Stan­ford Uni­ver­sity Press, s. 362–388.
Grech A.G. (2012), Eval­u­at­ing the pos­si­ble impact of pen­sion reforms on future liv­ing stan­dards in Europe, MPRA Paper No. 39851, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/39851 [dostęp 20.11.2016].
Grech A.G. (2014), Eval­u­at­ing the pos­si­ble impact of pen­sion reforms on elderly poverty in Europe, MPRA Paper No. 57639, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/57639/ [dostęp 12.01.2017].
Hage­ma­jer J., Makarski K., Tyrow­icz J. (2013), Reforma emery­talna w świ­etle mod­elu nakłada­ją­cych się pokoleń (OLG), Group for Research in Applied Eco­nom­ics, https: //www.slideshare.net/grape_uw/slides-scalonepl [dostęp 10.05.2017].
Hand­schke J., Łyskawa K., Rata­jczak J. (2005), Ryzyko emery­talne w sys­temie zabez­pieczenia na starość, w: T. Szum­licz (red.), Społeczne aspekty ubez­pieczenia, SGH w Warsza­wie, Warszawa, s. 141–152.
Hauser R., Becker I. (2000), Intro­duc­tion, w: R. Hauser, I. Becker (eds.), The Per­sonal Dis­tri­b­u­tion of Income in an Inter­na­tional Per­spec­tive, Springer Ver­lag, Berlin; Hei­del­berg; New York; Barcelona; Hong Kong; Lon­don; Milan; Paris; Sin­ga­pore; Tokyo: Springer, s. 1–6.
Hin­richs K. (1997), Social insur­ances and the cul­ture of sol­i­dar­ity: The moral infra­struc­ture of inter­per­sonal redis­tri­b­u­tions – with spe­cial ref­er­ence to the Ger­man health care sys­tem, ZeS-Arbeitspapier, No. 03/1997.
Hin­richs K. (1998), Reform­ing the pub­lic pen­sion scheme in Ger­many: The end of the tra­di­tional con­sen­sus?, ZeS-Arbeitspapier, No. 11/1998.
Holz­mann R., Hinz R.P., Dorf­man M. (2008), Pen­sion Sys­tems and Reform Con­cep­tual Frame­work, Social Pro­tec­tion Dis­cus­sion Paper No. 0824.
Holz­mann R., Palmer E. (2006), The Sta­tus of the NDC Dis­cus­sion: Intro­duc­tion and Overview, w: R. Holz­mann, E. Palmer (eds.), Pen­sion Reform. Issues and Prospects for Non-Financial Defined Con­tri­bu­tion (NDC) Schemes, The World Bank, Wash­ing­ton D.C., s. 1–15.
Holz­mann R., Palmer E. (2013), Early Lessons from Coun­try Expe­ri­ence with Match­ing Con­tri­bu­tion Schemes, w: R. Hinz, R. Holz­mann, D. Tuesta, N. Takayama (eds.), Match­ing Con­tri­bu­tions for Pen­sions. A Review of Inter­na­tional Expe­ri­ence, The World Bank, Wash­ing­ton D.C., s. 3–26.
Horodecka A. (2011), Prob­lem defin­iowa­nia dobrobytu i wartości w ekonomii i jego znacze­nie dla poli­tyki gospo­dar­czej, w: J. Stacewicz (red.), Poli­tyka gospo­dar­cza w świ­etle kryzysowych doświad­czeń, Prace i mate­ri­ały Insty­tutu Roz­woju Gospo­dar­czego SGH 85, SGH w Warsza­wie, Warszawa, s. 9–48.
Horstmann S., Hülls­man J. (2009), Study Con­tract to improve the knowl­edge on the socio-economic impact of pen­sion sys­tems on women, raport pro­jektu, Euro­pean Com­mis­sion, DG Employ­ment, Social Affairs and Equal Oppor­tu­ni­ties, VC/2007/0329, ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=5001&langId=en [dostęp 30.05.2016].
Howse K. (2004), What has fair­ness got to do with it? Social jus­tice and pen­sion reform, Age­ing Hori­zons – Oxford Insti­tute of Age­ing, Issue 1.
Howse K. (2007), Updat­ing the Debate on Inter­gen­er­a­tional Fair­ness in Pen­sion Reform, „Social Pol­icy & Admin­is­tra­tion” 41(1), s. 50–64.
Jabłonowski J., Müller Ch. (2013), 3 sides of 1 coin – Longterm Fis­cal Sta­bil­ity, Ade­quacy and Inter­gen­er­a­tional Redis­tri­b­u­tion of the reformed Old-age Pen­sion Sys­tem in Poland, National Bank of Poland Work­ing Paper No. 145, War­saw.
Jaime-Castillo A.M. (2013), Pub­lic opin­ion and the reform of the pen­sion sys­tems in Europe: the influ­ence of sol­i­dar­ity prin­ci­ples, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy” 23(4), s. 390–405.
Jajko-Siwek (2016), Quo vadis pen­sione? Per­spek­tywy zmian w poziomie świad­czeń emery­tal­nych w Polsce, referat na kon­fer­encji ESPAnet Pol­ska 2016, https://ln.sync.com/dl/c37212390#nr6s7xy6-wazvp95n-vn3ukb63-wv953syg [dostęp 20.09.2016].
Jajko-Siwek A. (2014), Między i wewnątrzpokole­niowa redys­try­bucja dochodowa w pol­skim sys­temie emery­tal­nym, w: M. Szczepański, T. Brzęczek, M. Gajowiak (red.), Sys­temy zabez­pieczenia społecznego wobec wyzwań demograficznych i rynkowych. Social secu­rity sys­tems against the chal­lenges of demo­graph­ics and mar­ket, Wydawnictwo Politech­niki Poz­nańskiej, s. 189–200.
Klen­ner Ch., Leiber S., red. (2010), Wel­fare states and gen­der inequal­ity in Cen­tral and East­ern Europe, ETUI, Brus­sels.
Kohl J. (2003), Prin­ci­ples of Dis­trib­u­tive Jus­tice in Pen­sion Poli­cies. Cross-National Vari­a­tions in Pub­lic Opin­ion, paper pre­pared for the Con­fer­ence on New Chal­lenges for Wel­fare State Research, 21–24 August, Toronto.
Kohli M. (1987), Retire­ment and the Moral Econ­omy: An His­tor­i­cal Inter­pre­ta­tion of the Ger­man Case, „Jour­nal of Aging Stud­ies”, Vol. 1, No. 2, p. 125–144.
Kohli M. (2008), Gen­er­a­tional equity. Con­cepts and atti­tudes, w: C. Arza, M. Kohli (eds.), Pen­sion Reform in Europe. Pol­i­tics, poli­cies and out­comes, Rout­ledge, Lon­don, New York, s. 198–214.
Koralewska W. (2014), Uwarunk­owa­nia indy­wid­u­al­nych pref­er­encji redys­try­bucyjnych, praca licenc­jacka, Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu, niepub­likowane.
