Nr 7 (508) 2016

Spis treści 7/2016

 

 Table of Contents

Pobierz numer pobierz plik w pdf

STARZENIE SIĘ POPULACJI. WYNIKI BADANIA „SHARE: 50+ W EUROPIE”

OD REDAKTORÓW TEMATYCZNYCH NUMERU — Michał Myck, Agnieszka Chłoń-Domińczak
AKTYWNOŚĆ NA RYNKU PRACY – REGULACJE EMERYTALNE,  ZACHĘTY DO PRACY, JAKOŚĆ ZATRUDNIENIA – Leszek Morawski
DOCHODY I UBÓSTWO OSÓB 50+ W WYBRANYCH PUBLIKACJACH NA PODSTAWIE DANYCH SHARE – Michał Kun­dera
ZDROWIE I FUNKCJONOWANIE FIZYCZNE W POPULACJI 50+ W EUROPIE W ANALIZACH OPARTYCH NA DANYCH Z BADANIA  SHARE – Roman Topór-Mądry, Katarzyna Nocoń
ZDROWIE A KORZYSTANIE Z RÓŻNYCH RODZAJÓW ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH. KOSZT I DOSTĘP DO USŁUG OCHRONY ZDROWIA – Anna Ruzik-Sierdzińska
ZRÓŻNICOWANIE UMIEJĘTNOŚCI POZNAWCZYCH OSÓB STARSZYCH I JEGO SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UWARUNKOWANIA – Marta Pal­czyńska, Maja Rynko
OSOBY W WIEKU 50 LAT I WIĘCEJ JAKO DAWCY I ODBIORCY WSPARCIA – Anita Abramowska-Kmon, Mał­gorzata Kalbarczyk-Stęclik
AKTYWNOŚĆ POZA RYNKIEM PRACY: SPOŁECZNE ZAANGAŻOWANIE, KAPITAŁ SPOŁECZNY  I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE – Dorota Holzer-Żelażewska, Anna Mal­iszewska
STARZENIE SIĘ A SATYSFAKCJA Z ŻYCIA – CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA DOBROSTAN OSÓB STARSZYCH – Dominika Duda, Monika Oczkowska

OGŁOSZENIE – KONKURS NA NAJLEPSZE PRACE MAGISTERSKIE I DOKTORSKIE W DZIEDZINIE PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

OD REDAKTORÓW TEMATYCZNYCH NUMERU — Michał Myck, Agnieszka Chłoń-Domińczak (s. 1–2)

Leszek Morawski (prof., Insty­tut Nauk Eko­nom­icznych PAN; Akademia Finan­sów i Biz­nesu Vis­tual)
AKTYWNOŚĆ NA RYNKU PRACY – REGULACJE EMERYTALNE,  ZACHĘTY DO PRACY, JAKOŚĆ ZATRUDNIENIA (s. 3–6)
Nad­chodzące zmi­any demograficzne oraz przewidy­wane niskie stopy zastąpi­enia przy prze­chodze­niu na emery­turę staw­iają przed poli­tyką społeczną szczególne wyzwanie, jakim jest zwięk­sze­nie akty­wności zawodowej osób starszych Prob­lem starzenia się lud­ności został dostrzeżony przez ekon­o­mistów już w lat­ach 50. i wciąż jest żywo dysku­towany. Celem artykułu jest przegląd wybranych wyników uzyskanych przy wyko­rzys­ta­niu danych z bada­nia SHARE, które warto uwzględ­nić w dyskusji o wspiera­niu akty­wności zawodowej osób starszych. Zdaniem autora kwes­tia ta, mimo swo­jej olbrzymiej wagi, wciąż nie cieszy się należy­tym zain­tere­sowaniem w deba­cie pub­licznej, co może skutkować w nieodległej przyszłości koniecznoś­cią zwięk­szenia opo­datkowa­nia pracy i spowol­nie­niem roz­woju gospodarczego.

Słowa kluc­zowe: rynek pracy, reg­u­lacje emery­talne, zatrud­nie­nie, bada­nia SHARE

