Nr 5-6 (518-519) 2017

Spis treści 5– 6/2017

 Table of Contents

Pobierz numer

Kierunki roz­woju i badań  nad poli­tyką społeczną

OD REDAKTORA TEMATYCZNEGO NUMERU – Jacek Męcina
EUROPEJSKI FILAR PRAW SOCJALNYCH – Gertruda Uścińska
SANKCJE SOCJALNE W ŚWIETLE GRAMATYKI INSTYTUCJONALNEJ – NOWE SPOJRZENIE NA AKTYWNĄ POLITYKĘ SPOŁECZNĄ – Bar­tosz Pieliński, Ryszard Szarfen­berg
WYJAŚNIENIA LOKALNEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ. PODEJŚCIA I TRADYCJE BADAWCZE – Maria Theiss
CAPABILITY APPROACH JAKO PODEJŚCIE BADAWCZE W POLITYCE SPOŁECZNEJ – Anna Kurowska
NAUKI O POLITYCE PUBLICZNEJ – SZANSA NA ROZWÓJ CZY ŚLEPA ULICZKA DLA BADAŃ POLITYKI SPOŁECZNEJ? – Ryszard Szarfen­berg
BADANIA ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH Z PERSPEKTYWY INSTYTUTU POLITYKI SPOŁECZNEJ UW – Ewa Leś
WYBRANE METODY I PERSPEKTYWY W BADANIACH NAD ZABEZPIECZENIEM SPOŁECZNYM – Beata Samoraj-Charitonow
HUMANISTYCZNA ANALIZA POLITYKI MIESZKANIOWEJ JAKO PODEJŚCIE DO BADANIA MIESZKALNICTWA ROZWIJANE W INSTYTUCIE POLITYKI SPOŁECZNEJ UW – Alek­san­dra Zubrzycka-Czarnecka
DWADZIEŚCIA LAT BADAŃ NAD MIGRACJAMI Z PERSPEKTYWY POLITYKI SPOŁECZNEJ – Emilia Jaroszewska

DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

Jacek Męcina (Prof., Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
OD REDAKTORA TEMATYCZNEGO NUMERU (s. 1)
Odd­a­jąc Państwu ten numer „Poli­tyki Społecznej” chcę pod­kreślić, że już dawno nie zde­cy­dowano się na poświęce­nie całego pisma omówie­niu głównych nurtów badań nad współczesną poli­tyką społeczną. Przy­czynkiem do tego jest swoisty bilans badań, które od kilku dekad prowadzą pra­cown­icy Insty­tutu Poli­tyki Społecznej UW.
Na tym tle szczególne miejsce zaj­muje artykuł G. Uścińskiej, która omawia pro­ces tworzenia europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych. Tem­atyka ta jest istotna w Europie nie tylko ze względu na skutki kryzysu między­nar­o­dowego i nowo pode­j­mowaną dyskusję na temat odpowiedzial­ności Unii Europe­jskiej i państw członkows­kich za real­iza­cję społecznych celów i pri­o­ry­tetów UE. To także pytanie o przyszłość UE w kon­tekś­cie tempa i zakresu dal­szej inte­gracji i zasad ksz­tał­towa­nia zobow­iązań za poli­tykę społeczną oraz zabez­piecze­nie społeczne i poli­tykę zatrud­nienia na szczeblu europe­jskim i kra­jowym.
W artykule B. Pielińskiego i R. Szarfen­berga gra­matyka insty­tucjon­alna została użyta do prześledzenia tego, w jaki sposób zmieni­ają się możli­wości ograniczenia świad­czeń, ofer­owanych przez pomoc społeczną w Polsce. W tym celu przeanal­i­zowano mody­fikacje jed­nego artykułu ustawy o pomocy społecznej, który reg­u­luje sankcje soc­jalne. Autorzy skon­cen­trowali się na czterech głównych wer­s­jach tej ustawy: pier­wot­nym pro­jek­cie z 1990 r., jej uch­walonej wer­sji z tego samego roku, jej wer­sji z 2004 r. oraz na jej obec­nej wer­sji w brzmie­niu z 1.02.2017 r. Wyróżnione rodzaje zmian możemy inter­pre­tować jako wielowymi­arowy wzrost poziomu represyjności pol­skiej pomocy społecznej. Jej nieu­dana reforma z lat 2013–2015 świad­czy o tym, że poprzedni rząd zamierzał zasad­niczo zwięk­szyć ten poziom. Zniesie­nie fakul­taty­wności zas­tosowa­nia sankcji soc­jal­nej w przy­padku niepod­pisa­nia i niewywiązy­wa­nia się z obow­iązków narzu­conych kon­trak­tem soc­jal­nym prowadz­iłoby do upowszech­nienia i zaostrzenia stosowa­nia sankcji.
Z kolei M. Theiss dokonuje wyjaśnienia lokalnej poli­tyki społecznej jako pode­jś­cia i trady­cji badaw­czej. Autorka anal­izuje współczesne nurty wyjaś­ni­a­nia różnic w lokalnej poli­tyce społecznej. W artykule for­mułowana jest teza, że znaczna część pol­skiej lit­er­atury przed­miotu opiera się na założe­niu o tym, że lokalną poli­tykę społeczną należy wyjaś­niać głownie w kat­e­go­ri­ach sprawności samorządu. Na plan dal­szy schodzą zatem wyjaśnienia eko­nom­iczne, demograficzne, poli­ty­czne i kul­tur­owe. Wyniki anal­izy autorki wskazują, że sprawnoś­ciowe wyjaś­ni­anie lokalnej poli­tyki społecznej jest pow­iązane z jej wąskim rozu­mie­niem i utrud­nia iden­ty­fikację przestrzen­nych aspek­tów nierówności społecznych.
A. Kurowska przy­bliża nam Capa­bil­ity Approach (CA), czyli pode­jś­cie zori­en­towane na realne możli­wości, które w bada­ni­ach zostało zapoc­zątkowane w lat­ach 80. jako nowe ramy anal­i­ty­czne lub szerzej nowy paradyg­mat w defin­iowa­niu i mierze­niu roz­woju ludzkiego/społecznego, dobrobytu, jakości życia, ubóstwa oraz spraw­iedli­wości i nierówności społecznych. Istota tego pode­jś­cia polega na ode­jś­ciu od zori­en­towa­nia na badanie zasobów, jakie ludzie posi­adają, na rzecz oceny real­nych możli­wości, jakimi dys­ponują, co przekłada się na ich pod­miotowość. CA ofer­uje również określoną inter­pre­tację rzeczy­wis­tości i związków przyczynowo-skutkowych między zasobami (środ­kami), jakie ludzie posi­adają lub do których mają dostęp a obser­wowanymi stanami i proce­sami zachodzą­cymi we współczes­nych społeczeńst­wach.
O bada­ni­ach w poli­tyce społecznej pisze R. Szarfen­berg, wskazu­jąc, że urzę­dowe wprowadze­nie dyscy­pliny nauk o poli­tyce pub­licznej w 2011 r. wywołało intere­su­jącą dyskusję o wpły­wie tego wydarzenia na sytu­ację doty­chczas nieuz­nanych nauk o poli­tyce społecznej. Zagad­nie­nie to ma dwa wymi­ary: organizacyjno-finansowy oraz mery­to­ryczny. W artykule skon­cen­trowano się na tym drugim, czyli na odpowiedzi na pytanie o możliwy wpływ dorobku teorii nauk o poli­tyce pub­licznej na bada­nia poli­tyki społecznej. Zapro­ponowano dwie odpowiedzi na główne pytanie artykułu. Pier­wsza wskazuje na już obecne pozy­ty­wne odd­zi­ały­wa­nia nauk o poli­tyce pub­licznej na rozwój badań poli­tyki społecznej w Polsce. Druga bierze pod uwagę tezę o kryzysie stan­dar­d­owego mod­elu nauk społecznych i ostrzega przed ślepą uliczką, w której są zachod­nie nauki o poli­tyce pub­licznej.
E. Leś przed­stawia dorobek badaw­czy IPS UW w zakre­sie badań nad orga­ni­za­c­jami społecznymi, stanow­ią­cymi ważny, ale niedoce­ni­any ele­ment społeczeństwa oby­wa­tel­skiego w Polsce. Przed­miotem analiz i studiów były i są zarówno dzieje odd­ol­nych inic­jatyw społecznych, jak i współczesne znacze­nie orga­ni­za­cji społecznych w okre­sie dom­i­nacji państ­wowej dok­tryny opiekuńc­zości i w fazie jej rekon­strukcji oraz wyk­sz­tał­ca­nia się for­muły pomoc­nic­zości państwa.
Artykuł B. Samoraj-Charitonow przed­stawia metody i per­spek­tywy badań nad zabez­piecze­niem społecznym, w których częś­ciej korzysta się z instru­men­tar­ium metod iloś­ciowych. W nauce o poli­tyce pub­licznej bowiem, a zwłaszcza w bada­ni­ach nad zabez­piecze­niem społecznym, badacze zain­tere­sowani są najczęś­ciej per­spek­tywą szer­szą – doty­czącą całego społeczeństwa. Z tego względu w bada­ni­ach nad zabez­piecze­niem społecznym najczęś­ciej sięga się do anal­izy doku­men­tów, a w bada­ni­ach empirycznych do iloś­ciowych metod zapew­ni­a­ją­cych reprezen­taty­wność próby. Metody jakoś­ciowe są jed­nak nieza­stą­pi­one wszędzie tam, gdzie badaczy intere­suje per­spek­tywa subiek­ty­wna benefic­jen­tów pro­gramów lub tam, gdzie niezwykle trudne jest przeprowadze­nie badań iloś­ciowych.
Dorobek badaw­czy IPS doty­czący mieszkalnictwa prezen­tuje A. Zubrzycka-Czarnecka. Poszukuje odpowiedzi na pytanie, jakie są specy­ficzne cechy pode­jś­cia rozwi­janego przez badaczy mieszkalnictwa. Zarysowuje też pode­jś­cie do bada­nia mieszkalnictwa stosowane przez badaczy związanych z IPS, które określa jako „human­isty­czną anal­izę poli­tyki mieszkan­iowej”. Przy­wołuje założe­nia teo­re­ty­czne tego pode­jś­cia oraz płynące z niego zalece­nia dla sposobu for­mułowa­nia wskazówek dla prak­tyki poli­tyki mieszkan­iowej. Pode­jś­cie to zostaje skon­fron­towane z kry­tyką sfor­mułowaną wobec sposobu bada­nia mieszkalnictwa przez anglosas­kich poli­tyków społecznych w teorii badań mieszkan­iowych.
Tekst E. Jaroszewskiej zaw­iera anal­izę bogat­ego dorobku migra­cyjnych pro­jek­tów badaw­czych, real­i­zowanych przez IPS od połowy lat 90. do roku 2017. W anal­izie tej uwzględ­niono typ i zakres pro­jektu, przyjętą per­spek­tywę, wybór i uję­cie tem­atu oraz zas­tosowane narzędzia badaw­cze. Celem anal­izy była próba uch­wyce­nia charak­terysty­cznych ten­dencji, co może być przy­czynkiem do określe­nia specy­fiki badań migra­cyjnych prowad­zonych z per­spek­tywy poli­tyki społecznej.
Prezen­towane opra­cow­a­nia z pewnoś­cią wzbo­gacą dyskusję nad roz­wo­jem badań nad poli­tyką społeczną. Prezen­tują też potenc­jał jed­nego, wybranego, ale z pewnoś­cią głównego ośrodka badań nad poli­tyką społeczną, jakim od czterech dekad pozostaje Insty­tut Poli­tyki Społecznej Uni­w­er­sytetu Warszawskiego.

Gertruda Uścińska (prof., Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
EUROPEJSKI FILAR PRAW SOCJALNYCH (s. 2–8)
Artykuł przed­stawia wstępny zarys europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych, który wyz­nacza kierunki dzi­ała­nia dla poli­tyki zatrud­nienia i poli­tyki społecznej Unii Europe­jskiej i państw członkows­kich, w tym zwłaszcza wspar­cie dla rynków pracy i sys­temów zabez­pieczenia społecznego. Europe­jski filar praw soc­jal­nych ma stanowić zebranie doty­chcza­sowego dorobku prawnego w tym zakre­sie i ocenę jego przy­dat­ności na następne dziesię­ci­ole­cia. Filar ten ma stworzyć nowoczesne mech­a­nizmy mon­i­torowa­nia zatrud­nienia i sys­temów społecznych w państ­wach członkows­kich UE (szczebel kra­jowy) oraz odpowied­nie dzi­ała­nia na szczeblu uni­jnym. Zakres przed­miotowy filaru obe­j­muje trzy główne kat­e­gorie zagad­nień: 1) równość szans i dostęp do zatrud­nienia, 2) ucz­ciwe warunki pracy zapew­ni­a­jące właś­ciwy i sta­bilny podział praw i obow­iązków między pra­cown­ikami a pra­co­daw­cami oraz 3) odpowied­nia i zrównoważona ochrona socjalna.