Kot S.M. (2004a), Dobrobyt, w: S.M. Kot, A. Malawski, A. Węgrzecki (red.), Dobrobyt społeczny, nierówności i spraw­iedli­wość dys­try­bu­ty­wna, Wydawnictwo Akademii Eko­nom­icznej w Krakowie, Kraków, s. 107–122.
Kot S.M. (2004b), Kon­cepcja spraw­iedli­wości dys­try­bu­ty­wnej i redys­try­bu­ty­wnej, w: S.M. Kot, A. Malawski, A. Węgrzecki (red.), Dobrobyt społeczny, nierówności i spraw­iedli­wość dys­try­bu­ty­wna, Wydawnictwo Akademii Eko­nom­icznej w Krakowie, Kraków, s. 229–247.
Kot S.M., Malawski A., Węgrzecki A., red. (2004), Dobrobyt społeczny, nierówności i spraw­iedli­wość dys­try­bu­ty­wna, Wydawnictwo Akademii Eko­nom­icznej w Krakowie, Kraków.
Lam­ont J., Favor Ch. (2016), Dis­trib­u­tive Jus­tice, The Stan­ford Ency­clo­pe­dia of Phi­los­o­phy (Sum­mer 2016 Edi­tion), Edward N. Zalta (ed.), URL = http://plato.stanford.edu/archives/sum2016/entries/justice-distributive/ [dostęp 30.09.2016].
Laska A. (2011), Spraw­iedli­wość społeczna w dyskur­sie pol­skiej zmi­any sys­te­mowej, Wydawnictwo Adam Marsza­łek, Toruń.
Leis­er­ing L. (2004), Par­a­dig­men sozialer Gerechtigkeit. Nor­ma­tive Diskurse im Umbau des Sozial­staats; wer­sja sty­czeń 2004, http://www.uni-bielefeld.de/soz/personen/Leisering/pdf/1.pdf [dostęp 15.07.2016].
Lis­sowski G. (2008), Zasady spraw­iedli­wego podzi­ału dóbr, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Maiese M. (2016), Prin­ci­ples of Jus­tice and Fair­ness. Beyond Intractabil­ity, w: G. Burgess, H. Burgess (eds.), Con­flict Infor­ma­tion Con­sor­tium, Uni­ver­sity of Col­orado, Boul­der. Posted: July 2003, http://www.beyondintractability.org/essay/principles-of-justice [dostęp 30.09.2016].
Malawski A. (2004), Aksjo­maty­czna anal­iza dobrobytu i spraw­iedli­wości dys­try­bu­ty­wnej, w: S.M. Kot, A. Malawski, A. Węgrzecki (red.) , s. 123–160.
Mat­til B. (2006), Pen­sion Sys­tems: Sus­tain­abil­ity and Dis­tri­b­u­tional Effects in Ger­many and the United King­dom, Phys­ica Ver­lag, A Springer Com­pany.
Moody H.R. (2009), The Moral Econ­omy of Retire­ment, Jour­nal of Amer­i­can Soci­ety of Aging, Vol 33, No. 3, p. 27–33.
Morecka Z. (1981), Społeczne aspekty gospo­darowa­nia, Państ­wowe Wydawnictwo Eko­nom­iczne, Warszawa.
Myles J. (2002), A New Social Con­tract for the Elderly?, w: G. Esping-Andersen i in., Why We Need a New Wel­fare State?, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford, s. 130–172.
Myles J. (2003), What jus­tice requires: pen­sion reform in age­ing soci­eties, Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy, Vol 13, p. 264–269.
OECD (2013), OECD Guide­lines for Micro Sta­tis­tics on House­hold Wealth, OECD Pub­lish­ing.
Oksa­nen H. (2003), The debate on pen­sions: more rigour needed in the mid­dle field, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol 13, p. 269–273.
Orszag P.R., Stiglitz J.E. (2001), Rethink­ing Pen­sion Reform: Ten Myths about Social Secu­rity Sys­tems, w: R. Holz­mann, J.E. Stiglitz (eds.), New Ideas about Old Age Secu­rity. Toward Sus­tain­able Pen­sion Sys­tem in the 21^st Cen­tury, The World Bank, Wash­ing­ton D.C., s. 17–56.
Österle A. (2002), Eval­u­at­ing Equity in Social Pol­icy. A Frame­work for Com­par­a­tive Analy­sis, SAGE Pub­li­ca­tions (Lon­don, Thou­sand Oaks and New Delhi), Vol. 8, Issue 1, s. 46–59.
Pacud R. (2015), Spraw­iedli­wość w prawie emery­tal­nym. Kwestie między­pokole­niowe oraz eko­nom­iczne, „Annales UMCS. Sec­tio G”, Vol. LXII, z. 2, s. 159–171.
Pallares-Miralles M., Romero C., White­house E. (2012), Inter­na­tional Pat­terns of Pen­sion Pro­vi­sion II. A World­wide Overview of Facts and Fig­ures, Dis­cus­sion Paper No. 1211, The World Bank, Wash­ing­ton D.C.
Palme J. (1990), Mod­els of old-age pen­sions, w: R.E. Goodin, A. Ware (eds.), Needs and Wel­fare, Sage, Lon­don, s. 104–125.
Petel­czyc J., Roicka P. (2015), Sytu­acja kobiet w sys­temie emery­tal­nym, ISP, Warszawa, http://www.isp.org.pl/uploads/pdf/1637680578.pdf [dostęp 28.10.2016].
Petersen J.H. (1998), Recent research on pub­lic pen­sion sys­tems. A review, „Labour Eco­nom­ics”, No. 5, p. 91–108.
Piotrowski J. (1966), Zabez­piecze­nie społeczne. Prob­lematyka i metody, Książka i Wiedza, Warszawa.
Pow­ell M., Johns N., Green A. (2011), Social Jus­tice in Social Pol­icy, http://www.social-policy.org.uk/lincoln2011/PowellJohnsGreen%20P7.pdf [dostęp 2.06.2016].
Rajevska O. (2016), Ade­quacy and Equity of Pen­sions as a Func­tion of Pen­sion Sys­tem Insti­tu­tional Design: a Case of the Baltic States, the­sis, https://www.researchgate.net/publication/303812913_ADEQUACY_AND_EQUITY_OF_PENSIONS_AS_A_FUNCTION_OF_PENSION_SYSTEM_INSTITUTIONAL_DESIGN_A_CASE_OF_THE_BALTIC_STATES [dostęp 10.05.2017].
Ratajczak-Tuchołka J. (2010), Emery­tury kobiet w ubez­pieczeniowych sys­temach emery­tal­nych w Niem­czech i w Polsce, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Eko­nom­icznego w Poz­na­niu, Poz­nań.
Rutecka J. (2012), Zakres redys­try­bucji dochodowej w ubez­pieczeniowym sys­temie emery­tal­nym, Ofi­cyna Wydawnicza Szkoła Główna Hand­lowa w Warsza­wie, Warszawa.
Rutecka J. (2015), Pro­gresy­wność europe­js­kich sys­temów emery­tal­nych – uję­cie porów­naw­cze, w: F. Chy­bal­ski, E. Marcinkiewicz (red.), Współczesne prob­lemy sys­temów emery­tal­nych. Wybrane zagad­nienia, Mono­grafie Politech­niki Łódzkiej, Łódź, s. 28–39.