BIBLIOGRAFIA
Adam S., Bon­sang E., Ger­main S., Perel­man S. (2007), Retire­ment and cog­ni­tive reserve: A sto­chas­tic fron­tier approach applied to sur­vey data, „CREPP Work­ing Paper”, No. 4, s. 1–24.
Angelini V., Bru­giavini A., Weber G. (2009), Age­ing and unused capac­ity in Europe: Is there an early retire­ment trap?, „Eco­nomic Pol­icy”, Vol. 24, no 7, s. 463–508.
Auer­bach A., Kot­likoff L.J., (1987), Dynamic Fis­cal Pol­icy, Cam­bridge Uni­ver­sity Press.
Aven­dano M., Mack­en­bach J. (2011), Life-course health and labour mar­ket exit in thir­teen euro­pean coun­tries: results from Share­Life, w: A. Börsch-Supan, M. Brandt, K. Hank, M. Schroder, The Indi­vid­ual and the Wel­fare State: Life His­to­ries in Europe, Springer Berlin Hei­del­berg.
Bank Świa­towy, http://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.LE00.IN?page=6 [dostęp 16.12.2015].
Bolin K., Lind­gren B., Lund­borg P. (2008), Your next of kin or your own career? Car­ing and work­ing among the 50+ of Europe, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 27, s. 718–38.
Bon­sang E., Adam S., Perel­man S. (2012), Does Retire­ment Affect Cog­ni­tive Func­tion­ing, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 31, No. 3, s. 490–501.
Bon­sang E., van Soest A. (2012), Sat­is­fac­tion with Job and Income Among Older Indi­vid­u­als Across Euro­pean Coun­tries, „Social Indi­ca­tors Research”, Vol. 105, s. 227–254.
Börsch-Supan A., Bru­giavini A., Croda E. (2009), The role of insti­tu­tions and health in Euro­pean pat­terns of work and retire­ment, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 19, No. 4, s. 341–358.
Börsch-Supan A., Lud­wig A. (2013), Mod­el­ing the effects of struc­tural reforms and reform back­lashes: the cases of pen­sion and labor mar­ket reforms, „Eco­nomic Mod­el­ling”, Vol. 35 ©, s. 999‑1007.
Börsch-Supan A., Schuth M. (2014), Early Retire­ment, Men­tal Health and Social Net­works, w: D.A. Wise (red.), Dis­cov­er­ies in the Eco­nom­ics of Aging, NBER Book Series — The Eco­nom­ics of Aging, Uni­ver­sity of Chicago Press, s. 225–250.
Brandt M., Karsten H. (2014), Scars that will not Dis­ap­pear: Long-term Asso­ci­a­tions between Early and Later life Unem­ploy­ment under Dif­fer­ent Wel­fare Regime, „Jour­nal of Social Pol­icy”, Vol. 43, No. 4, s. 727–743.
Bru­giavini A., Padula M., Pasini G., Per­ac­chi F. (2010), Labour Mobil­ity and Retire­ment, MEA Dis­cus­sion Paper Series, no 10220, Munich Cen­ter for the Eco­nom­ics of Aging (MEA) at the Max Planck Insti­tute for Social Law and Social Pol­icy.
Bru­giavini A., Pasini G., Per­ac­chi F. (2008), Exit from the labour force, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jurges, A. Kapteyn, J. Mack­en­bach, J. Siegreist, G. Weber, First results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe (2004–2007). Start­ing the lon­gi­tu­di­nal dimen­sion, Mannheim Research Insti­tute for the Eco­nomic of Aging, s. 206–214.
Cre­spo L., Mira P. (2014), Care­giv­ing to elderly par­ents and employ­ment sta­tus of euro­pean mature women, „The Review of Eco­nom­ics and Sta­tis­tics”, Vol. 96, no 4, s. 693–709.
Dal Bianco C., Tre­visian E., Weber G. (2014), „I want to break free’’. The role of work­ing con­di­tions on retire­ment expec­ta­tions and deci­sions, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing”, Vol. 12, No. 1, s. 17–28.
GUS, http://stat.gov.pl/en/topics/population/life-expectancy/life-expectancy-in-poland,1,1.html# [dostęp 28.04.2016].
Kalwij A., Ver­meulen F. (2008), Health and labour force par­tic­i­pa­tion of the elderly in Europe: what do objec­tive health mea­sures add to the analy­sis?, „Health Eco­nom­ics”, Vol. 17, no 5, s. 619–638.
Komp K., Van Tilburg T., Van Groe­nou M.B., (2010), Paid work between age 60 and 70 years in Europe: a mat­ter of socio-economic sta­tus?, „Inter­na­tional Jour­nal of Aging and Later Life”, Vol. 5, no 1, s. 45–75.
Litwin H., Achdut L., Yous­sim I. (2009), Who sup­ports delayed retire­ment? A study of older work­ers in Israel, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 19, No. 3, s. 245–257.
Modigliani F., Ando A.K., (1957), Tests of the life cycle hypoth­e­sis of sav­ings: com­ments and sug­ges­tions, “Oxford Bul­letin of Eco­nom­ics and Sta­tis­tics”, Vol. 19 (2), p. 99–124.
Robroek S., Schur­ing M., Croezen S., Stat­tin M., Bur­dorf A. (2013), Poor health, unhealthy behav­iors, and unfa­vor­able work char­ac­ter­is­tics influ­ence path­ways of exit from paid employ­ment among older work­ers in Europe: a four year follow-up study, „Scan­di­na­vian Jour­nal of Work, Envi­ron­ment & Health”, Vol. 39, No. 2, s. 125–133.
Schnalzen­berger M., Schneeweis N., Winter-Ebmer R., Zweimüller M. (2014), Job qual­ity and employ­ment of older peo­ple in Europe, „Labour”, Vol. 28, No. 2, s. 141–162.
Siegrist J., Wahren­dorf M., von dem Kne­se­beck O., Jürges H., Börsch-Supan A. (2006), Qual­ity of work, well-being, and intended early retire­ment of older employ­ees – base­line results from the SHARE Study, „Euro­pean Jour­nal of Pub­lic Health”, Vol. 17, No. 1, s. 62–68.
Van den Berg T., Schur­ing M., Aven­dano M., Mack­en­bach J., Bur­dorf A. (2010), The impact of ill health on exit from paid employ­ment in Europe among older work­ers, „Occu­pa­tional and Envi­ron­men­tal Med­i­cine”, Vol. 67, No. 2, s. 845–852.
Wahren­dorf M., Siegrist J. (2011), Work­ing con­di­tions in mid-life and par­ticip­i­a­ton in vol­un­tary work after labour mar­ket exit, w: A. Börsch-Supan, M. Brandt, K. Hank, M. Schroder, The Indi­vid­ual and the Wel­fare State: Life His­to­ries in Europe, Springer Berlin Heidelberg.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Michał Kun­dera (mgr, Cen­trum Analiz Eko­nom­icznych — CenEA)
DOCHODY I UBÓSTWO OSÓB 50+ W WYBRANYCH PUBLIKACJACH NA PDOSTAWIE DANYCH SHARE (s. 7–11)
Artykuł stanowi przegląd pub­likacji naukowych, w których dane z bada­nia SHARE posłużyły do analiz dochodów i ubóstwa respon­den­tów. Naukowcy wyko­rzys­tu­jący SHARE w bada­ni­ach sytu­acji eko­nom­icznej pop­u­lacji 50+ dostar­czają wniosków o tym, jak wraz ze zdarzeni­ami, jak np. prze­jś­cie na emery­turę, bezrobo­cie, pogorsze­nie stanu zdrowia, śmierć współ­małżonka lub wyprowadzka dzieci, zmienia się dobrobyt respon­den­tów. Cytowani autorzy określają cechy demograficzne respon­den­tów dotknię­tych ubóst­wem i czyn­niki reduku­jące ryzyko ubóstwa. Zbier­ane w SHARE infor­ma­cje o dochodach, wartości majątku, wydatkach na żywność oraz możli­wość odniesienia ich do stanu zdrowia respon­den­tów, his­torii życia, warunków doras­ta­nia, akty­wności na rynku pracy, zmi­en­nych demograficznych czynią z SHARE zbiór danych o sze­ro­kich zas­tosowa­ni­ach w zakre­sie analiz dochodów i ubóstwa osób pop­u­lacji 50+.