Słowa kluc­zowe: europe­jski filar praw soc­jal­nych, Komisja Europe­jska, Europe­jski, biała księga

BIBLIOGRAFIA
Biała księga w sprawie przyszłości Europy. Reflek­sje i sce­nar­iusze doty­czące przyszłości UE-27 do 2025 r. (2017), Komisja Europe­jska COM(2017)2025, 1 marca 2017 r., Bruk­sela, https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/biala_ksiega_w_sprawie_ przyszlosci_europy_pl.pdf [pobrano 18.04.2017].
Com­mis­sion Staff Work­ing Doc­u­ment. Report of the pub­lic con­sul­ta­tion. Accom­pa­ny­ing the doc­u­ment Com­mu­ni­ca­tion from the Com­mis­sion to the Euro­pean Par­lia­ment, the Coun­cil, The Euro­pean Eco­nomic and Social Com­mit­tee and the Com­mit­tee of the Regions. Estab­lish­ing a Euro­pean Pil­lar of Social Rights (2017), SWD (2017) 206 final, 26.4.2017 r., Brus­sels.
Komu­nikat Komisji do Par­la­mentu Europe­jskiego, Rady oraz Europe­jskiego Banku Cen­tral­nego w sprawie dzi­ałań na rzecz dokończenia budowy unii gospo­dar­czej i walu­towej (2015), COM(2015) 600 final, 21.10.2015 r., Bruk­sela.
Komu­nikat Komisji do Par­la­mentu Europe­jskiego, Rady, Europe­jskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Rozpoczę­cie kon­sul­tacji w sprawie europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych (2016), SWD(2016) 50 final, SWD(2016) 51 final, COM(2016) 127 final, 8.03.2016 r., Stras­burg.
Pub­lic Con­sul­ta­tion on the Euro­pean Pilar of Social Rights. (2016), Sub­mis­sion of the Euro­pean Social Insur­ance Plat­form (ESIP), Brus­sels.
Rezolucja Par­la­mentu Europe­jskiego z dnia 19 sty­cz­nia 2017 r. w sprawie europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych (2016/2095(INI) (2017), tek­sty przyjęte, wer­sja tym­cza­sowa, P8_TA-PROV(2017)0010, 19 sty­cz­nia 2017 r., Stras­burg.
Spra­woz­danie w sprawie europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych (2016/ 2095(INI)) (2016), Par­la­ment Europe­jski, Komisja Zatrud­nienia i Spraw Soc­jal­nych, spra­woz­daw­czyni: Maria Joao Rodrigues, A8-0391/2016, Doku­ment z posiedzenia, 20.12.2016 r., http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+REPORT+A8-2016–0391+0+DOC+PDF+V0//PL [dostęp 18.04.2017].
Uścińska G. (2013), Zabez­piecze­nie społeczne osób korzys­ta­ją­cych z prawa do przemieszcza­nia się w Unii Europe­jskiej, Mono­grafie LEX, Wolter Kluwer Pol­ska SA, Warszawa.
Uścińska G. (2017), Kierunki przyszłości Unii Europe­jskiej – kilka słów komen­tarza, „Zabez­piecze­nie Społeczne. Teo­ria, Prawo, Prak­tyka”, nr 6.
Wniosek w sprawie międzyin­sty­tucjon­al­nej prokla­macji Europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych (2017), COM(2017) 251 final, 26.04.2017 r., Bruk­sela.
Załącznik. Pier­wszy wstępny zarys europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych (2016), doku­ment towarzyszący komu­nika­towi Komisji do Par­la­mentu Europe­jskiego, Rady, Europe­jskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Rozpoczę­cie kon­sul­tacji w sprawie europe­jskiego filaru praw soc­jal­nych, COM(2016) 127 Final, Annex 1, dnia 8.3.2016 r., Stras­burg.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Bar­tosz Pieliński (dr, Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
Ryszard Szarfen­berg (prof., Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
SANKCJE SOCJALNE W ŚWIETLE GRAMATYKI INSTYTUCJONALNEJ – NOWE SPOJRZENIE NA AKTYWNĄ POLITYKĄ SPOŁECZNĄ (s. 9–14)
Celem artykułu jest przeanal­i­zowanie sankcji soc­jal­nych, które są częś­cią pol­skiej ustawy o pomocy społecznej. W naszych bada­ni­ach przeanal­i­zowal­iśmy cztery wer­sje tejże ustawy – pro­jekt ustawy z 1990 roku, przyjętą ustawę z tego samego roku, ustawę z 2004 roku oraz ustawę z 2017 roku. Wyko­rzys­tu­jąc gra­matykę insty­tucjon­alną stwor­zoną przez S.E.S. Craw­ford i E. Ostrom byliśmy w stanie określić trwałe cechy sankcji soc­jal­nych, jak też te cechy, które ule­gały zmi­anie z upły­wem czasu. W wyniku naszych badań okazało się, że sankcje soc­jalne rozwi­jają się ze względu na swój charak­ter, jak i zasięg, jak też osła­bi­e­niu ule­gają ograniczenia nakładane na stosowanie owych sankcji

Słowa kluc­zowe: sankcje soc­jalne, Pol­ska, pomoc społeczna, gra­matyka instytucjonalna

BIBLIOGRAFIA
Adler M. (2016), A New Leviathan: Ben­e­fit Sanc­tions in the Twenty-first Cen­tury, „Jour­nal of Law and Soci­ety”, Vol. 43, No 2, p. 195–227.
Basurto X., Kings­ley G., McQueen K., Smith M., Weible C. (2010), A Sys­tem­atic Approach to Insti­tu­tional Analy­sis: Apply­ing Craw­ford and Ostrom’s Gram­mar, „Polit­i­cal Research Quar­terly”, Vol. 63, No. 3, p. 523–537.
Craw­ford S.E.S., Ostrom E. (1995), A Gram­mar of Insti­tu­tions, „Amer­i­can Polit­i­cal Sci­ence Review”, Vol. 89, Issue 3, p. 582–600.
Espinosa S. (2015), Unveil­ing the Fea­tures of a Reg­u­la­tory Sys­tem. The Insti­tu­tional Gram­mar of Tobacco Leg­is­la­tion in Mex­ico, „Inter­na­tional Jour­nal of Pub­lic Admin­is­tra­tion”, Vol. 38, Issue 9, p. 616–631.
Kalina-Prasznic U., red. (2007), Encyk­lo­pe­dia prawa, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Kaźmier­czak T. (2016), O kon­trak­cie soc­jal­nym i reformie akty­wnej inte­gracji, czyli jak pomoc społeczna (znów) obroniła się przed zmi­aną. Reflek­sja roczni­cowa, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 35.
Kaźmier­czak T. (2014), Akty­wne oby­wa­telstwo: relacja państwo – oby­wa­tel zre­defin­iowana, w: A. Karwacki, T. Kaźmier­czak, M. Rym­sza (red.), Rein­te­gracja. Akty­wna poli­tyka społeczna w prak­tyce, ISP, Warszawa.
Kurowska A., Pieliński B., Szarfen­berg R., Wojtewicz A. (2016), Per­spek­tywa gen­der w poli­tyce społecznej, UMK, Toruń.
Nitecki S. (2013), Komen­tarz do ustawy o pomocy społecznej, Gaskor, Wrocław.
Pieliński B. (2013), Insty­tucjon­al­izmy a poli­tyka społeczna, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i dyskusje”, nr 22.
Pieliński B. (2014), From poly­cen­tric­ity analy­sis to poverty analy­sis. Using IAD in social pol­icy, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 25(2).
Rym­sza M. (2003), Akty­wna poli­tyka społeczna w teorii i prak­tyce, w: T. Kaźmier­czak, M. Rym­sza (red.), W stronę akty­wnej poli­tyki społecznej, ISP, Warszawa.
Rym­sza M., Karwacki A. (2015), Akty­wna poli­tyka społeczna jako innowa­cyjne poszuki­wanie „złotego środka” – na kan­wie pol­s­kich doświad­czeń w obszarze akty­wiz­a­cji, w: M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Innowa­cyjna poli­tyka społeczna, WSP im. J. Kor­czaka, Warszawa.
Sid­diki S., Weible C.M., Basurto X., Calanni J. (2011), Dis­sect­ing Pol­icy Designs. An Appli­ca­tion of the Insti­tu­tional Gram­mar Tool, „Pol­icy Stud­ies Jour­nal”, Vol. 39, No. 1, p. 79–103.
Szarfen­berg R. (2006), Dwa mod­ele akty­wnej poli­tyki społecznej na pod­stawie artykułu Idesa Nicaise’a, „Biule­tyn Infor­ma­cyjny PTPS Wiado­mości Społeczne” nr 1, s 7–13.
Szarfen­berg R. (2007), Rodzaje i formy akty­wnej poli­tyki społecznej, w: G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Poli­tyka społeczna. Podręcznik aka­demicki, Wydawnictw Naukowe PWN, Warszawa.
Szarfen­berg R. (2014), Ros­nąca rola warunk­owości pomocy społecznej a dochód powszechny, „Prak­tyka Teo­re­ty­czna”, 2(12), s. 19–39.
Szarfen­berg R. (2016), Sankcje soc­jalne, w: B. Rysz-Kowalczyk, B. Szatur-Jaworska (red.), W kręgu pojęć i zagad­nień współczes­nej poli­tyki społecznej, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Warsza­wskiego, Warszawa.
Szarfen­berg R. (2017), Akty­wna poli­tyka społeczna w czworoką­cie dobrobytu, w druku.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: dziedz­ina nauk społecznych
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej

Maria Theiss (dr, Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
WYJAŚNIENIA LOKALNEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ. PODEJŚCIA I TRADYCJE BADAWCZE (s. 14–20)
Celem artykułu jest przeanal­i­zowanie współczes­nych nurtów wyjaś­ni­a­nia różnic w lokalnej poli­tyce społecznej. W artykule for­mułowana jest teza, że znaczna część pol­skiej lit­er­atury przed­miotu opiera się na założe­niu o tym, że lokalną poli­tykę społeczną należy wyjaś­niać głównie w kat­e­go­ri­ach sprawności samorządu. Na plan dal­szy schodzą zatem omaw­iane w artykule wyjaśnienia eko­nom­iczne, demograficzne, poli­ty­czne i kul­tur­owe. Artykuł ukazuje, że sprawnoś­ciowe wyjaś­ni­anie lokalnej poli­tyki społecznej jest pow­iązane z jej wąskim rozu­mie­niem oraz utrud­nia iden­ty­fikację przestrzen­nych aspek­tów nierówności społecznych.

Słowa kluc­zowe: lokalna poli­tyka społeczna, lokalny pro­ces poli­ty­czny, decentralizacja