Sab­bagh C., Van­huysse P. (2014), Per­ceived pen­sion injus­tice: A mul­ti­di­men­sional model for two most-different cases, „Inter­na­tional Jour­nal of Social Wel­fare”, No. 23, s. 174–184.
Schmähl W. (1977), Alterssicherung und Einkom­mensverteilung. The­o­retis­che und empirische Unter­suchun­gen zur Finanzierung, Leis­tungs­gewährung und zur Verteilung zwis­chen Gen­er­a­tio­nen, Mohr Siebeck, Tübin­gen.
Schmähl W. (1980), Zielvorstel­lun­gen in der Diskus­sion über die Alterssicherung – Eine Skizze, „Zeitschrift für Geron­tolo­gie“, Band 13, Heft 3, s. 222–240.
Schmähl W. (1981), Soziale Sicherung im Alter, w: W. Albers i in. (red.), Hand­wörter­buch der Wirtschaftswis­senschaft, Fischer/J.C.B. Mohr (Paul Siebeck)/Vandenhoeck&Ruprecht, s. 645–661.
Schmähl W. (2009), Soziale Sicherung: Ökonomis­che Analy­sen, VS Ver­lag für Sozial­wis­senschaften, Wies­baden, s. 119–148.
Schokkaert E., Van Par­ijs P. (2003a), Debate on Social Jus­tice and Pen­sion Reform: Social Jus­tice and the Reform of Europe’s Pen­sion Sys­tems, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 13, s. 245–263.
Schokkaert E., Van Par­ijs P. (2003b), Just pen­sions: reply to Myles, Oksa­nen and Fornero, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 13, s. 276–280.
Supińska J. (1991), Dylematy poli­tyki społecznej, IPS UW, Warszawa.
Sys­tem emery­talny z per­spek­tywy płci. Sol­i­darność i godne życie (2014), Hein­rich Böll Stiftung, https://pl.boell.org/sites/default/files/system_emerytalny_perspektywa_plci.pdf [dostęp 30.04.2017].
Szarfen­berg R. (2008), Kry­tyka i afir­ma­cja poli­tyki społecznej, wyd. drugie rozsz­er­zone, popraw­ione i uzu­pełnione, Wydawnictwo Insty­tutu Filo­zofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Szarfen­berg R. (2014), Poli­tyka społeczna a nierówności społeczne, w: B. Kłos, J. Szy­mańczak (red.), Nierówności społeczne w Polsce, Kance­laria Sejmu, Wydawnictwo Sej­mowe, Warszawa, s. 47–72.
Szarfen­berg R. (2015), Poli­tyka społeczna a egal­i­taryzmy, w: M. Kaw­iński (red.), Doubez­piecze­nie społeczne: idea i kon­tynu­acja, SGH, Warszawa, s. 15–26.
Szukalski P. (2012), Sol­i­darność pokoleń. Dylematy relacji między­pokole­niowych, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Łódzkiego, Łódź.
Szum­licz T. (2004), Zabez­piecze­nie emery­talne w sys­temach zabez­pieczenia społecznego, w: T. Szum­licz, M. Żukowski (red.), Sys­temy emery­talne w kra­jach Unii Europe­jskiej, Twig­ger, Warszawa, s. 9–28.
Szum­licz T. (2015), Ubez­piecze­nie w poli­tyce społecznej: tek­sty i komen­tarze, Fun­dacja Insty­tut Zarządza­nia Ryzykiem Społecznym, Warszawa.
Tausch F., Pot­ters J., Riedl A. (2011), Pref­er­ences for Redis­tri­b­u­tion and Pen­sions. What can we Learn from Exper­i­ments?, CESifo Work­ing Paper No. 3156.
Van­huysse P. (2013), Inter­gen­er­a­tional Jus­tice in Aging Soci­eties: A Cross-National Com­par­i­son of 29 OECD Coun­tries, April 20, 2013, Ber­tels­mann Stiftung, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2309278 [dostęp 5.05.2017].
Walzer M. (2007), Sfery spraw­iedli­wości. Obrona plu­ral­izmu i równości, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Warsza­wskiego, Warszawa.
Werd­ing M. (2014), Fam­i­lien in der geset­zlichen Renten­ver­sicherung: das Umlagev­er­fahren auf dem Prüf­s­tand, Güter­sloh.
Zacher H.F. (1991), Ziele der Alterssicherung und For­men ihrer Ver­wirk­lichung, w: H.F. Zacher (red.) we współpracy z C. Mager, Alterssicherung im Rechtsver­gle­ich, 1. Auflage, Nomos Ver­lags­ge­sellschaft, Baden-Baden, s. 25–113.
Żukowski M. (1997), Wielostop­niowe sys­temy zabez­pieczenia emery­tal­nego w Unii Europe­jskiej i w Polsce. Między państ­wem a rynkiem, Zeszyty Naukowe – seria II, zeszyt 151, Wyd. Akademii Eko­nom­icznej w Poz­na­niu, Poz­nań.
Żukowski M. (2006), Reformy emery­talne w Europie, Wydawnictwo Akademii Eko­nom­icznej w Poz­na­niu, Poznań.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Marek Szczepański (prof., Politech­nika Poz­nańska)
WYKORZYSTANIE DOROBKU EKONOMII BEHAWIORALNEJ W REFORMOWANIU SYSTEMÓW EMERYTALNYCH (s. 27–35)
Celem poz­naw­czym artykułu jest próba oceny zas­tosowa­nia niek­tórych rozwiązań wypra­cow­anych na grun­cie teorii ekonomii behaw­io­ral­nej w prak­tyce refor­mowa­nia sys­temów emery­tal­nych.
Przed­miotem prezen­towanych wyników badań są doty­chcza­sowe rezul­taty zas­tosowa­nia ekonomii behaw­io­ral­nej przy refor­mowa­niu zakład­owych sys­temów emery­tal­nych w Wielkiej Bry­tanii i Nowej Zelandii (automaty­czny zapis do pro­gramu emery­tal­nego z możli­woś­cią odstąpi­enia w określonym cza­sie). Osiąg­nięte w tych kra­jach efekty (upowszech­nie­nie zakład­owych sys­temów emery­tal­nych, zwięk­sze­nie poziomu dodatkowych oszczęd­ności emery­tal­nych) są zachę­ca­jące. Na tej pod­stawie sfor­mułowano rekomen­dacje co do możli­wości zas­tosowa­nia podob­nych rozwiązań w Polsce.
Wskazano także na pewne zagroże­nia związane z wyko­rzys­taniem ekonomii behaw­io­ral­nej w refor­mowa­niu sys­temów emery­tal­nych (m.in. manip­u­lowanie zachowa­ni­ami i decyz­jami uczest­ników sys­temu emery­tal­nego nie zawsze zgodne z ich intere­sem, misselling).