Słowa kluc­zowe: dochody, ubóstwo, osoby 50+, badanie SHARE

BIBLIOGRAFIA
Adena M., Myck M. (2013), Poverty and tran­si­tions in key areas of qual­ity of life, w: A. Börsch-Supan, M. Brandt, H. Litwin, G. Weber (eds.), Active age­ing and sol­i­dar­ity between gen­er­a­tions in Europe, De Gruyter, Berlin, s. 55–73.
Adena M., Myck M., Oczkowska M. (2015), Mate­r­ial depri­va­tion items in SHARE Wave 5 data: a con­tri­bu­tion to a bet­ter under­stand­ing of dif­fer­ences in mate­r­ial con­di­tions in later life, w: A. Börsch-Supan, T. Kneip, Litwin H., Myck. M., Weber G. (eds.), Age­ing in Europe – sup­port­ing poli­cies for an inclu­sive soci­ety, De Gruyter, Berlin, s. 25–37.
Attana­sio O., Bru­giavini A., Tre­visan E., Weber G. (2014), The con­se­quences of finan­cial hard­ship (and reces­sions) on income and wel­fare, w: A. Bru­giavini, G. Weber (eds.), Longer-term con­se­quences of the great reces­sion on the lives of Euro­peans, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford, s. 38–113.
Bertoni M., Cavapozzi D., Celi­doni A., Tre­visan E. (2015), Devel­op­ment and val­i­da­tion of a mate­r­ial depri­va­tion index, w: A. Börsch-Supan, T. Kneip, Litwin H., Myck. M., Weber G. (eds.), Age­ing in Europe – sup­port­ing poli­cies for an inclu­sive soci­ety, De Gruyter, Berlin, s. 25–37.
Bíró A. (2013), Adverse effects of wid­ow­hood in Europe, „Advances in Life Course Research”, Vol. 18(1), s. 68–82.
Błę­dowski P. (2012), Sytu­acja mate­ri­alna osób starszych, w: M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błę­dowski (red.), Aspekty medy­czne, psy­cho­log­iczne, socjo­log­iczne, i eko­nom­iczne starzenia się ludzi w Polsce, Tre­me­dia Wydawnictwa Medy­czne, Poz­nań, s. 393–406.
Bover O., Bru­giavini A., Weber G. (2014), Anatomy of finan­cial hard­ship, w: A. Bru­giavini, G. Weber (eds.), Longer-term con­se­quences of the great reces­sion on the lives of Euro­peans, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford, s. 4–37.
Bru­giavini A., Pasini G., Tre­visan E., Weber G. (2013), Eco­nomic down­turns at the begin­ning and at the end of work­ing life, w: A. Börsch-Supan, M. Brandt, H. Litwin, G. Weber (eds.), Active age­ing and sol­i­dar­ity between gen­er­a­tions in Europe, De Gruyter, Berlin, s. 111–122.
Buch­holtz S., Bukowski M. (2013), Ubóstwo i nierówności, w: M. Bukowski, I. Magda (red.), Zatrud­nie­nie w Polsce 2011. Ubóstwo a praca, IBS, Warszawa, s. 11–59.
Cavapozzi D., Paccagnella O., Weber G. (2008), Income and income changes, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, A. Kapteyn, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, Age­ing and Retire­ment in Europe (2004–2007) – Start­ing the Lon­gi­tu­di­nal Dimen­sion, MEA, Mannheim, s. 270–275.
Chris­telis D., Jap­pelli T., Paccagnella O., Weber, G. (2009), Income, wealth and finan­cial fragility in Europe, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 19, No. 4, s. 359–376.
Fon­seca R., Kapteyn A., Lee J., Zamarro G., Feeney K. (2013), Finan­cial and sub­jec­tive well-being of older Euro­peans, w: A. Börsch-Supan, M. Brandt, H. Litwin, G. Weber (eds.), Active age­ing and sol­i­dar­ity between gen­er­a­tions in Europe, De Gruyter, Berlin, s. 137–146.
Geor­giadis T., Lyber­aki A., Tin­ios. P. (2011), Explain­ing per­sis­tent poverty in SHARE: Does the past play a role?, w: A. Börsch-Supan, M. Brandt, K. Hank, M. Schröder (eds.), The Indi­vid­ual and the Wel­fare State. Life His­to­ries in Europe, Springer, Hei­del­berg, s. 19–43.
Gorlé S., Van den Bosch K. (2008), Inequal­ity, life-course tran­si­tions and income posi­tions, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, A. Kapteyn, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, Age­ing and Retire­ment in Europe (2004–2007) – Start­ing the Lon­gi­tu­di­nal Dimen­sion, MEA, Mannheim, s. 295–303.
Kali­nowski S. (2014), Ubóstwo emery­tów w Polsce, „Ekono­mia XXI Wieku”, nr 1(1), s. 29–41.
Litwin H., Sapir E. (2009), Per­ceived income ade­quacy among older adults in 12 coun­tries: Find­ings from the Sur­vey of Health, Age­ing, and retire­ment in Europe, „The Geron­tol­o­gist”, Vol. 49, No. 3, s. 397–406.
Lyber­aki A., Tin­ios P. (2005), Poverty and social exclu­sion: A new approach to an old issue, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, A. Kapteyn, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, Age­ing and Retire­ment in Europe – First Results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, MEA, Mannheim, s. 302–309.
Lyber­aki A., Tin­ios P. (2008), Poverty and per­sis­tent poverty: Adding dynam­ics to famil­iar find­ings, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, A. Kapteyn, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, Age­ing and Retire­ment in Europe (2004–2007) – Start­ing the Lon­gi­tu­di­nal Dimen­sion, MEA, Mannheim, s. 276–282.
Mei­jer E., Zamarro G., Fer­nan­des M. (2008), Income and replace­ment rates, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, A. Kapteyn, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, Age­ing and Retire­ment in Europe (2004–2007) – Start­ing the Lon­gi­tu­di­nal Dimen­sion, MEA, Mannheim, s. 56–63.
Myck M., Najsz­tub M., Oczkowska M. (2014), Dynamika rynku pracy i zmian w sytu­acji mate­ri­al­nej osób w wieku 50+, w: Portret gen­er­acji 50+ w Polsce i w Europie. Wyniki bada­nia zdrowia, starzenia się i prze­chodzenia na emery­turę w Europie (SHARE), IBE, Warszawa, s. 19–29.
Myck M., Najsz­tub M., Oczkowska M. (2015), Mea­sur­ing social depri­va­tion and social exclu­sion, w: A. Börsch-Supan, T. Kneip, Litwin H., Myck. M., Weber G. (eds.), Age­ing in Europe – sup­port­ing poli­cies for an inclu­sive soci­ety, De Gruyter, Berlin, s. 67–78.
Panek T. (2011), Ubóstwo, wyk­lucze­nie społeczne i nierówności. Teo­ria i prak­tyka pomi­aru, Ofi­cyna Wydawnicza SGH, Warszawa, s. 12, 19.
Stiglitz J.E., Sen A., Fitoussi J. (2008), Report by the Com­mi­sion on the Mea­sur­ment of Eco­nomic Per­for­mance and Social Progress, http://www.insee.fr/fr/publications-et-services/dossiers_web/stiglitz/doc-commission/RAPPORT_anglais.pdf [dostęp 11.02.2016].
Van Praag B., Goed­hart T., Kapteyn A. (1980), The Poverty Line: A pilot sur­vey in Europe, „The Review of Eco­nom­ics and Sta­tis­tics”, Vol. 62, No. 3, s. 461–465.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Roman Topór-Mądry (dr, Col­legium Medicum, Uni­w­er­sytet Jagiel­loński; Uni­w­er­sytet Medy­czny we Wrocławiu)
Katarzyna Nocoń (Fun­dacja Innowa­cyjności i Roz­woju im. Kaz­imierza Wielkiego)
ZDROWIE I FUNKCJONOWANIE FIZYCZNE W POPULACJI 50+ W ANALIZACH OPARTYCH NA DANYCH SHARE (s. 12–21)
Celem artykułu jest przegląd pub­likacji wyko­rzys­tu­ją­cych narzędzia oraz bazy danych zebrane w ramach pro­jektu SHARE doty­czą­cych prob­lemów zdrowia i funkcjonowa­nia fizy­cznego, zdrowia psy­chicznego, czyn­ników ryzyka, starzenia się pop­u­lacji i kon­sek­wencji zdrowot­nych. Dane z bada­nia SHARE wyko­rzys­tano do licznych analiz doty­czą­cych zdrowia, w szczegól­ności do oceny stanu zdrowia oraz rozpowszech­nienia stanów chorobowych, oceny funkcjonowa­nia fizy­cznego i czyn­ników ryzyka. Wiele badań na pod­stawie danych SHARE służy do oceny zas­tosowanych skal badaw­czych w odniesie­niu do porów­nań między­nar­o­dowych oraz pomiędzy pod­gru­pami badanych pop­u­lacji w wieku 50+.