BIBLIOGRAFIA
Andreotti A., Min­gione E., Polizzi E. (2012), Local Wel­fare Sys­tems: A Chal­lenge for Social Cohe­sion, „Urban Stud­ies”, Vol. 49(9), p. 1925–1940.
Bartkowski J. (2003), Trady­cja i poli­tyka. Wpływ trady­cji kul­tur­owych pol­s­kich regionów na współczesne zachowa­nia społeczne i poli­ty­czne, Żak, Warszawa.
Blomquist W. (2007), The Pol­icy Process in Large N Com­par­a­tive Stud­ies, w: P. Sabatier (red.), The­o­ries of the Pol­icy Process, West­view Press, Boul­der, p. 261–293.
Błę­dowski P. (2002), Lokalna poli­tyka społeczna wobec ludzi starych, SGH, Warszawa.
Błę­dowski P., Kubicki P. (2014), Kalku­la­tor społeczny jako ele­ment pro­jektu „Kalku­la­tor kosztów zaniecha­nia” w lokalnej poli­tyce społecznej, „Poli­tyka społeczna”, nr tem­aty­czny 3, s. 2–5.
Bober J., Haus­ner J. i in. (2013), Naras­ta­jące dys­funkcje, zasad­nicze dylematy, konieczne dzi­ała­nia. Raport o stanie samorząd­ności tery­to­ri­al­nej w Polsce.
Esping-Andersen G. (2010), Trzy światy kap­i­tal­isty­cznego państwa dobrobytu, Difin, Warszawa (ory­gi­nał: 1990, Three Worlds of Wel­fare Cap­i­tal­ism, Polity Press, Black­well, Cam­bridge).
Frieske K.W., red. (2004), Utopie inkluzji. Sukcesy i porażki pro­gramów rein­te­gracji społecznej, IPiSS, Warszawa.
Goer­res A., Tepe M. (2012), Doing It for the Kids? The Deter­mi­nants of Atti­tudes towards Pub­lic Child­care in Uni­fied Ger­many, „Jour­nal of Social Pol­icy”, Vol. 41(02), p. 349–372.
Goli­nowska S. (2015), Decen­tral­iza­cja i poli­tyka społeczna. Siła, słabość czy niedos­tosowanie? Próba oceny, „Poli­tyka Społeczna”, nr tem­aty­czny 1, s. 2–10.
Gorze­lak G. (2001), Zewnętrzna inter­wencja jako czyn­nik roz­woju lokalnego na przykładzie Pro­gramu Inic­jatyw Lokalnych, w: M. Warow­icki, Z. Woź­niak (red.), Akty­wność oby­wa­tel­ska w roz­woju społeczności lokalnej, FRDL, Warszawa.
Gorze­lak G. (2009), Społeczno-ekonomiczne region­alne zróżni­cow­anie Pol­ski, w: K. Zagorski, G. Gorze­lak, B. Jałowiecki (red.), Zróżni­cow­a­nia warunków życia. Pol­skie rodziny i społeczności lokalne, Scholar, Warszawa, s. 86–148.
Grewiński M., Kamiński S. (2007), Oby­wa­tel­ska poli­tyka społeczna, PTS TWP Warszawa.
Grewiński M. (2009), Wielosek­torowa poli­tyka społeczna. O przeo­braże­ni­ach państwa opiekuńczego, WSP TWP, Warszawa.
Jensen P.H., Lolle H. (2013), The Frag­mented Wel­fare State: Explain­ing Local Vari­a­tions in Ser­vices for Older Peo­ple, „Jour­nal of Social Pol­icy”, Vol. 42(02), p. 349–370.
Karwacki A. (2010), Papierowe skrzy­dła. Recz o spójnej poli­tyce akty­wiz­a­cji, Wyd. UMK, Toruń.
Klim­czuk A. (2009), Kap­i­tał społeczny Polaków a rozwój społeczno-ekonomiczny, IBnGR, Gdańsk.
Kopańska A. (2014), Efek­ty­wność decen­tral­iza­cji. Anal­iza zde­cen­tral­i­zowanego dostar­cza­nia dóbr o charak­terze pon­ad­lokalnym, Difin, Warszawa.
Kowalewski M. (2016), Protest miejski. Przestrze­nie, tożsamości, prak­tyki niezad­owolonych oby­wa­teli miast, Nomos, Warszawa.
Kurowska A. (2015), Zmi­any dostępu do opieki nad dzieck­iem w wieku poniżej trzech lat w pol­s­kich gmi­nach przed wejś­ciem w życie ustawy „żłobkowej” i po jej wdroże­niu, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 30(3), s. 119–139.
Kurowska A., Tomaszewska M. (2013), Zróżni­cow­anie real­iza­cji uprawnienia do opieki przed­szkol­nej w wojew­ództwie mazowieckim – w poszuki­wa­niu poli­ty­cznych uwarunk­owań lokalnego oby­wa­telstwa społecznego, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej”, nr 23(4), s. 85–103.
Kurowska A. (2011), Wskaźniki społeczne w poli­tyce społecznej. His­to­ria, teo­ria i zas­tosowanie w prak­tyce, Difin, IPS UW, Warszawa.
Krzyszkowski J., Przy­wo­jska J. (2011), Lokalne strate­gie rozwiązy­wa­nia prob­lemów społecznych jako instru­ment decen­tral­iza­cji poli­tyki społecznej, w: M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Strate­gie w poli­tyce społecznej, MCPS, Warszawa.
Kulesza E. (2013), Lokalna poli­tyka społeczna, CRZL, Warszawa.
Kurzynowski A., Błę­dowski P. (2001), Poli­tyka społeczna cen­tralna, region­alna i lokalna, w: A. Kurzynowski (red.), Poli­tyka społeczna, SGH, Warszawa, s. 297–315.
Lien S., Pet­tersen P.A. (2004), Local Gov­ern­ment and Wel­fare Gen­eros­ity: Munic­i­pal­ity Spend­ing on Social Wel­fare, „Scan­di­na­vian Polit­i­cal Stud­ies”, Vol. 27(4), p. 343–365.
Man­des S. (2015) Bari­ery inte­gracji poli­tyki zatrud­nienia na poziomie lokalnym, „Poli­tyka Społeczna”, nr tem­aty­czny 1, s. 10–15.
Min­gione E., Oberti M. (2003), The Strug­gle against Social Exclu­sion at the Local Level Diver­sity and Con­ver­gence in Euro­pean Cities, „Euro­pean Jour­nal of Spa­tial Devel­op­ment”, No. 1, p. 1–23.
Moroń D. (2014), Wyzwa­nia lokalnej poli­tyki eduka­cyjnej w kon­tekś­cie zmian demograficznych, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 2(25), s. 109–124.
Pow­ell M., Boyne G. (2001), Spa­tial Divi­sion of Wel­fare, „Social Pol­icy & Admin­is­tra­tion”, Vol. 35 (2), p. 181–194.
Pfau-Effinger B., Smidt M. (2011), Dif­fer­ences in Women’s Employ­ment Pat­terns and Fam­ily Poli­cies: East­ern and West­ern Ger­many, „Com­mu­nity, Work & Fam­ily”, (spe­cial issue) 14, 2, p. 217–232.
Put­nam R. (1995), Demokracja w dzi­ała­niu. Trady­cje oby­wa­tel­skie we współczes­nych Włoszech, Znak, Krakow.
Ros­ner A. (2010), Przestrzenne zróżni­cow­anie poziomu roz­woju społeczno-gospodarczego obszarów wiejs­kich a dynamika przemian, w: Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżni­cow­anie obszarów wiejs­kich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa.
Rybka I., Trawkowska D. (2011), Wyty­czne do tworzenia samorzą­dowej strate­gii rozwiązy­wa­nia prob­lemów społecznych, w: M. Grewiński, A. Karwacki (red.), Strate­gie w poli­tyce społecznej, MCPS, Warszawa.
Sad­owski I. (2011), Społeczna kon­strukcja demokracji lokalnej. Rola kap­i­tału społecznego w dzi­ała­ni­ach insty­tucji przed­staw­iciel­s­kich, ISP PAN.
Schridde H. (2002), Local Wel­fare Regimes and the Restruc­tur­ing of the Wel­fare State – an Anglo-German Com­par­i­son, „Ger­man Pol­icy Studies/ Poli­tik­fel­d­analyse”, Vol. 2(1), p. 105–142.
Skrzypczak B. (2014), W kierunku społecznoś­ciowej pracy soc­jal­nej. Edukacyjno-środowiskowe deter­mi­nanty inter­wencji pub­licznej, CAL, Warszawa.
Stanny M. (2013), Przestrzenne zróżni­cow­anie roz­woju obszarów wiejs­kich w Polsce, IRWiR PAN, Warszawa.
Swian­iewicz P. (2016), Współczesne bada­nia nad samorzą­dem i poli­tyką lokalną, w: G. Gorze­lak (red.), Pol­ska Gmina 2015, Scholar, Warszawa.
Swian­iewicz P., Klim­ska U., Miel­czarek A. (2004), Nierówne koal­icje – lid­erzy miejscy w poszuki­wa­niu nowego mod­elu zarządza­nia roz­wo­jem, Scholar, Warszawa.
Swian­iewicz P., Łukom­ska J. (2004), Władze samorzą­dowe wobec lokalnego roz­woju gospo­dar­czego. Które poli­tyki są skuteczne?, „Samorząd Tery­to­ri­alny”, nr 6.
Szarfen­berg R. (2008), Kry­tyka i afir­ma­cja poli­tyki społecznej, IFiS PAN, Warszawa.
Szatur-Jaworska B. (2014), Diag­no­zowanie w poli­tyce społecznej. Metody i prob­lemy, IPS UW, Warszawa.
Szlen­dak T, Karwacki A. (2015), Napię­cia, star­cia, rozład­owa­nia. Samotna gra w krę­gle w obszarze kul­tury, Wyd. „Wilk Stepowy”, Elbląg.
Sztandar-Sztanderska K. (2016), Oby­wa­tel spo­tyka państwo. O urzę­dach pracy jako biurokracji pier­wszego kon­taktu, Scholar, Warszawa.
Swian­iewicz P., Herbst J., Lack­owska M, Miel­czarek A. (2008), Sza­farze darów europe­js­kich. Kap­i­tał społeczny a real­iza­cji poli­tyki region­al­nej w wojew­ództwach, Scholar, Warszawa.
Theiss M. (2012), Różne światy lokalnego oby­wa­telstwa społecznego? O zróżni­cow­a­ni­ach gmin­nej poli­tyki społecznej w Polsce, „Stu­dia Poli­ty­czne”, nr 30.
Theiss M. (2013), Per­spek­tywa sieci społecznych w bada­ni­ach lokalnej poli­tyki społecznej, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 22(3), s. 99–114.
Theiss M. (2015), Kon­stru­u­jąc oby­wa­tela gminy – poli­tyka dostępu do usług przed­szkol­nych, „Poli­tyka Społeczna”, nr tem­aty­czny 1, s. 30–35.
Theiss M. (2016), Dis­cur­sive con­struc­tion of local social cit­i­zen­ship – between claims of uni­ver­sal pro­vi­sion and demands of more civic duties, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 32(1), s. 67–84.
Trutkowski C. (2016), Kondy­cja samorządu tery­to­ri­al­nego – różne per­spek­tywy, roz­bieżne inter­pre­tacje, w: G. Gorze­lak (red.), Pol­ska Gmina 2015, Scholar, Warszawa.
Żukowski T. (2008), Kap­i­tał społeczny w Polsce lokalnej. Przestrzenne zróżni­cow­a­nia na początku pier­wszej dekady XXI w., w: E. Leś (red.), Gospo­darka społeczna i przed­siębiorstwo społeczne. Wprowadze­nie do prob­lematyki, WUW, Warszawa.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Anna Kurowska (dr, Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
CAPABILITY APPROACH JAKO PODEJŚCIE BADAWCZE W POLITYCE SPOŁECZNEJ (s. 20–26)
Autorka prezen­tuje propozy­cję osadzenia badań poli­tyki społecznej w pode­jś­ciu zori­en­towanym na możli­wości (Capa­bil­ity Approach). Ukazuje również w jaki sposób można zrein­ter­pre­tować za pomocą CA jedną z kluc­zowych pespek­tyw badaw­czych we współczes­nych bada­ni­ach porów­naw­czych wel­fare state. Przed­stawia ona również przykład empirycznego zas­tosowa­nia swo­jej propozy­cji w bada­niu porów­naw­czym sys­temów urlopów rodzin­nych w kra­jach nordy­c­kich i bał­ty­c­kich. Artykuł ma na celu zain­spirowanie czytel­ników do pode­j­mowa­nia dal­szych rozważań prezen­towanego zagad­nienia a także szer­szego zas­tosowa­nia pode­jś­cia zori­en­towanego na realne możli­wości w bada­ni­ach poli­tyki społecznej w Polsce.