Słowa kluc­zowe: ekono­mia behaw­io­ralna, ekono­mia emery­talna, reformy

BIBLIOGRAFIA
Choi J.J., Laib­son D., Madrian B.C. (2009a), Reduc­ing the Com­plex­ity Costs of 401(k) Par­tic­i­pa­tion Through Quick Enroll­ment, w: D.A. Wise (ed.), Devel­op­ments in the Eco­nom­ics of Aging, Uni­ver­sity of Chicago Press, Chicago, s. 57–85.
Choi J.J., Laib­son D., Madrian B.C. (2009b), Men­tal Account­ing in Port­fo­lio Choice: Evi­dence from a Fly­pa­per Effect, „Amer­i­can Eco­nomic Review”, nr 99 (5), s. 2085–2095.
Cordes J. (1990), Socio-economic per­spec­tives on house­hold sav­ing behav­ior, „Jour­nal of Behav­ioral Eco­nom­ics”, Vol. 19 (3), s. 273–284.
Czepulis-Rutkowska Z. (2016), Wybrane prob­lemy sys­temów emery­tal­nych a między­nar­o­dowe trendy zmian. Przegląd emery­talny – ele­ment debaty w Polsce, „Poli­tyka Społeczna”, nr 1 tem­aty­czny, s. 7–12.
Czer­wonka M. Gor­lewski B. (2012), Finanse behaw­io­ralne, Ofi­cyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Czer­wonka M., Rzeszutek M. (2013), Anal­iza zachowań inwest­y­cyjnych inwest­orów gieł­dowych oraz stu­den­tów kierunków eko­nom­icznych i psy­cho­log­icznych z per­spek­tywy finan­sów behaw­io­ral­nych, „Stu­dia i Prace Kolegium Zarządza­nia i Finan­sów”, Zeszyt Naukowy SGH, nr 126, s. 9–22.
Davis B. (2012), Bet­ter Defined Con­tri­bu­tions Pen­sion Pro­vi­sion, TUC Work­ing Paper (Trade Unions Con­gress), Lon­don.
Depart­ment for Work and Pen­sions (2006), Secu­rity in Retire­ment. Towards a New Pen­sion Sys­tem, http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20100407120701/http:/dwp.gov.uk/docs/prelims.pdf [dostęp 10.05.2017].
Depart­ment for Work and Pen­sions (2016), Work­place pen­sions: Update of analy­sis on Auto­matic Enrol­ment 2016, https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/560356/workplace-pensions-update-analysis-auto-enrolment-2016.pdf [dostęp 2017.01.10].
Dia­mond P., Var­ti­ainen H. (2007), Behav­ioral Eco­nom­ics and Its Appli­ca­tions, Prince­ton Uni­ver­sity Press, Prince­ton and Oxford.
Dudziak S. (2013), Ekono­mia behaw­io­ralna – inter­dyscy­pli­narne pode­jś­cie do zachowań eko­nom­icznych, „Stu­dia i Prace Wydzi­ału Nauk Eko­nom­icznych i Zarządza­nia”, nr 32, Uni­w­er­sytet Szczeciński, s. 23–36, http://www.wneiz.pl/sip/numery/rok2013/studia-i-prace-wneiznr-32–2013-t-2/3692-ekonomia-behawioralna-interdyscyplinarne-podejscie-do-zachowan-ekonomicznych [dostęp 31.01.2017].
Far­rar D. (2008), A crit­i­cal View of KiwiSaver, „KiwiBlog”, 7 maja, http://www.kiwiblog.co.nz/2008/05/a_critical_view_of_kiwisaver.html [dostęp 5.04.2017].
Haber­mas J. (1981), The­o­rie des kom­mu­nika­tiven Han­delns, Suhrkamp Ver­lag, Frank­furt am Main.
Inland Rev­enue (2014), KiwiSaver eval­u­a­tion: Final sum­mary report. A joint agency eval­u­a­tion 2007–2014, National Research and Unit, https://www.ird.govt.nz [dostęp 15.04.2017].
Inland Rev­enue (2017), Your intro­duc­tion to KiwiSaver – employee infor­ma­tion, Feb­ru­ary, http://www.ird.govt.nz/r e s o u r c e s / 4 / e / 4 e 6 a d b 1 e — 8 6 d 5 — 4 8 2 6 — 8 3 8 6 –ef44a9473587/CO63038_KS3+Feb17+FAVI.pdf [dostęp 10.05.2017].
Kah­ne­man D., Tver­sky A. (1979), Prospect the­ory, an analy­sis of deci­sions under risk, „Econo­met­rica”, Vol. 2, No. 47, s. 263–292.
Kritzer B.E. (2007), KiwiSaver: New Zeland’s New Sub­si­dized Retire­ment Sav­ings Plans, „Social Secu­rity Bul­letin”, Vol. 67, No. 4, http://heinonline.org [dostęp 15.02.2016].
KNF (2017), Infor­ma­cja doty­cząca pra­cown­iczych pro­gramów emery­tal­nych w 2016 r., https://www.knf.gov.pl/Images/informacja_PPE_2016_tcm75-49281.pdf [dostęp 5.04.2017].
Knoll M. (2010), The Role of Behav­ioral Eco­nom­ics and Behav­ioral Deci­sion Mak­ing in Amer­i­cans’ Retire­ment Sav­ings Deci­sions, „Social Secu­rity Bul­letin”, Vol. 70, No. 4.
Man­drosz J. (1999), Czyn­niki ogranicza­jace racjon­al­ność poglądów i zachowań poli­ty­cznych, w: K. Skarżyńska (red.) Pschy­cholo­gia poli­ty­czna, ZYSK I S-KA, Poz­nań.
Mul­lainathan S., Thaler R. (2000), Behav­ioral Eco­nom­ics, NBER WORKING PAPER SERIES, Work­ing Paper 7948, http://www.nber.org/papers/w7948 [dostęp 31.01.2017].
Min­is­terstwo Roz­woju (2017), Plan na rzecz odpowiedzial­nego roz­woju – prezen­tacja, https://www.mr.gov.pl/media/14840/Plan_na_rzecz_Odpowiedzialnego_Rozwoju_prezentacja.pdf [dostęp 15.04.2017].
Ole­jnik I. (2016), Zabez­piecze­nie emery­talne. Mod­ele i deter­mi­nanty zachowań pol­s­kich gospo­darstw domowych, Wydawnictwo UEP, Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu, Poz­nań.
ONS (2015), Sta­tis­ti­cal bul­letin: Occu­pa­tional Pen­sion Schemes Sur­vey, UK 2015, Office for National Sta­tis­tics, Occu­pa­tional Pen­sion Schemes Sur­vey, UK, https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/personalandhouseholdfinances/pensionssavingsandinvestments/bulletins/occupationalpensionschemessurvey/2015 [dostęp 20.04.2017].
Ostaszewski J. (2008), Finanse, SGH, Warszawa.
Pitt-Watson D. (2011), Tomor­rows’ Investor, „Pen­sions”, s. 191–205.
Pieńkowska-Kamieniecka S., Ostrowska-Dankiewicz A. (2013), Dopłaty do dobrowol­nych oszczęd­ności emery­tal­nych – ocena skuteczności rozwiązań na przykładzie Niemiec i Nowej Zelandii, „Wiado­mości Ubez­pieczeniowe”, nr 3, s. 119–133.
Rash­brooke G. (2013), New Zealand’s Expe­ri­ence with the KiwiSaver Scheme, w: R. Hinz, R. Holz­mann, D. Tuesta, N. Takayama (eds.), Match­ing Con­tri­bu­tions for Pen­sions: A Review of Inter­na­tional Expe­ri­ences, The World Bank, Wash­ing­ton DC, s. 126–130.
Rata­jczak M., red. (2005), Współczesne teorie eko­nom­iczne, Wydawnictwo Akademii Eko­nom­icznej w Poz­na­niu, Poz­nań.
Rawls J. (1971), A The­ory of Jus­tice, Pres­i­dent and Fel­lows of Har­vard Col­lege, Boston.
Solek A. (2010), Ekono­mia behaw­io­ralna a ekono­mia neok­lasy­czna, „Zeszyty Naukowe”, nr 8, Pol­skie Towarzystwo Eko­nom­iczne, Kraków, s. 21–34.
Sam­son A., red. (2015), The Behav­ioral Eco­nom­ics Guide 2015, http://www.behavioraleconomics.com [dostęp 10.01.2017].
Skarżyńska K. (1999), Psy­cholo­gia poli­ty­czna, ZYSK I S-KA, Poz­nań.
Skarżyńska K. (2006), Człowiek a poli­tyka. Pod­stawy psy­chologii poli­ty­cznej, ZYSK I S-KA. Poz­nań.
Szczu­paczyński J., red. (1993), Elity. Wybory. Demokracja, Agencja Scholar, Warszawa.
Szum­licz T. (2005), Ubez­piecze­nie społeczne. Teo­ria dla prak­tyki, Ofi­cyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Warszawa.
Thaler R. (2000). From Homo Eco­nom­i­cus to Homo Sapi­ens, „Jour­nal of Eco­nomic Per­spec­tives” 14(1), p. 133–141.
Thaler R., Bernarzi S. (2001), Save More Tom­morow: Using Behav­ioral Eco­nom­ics to Increase Employee Sav­ing, Uni­ver­sity of Cal­i­for­nia, Los Ange­les.
The Pen­sions Reg­u­la­tor (2015), Auto­matic enrol­ment Com­men­tary and analy­sis: April 2014 – March 2015, http://www.thepensionsregulator.gov.uk/docs/automatic-enrolmentcommentary-analysis-2015.pdf [dostęp 5.02.2017].
The Pen­sions Reg­u­la­tor (2016), Auto­matic enrol­ment Com­men­tary and analy­sis: April 2015 – March 2016, http://www.thepensionsregulator.gov.uk/docs/automatic-enrolmentcommentary-analysis-2016.pdf [dostęp 5.02.2017].
Thaler R., Bernarzi S. (2007), The Behav­ioral Eco­nom­ics of Retire­ment Sav­ings Behav­iour, http://assets.aarp.org/rgcenter/econ/2007_02_savings.pdf [dostęp 5.02.2017].
Thoder E., Khi­ta­trakun S. (2006), Final Report to Inland Rev­enue “KiwiSaver Eval­u­a­tion Lit­er­a­ture Review”, Tax Pol­icy Cen­ter, The Urban Insti­tute, Wash­ing­ton D.C.
Tow­ers Wat­son (2016), Auto­matic Enroll­ment in UK, (18.01.2017), https://www.towerswatsoncom [dostęp 5.02.2017].
Tyszka T., red. (2004), Psy­cholo­gia eko­nom­iczna, Gdańskie Wydawnictwo Psy­cho­log­iczne, Sopot.
Ver­mon S. (2016), Design­ing and Com­mu­ni­cat­ing Retire­ment Plans for „Humans”, „Ben­e­fits Mag­a­zine”, Decem­ber, s. 42–46.
Xia Y. (2009), Myopia and pen­sion reform, Netspar (Net­work for Stud­ies on Pen­sions, Aging and Retire­ment), Tilburg, https://www.netspar.nl/assets/uploads/MA_yuanni_xia.pdf [dostęp 1.02.2017].
Zaleśki­wicz T. (2011), Psy­cholo­gia eko­nom­iczna, PWN, Warszawa.
Zygan M. (2013), Ekono­mia behaw­io­ralna – wprowadze­nie do prob­lematyki, „Stu­dia i Prace Wydzi­ału Nauk Eko­nom­icznych i Zarzadza­nia”, nr 32, s. 9–21, www.wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip32-2013/SiP-32-t2-9.pdf [dostęp 10.02.2017].