Słowa kluc­zowe: czyn­niki zdrowotne, zdrowie pop­u­lacji, badanie SHARE

BIBLIOGRAFIA
Aich­berger M.C., Schouler-Ocak M., Mundt A., Busch M.A., Nick­els E., Heimann H.M., Ströhle A., Reis­chies F.M., Heinz A., Rapp M.A. (2010), Depres­sion in middle-aged and older first gen­er­a­tion migrants in Europe: Results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe (SHARE), „Euro­pean Psy­chi­a­try”, Vol. 25, s. 468–475.
Alavinia S.M., Bur­dorf A. (2008),Unemployment and retire­ment and ill-health:
A cross-sectional analy­sis across Euro­pean coun­tries, „Inter­na­tional Archives of Occup­pa­tional and Envi­ron­men­tal Health”, Vol. 82, s. 39–45.
Andreyeva T., Michaud PC., van Soest A. (2007), Obe­sity and health in Euro­peans aged 50 years and older, „Pub­lic Health”, Vol. 7, s. 497–509.
Angelini V., Cavapozzi D., Corazz­ini L., Pacagnella O. (2012), Age, health and life sat­is­fac­tion among older Euro­peans, “Social Indi­ca­tors Research”, Vol. 2, s. 293–308.
Arm­strong T. (2007), Pre­ven­tion of Chronic Dis­eases, „WHO Global Strat­egy on Diet Phys­i­cal Activ­ity and Health. Dia­betes Sum­mit”, WHO.
Bar­nay T., Debrand T. (2006), Effects of health on the labour force par­tic­i­pa­tion of older per­sons in Europe, „Issues in Health Eco­nom­ics”, Vol. 109, s. 1–6.
Brown N., Melville M., Gray D., Young T., Munro J., Skene S., Hamp­ton J. (1999), Qual­ity of life four years after acute myocar­dial infarc­tion: short form 36 scores com­pared with a nor­mal pop­u­la­tion, „Heart”, Vol. 4, s. 352–358.
Buber I., Engel­hardt H. (2011), The asso­ci­a­tion between age and depres­sive symp­toms among older men and women in Europe. Find­ings from SHARE, „Com­par­a­tive Pop­u­la­tion Stud­ies”, Vol. 1, s. 103–125.
Castro-Costa., E, Dewey M., Stew­art R., Baner­jee S., Hup­pert F., Mendonca-Lima C., Bula C., Reis­ches F., Wan­cata J., Ritchie K., Tso­laki M., Mateos R., Prince M. (2007), Preva­lence of depres­sive symp­toms and syn­dromes in later life in ten Euro­pean coun­tries – the SHARE study, „The British Jour­nal of Psy­chi­a­try”, Vol. 191, s. 393–401.
Crim­mins E.M., Kim J.K., Solé-Auró A. (2010), Gen­der dif­fer­ences in health: Results from SHARE, ELSA and HRS, „Euro­pean Jour­nal of Pub­lic Health”, Vol. 1, s. 81–91.
CSDH (2008), Clos­ing the gap in a gen­er­a­tion: health equity through action on the social deter­mi­nants of health. Final Report of the Com­mis­sion on Social Deter­mi­nants of Health, WHO.
Espelt, A., Bor­rell C., Rodriguez-Sanz M., Muntaner C., Pasarín M.I., Benach J., Schaap M., Kunst A.E., Navarro V. (2008), Inequal­i­ties in health by social class dimen­sions in Euro­pean coun­tries of dif­fer­ent polit­i­cal tra­di­tions, „Inter­na­tional Jour­nal of Epi­demi­ol­ogy”, Vol. 37(5).
Gal­lagher D., Sawa G.M, Kenny R., Lawlor B.A. (2013), What pre­dicts per­sis­tent depres­sion in older adults across Europe? Util­ity of clin­i­cal and neu­ropsy­cho­log­i­cal pre­dic­tors from the SHARE study, „Jour­nal of Affec­tive Dis­or­ders”, Vol. 147, s. 192–197.
Global Health Risks (2009), WHO.
Gray A.M. (1982), Inequal­i­ties in health. The Black Report: a sum­mary and com­ment, 1 „Inter­na­tional Jour­nal of Health Ser­vices”, 2(3), s. 349–380.
Jag­ger C., Gillies C., Cam­bois E., Van Oyen H., Nus­selder W., Robine J.M. and the EHLEIS Team (2010), The Global Activ­ity Lim­i­ta­tion Index mea­sured func­tion and dis­abil­ity sim­i­larly across Euro­pean coun­tries, „Jour­nal of Clin­i­cal Epi­demi­ol­ogy”, Vol. 8, s. 892–899.
Jenk­in­son C., Stewart-Brown S., Petersen S., Paice C. (1999), Assess­ment of the SF-36 ver­sion 2 in the United King­dom, „Jour­nal of Epi­demi­ol­ogy & Com­mu­nity Health”, Vol. 53, s. 45–50.
Jürges H. (2008), Health inequal­i­ties by edu­ca­tion, income and wealth:
A com­par­i­son of 11 Euro­pean coun­tries and the US, „Applied Eco­nom­ics Let­ters”, Vol. 17, s. 87–91.
Jürges H. (2009), Healthy minds in healthy bod­ies: An inter­na­tional com­par­i­son of education-related inequal­ity in phys­i­cal health among older adults, „Scot­tish Jour­nal of Polit­i­cal Econ­omy”, Vol. 3, s. 296–320.
Ladin K. (2008), Risk of late-life depres­sion across 10 Euro­pean Union coun­tries – Decon­struct­ing the edu­ca­tion effect, „Jour­nal Of Aging And Health”, Vol. 6, s. 653–670.