Słowa kluc­zowe: pode­jś­cie zori­en­towane na możli­wości, poli­tyka społeczna jako nauka, bada­nia porów­naw­cze, urlopy rodzicielskie

BIBLIOGRAFIA
Bru­giavini A., Pasini G., Tre­visan E. (2010), Mater­nity and labour mar­ket out­come: Short and long term effects, MEA dis­cus­sion paper series 10222.
Cic­cia R., Ver­loo M. (2012), Parental Leave Reg­u­la­tions and the Per­sis­tence of the Male Bread­win­ner Model: Using Fuzzy-Set Ideal Type Analy­sis to Assess Gen­der Equal­ity in an Enlarged Europe, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 22(5), p. 507–528.
Comim F., Qizil­bash M., Alkire S. (2008), The Capa­bil­ity Approach: Con­cepts, Mea­sures and Appli­ca­tions, Cam­bridge Uni­ver­sity Press, Cam­bridge.
Crosby F.J., Sabat­tini L., Aizawa M. (2013), Affir­ma­tive action and gen­der equal­ity, w: M.K. Ryan, N.R. Branscombe, The SAGE Hand­book of Gen­der and Psy­chol­ogy, Sage, New­bury Park, CA.
Eiffe F.F. (2008), A Capa­bil­ity Approach for the Euro­pean Union, Work­ing Papers 03/2008, Insti­tut fur Sozialpoli­tik, WU Vienna Uni­ver­sity of Eco­nom­ics and Busi­ness, Vienna, http://epub.wu.ac.at/1318/ [dostęp 15.03.2017].
Esping-Andersen G. (1990), The Three Worlds of Wel­fare Cap­i­tal­ism, Prince­ton Uni­ver­sity Press, Prince­ton, NJ.
Esping-Andersen G. (1999), Social Foun­da­tions of Postin­dus­trial Economies, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford.
Europe 2020. A strat­egy for smart, sus­tain­able and inclu­sive growth. Com­mu­ni­ca­tion from teh Com­mis­sion, Bruk­sela 3.3.2010, http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:2020:FIN:EN: PDF [dostęp 15.03.2017].
Fahlen E. (2013), Capa­bil­i­ties and child­bear­ing inten­tions in Europe, „Euro­pean Soci­eties”, Vol. 15(5), p. 639–662.
Fahlen S. (2012), Facets of Work-Life Bal­ance across Europe. How the inter­play of insti­tu­tional con­texts, work arrange­ments and indi­vid­ual resources affect capa­bil­i­ties for hav­ing a fam­ily and being involved in fam­ily life, Stock­holm Uni­ver­sity, Stock­holm.
Gough (2014), Lists and Thresh­olds: com­par­ing the Doyal-Gough the­ory of human need with Nussbaum’s capa­bil­i­ties approach, w: F. Comim, M.C. Nuss­baum, Capa­bil­i­ties, Gen­der, Equal­ity. Towards Fun­da­men­tal Enti­tle­ments, Cam­bridge Uni­ver­sity Press, Cam­bridge, s. 357–381.
Hob­son B. (2011), The Agency Gap in Work-Life Bal­ance: Apply­ing Sen’s Capa­bil­i­ties Frame­work Within Euro­pean Con­texts, „Social Pol­i­tics”, Vol. 18(2), p. 147–167.
Hob­son B. (2014), Work-Life Bal­ance, The Agency & Capa­bil­i­ties Gap, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford.
Huerta M.C. et al. (2013), Father’s leave, father’s involve­ment and child devel­op­ment: Are they related? Evi­dence from four OECD coun­tries, OECD Social, Employ­ment and Migra­tion Work­ing Papers No. 140.
Javornik J., Kurowska A. (2017), Work and Care oppor­tu­ni­ties under dif­fer­ent parental leave sys­tems: gen­der and class inequal­i­ties in north­ern Europe, „Social Pol­icy & Admin­is­tra­tion”, Vol. 51, Issue 4 (in press).
Jen­son J. (2009), Lost in trans­la­tion: The social invest­ment per­spec­tive and gen­der equal­ity, „Social Pol­i­tics”, Vol. 16(4), p. 446–483.
Korpi W. (2000), Faces of Inequal­ity: Gen­der, Class, and Pat­terns of Inequal­i­ties in Dif­fer­ent Types of Wel­fare States, „Social Pol­i­tics”, Vol. 7, Issue 2, p. 127–191.
Korpi W., Fer­rarini T., Englund S. (2013), Women’ s oppor­tu­ni­ties under dif­fer­ent fam­ily pol­icy con­stel­la­tions: Gen­der, class, and inequal­ity trade­offs inWest­ern Coun­tries re-examined, „Social Pol­i­tics”, Vol. 20, Issue 1, p. 1–40.
Kuklys W. (2005), Amartya Sen’s capa­bil­ity approach: The­o­ret­i­cal Insights and Empir­i­cal Appli­ca­tions, Springer, Berlin.
Kurowska A. (2016), (De)familialization and (De)genderization – Com­pet­ing or Com­ple­men­tary per­spec­tives in Com­par­a­tive Pol­icy Analy­sis?, „Social Pol­icy & Admin­is­tra­tion”, on-line first, DOI: 10.1111/spol.12272.
Lis­ter R. (1994), She has other duties – women, cit­i­zen­ship and social secu­rity, w: S. Bald­win, J. Falk­ing­ham (eds.), Social Secu­rity and Social Change: New Chal­lenges to the Bev­eridge Model, Har­vester Wheat­sheaf, Lon­don, p. 31–44.
Morel N., Palier B., Palme J. (2012), Beyond the welfare-state we knew it?, w: Morel N., Palier B., Palme J. (eds.), Towards a Social Invest­ment Wel­fare State? Ideas, Poli­cies and chal­lenges, The Pol­icy Press, Bris­tol, p. 1–32.
Morel N., Palier B., Palme J., eds. (2012), Towards a Social Invest­ment Wel­fare State? Idas, Poli­cies and chal­lenges, The Pol­icy Press, Bris­tol.
Nuss­baum M.C. (2001), Women and Human Devel­op­ment. The Capa­bil­i­ties Approach, Cam­bridge Uni­ver­sity Press, Cam­bridge.
Olędzki M. (1981), Wstęp do teorii poli­tyki społecznej, PWE, Warszawa.
Papadopou­los F., Tsak­loglou P. (2005), Social Exclu­sion in the EU. A capability-based approach, Euro­pean Insti­tute Work­ing Paper 2005/01, http://www.lse.ac.uk/europeanInstitute/LEQS%20Discussion%20Paper%20Series/EIWP2005-01.pdf [dostęp 15.03.2017].
Pfau-Effinger B. (2012), Women’s Employ­ment in the Insti­tu­tional and Cul­tur­al­Con­text, „Inter­na­tional Jour­nal of Soci­ol­ogy and Social Pol­icy”, Vol. 32(9), p. 530–543.
Robeyns I. (2006), Capa­bil­ity Approach in Prac­tice, „The Jour­nal of Polit­i­cal Phi­los­o­phy”, Vol. 14(3), p. 351–376.
Ruhm C.J. (2000), Parental leave and child health, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 19(6), p. 931–960.
Sara­ceno C. (1997), Fam­ily change, fam­ily poli­cies and the restruc­tur­ing of wel­fare, w: Fam­ily, Mar­ket and Com­mu­nity: Equity and Effi­ciency in Social Pol­icy, Organ­i­sa­tion­for Eco­nomic Co-operation and Devel­op­ment, Paris, p. 81–100.
Sax­on­berg S. (2013), From defa­mil­ial­iza­tion to degen­der­iza­tion: Toward a new wel­fare typol­ogy, „Social Pol­icy & Admin­is­tra­tion”, Vol. 47(1), p. 26–49.
Sen A. (1983), Choice, Wel­fare, and Mea­sure­ment, Basil Black­well, Oxford.
Sen A. (1985), Com­modi­ties and Capa­bil­i­ties, 1st ed., North-Holland Sole dis­trib­u­tors for the U.S.A. New York, NY and Else­vier Sci­ence Pub­lish­ing Co., Canada.
Sen A. (1992), Inequal­ity Re-examined, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford.
Sen A. (1999a), Com­modi­ties and Capa­bil­i­ties, 2nd ed., Oxford Uni­ver­sity Press, Delhi, New York.
Sen A. (1999b), Devel­op­ment as Free­dom, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford.
Sen A. (2009), The Idea of Jus­tice, Allen Lane and Har­vard Uni­ver­sity Press, New Delhi.
Szarfen­berg R. (2002), Recen­zja książki: Amartya Sen. Nierówności. Dal­sze Rozważa­nia, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej, Stu­dia i Dyskusje”, nr 4, s. 255–266.
Szarfen­berg R. (2003a), Recen­zja książki: Amartya Sen. Rozwój i Wol­ność, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej, Stu­dia i Dyskusje”, nr 5, s. 189–200.
Szarfen­berg R. (2003b), Definicje poli­tyki społecznej, zmody­fikowany frag­ment pracy dok­torskiej, http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/definicjeps.pdf [dostęp 15.03.2017].
Szarfen­berg R. (2013), Per­spek­tywy badaw­cze poli­tyki społecznej – wprowadze­nie, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 22(3), s. 11–22.
Szarfen­berg R., (2008), Kry­tyka i afir­ma­cja poli­tyki społecznej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Szczepański J. (1981), Kon­sumpcja a rozwój człowieka, PWE, Warszawa.
Thaler R.H., Sun­stein C.R (2008), Nudge. Improv­ing Deci­sions about Health, Wealth and Hap­pi­ness, Yale Uni­ver­sity Press.
War­ren T. (2015), Work–life balance/imbalance: the dom­i­nance of the mid­dle class and the neglect of the work­ing class, „The British Jour­nal of Soci­ol­ogy” Vol. 66(4), p. 691–717.
Yerkes M.A., den Dulk L. (2015), Arbeid-en-zorgbeleid in de par­tic­i­patiesamen­lev­ing, „Tijd­schrift Voor Arbei­dsvraagstukken”, No. 31, p. 510–528.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Ryszard Szarfen­berg (prof., Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
NAUKI O POLITYCE PUBLICZNEJ – SZANSA NA ROZWÓJ CZY ŚLEPA ULICZKA DLA BADAŃ POLITYKI SPOŁECZNEJ? (s. 27–31)
Urzę­dowe wprowadze­nie dyscy­pliny nauk o poli­tyce pub­licznej w 2011 r. wywołało intere­su­jącą dyskusję o wpły­wie tego wydarzenia na sytu­ację doty­chczas nieuz­nanych nauk o poli­tyce społecznej. Zagad­nie­nie to ma dwa wymi­ary organizacyjno-finansowy oraz mery­to­ryczny. W artykule skon­cen­trowano się na tym drugim, czyli na odpowiedzi na pytanie o możliwy wpływ dorobku teorii nauk o poli­tyce pub­licznej na bada­nia poli­tyki społecznej. Teorie te sprowad­zono do kon­cepcji sta­di­al­nej pro­cesu poli­tyki pub­licznej oraz listy ośmiu teorii naukowych nastaw­ionych na wyjaś­ni­anie przyczynowo-skutkowe. Dodatkowo uwzględ­niono również dynamikę w innych obszarach nauk społecznych, w szczegól­ności związaną z roz­wo­jem ekonomii behaw­io­ral­nej. Zapro­ponowano dwie odpowiedzi na główne pytanie artykułu. Pier­wsza wskazuje na już obecne pozy­ty­wne odd­zi­ały­wa­nia nauk o poli­tyce pub­licznej na rozwój badań poli­tyki społecznej w Polsce. Druga bierze pod uwagę tezę o kryzysie stan­dar­d­owego mod­elu nauk społecznych i ostrzega przed ślepą uliczką, w której są zachod­nie nauki o poli­tyce publicznej.

Słowa kluc­zowe: nauki o poli­tyce pub­licznej, teo­ria poli­tyki pub­licznej, poli­tyka pub­liczna, poli­tyka społeczna