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki eko­nom­iczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o zarządza­niu, ekonomia

Paweł Łuczak (dr, Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu)
OPIEKUNOWIE DOROSŁYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POLSCE I ICH AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA (s. 36–41)
Celem artykułu jest określe­nie głównych cech społeczno-demograficznych osób sprawu­ją­cych opiekę nad dorosłymi osobami niepełnosprawnymi oraz ustal­e­nie  w jakim stop­niu owe cechy współwys­tępują z akty­wnoś­cią zawodową na rynku pracy. Anal­iza empiryczna wyko­rzys­tuje dane indy­wid­u­alne pochodzące z „Diag­nozy Społecznej” z 2015 roku. Opra­cow­anie ogranic­zone jest tylko do osób, które były w wieku pro­duk­cyjnym. Wyniki anal­izy wskazują, że wśród opiekunów niefor­mal­nych powszechne jest wcześniejsze prze­chodze­nie na emery­turę, a tylko około jedna trze­cia opiekunów była akty­wna zawodowa. Wyniki anal­izy regresji wskazują, że brak akty­wności zawodowej zwięk­sza inten­sy­wność udzielanej opieki nieformalnej.

Słowa kluc­zowe: inten­sy­wność opieki niefor­mal­nej, rynek pracy, Pol­ska, aktywizacja

BIBLIOGRAFIA
Abramowska-Kmon A. (2015), Deter­mi­nanty spra­wowa­nia opieki nad starszymi rodzi­cami w świ­etle danych bada­nia GGS-PL, „Stu­dia Demograficzne”, nr 2, s. 39–60.
Bakalar­czyk R. (2015), Opiekunowie poza państ­wem opiekuńczym – o wyk­lucze­niu osób opieku­ją­cych się niesamodziel­nymi bliskimi i poli­tyce społecznej, która mogłaby temu prze­ci­wdzi­ałać, w: W. Anioł, R. Bakalar­czyk, K. Frysz­tacki, K. Piątek, Nowa opiekuńc­zość? Zmieni­a­jąca się tożsamość poli­tyki społecznej, Wydawnictwo UMK, Toruń, s. 69–102.
Bakalar­czyk R. (2016), Poli­tyka wspar­cia niefor­mal­nych opiekunów niesamodziel­nych osób starszych. Na pod­stawie zmian prawnych w lat­ach 2003–2015, Uni­w­er­sytet Warsza­wski, Wydział Dzi­en­nikarstwa i Nauk Poli­ty­cznych, niepub­likowana rozprawa dok­torska.
Bauer J.M., Sousa-Poza A. (2015), Impacts of Infor­mal Care­giv­ing on Care­giver Employ­ment, Health, and Fam­ily, „Jour­nal of Pop­u­la­tion Age­ing”, No. 8, p. 113–145.
Bień B., red. (2006), Fam­ily care­giv­ing for the elderly in Poland, Wydawnictwo Uni­w­er­syteckie Trans Humana, Poz­nań.
Błę­dowski P. (2012), Potrzeby opiekuńcze osób starszych, w: M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błę­dowski (red.), Aspekty medy­czne, psy­cho­log­iczne, socjo­log­iczne i eko­nom­iczne starzenia się ludzi w Polsce, Ter­me­dia, Poz­nań, s. 393–406.
Bolin K., Lind­gren B., Lund­borg P. (2008), Your next of kin or your own career? Car­ing and work­ing among the 50+ of Europe, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, No. 27, p. 718–738.
Carmichael F., Ercolani M.G. (2016), Unpaid care­giv­ing and paid work over life-courses: Dif­fer­ent path­ways, diverg­ing out­comes, „Social Sci­ence and Med­i­cine”, No. 156, p. 1–11.
Furmańska-Maruszczak A. (2015), Sys­temy wspiera­nia akty­wności zawodowej rodzin­nych opiekunów osób starszych, „Poli­tyka Społeczna”, nr 7, s. 17–20.
He D., McHenry P. (2016), Does For­mal Employ­ment Reduce Infor­mal Care­giv­ing?, „Health eco­nom­ics”, Vol. 25, p. 785–928.
Heit­mueller A. (2007), The chicken or the egg? Endo­gene­ity in labour mar­ket par­tic­i­pa­tion of infor­mal car­ers in Eng­land, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 26, p. 536–559.
Van Houtven C.H., Coe N.B., Skira M.M. (2013), The effect of infor­mal care on work and wages, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 32, p. 240–252.
Jacobs J.C., Laportea A., Van Houtven C.H., Coytea P.J.C. (2014), Care­giv­ing inten­sity and retire­ment sta­tus in Canada, „Social Sci­ence and Med­i­cine”, Vol. 102, p. 74–82.
Kot­sadam A. (2011), Does infor­mal elder­care impede women’s employ­ment? The case of Euro­pean wel­fare states, „Fem­i­nist Eco­nom­ics”, Vol. 17, p.121–144.
Lilly M.B., Laporte A., Coyte P.C. (2010), Do they care too much to work? The influ­ence of care­giv­ing inten­sity on the labour force par­tic­i­pa­tion of unpaid care­givers in Canada, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 29, p. 895–903.
Orczyk J., Żukowski M., red. (2007), Akty­wiz­u­jąca poli­tyka społeczna, „Zeszyty Naukowe”, Vol. 89, Wydawnictwo Akademii Eko­nom­icznej w Poz­na­niu, Poz­nań.
Ratajczak-Tuchołka J. (2010), Emery­tury kobiet w ubez­pieczeniowych sys­temach emery­tal­nych w Niem­czech i w Polsce, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Eko­nom­icznego w Poz­na­niu, Poz­nań.
Sowa A.,Topińska I. (2016), ESPN The­matic Report on work­life bal­ance mea­sures for per­sons of workingage with depen­dent rel­a­tives, Directorate-General for Employ­ment, Social Affairs and Inclu­sion, Euro­pean Com­mis­sion, Bruk­sela.
Styp­ińska J., Perek-Białas J. (2014), Work­ing car­ers in Poland – suc­cess­ful strate­gies of rec­on­cil­i­a­tion of work and care of an older adult, „Anthro­po­log­i­cal Note­books”, Vol. 20, p. 87–103.
Urba­niak B. (2017), Wspar­cie pra­cown­ików sprawu­ją­cych opiekę niefor­malną, „Poli­tyka Społeczna”, nr 1, s. 1–9.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki eko­nom­iczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: ekono­mia