Lás­zló K.D, Pikhart H., Kopp M.S, Bobak M., Pajak A., Malyutina S., Salavecz G., Mar­mot M. (2010), Does socio-economic sta­tus pre­dict grip strength in older Euro­peans? Results from the SHARE study in non-institutionalised men and women aged 50+, „Social Sci­ence and Med­i­cine”, Vol. 6, s. 867–874.
Lima M.G., Bar­ros M.B., César C.L., Gold­baum M., Caran­d­ina L., Ciconelli R.M. (2009), Impact of chronic dis­ease on qual­ity of life among the elderly in the state of São Paulo, Brazil: a population-based study”, „Revista Panamer­i­cana de Salud Pública”, Vol. 4, s. 314–321.
Linar­dakis M., Smpokos E., Papadaki A., Komni­nos I.D., Tzanakis N., Phi­lalithis A. (2013), Preva­lence of mul­ti­ple behav­ioral risk fac­tors for chronic dis­eases in adults aged 50+, from eleven Euro­pean coun­tries – the SHARE study (2004), „Pre­ven­tive Med­i­cine”, Vol. 3, s. 168–172.
Lopez R.S., Pilar M., Car­me­nate M., Aven­dano M. (2014), Func­tional decline over 2 years in older Span­ish adults: evi­dence from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, „Geri­atrics & Geron­tol­ogy inter­na­tional”, Vol. 2.
Maki N.E., Mar­tikainen P.T., Eikemo T., Men­vielle G., Lund­berg O., Oster­gren O., Mack­en­bach J.P. 92014), The poten­tial for reduc­ing dif­fer­ences in life expectancy between edu­ca­tional groups in five Euro­pean coun­tries: the effects of obe­sity, phys­i­cal inac­tiv­ity and smok­ing, „Jour­nal Of Epi­demi­ol­ogy And Com­mu­nity Health”, Vol. 68, s. 635–640.
Mar­mot M. (2005), Social deter­mi­nants of health inequal­i­ties, „Lancet”, Vol. 365, s. 1099–1104.
Missinne S., Van­de­viver C., Van de Velde., Bracke P. (2014), Mea­sure­ment equiv­a­lence of the CES-D 8 depression-scale among the age­ing pop­u­la­tion in eleven Euro­pean coun­tries, „Social Sci­ence Research”, Vol. 46, s. 38–47.
Myck M. (2010), Phys­i­cal activ­ity pat­terns of Euro­pean 50+ pop­u­la­tion, „Advances in Reha­bil­i­ta­tion Jour­nal”, Vol. 3, s. 6–13.
Nugent R. (2008), Chronic Dis­eases: a grow­ing prob­lem, „Dia­betes Voice”, Vol. 53.
Pikhart H., Bobak M., Pajak A., Malyutina S., Kubi­nova R., Topor-Madry R., Sebakova H., Nikitin Y., Mar­mot M. (2004), Psy­choso­cial fac­tors at work and depres­sion in three coun­tries of Cen­tral and East­ern Europe, „Social Sci­ence & Med­i­cine”, Vol. 58(8), s. 1475–1482.
Rap­pa­port S.M., Smith M.T. (2010), Envi­ron­ment and Dis­ease Risks, „Sci­ence”, Vol. 330, s. 460–461.
Riumallo-Herl C., Basu S., Stuck­ler D., Courtin E., Aven­dano M. (2014),Job loss, wealth and depres­sion dur­ing the Great Reces­sion in the USA and Europe, “Inter­na­tional Jour­nal of Epi­demi­ol­ogy”, Vol. 5, s. 1508–1517.
Schaan B. (2013), Wid­ow­hood and depres­sion among older euro­peans – the role of gen­der, care­giv­ing, mar­i­tal qual­ity, and regional con­text, „The Jour­nals of Geron­tol­ogy Series B: Psy­cho­log­i­cal Sci­ences and Social Sci­ences”, Vol. 68, s. 431–442.
Sei­del D., Brayne C., Jag­ger C. (2011), Lim­i­ta­tions in phys­i­cal func­tion­ing among older peo­ple as a pre­dic­tor of sub­se­quent dis­abil­ity in instru­men­tal activ­i­ties of daily liv­ing, „Age and Age­ing”, Vol. 4, s. 463–469.
Sir­ven N., Debrand T. (2008), Social par­tic­i­pa­tion and healthy age­ing: an inter­na­tional com­par­i­son using SHARE data, „Social Sci­ence and Med­i­cine”, Vol. 67, s. 2017–2026.
Thom­masen H.V., Zhang W. (2006), Impact of chronic dis­ease on qual­ity of life in the Bella Coola Val­ley, „Rural and Remote Health”, Vol. 6, s. 2006: 528.
Van Groezen B., Pasini G., Jadoe­nan­dans­ing R. (2011), Social cap­i­tal and health across Euro­pean coun­tries, „Applied Eco­nom­ics Let­tera”, Vol. 12, s. 1167–1170.
Wilkin­son R., Mar­mot M. (2003), Social deter­mi­nants of health. The solid facts, WHO.
WHO (2005), Pre­vent­ing Chronic Dis­eases — a Vital Invest­ment, Geneva.
WHO (2015), Health For All Data­base, http://data.euro.who.int/hfadb/ [dostęp 30.05.2016].
Woj­ty­niak B., Goryński P. (2008), Sytu­acja zdrowotna lud­ności Pol­ski, „Reuma­tolo­gia”, nr 45, s. 5–17.
Zatoński W. (2008), Clos­ing the health gap in Euro­pean Union. Can­cer Epi­demi­ol­ogy and Pre­ven­tion Divi­sion, Final Imple­men­ta­tion Report, file:///C:/Users/hp/Downloads/Closing_the_health_gap_in_EU.pdf [dostęp 30.05.2016].