BIBLIOGRAFIA
Afeł­tow­icz Ł., Pietrow­icz K. (2013), Maszyny społeczne, PWN, Warszawa.
Bakalar­czyk R. (2017), Poli­tyka wspar­cia niefor­mal­nych opiekunów niesamodziel­nych osób starszych. Na pod­stawie zmian prawnych w lat­ach 2003–2015, rozprawa dok­torska obro­niona na Wydziale Nauk Poli­ty­cznych i Stu­diow Między­nar­o­dowych.
Birk­land T.A. (2016), An Intro­duc­tion to the Pol­icy Process: The­o­ries, Con­cepts, and Mod­els of Pub­lic Pol­icy Mak­ing, Rout­ledge.
Błę­dowski P. (2014), Poli­tyka społeczna jako spec­jal­ność nauk o poli­tyce pub­licznej – próba charak­terystyki, „Stu­dia z Poli­tyki Pub­licznej”, nr 3(3), s. 9–23.
Brus W. (1975), Uspołecznie­nie a ustrój poli­ty­czny, Aneks, Upp­sala, Paryż.
Daniłowska S. (2016), Duńskie państwo dobrobytu a kon­cepcja flex­i­cu­rity, ASPRA-JR, Warszawa.
Dye T.R. (2014), Under­stand­ing pub­lic pol­icy, 14 wyd., Pear­son Edu­ca­tion Lim­ited, Har­low, Essex.
Esping-Andersen G. (1990), The Three Worlds of Wel­fare Cap­i­tal­ism, Prince­ton Uni­ver­sity Press, Prince­ton.
Gar­son G.D. (1980), From Pol­icy Sci­ence to Pol­icy Analy­sis: A Quar­ter Cen­tury of Progress?, „Pol­icy Stud­ies Jour­nal”, Vol. 9, No 4, p. 535–544.
Godlewska-Szyrkowa J. (2013), Czy nauka o poli­tyce społecznej potrze­buje kry­tyki fem­i­nisty­cznej? „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 22.
Hughes O.E. (2003), Pub­lic Man­age­ment and Admin­is­tra­tion: An Intro­duc­tion, 3 wydanie, Pal­grave, Lon­don.
Jolls C., Sun­stein C. R., Thaler R. H. (2000), Behav­ioral Approach to Law and Eco­nom­ics, w: C. Sun­stein (ed.), Behav­ioral Law and Eco­nom­ics, Cam­bridge Uni­ver­sity Press.
Knill C., Tosun J. (2012), Pub­lic Pol­icy: A New Intro­duc­tion, Pal­grave Macmil­lan, New York.
Kolek A. (2017), Reformy sys­temów emery­tal­nych w wybranych państ­wach OECD w kon­tekś­cie eko­nom­icznej teorii demokracji, rozprawa dok­torska obro­niona na Wydziale Nauk Poli­ty­cznych i Stu­diow Między­nar­o­dowych.
Kul­czy­cki L. (1933), W poszuki­wa­niu nowego ustroju społecznego, Nakła­dem Księ­garni M. Frucht­mana, Warszawa.
Kulesza M., Sześ­ciło D. (2013), Poli­tyka admin­is­tra­cyjna i zarządzanie pub­liczne, Wolters Kluwer, Warszawa.
Kurowska A., Pieliński B., Szarfen­berg R., Wojtewicz A. (2016), Per­spek­tywa gen­der w poli­tyce społecznej, UMK, Toruń.
Lind­blom C.E. (1959/2013), Nauka o „przezwycięża­niu trud­ności”, „Zoon Poli­tikon”, nr 4, s. 145–164.
Mazur S., red. (2015), Współzarządzanie pub­liczne, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Net­ting F.E., O’Connor M.K. (2011), Analysing Social Pol­icy: Mul­ti­ple Per­spec­tives for Crit­i­cally Under­stand­ing and Eval­u­at­ing Pol­icy, Wiley, Hobo­ken.
Ole­jniczak K., Śli­wowski P. (2014), Nad­chodzi rewolucja? Anal­izy behaw­io­ralne w inter­wenc­jach pub­licznych, w: Haber, A., Ole­jniczak K. (red.), ®ewalu­acja 2. Wiedza w dzi­ała­niu, Pol­ska Agencja Roz­woju Przed­siębior­c­zości, Warszawa.
Pieliński B. (2013a), Insty­tucjon­al­izm his­to­ryczny w kon­tekś­cie poli­tyki społecznej, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 22.
Pieliński B. (2013b), Insty­tucjon­al­izmy a poli­tyka społeczna, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 22.
Pieliński B. (2014), From poly­cen­tric­ity analy­sis to poverty analy­sis. Using IAD in social pol­icy, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 25(2).
Pier­son P. (1992), “Pol­icy Feed­backs” and Polit­i­cal Change: Con­trast­ing Rea­gan and Thatcher’s Pension-Reform Ini­tia­tives, „Stud­ies in Amer­i­can Polit­i­cal Devel­op­ment”, nr 6, p. 359–390.
Pier­son P. (1993), When Effect Becomes Cause: Pol­icy Feed­back and Polit­i­cal Change, „World Pol­i­tics”, Vol. 45, No. 4, p. 595–628.
Polakowski M. (2010), The Insti­tu­tional Trans­for­ma­tion of Social Pol­icy in East Cen­tral Europe. Poland and Hun­gary in Com­par­a­tive and Insti­tu­tional Per­spec­tive, Boeken­plan MGSOG Dis­ser­ta­tion Series, nr 14.
Sabatier P.A., ed. (2007), The­o­ries of the Pol­icy Process, 2 wyd., West­view Press, Boul­der.
Sabatier P.A., Weible C.M., red. (2014), The­o­ries of the Pol­icy Process, 3 wyd., West­view Press, Boul­der.
Sent E.-M. (2004), Behav­ioural eco­nom­ics: how psy­chol­ogy made its (lim­ited) way back into eco­nom­ics, “His­tory of Polit­i­cal Econ­omy”, Vol. 36, p. 735–760.
Shafir E., red. (2013), The Behav­ioral Foun­da­tions of Pub­lic Pol­icy, Prince­ton Uni­ver­sity Press, Prince­ton.
Simon H.A. (1987), Behav­ioural Eco­nom­ics, w: J. Eatwell, M. Mil­gate, P. New­man (red.), The New Pal­grave A Dic­tio­nary of Eco­nom­ics, Vol. 1, Macmil­lan Press.
Skocpol T. (1992), Pro­tect­ing Sol­diers and Moth­ers, The Polit­i­cal Ori­gins of Social Pol­icy in United States, Har­vard.
Smith K.B., Larimer C.W. (2009), Pub­lic Pol­icy The­ory Primer, West­view Press, Boul­der.
Somit A., Peter­son S. A. (2003), Human Nature and Pub­lic Pol­icy: An Evo­lu­tion­ary Approach, Pal­grave, Lon­don.
Sun­stein C. (2016), The Ethics of Influ­ence: Gov­ern­ment in the Age of Behav­ioral Sci­ence, Cam­bridge Uni­ver­sity Press.
Sun­stein C.R., Thaler R.H. (2003), Lib­er­tar­ian Pater­nal­ism, „Amer­i­can Eco­nomic Review”, Vol. 93(2), p. 175–179.
Sun­stein C.R., Thaler R.H. (2008), Nudge: Improv­ing Deci­sions About Health, Wealth, and Hap­pi­ness, Yale Uni­ver­sity Press.
Supińska J. (2014), Dylematy poli­tyki społecznej, 2 wyd., ASPRA-JR, Warszawa.
Szarfen­berg R. (2002), Pod­stawy i granice racjon­al­iza­cji poli­tyki społecznej, praca dok­torska napisana pod kierunk­iem J. Supińskiej, obro­niona na Wydziale Dzi­en­nikarstwa i Nauk Poli­ty­cznych.
Szarfen­berg R. (2007), Mity w kry­tyce poli­tyki społecznej, w: A. Rącza­szek i W. Koczur (red.), Poli­tyka społeczna w życiu społeczno-gospodarczym kraju, Akademia Eko­nom­iczna w Katow­icach, Katow­ice.
Szarfen­berg R. (2012), Anal­iza poli­tyki pub­licznej – per­spek­tywa racjon­al­nej dyskusji, w: A. Woj­ciuk, (red.), Anal­iza poli­tyki pub­licznej. Pode­jś­cia teoretyczno-metodologiczne, IBE, Warszawa.
Szarfen­berg R. (2013a), O bliskim związku i wza­jem­nych inspirac­jach między poli­tyką pub­liczną i poli­tyką społeczną, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej”, nr 22, s. 149–166.
Szarfen­berg R. (2013b), Per­spek­tywy badaw­cze poli­tyki społecznej – wprowadze­nie, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 22.
Szarfen­berg R. (2016a), Poli­tyka pub­liczna, w: B. Rysz-Kowalczyk, B. Szatur-Jaworska (red.), W kręgu pojęć i zagad­nień współczes­nej poli­tyki społecznej, WUW, Warszawa.
Szarfen­berg R. (2016b), Poli­tyka pub­liczna – zagad­nienia i nurty teo­re­ty­czne, „Stu­dia z Poli­tyki Pub­licznej”, nr 1(9), s. 45–75.
Szatur-Jaworska B. (2015), Poli­tyka senio­ralna w Polsce – anal­iza agendy, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 30(3).
Szatur-Jaworska B. (2016), Poli­tyka soc­jalna, w: B. Rysz-Kowalczyk, B. Szatur-Jaworska (red.), W kręgu pojęć i zagad­nień współczes­nej poli­tyki społecznej, WUW, Warszawa.
Szelewa D. (2014), The sec­ond wave of anti-feminism? Post-crisis mater­nal­ist poli­cies and the attack on gen­der stud­ies in Poland, „Gen­der, rovne přileži­tosti, vyzkum”, Vol. 15, No. 2, p. 33–47.
Szelewa D. (2016), Killing ‘Unborn Chil­dren’? The Catholic Church and Abor­tion Law in Poland Since 1989, „Social and Legal Stud­ies”, Vol. 25, No. 6, p. 741–764.
Theiss M. (2013), Per­spek­tywa sieci społecznych w bada­ni­ach lokalnej poli­tyki społecznej, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 22.
Tooby J., Cos­mides L. (1992), The psy­cho­log­i­cal foun­da­tions of cul­ture, w: J. Barkow, L. Cos­mides, J. Tooby (red.), The adapted mind: Evo­lu­tion­ary psy­chol­ogy and the gen­er­a­tion of cul­ture, Oxford Uni­ver­sity Press, New York.
Uścińska G., Samoraj-Charitonow B., Kolek A. (2016), Metodolo­gia badań nauk o poli­tyce pub­licznej w obszarze zabez­pieczenia społecznego, Wydział Nauk Poli­ty­cznych i Stu­diow Między­nar­o­dowych, Warszawa.
Woźnicki J. (2012), Nowa dyscy­plina – „nauki o poli­tyce pub­licznej” usy­tuowana w dziedzinie nauk społecznych, „Nauka”, 1, s. 133–151.
Woźnicki J. (2015), Nauki o poli­tyce pub­licznej – cztery lata roz­woju w sym­biozie z poli­tologią, „Politeja”, 4(36), s. 9–25.
Zaw­icki M. (2011), Nowe zarządzanie pub­liczne, PWE, Warszawa.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: dziedz­ina nauk społecznych
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej

Ewa Leś (prof., Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
BADANIA ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH Z PERSPEKTYWY INSTYTUTU POLITYKI SPOŁECZNEJ UW (s. 31–35)
Artykuł przed­stawia dorobek naukowy Insty­tutu Poli­tyki Społecznej Uni­w­er­sytetu Warsza­wskiego na temat orga­ni­za­cji społecznych i ich zmieni­a­jącej się roli w real­iza­cji zadań z zakresu poli­tyki społecznej w Polsce. W tekś­cie wskazano na potenc­jał pol­s­kich orga­ni­za­cji społecznych i doko­nano wstęp­nej anal­izy urzeczy­wist­nienia w prak­tyce życia społecznego i poli­ty­cznego kon­sty­tucyjnych zapisów o mod­elu społecznej gospo­darki rynkowej oraz zasadzie sub­sy­di­arności. Artykuł zaw­iera wnioski z prowad­zonych w IPS badań wskazu­ją­cych na doko­na­nia dostaw­ców usług społecznych jakimi są orga­ni­za­cje społeczne. W artykule wskazuje się na konieczność więk­szej otwartości admin­is­tracji pub­licznej na kon­trak­towanie usług orga­ni­za­cji społecznych w ramach umów wieloletnich.