Piotr Michoń (dr, Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Poz­na­niu)
WPŁYW BEZROBOCIA NA SUBIEKTYWNY DOBROSTAN OSÓB MŁODYCH W POLSCE (s. 41–47)
Celem tego artykułu było zbadanie jak doświad­czanie bezrobo­cia wpływa na różne wymi­ary subiek­ty­wnego dobrostanu młodych osób w Polsce. Anal­izie pod­dano: koszt bezrobo­cia rozu­mi­any jako różnica w poziomie dobrostanu między bezro­bot­nymi i pracu­ją­cymi zawodowo; pre­mię na zatrud­nie­niu – różnicę pomiędzy poziomem subiek­ty­wnego dobrostanu osób pracu­ją­cych zawodowo, które doświad­czyły bezrobo­cia w przeszłości a dobrostanem osób bezro­bot­nych; oraz efekt blizny – różnicę pomiędzy poziomem dobrostanu osób pracu­ją­cych zawodowo, które były bezro­botne w przeszłości i tych, które bezro­botne nigdy nie były. Wyniki bada­nia wskazują, że bezrobo­cie odd­zi­ałuje negaty­wnie na: ocenę sytu­acji finan­sowej, relacje z przy­jaciółmi, samoocenę, wital­ność, ocenę per­spek­tyw na przyszłość, oraz zad­owole­nie ze spędza­nia czasu wolnego.

Słowa kluc­zowe: bezrobo­cie, młodzi, efekt blizny, subiek­ty­wny dobrostan, praca