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Anna Ruzik-Sierdzińska (dr, Szkoła Główna Hand­lowa w Warsza­wie; Fun­dacja Naukowa CASE)
ZDROWIE A KORZYSTANIE ZE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH. KOSZT I DOSTĘP DO USŁUG OCHRONY ZDROWIA (s. 17–21)
Artykuł omawia wpływ czyn­ników indy­wid­u­al­nych (w tym sta­tusu społeczno-ekonomiczny) i insty­tucjon­al­nych na pro­fi­lak­tykę zdrowotną oraz korzys­tanie ze świad­czeń zdrowot­nych w sys­temach ochrony zdrowia w wybranych kra­jach europe­js­kich. Jest to przegląd badań empirycznych opar­tych na danych bada­nia SHARE dla osób w wieku 50 i więcej lat.

Słowa kluc­zowe: stan zdrowia, ochrona zdrowia, SHARE

BIBLIOGRAFIA
Allin S., Masse­ria C., Mossia­los E. (2009), Mea­sur­ing socioe­co­nomic dif­fer­ences in use of health care ser­vices by wealth ver­sus by income, „Amer­i­can Jour­nal of Pub­lic Health”, Vol. 99(10), s. 1849–1855.
Andreyeva T., Michaud P.C., van Soest A. (2007), Obe­sity and health in Euro­peans aged 50 years and older, „Pub­lic Health”, vol. 121(7), s. 497–509.
Bago d’Uva T., Lin­de­boom M., O’Donnell O., van Doorslaer E. (2011), Education-related inequity in health care with het­ero­ge­neous report­ing of health, „Jour­nal of the Royal Sta­tis­ti­cal Soci­ety – Series A”, Vol. 174(3), s. 639–664.
Bíró A. (2013), Copay­ments, gate­keep­ing, and the uti­liza­tion of out­pa­tient pub­lic and pri­vate care at age 50 and above in Europe, „Health Pol­icy”, Vol. 111(1), s. 24–33.
Bíró A. (2013), Sup­ple­men­tary pri­vate health insur­ance and health care uti­liza­tion of peo­ple aged 50+, „Empir­i­cal Eco­nom­ics”, Vol. 46(2), s. 501–524.
Her­manowski T., Kolasa K., Zawada A., Ryb­nik T., Rabczenko D., Cegłowska U. (2015), Nierówność w dostępie do świad­czeń zdrowot­nych w Polsce w porów­na­niu z Danią i Niem­cami. Anal­iza na pod­stawie danych z bada­nia SHARE, „Poli­tyka Społeczna”, nr 2, s. 22–27.
Jusot F., Or Z., Sir­ven N. (2012), Vari­a­tions in pre­ven­tive care util­i­sa­tion in Europe, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing”, Vol. 9(1), s. 15–25.
Ladin K. (2012), Decom­pos­ing dif­fer­ences in uti­liza­tion of health ser­vices between depressed and non-depressed elders in Europe, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing”, Vol. 9(1), s. 51–64.
Listl S. (2012), Inequal­i­ties in den­tal atten­dance through­out the life-course, „Jour­nal of Den­tal Research”, Vol. 91(7)Suppl., s. S91–S99.
Listl S., Moeller J., Man­ski R. (2014), A multi-country com­par­i­son of rea­sons for den­tal non-attendance, „Euro­pean Jour­nal of Oral Sci­ences”, Vol. 122(1), s. 62–69.
Litwin H., Sapir E.V. (2009), For­gone health care due to cost among older adults in Euro­pean coun­tries and in Israel, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing”, Vol. 6(3), s. 167–176.
Loer­broks A., Stock C., Bosch J.A., Litaker D.G., Apfel­bacher C.J. (2012), Influenza vac­ci­na­tion cov­er­age among high-risk groups in 11 Euro­pean coun­tries, „The Euro­pean Jour­nal of Pub­lic Health”, Vol. 22(4), s. 562–568.
Mau­rer J. (2009), Who has a clue to pre­vent­ing the flu? Unrav­el­ling sup­ply and demand effects on the take-up of influenza vac­ci­na­tions, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 28(3), s. 704–717.
Myck M., Cza­piński J., Dora­bi­al­ski W., Gilis-Januszewska A., Kalbar­czyk M., Kula G., Nicińska A., Topór-Mądry R., Wiśniewski M. (2009), Zdrowie, praca i styl życia pop­u­lacji 50+ w Polsce na tle innych kra­jów Europy, CenEA Research Note Series RN02pl/09, CenEA.
Paccagnella O., Rebba V., Weber G. (2013), Vol­un­tary pri­vate health care insur­ance among the over fifties in Europe: A com­par­a­tive analy­sis of SHARE data, „Health Eco­nom­ics”, Vol. 22(3), s. 289–315.
Palen­cia L., Espelt A., Cornejo-Ovalle M., Bor­rell C. (2014), Socioe­co­nomic inequal­i­ties in the use of den­tal care ser­vices in Europe: what is the role of pub­lic cov­er­age?, „Com­mu­nity Den­tistry and Oral Epi­demi­ol­ogy”, Vol. 42(2), s. 97–105.
Peytremann-Bridevaux I., Santos-Eggimann B. (2007), Health­care uti­liza­tion of over­weight and obese Euro­peans aged 50–79 years, „Jour­nal of Pub­lic Health”, Vol. 15(5), s. 377–384.
Peytremann-Bridevaux, I., Santos-Eggimann B. (2008), Health­care and pre­ven­tive ser­vices uti­liza­tion of elderly Euro­peans with depres­sive symp­toms, „Jour­nal of Affec­tive Dis­or­ders”, Vol. 105, s. 247–252.
Rueda S., Artaz­coz L., Navarro V. (2008), Health inequal­i­ties among the elderly in West­ern Europe, „Jour­nal of Epi­demi­ol­ogy and Com­mu­nity Health”, Vol. 62(6), s. 492–498.
Scheil-Adlung X., Bonan J. (2013), Gaps in social pro­tec­tion for health care and long-term care in Europe: Are the elderly faced with finan­cial ruin?, „Inter­na­tional Social Secu­rity Review”, Vol. 66(1), s. 25–48.
Sicil­iani L., Verzulli R. (2009), Wait­ing times and socioe­co­nomic sta­tus among elderly Euro­peans: Evi­dence from SHARE, „Health Eco­nom­ics”, Vol. 18(11), s. 1295–1306.
Solé-Auró A., Guil­lén M., Crim­mins E.M. (2012), Health care usage among immi­grants and native-born elderly pop­u­la­tions in eleven Euro­pean coun­tries: Results from SHARE, „The Euro­pean Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 13(6), s. 741–754.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Marta Pal­czyńska (mgr, Insty­tut Badań Eduka­cyjnych)
Maja Rynko (dr, Szkoła Główna Hand­lowa w Warsza­wie)
ZRÓŻNICOWANIE UMIEJĘTNOŚCI POZNAWCZYCH OSÓB STARSZYCH I JEGO SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UWARUNKOWANIA (s. 22–27)
Jed­nym z aspek­tów pro­cesu starzenia się jest pog­a­rszanie się umiejęt­ności poz­naw­czych. Artykuł zaw­iera przegląd wyników prac badaw­czych, których przed­miotem jest anal­iza czyn­ników wpły­wa­ją­cych na funkcjonowanie poz­naw­cze i jego zmi­any związane z pro­ce­sem starzenia się. Anal­izy te wyko­rzys­tują między­nar­o­dowe dane pan­elowe SHARE – bada­nia osób po 50. roku życia. Wyniki wskazują, że na funkcjonowanie poz­naw­cze osób starszych mają wpływ różnice w warunk­ach roz­woju na etapie wczes­nego dzieciństwa, edukacja w młodości, czy sytu­acja gospo­dar­cza zarówno w młodości, jaki i w wieku śred­nim. Anal­izy pokazują także, że akty­wność umysłowa, a więc również praca zawodowa, pomaga zahamować spadek umiejęt­ności poznawczych.