Słowa kluc­zowe: pomoc­nic­zość, zada­nia pub­liczne, kon­trakty długoterminowe

BIBLIOGRAFIA
Enjol­ras B., Sala­mon L.M., Sivesind K., Zim­mer A. (2016), The Third Sec­tor. A Renew­able Resource for Europe, Third Sec­tor Impact, www.thirdsectorimpact. eu [dostęp 10.03.2017].
Evers A. (2011), New „Wel­fare Par­adise” and New Lan­guage of Wel­fare, referat wygłos­zony pod­czas kon­fer­encji „Wspołczesna poli­tyka społeczna”, WSP TWP, Warszawa.
Gąciarz B., Bartkowski J. (2012), Samorząd a rozwój. Insty­tucje. Oby­wa­tele. Pod­miotowość, IFiS PAN, Warszawa.
GUS (2016a), Dzi­ałal­ność orga­ni­za­cji non profit w 2013 r. Zarządzanie, współpraca i świad­cze­nie usług społecznych, Warszawa.
GUS (2016b), Sek­tor non profit w 2014, Warszawa.
Kargol-Wasiluk A., Łopaciuk-Gonczaryk B., Falkowski J. (2013), Par­ty­cy­pacja oby­wa­tel­ska w gmi­nach wojew­ództwa pod­lask­iego z punktu widzenia przed­staw­icieli władz samorzą­dowych, w: J. Wilkin (red.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, mon­i­torować i popraw­iać?, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Leś E. (1991), Niepańst­wowe pod­mioty poli­tyki społecznej i siły postępotwór­cze w mikroskali, w: A. Piekara (red.), Terenowa poli­tyka społeczna, IPS UW, Warszawa.
Leś E. (1994), Vol­un­tary Sec­tor in Post-Communist East Cen­tral Europe. From small cir­cles of free­dom to civil soci­ety, World Alliance for Cit­i­zen Par­tic­i­pa­tion, Wash­ing­ton.
Leś E. (2000), Od filantropii do pomoc­nic­zości. Studium porów­naw­cze roz­woju i dzi­ałal­ności orga­ni­za­cji społecznych, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Leś E. (2000), Zarys his­torii dobroczyn­ności i filantropii w Polsce, Proszyński i S-ka, Warszawa.
Leś E., Nałęcz S. (2002), Potenc­jał eko­nom­iczny i społeczny sek­tora non-profit w Polsce. Wybrane wyniki badań między­nar­o­dowych sek­tora non-profit, w: P. Gliński, B. Lewen­stein, A. Siciński (red.), Samoor­ga­ni­za­cja społeczeństwa pol­skiego: Trzeci sek­tor, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Ołdak M. (2016), Wybrane aspekty funkcjonowa­nia spółdzielni soc­jal­nych w Polsce w świ­etle wyników bada­nia „Mon­i­tor­ing Spółdzielni Soc­jal­nych 2014”, „Zeszyty Naukowe Zakładu Roz­woju Społeczeństwa Oby­wa­tel­skiego IPS UW”, nr 1–2.
Piekara A., Leś E. (1988), Wybrane formy pod­miotowości społecznej a rozwój, IPS UW, Warszawa.
Pieliński B. (2010), Państwo, rynek i orga­ni­za­cje trze­ciego sek­tora w społeczeńst­wie postin­dus­tri­al­nym. Przegląd kon­cepcji i syn­teza dorobku, w: E. Leś (red.), Anal­iza porów­naw­cza mod­eli współpracy admin­is­tracji pub­licznej z orga­ni­za­c­jami not for profit w wybranych państ­wach Unii Europe­jskiej, Bib­lioteka Pożytku Pub­licznego MPiPS, Warszawa.
Pol­icy Rec­om­men­da­tions for Sus­tain­able Devel­op­ment of Third Sec­tor Orga­ni­za­tions in Europe: Get the Pub­lic Back In! (2016), Third Sec­tor Impact, Brus­sels.
Study on the Recent Evo­lu­tions of the Social Econ­omy in the Euro­pean Union (2017), Inter­me­di­ate Report for The Euro­pean Eco­nomic and Social Com­mit­tee, CIRIEC Inter­na­tional.
Wyka A. (2006), Wokół zasady pomoc­nic­zości w Polsce, w: A. Gawkowska, P. Gliński, A. Koś­ci­ański (red.), Teorie wspól­no­towe a prak­tyka społeczna: oby­wa­tel­skość, poli­tyka, lokalność, IFiS PAN, Warszawa.
Żukowski T. (1997), Pra­wom­oc­ność sys­temu władzy i społeczna par­ty­cy­pacja w rządze­niu, w: Raport o roz­woju społecznym. Zmieni­a­jąca się rola państwa. POLSKA ’97, CASE i UNDP, Warszawa.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Beata Samoraj-Charitonow (dr, Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
WYBRANE METODY I PERSPEKTYWY W BADANIACH NAD ZABEZPIECZENIEM SPOŁECZNYM (s. 35–40)
Zabez­piecze­nie społeczne stanowi jeden z ważniejszych obszarów poli­tyki społecznej, który wymaga reg­u­larnych i wieloob­szarowych badań. W artykule autorka pode­j­muje próbę nakreśle­nia wybranych per­spek­tyw badaw­czych w bada­ni­ach nad zabez­piecze­niem społecznym, a także przed­stawia ogólny zarys instru­men­tar­ium badaw­czego wyko­rzysty­wanego przy real­iza­cji badań w tym obszarze.

Słowa kluc­zowe: zabez­piecze­nie społeczne, metody badaw­cze, paradyg­mat, per­spek­tywa badawcza

BIBLIOGRAFIA
Atkin­son P., Sil­ver­mann D. (1997), Kundera’s Immor­tal­ity. The Inter­view Soci­ety and the Inven­tion of the Self, „Qual­i­ta­tive Inquiry”, Vol. 3, No. 3.
Becla A., Czaja S., Zielińska A. (2012), Anal­iza kosztów-korzyści w wyce­nie środowiska nat­u­ral­nego, Difin, Warszawa.
Ciesiel­ska M., Wolanik-Bostrom K., Ohlander M. (2012), Obserwacja, w: D. Jemiel­niak, Bada­nia jakoś­ciowe, tom 2, PWN, Warszawa.
Frey J.H., Fontana A. (1991), The group inter­view in social research, „Social Sci­ence Jour­nal”, No. 28.
Garfinkel H. (2007), Stu­dia z etnometodologii, PWN, Warszawa.
Glaser B., Strauss A. (1967), The dis­cov­ery of grounded the­ory: Strate­gies for qual­i­ta­tive research, Aldine, Chicago.
Gold R.L. (1997), The ethon­graphic method in soci­ol­ogy, „Qual­i­ta­tive inquiry”, No. 3.
Guess G., Farn­ham P. (2011), Cases in Pub­lic Pol­icy, Analy­sis, George­town Uni­ver­sity Press, Wash­ing­ton D.C.
Hen­zel P., Glinka B. (2012), Teo­ria ugrun­towana, w: D. Jemiel­niak, Bada­nia jakoś­ciowe, Pode­jś­cia i teorie, tom 1, PWN, Warszawa.
Księżopol­ski M. (2016), Metody badaw­cze w naukach o poli­tyce pub­licznej, w: G. Uścińska, B. Samoraj-Charitonow, A. Kolek, Metodolo­gia badań nauk o poli­tyce pub­licznej w obszarze zabez­pieczenia społecznego, WDiNP Uni­w­er­sytet Warsza­wski, Warszawa.
Mor­gan D. (2002), Focus group as qual­i­ta­tive research, w: J. Gubrium, J. Hol­stein, (red.), Hand­book of inter­view research: Con­text and method, Sage, Thou­sand Oaks, SA.
Okoń-Horodyńska E. (2009), Pod­sta­wowe infor­ma­cje o pro­gramie i metodzie, w: A. Kowalewska, J. Głuszyński (red.), Zas­tosowanie metody Del­phi w nar­o­dowym Pro­gramie Fore­sight Pol­ska 2020. Główne wyniki, doświad­czenia i wnioski, Nar­o­dowy Pro­gram Fore­sight Pol­ska 2020, Pen­tor Research Inter­na­tional, Warszawa.
Piotrowski J. (1964), Zabez­piecze­nie społeczne, SGPiS, Warszawa.
Rus­sell R., Tay­lor B. (2009), Oper­a­tions Man­age­ment Along the Sup­ply Chain, 6th edi­tion, Courier/Kendallvile, USA.
Stasik A., Gendźwiłł A. (2012), Pro­jek­towanie badań jakoś­ciowych, w: D. Jemiel­niak, Bada­nia jakoś­ciowe, Pode­jś­cia i teorie, tom 1, PWN, Warszawa.
Sułek A. (2002), Ogród metodologii socjo­log­icznej, Scholar, Warszawa.
W 70 wskaźników dookoła zdrowia (2009), Cen­trum Sys­te­mow Infor­ma­cyjnych Ochrony Zdrowia, Warszawa.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Alek­san­dra Zubrzycka-Czarnecka (dr, Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
HUMANISTYCZNA ANALIZA POLITYKI MIESZKANIOWEJ JAKO PODEJŚCIE DO BADANIA MIESZKALNICTWA ROZWIJANE W INSTYTUCIE POLITYKI SPOŁECZNEJ UW (s. 40–45)
Przed­miotem artykułu jest dorobek naukowy badaczy mieszkalnictwa związanych z Insty­tutem Poli­tyki Społecznej UW. Autorka przyj­muje tezę, że anal­i­zowane prace można przyp­isać do spójnego pode­jś­cia badaw­czego, określanego jako human­isty­czna anal­iza poli­tyki mieszkan­iowej. Przegląd wybranych badań pozwala wyróżnić wspólne założe­nia teo­re­ty­czne oraz metodolog­iczne podzielane przez badaczy z IPS UW. Wskazuje się jed­nak także na pewne odręb­ności w ramach omaw­ianych tekstów.

Słowa kluc­zowe: human­isty­czna anal­iza poli­tyki mieszkan­iowej, Insty­tut Poli­tyki Społecznej Uni­w­er­sytetu Warszawskiego

BIBLIOGRAFIA
Andrze­jew­ski A. (1959), Poli­tyka mieszkan­iowa. Zagad­nienia eko­nom­iczne i soc­jalne, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
Andrze­jew­ski A. (1979), Społeczne aspekty poli­tyki mieszkan­iowej, w: A. Rajkiewicz (red.), Poli­tyka społeczna, PWE, Warszawa.
Andrze­jew­ski A. (1987), Poli­tyka mieszkan­iowa, PWE, Warszawa.
Andrze­jew­ski A. (1996), Od odbu­dowy kraju do lat trans­for­ma­cji, w: Życie w pasji i dzi­ała­niu, Książka z okazji osiemdziesię­ci­ole­cia prof. dra Witolda Nieci­uńskiego. Wydawnictwo Książkowe „Linia”, Warszawa.
Bakalar­czyk R. (2012), Wepch­nięci w bez­dom­ność, „Mag­a­zyn Kon­takt”, http://magazynkontakt.pl/wepchnieci-w-bezdomnosc.html [dostęp 6.01.2017].
Cesarski M. (2013), Poli­tyka mieszkan­iowa w Polsce w pra­cach naukowych 1918–2010. Doko­na­nia i wpływ pol­skiej szkoły badań, Ofi­cyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Clapham D. (2012), Social Pol­icy Approaches to Hous­ing Research, w: D.F. Clapham, W.A.V. Clark, K. Gibb (red.) (2012) The SAGE Hand­book of Hous­ing Stud­ies, SAGE Pub­li­ca­tions Ltd., Thou­sand Oaks.
Clapham D., Kemp P., Smith S. (1990), Hous­ing and Social Pol­icy. Stud­ies in social pol­icy, Macmil­lan, Lon­don.
Danecki J. (1998), Kwestie społeczne – istota, źródła, zarys diag­nozy, w: A. Rajkiewicz, J. Supińska, M. Księżopol­ski (red.), Poli­tyka społeczna. Mate­ri­ały do stu­diowa­nia, „Śląsk”, Katow­ice.
Danecki J., red. (1991), Postęp i regres społeczny. Raport z badań prowad­zonych w lat­ach 1987–1990, Ośrodek Badań Społecznych, Warszawa.
Hrynkiewicz J. (2010), Kwes­tia społeczna w pra­cach Lud­wika Krzy­wick­iego, Wydawnictwa Uni­w­er­sytetu Warsza­wskiego, Warszawa.
Hut P. (1999), Mar­gin­al­iza­cja osiedla mieszkan­iowego – przykład Meschenich-Am Koelnberg, „Poli­tyka Społeczna”, nr 7.
Hut P. (2007), Współczesna kwes­tia mieszkan­iowa w Polsce; geneza, uwarunk­owa­nia, per­spek­tywy rozwiązań, w: G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Poli­tyka społeczna. Podręcznik aka­demicki, PWN, Warszawa, s. 291–301.
Iatri­adis D.S. (2009), Crit­i­cal Social Pol­icy, w: J. Midg­ley, M. Liv­er­more (red.), The Hand­book of Social Pol­icy, Sage Pub­li­ca­tions Ltd., Lon­don.
Jew­doki­mow M., Łuka­siuk M. red. (2014), Socjolo­gia zamieszki­wa­nia, Sub Lupa, Warszawa.
Kaltenberg-Kwiatkowska E., red. (1982), Mieszkanie anal­iza socjo­log­iczna, PWE, Warszawa.
Krzeczkowski K. (1939), Kwes­tia mieszkan­iowa w mias­tach pol­s­kich, Związek Miast Pol­s­kich, Warszawa.
Krzy­wicki L. (1892), Nowy pro­jekt, „Gazeta Pol­ska”, nr 2, prze­druk w: Dzieła, t. 6, s. 11, 1962, PWN, Warszawa.
Krzy­wicki L. (1936), Przed­mowa, w: A. Zdanowski, Warunki mieszkan­iowe robot­ników w okre­sie kryzysu i bezrobo­cia, IGS, Warszawa.
Mishra R. (1977), Soci­ety and Social Pol­icy, Macmil­lan, Lon­don.
Nieci­uński W. (1991), Roz­pad i dziedz­ictwo soc­jal­izmu real­nego a trans­for­ma­cja społeczeństwa, Dział Wydawnictw Filii Uni­w­er­sytetu Warsza­wskiego w Białym­stoku, Białys­tok.
Nieci­uński W. (1998), Kwes­tia mieszkan­iowa, w: A. Rajkiewicz, J. Supińska, M. Księżopol­ski (red.), Poli­tyka społeczna. Mate­ri­ały do stu­diowa­nia, Bib­lioteka Pra­cown­ika Soc­jal­nego, Śląsk, Katow­ice.
Nieci­uński W. (2000), Pięć kanonów poli­tyki mieszkan­iowej, „Poli­tyka Społeczna”, nr 11–12.
Nieci­uński W. (2005), Czter­dzi­esta pier­wsza teza w sprawie zwrotu w poli­tyce mieszkan­iowej, „Biule­tyn Rady Społecznej”, nr 4.
Nieci­uński W. (2006), Próby doradza­nia wład­zom w sprawach poli­tyki mieszkan­iowej w okre­sie trans­for­ma­cji ustro­jowej, „Poli­tyka Społeczna”, nr 4.
Nieci­uński W., Supińska J. (2000), Kole­jny rok błęd­nej poli­tyki mieszkan­iowej, w: M. Deniszczuk, J. Hal­ber­sz­tadt, M. Puchal­ska (red.), Pol­ska przed nowymi prob­le­mami, Sto­warzysze­nie Stu­diow i Inic­jatyw Społecznych, Warszawa.
Nieci­uński W., Supińska J., Wiśnicka-Hińcza, M. (1993), Tezy do dyskusji nad społecznym pro­gramem mieszkan­iowym, Raport Biura Stu­diow i Eksper­tyz Kance­larii Sejmu nr 38, Warszawa.
Rysz-Kowalczyk B. (2007), Teo­ria kwestii i prob­lemów społecznych, w: G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Poli­tyka społeczna. Podręcznik aka­demicki, PWN, Warszawa.
Spicker P. (2012), Social Pol­icy Approaches, w: S.J. Smith (ed.), Inter­na­tional Ency­clo­pe­dia of Hous­ing and Home, tom 6, Else­vier, Ams­ter­dam, Boston, Hei­del­berg, Lon­don, New York, Oxford, Paris, San Diego, San Fran­cisco, Sin­ga­pore, Syd­ney, Tokyo.
Supińska J. (1991), Dylematy poli­tyki społecznej, IPS UW, Warszawa.
Supińska J. (1994), Uwagi o wydatkach budże­towych na poli­tykę mieszkan­iową (na pod­stawie pro­jektu budżetu na rok 1995), Kance­laria Sejmu, Biuro Stu­diow i Eksper­tyz, Warszawa.
Supińska J. (2005), Miejsce poli­tyki mieszkan­iowej w poli­tyce społecznej, w: L. Frąck­iewicz (red.), Przeszłość i przyszłość pol­skiej poli­tyki mieszkan­iowej, IPiSS, IGN, Warszawa.
Supińska J. (2013), Debaty o poli­tyce społecznej, Aspra-Jr, Warszawa.
Supińska J. (2014), Dylematy poli­tyki społecznej, Aspra-Jr, Warszawa.
Supińska J., Szew­czyk Ł. (2009), O społecznych kon­sek­wenc­jach (braku) poli­tyki mieszkan­iowej w Polsce, referat na kon­fer­encji spal­skiej.
Szarfen­berg R. (2016), Pol­ska poli­tyka mieszkan­iowa na zakrę­cie?, Wprowadze­nie do XXIV spotka­nia w ramach „Warsza­ws­kich debat o poli­tyce społecznej” orga­ni­zowanych przez Fun­dację im. F. Eberta we współpracy z Fun­dacją ICRA.
Szew­czyk Ł. (2009), Miasta i habi­tat w kryzysie, w: M. Księżopol­ski, B. Rysz-Kowalczyk, C. Żołę­dowski (red.), Poli­tyka społeczna w kryzysie, Aspra-Jr, Warszawa.
Szew­czyk Ł. (2010), Wyk­lucze­nie przestrzenne, w: R. Szarfen­berg, C. Żołę­dowski, M. Theiss (red.), Ubóstwo i wyk­lucze­nie społeczne – per­spek­tywa poz­naw­cza, Elipsa, Warszawa.
Wage­naar H. (2015), Trans­form­ing per­spec­tives: the crit­i­cal func­tions of inter­pre­tive pol­icy analy­sis, w: F. Fis­cher, D. Torg­er­son, A. Durnova, M. Orsini (eds.), Hand­book of Crit­i­cal Pol­icy Stud­ies, Edward Elgar Pub­lish­ing Lim­ited, Chel­tenham, s. 422–440.
Zrałek M. (1998), Poli­tyka mieszkan­iowa, w: A. Frączkiewicz-Wronka, M. Zrałek (red.), Poli­tyka społeczna, AE w Katow­icach, Katow­ice.
Zubrzycka-Czarnecka A. (2014), Mieszkalnictwo – klucz do spójności społecznej. Propozy­cje zmian zawarte w pro­jek­cie ustawy z 2013 roku o zmi­anie ustawy o ochronie praw loka­torów, mieszkan­iowym zaso­bie gminy i o zmi­anie Kodeksu cywilnego oraz niek­tórych innych ustaw, eksper­tyza dla EAPN, Warszawa.
Zubrzycka-Czarnecka A. (2016), Democ­racy of hous­ing pol­icy as exem­pli­fied by Poland. Polit­i­cal and lin­guis­tic analy­sis, „Hous­ing Stud­ies”, Vol. 31 (8), s. 916–934.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauka o poli­tyce społecznej, nauka o poli­tyce pub­licznej, nauki polityczne