BIBLIOGRAFIA
Aassve A., Bil­lari F.C., Maz­zuco S.M., Ongaro F. (2002), Leav­ing Home ain’t easy. A com­par­a­tive lon­gi­tu­di­nal analy­sis of ECHP data, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 12, Issue 2, p. 259–276.
Aru­lam­palam W., Gregg P., Gre­gory M. (2001), Unem­ploy­ment Scar­ring, „The Eco­nomic Jour­nal”, Vol. 111, Issue 475, p. F577–F584.
Aru­lam­palam W., Gregg P., Gre­gory M., Brun­ner B., Kuhn A., Clark A.E., Mueller A.I. (2011), Scar­ring effects of early unem­ploy­ment among young work­ers with voca­tional cre­den­tials in Switzer­land, „Eco­nom­ica”, Vol. 4, Issue 1, p. 951–980.
Bart­ley M. (1994), Unem­ploy­ment and ill health: under­stand­ing the rela­tion­ship, „Jour­nal of Epi­demi­ol­ogy and Com­mu­nity Health”, No. 48, p. 333–337.
Bell D.N.F., Blanch­flower D.G. (2011), Young peo­ple and the great reces­sion, „Oxford Review of Eco­nomic Pol­icy”, Vol. 27, No. 2, p. 241–267.
Clark A.E. (2003), Unem­ploy­ment as a social norm: psy­cho­log­i­cal evi­dence from panel data, „Jour­nal of Labor Eco­nom­ics”, Vol. 21, Issue 2, p. 323–351.
Clark A.E. (2006), A note on unhap­pi­ness and unem­ploy­ment dura­tion, IZA Dis­cus­sion Paper, No. 2406.
Clark A., Georgel­lis Y., San­fey P. (2001), Scar­ring: The Psy­cho­log­i­cal Impact of Past Unem­ploy­ment, „Eco­nom­ica”, Vol. 68, Issue 279, p. 221–241.
Diette T.M., Gold­smith A.H., Hamil­ton D. (2012), Causal­ity in the Rela­tion­ship between Men­tal Health and Unem­ploy­ment, w: L.D. Appel­baum (ed.), Recon­nect­ing to Work: Poli­cies to Mit­i­gate Long-Term Unem­ploy­ment and Its Con­se­quences, W.E. Upjohn Insti­tute for Employ­ment Research Kala­ma­zoo, p. 63–94.
Doo­ley D., Prause J. (2004), The Social Cost of Under­em­ploy­ment, Cam­bridge Uni­ver­sity Press, Cam­bridge.
Elia­son M., Stor­rie D. (2006), Last­ing or latent scars? Swedish evi­dence on the long-term effects of job dis­place­ment, „Jour­nal of Labor Eco­nom­ics”, Vol. 24, Issue 4, p. 831–856.
Feather N.T. (1990), The Psy­cho­log­i­cal Impact of Unem­ploy­ment, Springer Ver­lag, New York.
Fryer D. (1992), Psy­cho­log­i­cal or Mate­r­ial Depri­va­tion: Why Does Unem­ploy­ment Have Men­tal Health Con­se­quences?, w: E. McLaugh­lin (ed.), Under­stand­ing Unem­ploy­ment: New Per­spec­tives on Active Labour Mar­ket Poli­cies, Rout­ledge, New York, p. 103–125.
Gold­smith A.H., Veum J.R., Dar­ity W. (1997), Unem­ploy­ment, job­less­ness, psy­cho­log­i­cal well-being and self-esteem: The­ory and evi­dence, „Jour­nal of Socio-Economics”, Vol. 26, Issue 2, p. 133–158.
Gregg P., Tominey E. (2005), The wage scar from male youth unem­ploy­ment, „Labour Eco­nom­ics”, Vol. 12, Issue 4, p. 487–509.
GUS (2015), Praca niere­je­strowana w Polsce w 2014 r., Warszawa.
GUS (2016), Akty­wność eko­nom­iczna lud­ności Pol­ski II kwartał 2016, Warszawa.
Hel­li­well J., Layard R., Sachs J., eds. (2015), World Hap­pi­ness, UN SDSN, New York.
Huff­man A.H., Cul­bert­son S.S., Way­ment H.A., Irv­ing L.H. (2015), Resource replace­ment and psy­cho­log­i­cal well­be­ing dur­ing unem­ploy­ment: The role of fam­ily sup­port, „Jour­nal of Voca­tional Behav­ior”, No. 89, p. 74–82.
Jahoda M. (1982), Employ­ment and Unem­ploy­ment. A Socialpsy­cho­log­i­cal Analy­sis, Cam­bridge Uni­ver­sity Press, Cam­bridge.
Kaplan G. (2012), Mov­ing Back Home: Insur­ance against Labor Mar­ket Risk, „Jour­nal of Polit­i­cal Econ­omy”, Vol. 120, Issue 3, p. 446–512.
Knabe A., Rätzel S. (2011), Scar­ring or Scar­ing? The Psy­cho­log­i­cal Impact of Past Unem­ploy­ment and Future Unem­ploy­ment Risk, „Eco­nom­ica”, Vol. 78, Issue 310, p. 283–293.
Korpi T. (1997), Is util­ity related to employ­ment sta­tus? Employ­ment, unem­ploy­ment, labor mar­ket poli­cies and sub­jec­tive well-being among Swedish youth, „Labour Eco­nom­ics”, Vol. 4, Issue 2, p. 125–147.
Krueger A., Mueller A. (2012), Time use, emo­tional well-being and unem­ploy­ment: Evi­dence from lon­gi­tu­di­nal data, „The Amer­i­can Eco­nomic Review”, Vol. 102, Issue 1, p. 594–599.
Liem J.H., Liem G.R. (1990), Under­stand­ing the Indi­vid­ual and Fam­ily Effects of Unem­ploy­ment, w: J. Eck­en­rode, S. Gore (eds.), Stress Between Work and Fam­ily, Springer Science+Business Media, New York, p. 175–204.
McKee-Ryan F., Song Z., Wan­berg C.R., Kinicki A.J. (2005), Psy­cho­log­i­cal and phys­i­cal well-being dur­ing unem­ploy­ment: a meta-analytic study, „The Jour­nal of Applied Psy­chol­ogy”, Vol. 90, Issue 1, p. 53–76.
Michoń P. (2013), Socioe­co­nomic Changes and the Sub­jec­tive Well-Being of Pol­ish Soci­ety 1991–2011, w: P. Michoń, J. Orczyk, M. Żukowski (eds.), Fac­ing the Chal­lenges. Social Pol­icy in Poland after 1990, Poz­nań Uni­ver­sity of Eco­nom­ics Press, Poz­nań, p. 63–79.
Michoń P. (2015), Nierówności w poziomie subiek­ty­wnego dobrostanu osób bezro­bot­nych, w: A. Furmańska-Maruszak, J. Męcina, P. Michoń, M. Szylko-Skoczny, Z. Wiśniewski (red.), Poli­tyka państwa na rynku pracy, uwarunk­owa­nia – kierunki zmian – efekty, Wydawnictwo Naukowe Uni­w­er­sytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, p. 129–162.

Nilsen O.A., Reiso K.H. (2011), Scar­ring Effects of Unem­ploy­ment Scar­ring Effects of Unem­ploy­ment, IZA Dis­cus­sion Paper, No. 6198.
OECD (2016), Soci­ety at a Glance 2016, OECD Social Indi­ca­tors, Paris.
Paul K.I., Moser K. (2009), Unem­ploy­ment impairs men­tal health: Meta-analyses, „Jour­nal of Voca­tional Behav­ior”, Vol. 74, Issue 3, p. 264–282.
Rada Mon­i­toringu Społecznego (2015), Diag­noza społeczna: zin­te­growana baza danych, www.diagnoza.com [dostęp 18.11.2016].
Scar­petta S., Son­net A., Man­fredi T. (2010), Ris­ing youth unem­ploy­ment dur­ing the cri­sis, „OECD Social, Employ­ment, and Migra­tion Work­ing Papers”, No. 106.
Strandh M., Wine­field A., Nils­son K., Ham­marström A. (2014), Unem­ploy­ment and men­tal health scar­ring dur­ing the life course, „Euro­pean Jour­nal of Pub­lic Health”, Vol. 24(3), p. 440–445.
van der Meer P.H. (2014), Gen­der, Unem­ploy­ment and Sub­jec­tive Well-Being: Why Being Unem­ployed Is Worse for Men than for Women, „Social Indi­ca­tors Research”, Vol. 115, Issue 1, p. 23–44.
Warr P. (2007), Work, hap­pi­ness, and unhap­pi­ness, LEA, New York London.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki eko­nom­iczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: ekonomia

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 8/2017

The trans­for­ma­tion of labour and social pol­icy in eco­nomic perspective

NOTE FROM THE EDITOR OF THIS ISSUE – Józef Orczyk, Maciej Żukowski
SOCIAL POLICY RESEARCH AT POZNAŃ UNIVERSITIES – PAST AND PRESENT – Jan Szam­be­lańczyk
INDIVIDUALIZATION AND FLEXIBILITY. NEW CIVILIZATION OF WORK? – Józef Orczyk
SOCIAL EXPENDITURE AND ITS EFFECTS IN POLAND AGAINST THE BACKGROUND OF EU – Maciej Żukowski
EQUITY IN THE PENSION SYSTEM. OVERVIEW OF RESEARCH – Joanna Rata­jczak
BEHAVIORAL ECONOMICS AND PENSION REFORMS – Marek Szczepański
THE INFORMAL CAREGIVERS OF DISABLED ADULTS IN POLAND AND THEIR LABOUR MARKET ACTIVITY – Paweł Łuczak
THE IMPACT OF UNEMPLOYMENT ON SUBJECTIVE WELL-BEING OF YOUNG PEOPLE IN POLAND – Piotr Michoń

INFORMATION
ON THE AGENDA OF THE COMMITTEE ON LABOUR AND SOCIAL POLICY OF THE POLISH ACADEMY OF SCIENCES – Paweł Łuczak

NEW BOOKS PUBLISHED BY INSTITUTE LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY

Jan Szam­be­lańczyk (Pro­fes­sor, Poz­nań Uni­ver­sity of Eco­nom­ics and Busi­ness)
SOCIAL POLICY RESEARCH AT POZNAN UNIVERSITIES – PAST AND PRESENT (p. 2–3)

Józef Orczyk (Pro­fes­sor, WSB Uni­ver­sity Poz­nan)
INDIVIDUALIZATION AND FLEXIBILITY. NEW CIVILIZATION OF WORK? (p. 3–9)
The present-day social and eco­nomic devel­op­ment is linked more and more with an organization’s flex­i­bil­ity and indi­vid­u­al­iza­tion of work. It is due to an increas­ing sig­nif­i­cance of work in ser­vices. Poland is going through a period when the devel­op­ment of flex­i­ble forms of work is forced by indi­vid­u­al­iza­tion of work. Since the role of task-oriented work is becom­ing more and more sig­nif­i­cant, and the unem­ploy­ment rate is drop­ping, the author pro­poses increas­ing the scope of part-time work instead of increas­ing tem­po­rary employ­ment. The author con­cludes by pro­vid­ing remarks on the neces­sity to seek a new bal­ance between an individual’s labor rights and all of this that is spent on insti­tu­tions pro­tect­ing liv­ing stan­dards and social solidarity.