Słowa kluc­zowe: starze­nie się, umiejęt­ności poz­naw­cze, badanie SHARE, przegląd literatury

BIBLIOGRAFIA
Adam S., Bon­sang E., Ger­main S., Perel­man S. (2007), Retire­ment and cog­ni­tive reserve: a sto­chas­tic fron­tier approach applied to sur­vey data, „CREPP work­ing papers“, No. 2007/04.
Adam S., Bon­sang E., Grotz C., Perel­man S. (2013), Occu­pa­tional activ­ity and cog­ni­tive reserve: impli­ca­tions in terms of pre­ven­tion of cog­ni­tive aging and Alzheimer’s dis­ease, „Clin­i­cal Inter­ven­tions in Aging”, Vol. 8, s. 377–390.
Aich­berger M.C., Busch M.A., Reis­chies F.M., Ströhle A., Heinz A., Rapp M.A. (2010), Effect of Phys­i­cal Inac­tiv­ity on Cog­ni­tive Per­for­mance after 2.5 Years of Follow-Up, „GeroPsych: The Jour­nal of Geron­topsy­chol­ogy and Geri­atric Psy­chi­a­try”, Vol. 23, Issue 1, s. 7–15.
Banks J., Maz­zonna F. (2012), The effect of edu­ca­tion on old age cog­ni­tive abil­i­ties: evi­dence from a regres­sion dis­con­ti­nu­ity design, „The Eco­nomic Jour­nal”, Vol. 122, Issue 560, s. 418–448.
Bon­sang E., Adam S., Perel­man S. (2012), Does retire­ment affect cog­ni­tive func­tion­ing?, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, Vol. 31, Issue 3, s. 490–501.
Bor­done V., Weber D. (2012), Num­ber of chil­dren and cog­ni­tive abil­i­ties in later life, „Vienna Year­book of Pop­u­la­tion Research”, Vol. 10, s. 95–126.
Brunello G., Fort M., Weber G. (2009), Changes in Com­pul­sory School­ing, Edu­ca­tion and the Dis­tri­b­u­tion of Wages in Europe, „The Eco­nomic Jour­nal”, Vol. 119, Issue 536, s. 516–539.
Case A., Pax­son C. (2008), Height, Health, and Cog­ni­tive Func­tion at Older Ages, „The Amer­i­can Eco­nomic Review”, Vol. 98, Issue 2, s. 463–467.
Case A., Pax­son C. (2009), Early Life Health and Cog­ni­tive Func­tion in Old Age, „The Amer­i­can Eco­nomic Review”, Vol. 99, Issue 2, s. 104–109.
Case A., Pax­son C. (2010), Causes and con­se­quences of early-life health, „Demog­ra­phy”, Vol. 47, Issue 1, s. 65–85.
Cre­spo L., López-Noval B., Mira P. (2014), Com­pul­sory school­ing, edu­ca­tion, depres­sion and mem­ory: New evi­dence from SHARELIFE, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 43, s. 36–46.
Dobl­ham­mer G., van den Berg G.J., Fritze T. (2013), Eco­nomic Con­di­tions at the Time of Birth and Cog­ni­tive Abil­i­ties Late in Life: Evi­dence from Ten Euro­pean Coun­tries, „PLoS ONE”, Vol. 8, Issue 9, s. 1–12.
Engel­hardt H., Buber I., Skir­bekk V., Prskawetz A. (2010), Social involve­ment, behav­ioural risks and cog­ni­tive func­tion­ing among older peo­ple, „Age­ing and Soci­ety”, Vol. 30, Issue 05, s. 779–809.
Gly­mour M.M., Kawachi I., Jencks C.S., Berk­man L.F. (2008), Does child­hood school­ing affect old age mem­ory or men­tal sta­tus? Using state school­ing laws as nat­ural exper­i­ments, „Jour­nal of Epi­demi­ol­ogy and Com­mu­nity Health”, Vol. 62, Issue 6, s. 532–537.
Gupta N.D., Kris­tensen N., Poz­zoli D. (2010), Exter­nal val­i­da­tion of the use of vignettes in cross-country health stud­ies, „Eco­nomic Mod­el­ling”, Vol. 27, Issue 4, s. 854–865.
Hank K. (2011), How “Suc­cess­ful” Do Older Euro­peans Age? Find­ings From SHARE, „The Jour­nals of Geron­tol­ogy Series B: Psy­cho­log­i­cal Sci­ences and Social Sci­ences”, Vol. 66B, Issue 2, p. 230–236.
Leist A. K., Hes­sel P., Aven­dano M. (2013), Do eco­nomic reces­sions dur­ing early and mid-adulthood influ­ence cog­ni­tive func­tion in older age?, „Jour­nal of Epi­demi­ol­ogy and Com­mu­nity Health”, jech–2013–202843.
Maz­zonna F. (2014), The long last­ing effects of edu­ca­tion on old age health: Evi­dence of gen­der dif­fer­ences, „Social Sci­ence & Med­i­cine”, Vol. 101, s. 129–138.
Maz­zonna F., Per­ac­chi F. (2013), Pat­tern of cog­ni­tive age­ing, w: Börsch-Supan A., Brandt M., Litwin H., Weber G. (eds.), Active age­ing and sol­i­dar­ity between gen­er­a­tions in Europe. First results from SHARE after the eco­nomic cri­sis, De Gruyter, Berlin, Boston, s. 199–208.
Maz­zonna F., Per­ac­chi F. (2012), Age­ing, cog­ni­tive abil­i­ties and retire­ment, „Euro­pean Eco­nomic Review”, Vol. 56, Issue 4, s. 691–710.
McLaugh­lin S.J., Con­nell C.M., Heeringa S.G., Li L.W., Roberts J.S. (2010), Suc­cess­ful Aging in the United States: Preva­lence Esti­mates From a National Sam­ple of Older Adults, „The Jour­nals of Geron­tol­ogy Series B: Psy­cho­log­i­cal Sci­ences and Social Sci­ences”, Vol. 65B, Issue 2, s. 216–226.
Muszyńska M.M., Rau R. (2012), The Old-Age Healthy Depen­dency Ratio in Europe, „Jour­nal of Pop­u­la­tion Age­ing”, Vol. 5, Issue 3, s. 151–162.
Ofstedal M. B., Fisher G. G., Her­zog A. R. (2005), Doc­u­men­ta­tion of cog­ni­tive func­tion­ing mea­sures in the Health and Retire­ment Study, MI Uni­ver­sity of Michi­gan, Ann Arbor.
Ore­opou­los P. (2006), Esti­mat­ing aver­age and local aver­age treat­ment effects of edu­ca­tion when com­pul­sory school­ing laws really mat­ter, „The Amer­i­can Eco­nomic Review”, Vol. 96, Issue 1, p. 152–175.
Rohwed­der S., Willis R.J. (2010), Men­tal Retire­ment, „Jour­nal of Eco­nomic Per­spec­tives”, Vol. 24, Issue 1, p. 119–38.
Rowe J. W., Kahn R. L. (1997), Suc­cess­ful Aging, „The Geron­tol­o­gist”, Vol. 37, Issue 4, s. 433–440.
Rynko M., Pal­czyńska M. (2016), Przegląd badań pan­elowych pro­cesu starzenia się na świecie, opra­cow­anie niepub­likowane, dostępne w Repozy­to­rium Cen­trum Otwartej Nauki, https://depot.ceon.pl/.
Schneeweis N., Skir­bekk V., Winter-Ebmer R. (2014), Does edu­ca­tion improve cog­ni­tive per­for­mance four decades after school com­ple­tion?, „Demog­ra­phy”, Vol. 51, Issue 2, s. 619–643.
Skir­bekk V., Bor­done V., Weber D. (2014), A cross-country com­par­i­son of math achieve­ment at teen age and cog­ni­tive per­for­mance 40 years later, „Demo­graphic Research”, Vol. 31, Issue 4, s. 105–118.
Skir­bekk V., Loichinger E., Weber D. (2012), Vari­a­tion in cog­ni­tive func­tion­ing as a refined approach to com­par­ing aging across coun­tries, „Pro­ceed­ings of the National Acad­emy of Sci­ences”, Vol. 109, Issue 3, s. 770–774.
Van den Berg G.J., Deeg D.J.H., Lin­de­boom M., Por­trait F. (2010), The Role of Early-Life Con­di­tions in the Cog­ni­tive Decline due to Adverse Events Later in Life, „The Eco­nomic Jour­nal”, Vol. 120, Issue 548, s. F411–F428.
Weber D., Skir­bekk V., Fre­und I., Her­litz A. (2014), The chang­ing face of cog­ni­tive gen­der dif­fer­ences in Europe, „Pro­ceed­ings of the National Acad­emy of Sci­ences”, Vol. 111, Issue 32, s. 11673–11678.
Zając-Lamparska L. (2012), Psy­cho­log­iczne kon­cepcje pomyśl­nego starzenia się człowieka, „Rocznik Andr­a­gog­iczny”, s. 89–105.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Anita Abramowska-Kmon (dr, Szkoła Główna Hand­lowa w Warsza­wie)
Mał­gorzata Kalbarczyk-Stęclik (dr, Wydział Nauk Eko­nom­icznych UW)
OSOBY W WIEKU 50 LAT I WIĘCEJ JAKO DAWCY I ODBIORCY WSPARCIA
(s. 28–32)
W obliczu postępu­jącego pro­cesu starzenia się lud­ności jedną z ważniejszych kwestii staje się wspar­cie finan­sowe i nie­fi­nan­sowe udzielane i otrzymy­wane przez osoby powyżej 50. roku życia. Osoby te świad­czą pomoc zarówno niesamodziel­nym dorosłym, jak i wnukom, a także same korzys­tają ze wspar­cia innych osób. Oprócz częs­tości, wartości i kierunku tej pomocy intere­su­jące są także motywy (dwa pod­sta­wowe to altru­izm oraz chęć wymi­any), jak również zależność między pomocą pry­watną a pomocą państwa. Celem artykułu jest przed­staw­ie­nie wyników analiz doty­czą­cych osób w wieku 50 lat lub więcej jako daw­ców i odbior­ców różnego rodzaju wspar­cia przeprowad­zonych  na pod­stawie danych pochodzą­cych z bada­nia  SHARE (Sur­vey of HealthAg­ing and Retire­ment in Europe).