Emilia Jaroszewska (prof., Insty­tut Poli­tyki Społecznej, Uni­w­er­sytet Warsza­wski)
DWADZIEŚCIA LAT BADAŃ NAD MIGRACJAMI Z PERSPEKTYWY POLITYKI SPOŁECZNEJ (s. 45–48)
Tekst zaw­iera anal­izę migra­cyjnych pro­jek­tów badaw­czych real­i­zowanych przez Insty­tut Poli­tyki Społecznej od połowy lat dziewięćdziesią­tych do roku 2017. W anal­izie tej uwzględ­niono typ i zakres pro­jektu, przyjętą per­spek­tywę, wybór i uję­cie tem­atu oraz zas­tosowane narzędzia badaw­cze. Celem anal­izy była próba uch­wyce­nia charak­terysty­cznych ten­dencji, co może być przy­czynkiem do określe­nia specy­fiki badań migra­cyjnych prowad­zonych z per­spek­tywy poli­tyki społecznej.

Słowa kluc­zowe: migracje, bada­nia, anal­iza, pro­jekt, poli­tyka społeczna

BIBLIOGRAFIA
Duszczyk M. (2012), Pol­ska poli­tyka imi­gra­cyjna a rynek pracy, Ofi­cyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa.
Duszczyk M. (2013), Kon­wer­gencja poli­tyki imi­gra­cyjnej na świecie na przykładzie anal­izy stosowa­nia wybranych instru­men­tów, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 21.
Duszczyk M. (2014), Migra­tion in the 21st cen­tury from the per­spec­tive of the CEE coun­tries – an oppor­tu­nity or a threat?, CEED Insti­tute, Warszawa.
Firlit-Fesnak G., Łotocki Ł., red. (2008), Czym chata bogata… Pomoc dla cud­zoziem­ców poszuku­ją­cych ochrony w Polsce w świ­etle badań społeczności i insty­tucji lokalnych, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Firlit-Fesnak G., Łotocki Ł., red. (2008), Jak poma­gać cud­zoziem­com poszuku­ją­cym w Polsce ochrony? Porad­nik dla insty­tucji pub­licznych i orga­ni­za­cji pozarzą­dowych, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Firlit-Fesnak G., Łotocki Ł., red. (2014), Imi­granci w pol­skim dyskur­sie pub­licznym, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Firlit-Fesnak G., Łotocki Ł., Zawadzki P., red. (2016), Europe­jskie poli­tyki imi­gra­cyjne. Stare dylematy, nowe wyzwa­nia, Zakład Migracji i Sto­sunkow Etnicznych Insty­tutu Poli­tyki Społecznej, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Firlit-Fesnak G., red. (2008), W poszuki­wa­niu bez­piecznej przys­tani. Cud­zoziemcy z Czeczenii w Polsce. Wyniki zog­niskowanych badań grupowych prowad­zonych wśród cud­zoziem­ców poszuku­ją­cych ochrony w Polsce w ramach pro­jektu EQUAL @lterCamp, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Godlewska J. (2005), Inte­gra­tion Pol­icy towards Immi­grants – the EU Approach, w: Con­tem­po­rary migra­tion issues: migra­tion and soci­ety. Legal frame­work of migra­tion ver­sus human rights, Pry­watna Wyższa Szkoła Busi­nessu i Admin­is­tracji, Warszawa.
Godlewska J. (2011), Poli­tyka imi­gra­cyjna Unii Europe­jskiej jako odpowiedź na wyzwa­nia dla bez­pieczeństwa wewnętrznego, Nauki Społeczne, tom 1(3).
Godlewska J., Firlit-Fesnak G., Żołę­dowski C., red. (2013), Migracje i migranci w pis­mach Lud­wika Krzy­wick­iego, Flo­ri­ana Znanieck­iego, Józefa Chałasińskiego. Wybór tek­stów, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Hut P. (2002), Warunki życia i pro­ces adap­tacji repa­tri­antów 1992–2000, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Hut P. (2008a), Migracje między­nar­o­dowe a mod­ern­iza­cja sys­temu poli­ty­cznego i społecznego, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Hut P. (2008b), „Widely open closed doors”. The repa­tri­a­tion and repa­tri­a­tion pol­icy in Poland after 1989, w: Home­com­ing. An anthro­pol­ogy of return migra­tions, NOMOS, s. 99–115.
Iglicka K. (2010), Migra­tion Research in a Migra­tions Coun­try; the Pol­ish Case, w: D. Thran­hardt, M. Bommes (eds.), National par­a­digms of migra­tion research, IMIS-Schriften 13, Uni­ver­si­tatsver­lag Osnabruck bei V&R uni­press.
Jaroszewska E. (2003), Małżeństwa polsko-niemieckie w RFN: relacje pol­s­kich part­nerów na tle obrazu innych małżeństw binacjon­al­nych, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Jaroszewska E. (2013), Migracje a zdrowie. Uwarunk­owa­nia kondy­cji zdrowot­nej migrantów oraz bari­ery w korzys­ta­niu z opieki medy­cznej, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Jaroszewska E., Danecka M. (2013), Imi­granci z Afryki w Polsce – przy­czynek do anal­izy czyn­ników bloku­ją­cych ich napływ i inte­grację, „Kul­tura i Społeczeństwo”, tom LVII, nr 3.
Łotocki Ł. (2004), Obcy w dyskur­sie. Przykłady opinii imi­grantów, „Poli­tyka Społeczna”, nr 3.
Łotocki Ł. (2009), Między swo­jskoś­cią a obcoś­cią? Imi­granci z Armenii w Polsce, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszaw.
Łotocki Ł. (2010), Wieviel Nähe, wieviel Dis­tanz? Die Inte­gra­tion von Aus­län­dern in Polen, Polen-Analysen, tom 71.
Łukaszewska-Bezulska J. (2010), Kap­i­tał społeczny i migracje – wybrane aspekty wza­jem­nych odd­zi­ały­wań, w: O. Kowal­czyk (red.), Współczesne społeczeństwa – nadzieje i zagroże­nia, Prace Naukowe UE we Wrocławiu, Wrocław.
Łukaszewska-Bezulska J. (2012), Emi­gracja jako prob­lem lokalny i glob­alny, „Poli­tyka Społeczna”, nr 2.
Łukaszewska-Bezulska J. (2014), Social cap­i­tal and migra­tions: an analy­sis of inter­ac­tions in light of par­tic­u­lar the­o­ret­i­cal con­cepts, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 27.
Rajkiewicz A. (2002), Soziale und wirtschaftliche Auswirkun­gen der Arbeitsmi­gra­tion aus die Ensender­län­des – Beispiel Polens, w: Weggenossen­schaft im Wan­del: Berufs­forschung und Beruf­sori­en­tierung; Hein­rich Nieder zum 80. Geburt­stag, Hrsg. B. Jen­schke, Berlin.
Rajkiewicz A. (2004), Zatrud­nie­nie obcokra­jow­ców w kra­jach UE. Zatrud­nie­nie obcokra­jow­ców w Niem­czech. Turcy i Polacy na niemieckim rynku pracy, w: S. Goli­nowska (red.), Popyt na pracę cud­zoziem­ców: Pol­ska i sąsiedzi, IPiSS, Warszawa.
Rajkiewicz A., red. (2000), Zewnętrzne migracje zarobkowe we współczes­nej Polsce. Wybrane zagad­nienia, WSH-E, IPiSS, Warszawa.
Samoraj-Charitonow B. (2015), Doświad­czenia w zatrud­ni­a­niu migrantek z Ukrainy do opieki – per­spek­tywa seniorów, w: P. Sobiesiak-Penszko, Niewidzialna siła robocza. Migranci w usłu­gach opiekuńczych nad osobami starszymi, ISP, Warszawa.
Samoraj-Charitonow B., red. (2012), Warunki pracy cud­zoziem­s­kich pomocy domowych w Polsce, w: W. Klaus (red.), Ziemia obiecana? Warunki pracy cud­zoziem­ców w Polsce, Warszawa.
Samoraj-Charitonow B., Uścińska G. (2015), Prawo do emery­tury osób przemieszcza­ją­cych się w Unii Europe­jskiej, w: C. Żołę­dowski, B. Rysz-Kowalczyk, M. Duszczyk (red.), Dekada członkostwa w Unii Europe­jskiej. Per­spek­tywa poli­tyki społecznej, Warszawa.
Zawadzki P. (2008), Raport cząstkowy z badań insty­tucji w gminie, w której zlokali­zowany jest ośrodek dla uchodźców w ramach pro­gramu @ltercamp, PCK, Warszawa.
Żołę­dowski C. (2007), Przy­czynek do migracji pra­cown­iczych z Pol­ski, „Poli­tyka Społeczna”, nr 5–6.
Żołę­dowski C. (2009a), Migracje zarobkowe w cza­sie kryzysu, w: M. Księżopol­ski, B. Rysz-Kowalczyk, C. Żołę­dowski (red. nauk.), Poli­tyka społeczna w kryzysie, Ofi­cyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Żołę­dowski C. (2009b), Nomady­czna wielokul­tur­owość? Migracje zarobkowe jako czyn­nik zmi­any lokalnych kap­i­tałów społeczno-kulturowych na pograniczach, w: U. Abłażewicz-Gornicka, K. Krzysztofek, R. Oryszczyszyn, A. Sad­owski (red.), Kap­i­tały społeczne i kul­tur­owe miast środ­kowoeu­rope­js­kich i wschod­nioeu­rope­js­kich pograniczy, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu w Białym­stoku, Białys­tok.
Żołę­dowski C. (2010), Stu­denci zagraniczni w Polsce. Motywy przy­jazdu, ocena pobytu, plany na przyszłość, Wydawnictwa Uni­w­er­sytetu Warsza­wskiego, Warszawa.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 5–6/2017