Key­words: labor mar­ket, devel­op­ment of ser­vices, indi­vid­u­al­iza­tion, flex­i­bil­ity of work, moti­va­tion, acquired rights and goods, com­mon good

Maciej Żukowski (Pro­fes­sor, Poz­nań Uni­ver­sity of Eco­nom­ics and Busi­ness)
SOCIAL EXPENDITURE AND ITS EFFECTS IN POLAND AGAINST THE BACKGROUND OF EU (p. 10–17)
Tak­ing social pro­tec­tion expen­di­ture as a per­cent­age of GDP as an indi­ca­tor, Poland is one of the least „social” EU mem­ber states – in 2014 at the level of 2/3 of the EU aver­age. Due to a higher eco­nomic growth in Poland dur­ing the cri­sis, the dis­tance between Poland and EU aver­age became even larger dur­ing this period. How­ever, tak­ing the level of devel­op­ment into account, Poland is as “social” as many more devel­oped coun­tries. It is the lower GDP per capita which explains the lower real level of social ben­e­fits in Poland. Poland has high expen­di­ture on pen­sions, which indi­cates a strong ori­en­ta­tion of social expen­di­ture towards the old­est part of the soci­ety. On the other hand, Poland’s health care expen­di­ture is among the low­est in the EU. Expen­di­ture on edu­ca­tion as a per­cent­age of GDP dropped below the EU aver­age, mainly due to decreas­ing num­bers of pupils and stu­dents. Both in terms of reduc­ing risk of poverty or social exclu­sion, as well as decreas­ing income inequal­i­ties, Poland expe­ri­enced between 2005 and 2015 the biggest progress in the EU. From this per­spec­tive, effec­tive­ness and effi­ciency of social expen­di­ture in Poland dur­ing this period were high.

Key­words: social expen­di­ture, social pro­tec­tion, edu­ca­tion, Poland, Euro­pean Union

Joanna Rata­jczak (PhD, Poz­nań Uni­ver­sity of Eco­nom­ics and Busi­ness)
EQUITY IN THE PENSION SYSTEM. OVERVIEW OF RESEARCH (p. 18–27)
Equity is one of the cru­cial val­ues in the soci­ety and guid­ance for the design, imple­men­ta­tion and eval­u­a­tion of the social pol­icy and pen­sion pol­icy as well. Insti­tu­tional actors tend to refer to the prin­ci­ple of jus­tice or equity in the pen­sion sys­tem. How­ever, very often, this value is not defined directly or it is expressed very gen­er­ally. Fur­ther­more, in one sys­tem sev­eral dif­fer­ent prin­ci­ples of equity can be embed­ded and there is a need to iden­tify them and to deter­mine their hier­ar­chy, also in rela­tion to the dif­fer­ent val­ues in the pen­sion sys­tem. The goal of the arti­cle is the propo­si­tion of four dimen­sions, which con­sti­tutes equity in the pen­sion sys­tem. Those dimen­sions will refer to some ques­tions: (1) who is sub­ject to jus­tice (2) what is dis­trib­uted, (3) what cri­te­ria can be used to dis­trib­ute a desired good (or goods), (4) by what scope of time is jus­tice denoted. The research focuses both on induc­tive and deduc­tive approaches and refers to the social pol­icy and pen­sion literature.

Key­words: equity, jus­tice, pen­sion sys­tem, redistribution

Marek Szczepański (Pro­fes­sor, Poz­nań Uni­ver­sity of Tech­nol­ogy)
BEHAVIORAL ECONOMICS AND PENSION REFORM (p. 27–35)
The aim of this arti­cle is an attempt to describe and eval­u­ate the use of some of the solu­tions of the the­ory of behav­ioral eco­nom­ics in the prac­tice of reform­ing their pen­sion sys­tems. The effects of the appli­ca­tion of behav­ioral eco­nom­ics at the reform of occu­pa­tional pen­sion schemes in the UK and New Zealand (auto­matic entry to the pen­sion scheme with the pos­si­bil­ity of with­drawal at a cer­tain time) are encour­ag­ing (dis­sem­i­na­tion of occu­pa­tional pen­sion schemes, the increase in sup­ple­men­tary pen­sion sav­ings). Sim­i­lar solu­tion could be imple­mented in Poland. Indi­cate also some risks asso­ci­ated with the use of behav­ioral eco­nom­ics in reform­ing pen­sion sys­tems (for exam­ple: the manip­u­la­tion of behav­ior and deci­sions of par­tic­i­pants of pen­sion schemes, misselling).

Key­words: behav­ioural eco­nom­ics, pen­sion eco­nom­ics, pen­sion reforms

Paweł Łuczak (PhD, Poz­nań Uni­ver­sity of Eco­nom­ics and Busi­ness)
THE INFORMAL CAREGIVERS OF DISABLE ADULTE IN POLAND AND THEIR LABOUR MARKET (p. 36–41)
The aim of this paper is to explore the employment-related char­ac­ter­is­tics of peo­ple who pro­vide unpaid care to adult dis­abled peo­ple in Poland. The empir­i­cal analy­sis uses data from the ‘Social Diag­no­sis’ sur­vey from 2015. The study is con­fined solely to infor­mal care­givers who are in the work­ing age. The results show that early retire­ment is wide­spread among care­givers and that only approx­i­mately one third of the care­givers worked. The results of the regres­sion analy­sis show that luck of employ­ment among care­givers increases inten­sity of care.

Key­words: infor­mal care inten­sity, labour mar­ket, Poland, activation

Piotr Michoń (Pro­fes­sor, Poz­nań Uni­ver­sity of Eco­nom­ics and Busi­ness)
THE IMPACT OF UNEMPLOYMENT ON SUBJECTIVE WELL-BEING OF YOUNG IN POLAND (p. 41–47)
The pur­pose of this arti­cle was to exam­ine how the expe­ri­ence of unem­ploy­ment affects dif­fer­ent dimen­sions of sub­jec­tive well-being of young peo­ple in Poland. The paper ana­lyzed: the cost of unem­ploy­ment under­stood as the dif­fer­ence in the level of well-being of the unem­ployed and employed; employ­ment pre­mium, the dif­fer­ence between the level of sub­jec­tive well-being of employed indi­vid­u­als who have expe­ri­enced unem­ploy­ment in the past and unem­ployed; scar­ring effect – the dif­fer­ence between the level of sub­jec­tive well-being of employed who have been unem­ployed in the past and employed that have never been unem­ployed. The study results indi­cate that unem­ploy­ment has a neg­a­tive effect on: sat­is­fac­tion with finan­cial sit­u­a­tion, rela­tion­ships with friends, self-esteem, vital­ity, assess­ment of the prospects for the future, and sat­is­fac­tion with leisure time.

Key­words: unem­ploy­ment, young peo­ple, scar­ring effect, sub­jec­tive well-being, employment

 Prze­jdź do Spisu Treści

 

« powrót