Direc­tions of per­spec­tives and over social pol­icy research

NOTE FROM THE EDITOR OF THIS ISSUE – Jacek Męcina
EUROPEAN PILLAR OF SOCIAL RIGHTS – Gertruda Uścińska
RESEARCH ON ACTIVE SOCIAL POLICY: BENEFIT SANCTIONS IN THE LIGHT OF INSTITUTIONAL GRAMMAR – Bar­tosz Pieliński, Ryszard Szarfen­berg
EXPLANATIONS OF LOCAL SOCIAL POLICY. APPROACHES AND RESEARCH TRADITIONS – Maria Theiss
CAPABILITY APPROACH IN SOCIAL POLICY ANALYSIS – Anna Kurowska
PUBLIC POLICY SCIENCES – AN OPPORTUNITY FOR NEW DEVELOPMENT OR DEAD END FOR RESEARCH ON SOCIAL POLICY? – Ryszard Szarfen­berg
RESEARCH ON SOCIAL ORGANIZATIONS FROM THE PERSPECTIVE OF THE INSTITUTE OF SOCIAL POLICY OF THE UNIVERSITY OF WARSAW – Ewa Leś
RESEARCH ON SOCIAL SECURITY. METHODS AND PERSPECTIVES – Beata Samoraj-Charitonow
HUMANISTIC ANALYSIS OF HOUSING POLICY AS AN APPROACH TO HOUSING RESEARCH DEVELOPED IN THE INSTITUTE OF SOCIAL POLICY (IPS) OF THE UNIVERSITY OF WARSAW – Alek­san­dra Zubrzycka-Czarnecka
TWENTY YEARS OF RESEARCH IN THE AREA OF MIGRATION FROM THE PERSPECTIVE OF SOCIAL POLICY – Emilia Jaroszewska

DIARY OF SOCIAL POLICY

Gertruda Uścińska (Pro­fes­sor, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
EUROPEAN PILLAR OF SOCIAL RIGHTS (s. 2–8)
The paper presents the pre­lim­i­nary shape of the Euro­pean Pil­lar of Social Rights, i.e. the doc­u­ment which will deter­mine the future direc­tions for employ­ment pol­icy and social pol­icy of the Euro­pean Union and its Mem­ber States, in par­tic­u­lar the sup­port for the labour mar­kets and social secu­rity sys­tems. Euro­pean Pil­lar of Social Rights eval­u­ates the future rel­e­vance of the EU social acquis com­mu­nau­taire. The doc­u­ment should build the mod­ern mech­a­nisms of mon­i­tor­ing the state of employ­ment, and social secu­rity in EU Mem­ber States, and Euro­pean pol­icy in that scope. The Pil­lar is built with 20 key prin­ci­ples divided into three cat­e­gories: 1) equal oppor­tu­ni­ties and access to the labour mar­ket, 2) fair work­ing con­di­tions, 3) social pro­tec­tion and inclusion.

Key­words: Euro­pean Pil­lar of Social Rights, Euro­pean Com­mis­sion, Euro­pean Par­lia­ment, white paper

Bar­tosz Pieliński (PhD, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
Ryszard Szarfen­berg (Pro­fes­sor, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
RESEARCH ON ACTIVE SOCIAL POLICY: BENEFITS SANCTIONS IN THE LIGHT OF INSTITUTIONAL GRAMMAR (s. 9–14)
The aim of this arti­cle is to inves­ti­gate ben­e­fit sanc­tions which are a part of the Pol­ish law on social assis­tance. In our stud­ies we analysed four ver­sions of the law – the law pro­posal from 1990, the passed law from 1990, the law from 2004 and the law from 2017. Using insti­tu­tional gram­mar cre­ated by S.E.S. Craw­ford and E. Ostrom we were able to dis­tin­guish per­ma­nent char­ac­ter­is­tics of ben­e­fit sanc­tions as well these char­ac­ter­is­tics which have been chang­ing dur­ing recent years. Over­all, ben­e­fit sanc­tions have been devel­op­ing in their char­ac­ter and scope and lim­its imposed on their usage has been relaxed since their intro­duc­tion in 1990.

Key­words: ben­e­fit sanc­tions, Poland, social assis­tance, insti­tu­tional gram­mar

Maria Theiss (PhD, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
EXPLANATIONS OF LOCAL SOCIAL POLICY. APPROACHES AND RESEARCH TRADITIONS (s. 14–20)
The arti­cle pro­vides the analy­sis of method­ol­ogy of con­tem­po­rary research on local social pol­icy in Poland. Its goal is to map the main cur­rent approaches which explain the dif­fer­en­ti­a­tion of local social pol­icy. In the arti­cle it is claimed that the major­ity of con­tem­po­rary Pol­ish analy­ses of local social pol­icy pro­pose tech­ni­cal and man­age­r­ial expla­na­tions of its diver­sity. Thus, the eco­nomic, demo­graphic, polit­i­cal and cul­tural expla­na­tions tend to be over­looked. In the arti­cle it is shown how expla­na­tions focus­ing on tech­ni­cal aspects cor­re­late with nar­row under­stand­ing of local social pol­icy and how they obscure spa­tial aspect of social inequalities.

Key­words: local social pol­icy, local pol­i­tics, decen­tral­iza­tion.

Anna Kurowska (PhD, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
CAPABILITY APPROACH IN SOCIAL POLICY ANALYSIS (s. 20–26)
The author aims at pro­vid­ing the­o­ret­i­cal and method­olog­i­cal frames for the appli­ca­tion of Capa­bil­ity Approach (CA) in social pol­icy research/analysis. She also povides a recon­cep­tu­al­iza­tion of the main­stream ana­lyt­i­cal per­spec­tive in com­par­a­tive social pol­icy in CA ((de)familialization). Fur­ther­more, she describes an exam­ple of the study in which she uses CA to sys­tem­at­i­cally com­pare Nordic and Baltic parental leave sys­tems show­ing the advan­tages of using CA in com­par­a­tive studies.

Key­words: Capa­bil­i­ties, pol­icy analy­sis, com­par­a­tive social pol­icy, parental leaves

Ryszard Szarfen­berg (Pro­fes­sor, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
PUBLIC POLICY SCIENCES – AN OPPORTUNITY FOR NEW DEVELOPMENT OR DEAD END FOR RESEARCH ON SOCIAL POLICY? (s. 27–31)
The offi­cial intro­duc­tion of a dis­ci­pline of pub­lic pol­icy sci­ences in 2011 pro­voked an inter­est­ing dis­cus­sion about the impact of this event on the sit­u­a­tion of still offi­cially unrec­og­nized social pol­icy sci­ences. The issue has two dimen­sions: more for­mal (orga­ni­za­tional and finan­cial) and sub­stan­tive. The arti­cle focuses on the sec­ond one and tries to answer ques­tion about the pos­si­ble impact of the achieve­ments of the the­ory of pub­lic pol­icy on research on social pol­icy. To do that the­ory of pub­lic pol­icy was divided on pol­icy stages con­cept and eight sci­en­tific cause-and-effect the­o­ries of pub­lic pol­icy. Addi­tion­ally, it takes into account also the dynam­ics in other areas of social sci­ences, in par­tic­u­lar con­cern­ing the devel­op­ment of behav­ioral eco­nom­ics. Two answers were pro­posed to the main ques­tion of the arti­cle. The first points to already iden­ti­fi­able pos­i­tive impact of the­o­ries of pub­lic pol­icy on research on social pol­icy in Poland. The sec­ond takes into account the the­sis about the cri­sis of the stan­dard social sci­ences model and warns of the dead end where west­ern approach to pub­lic pol­icy may stuck.

Key­words: Pub­lic pol­icy sci­ences, the­ory of the pub­lic pol­icy, pub­lic pol­icy, social policy

Ewa Leś (Pro­fes­sor, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
RESEARCH ON SOCIAL ORGANIZATIONS FROM THE PERSPECTIVE OF THE INSTITUTE OF SOCIAL POLICY OF THE UNIVERSITY OF WARSAW (s. 31–35)
This arti­cle presents the body of research work con­ducted by the Insti­tute of Social Pol­icy of the Uni­ver­sity of War­saw on social orga­ni­za­tions and their chang­ing role in the imple­men­ta­tion of social poli­cies in Poland. The text high­lights the poten­tial of Pol­ish social orga­ni­za­tions and presents a pre­lim­i­nary analy­sis of the actual imple­men­ta­tion of the con­sti­tu­tional pro­vi­sions on the model of a social mar­ket econ­omy and the prin­ci­ple of sub­sidiar­ity in soci­ety and pol­i­tics. The arti­cle also presents the con­clu­sions of IPS’ research, which show the achieve­ments of social orga­ni­za­tions in pro­vid­ing social ser­vices. The arti­cle points to the need for pub­lic admin­is­tra­tion to be more open to con­tract­ing for social ser­vices under long-term contracts.

Key­words: sub­sidiar­ity, pub­lic ser­vices, long-term con­tracts

Beata Samoraj-Charitonow (PhD, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
RESEARCH ON SOCIAL SECURITY METHODS AND PERSPECTIVES (s. 35–40)
Social secu­rity is one of the most impor­tant field of social pol­icy that requires reg­u­lar and multi-level research. In this arti­cle, the author attempts to out­line selected research per­spec­tives in social secu­rity research, and gives an overview of the research instru­ment used in research in this area.

Key­words: Social secu­rity, research meth­ods, par­a­digm, research per­spec­tive

Alek­san­dra Zubrzycka-Czarnecka (PhD, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
HUMAN­IS­TiC ANALYSIS OF HOUSING POLICY AS AN APPROACH TO HOUSING RESEARCH DEVELOPED IN THE INSTITUTE OF SOCIAL POLICY (IPS) OF THE UNIVERSITY OF WARSAW (s. 40–45)
The sub­ject of the present arti­cle is the sci­en­tific out­put of the researchers linked to the Insti­tute of Social Pol­icy (IPS) of the War­saw Uni­ver­sity involved in stud­ies on hous­ing pol­icy. The author puts the the­sis that ana­lyzed works form a con­sis­tent approach which can be described as human­is­tic analy­sis of hous­ing pol­icy. The study shows the­o­ret­i­cal and method­olog­i­cal assump­tions shared by the schol­ars asso­ci­ated to IPS. The author indi­cates, how­ever, also some vari­a­tions among the stud­ied texts.

Key­words: Human­is­tic analy­sis of hous­ing pol­icy, The Insti­tute of Social Pol­icy (IPS) of the Uni­ver­sity of Warsaw

Emilia Jaroszewska (Pro­fes­sor, War­saw Uni­ver­sity, Insti­tute of Social Pol­icy)
TWENTY YEARS OF RESEARCH IN THE AREA OF MIGRATION FROM THE PERSPECTIVE OF SOCIAL POLICY (s. 45–48)
This paper is an analy­sis of research projects in the field of migra­tion, car­ried out at the Insti­tute of Social Pol­icy between the mid-1990s and 2017. The analy­sis cov­ers project type and scope, research per­spec­tive, selec­tion and approach to the topic, and applied research tools. Our goal was to cap­ture dis­tinc­tive trends in the research work at the Insti­tute, which may con­tribute to defin­ing specifics of migra­tion research from the per­spec­tive of social policy.

Key­words: migra­tion, research, analy­sis, project, social policy

Prze­jdź do Spisu Treści

« powrót