Słowa kluc­zowe: pomoc finan­sowa, wspar­cie nie­fi­nan­sowe, opieka, pop­u­lacja 50+, SHARE

BIBLIOGRAFIA
Alber­tini M., Kohli M. (2009), What child­less older peo­ple give: isthe gen­er­a­tional link bro­ken?, „Agein­gand Soci­ety“, Vol. 29, Issue 08, s.1261–1274.
Alber­tini M., Kohli M. (2013), The gen­er­a­tional con­tract in the­fam­ily: an analy­sisof­t­rans­fer­regimes in Europe, „Euro­pean Soci­o­log­i­cal Review“, Vol. 29, Issue 4, s. 828–840.
Alber­tini M., Kohli M., Vogel C. (2007),Intergenerational trans­fer­sof time and­money in Euro­pean fam­i­lies: com­mon­pat­terns dif­fer­ent regimes?, „Jour­nal of Euro­pean SocialPol­icy“, Vol. 17, Issue 4, s. 319–334.
Albu­querque P.C. (2014), Inter­gen­er­a­tional pri­vate trans­fers: Por­tu­gal in the Euro­pean con­text, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing“, Vol. 11, Issue 4, s. 301–312.
Attias-Donfut C., Ogg J., Wolff F.-C. (2005),European pat­terns of inter­gen­er­a­tional finan­cia­land time trans­fers, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing“, Vol. 2, Issue 3, s. 161–173.
Bar­bosa F., Matos A.D. (2014), Infor­mal sup­port in Por­tu­gal by indi­vid­u­als aged 50+, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing“, Vol. 11, Issue 4, s. 293–300.
Bolin K., Lind­gren B., Lund­borg P. (2008a), Infor­mal and for­mal care among single-living elderly in Europe, „Health Eco­nom­ics“, Vol. 17, Issue 3, s. 393–409.
Bolin K., Lind­gren B., Lund­borg P. (2008b), Your next of kinor your own career?, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics“, Vol. 27, Issue 3, s. 718–738.
Bon­sang E. (2007), How do middle-aged chil­dren allo­cate time and money trans­fers to their old er par­ents in Europe?, „Empir­ica“, Vol. 34, Issue 2, s. 171–188.
Bon­sang E. (2009), Does infor­mal care from chil­dren to their elderly par­ents sub­sti­tute for for­mal care in Europe?, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics“, Vol. 28, Issue 1, s. 143–154.
Brandt M., Deindl C. (2013), Inter­gen­er­a­tional Trans­fers to Adult Chil­dren in Europe: Do Social Poli­cies Mat­ter?, „Jour­nal of Mar­riage and Fam­ily“, Vol. 75, Issue 1, s. 235–251.
Cox D., Rank M. (1992), Inter­vivos trans­fers and inter­gen­er­a­tional exchange, „Review of Eco­nom­ics and Sta­tis­tics“, Vol. 74, Issue 2, s. 305–314.
Deindl C., Brandt M. (2011), Finan­cial sup­port and prac­ti­cal help between older par­ents and their middle-aged chil­dren in Europe, „Agein­gand Soci­ety“, Vol. 31, Issue 04, s. 645–662.
Haberk­ern K., Schmid T., Szy­d­lik M. (2015),Gender dif­fer­ences in inter­gen­er­a­tional care in Euro­pean wel­fare states, „Agein­gand Soci­ety“, Vol. 35, Issue 02, s. 298–320.
Hank K., Buber I. (2008), Grand­par­ents Car­ing for their Grand­chil­dren: Find­ings From the 2004 Sur­vey of Health, Age­ing, and Retire­ment in Europe, „Jour­nal of Fam­ily Issues“, Vol. 30, Issue 1, s. 53–73.
Hiel L., Beenack­ers M.A., Ren­ders C.M., Robroek S.J.W., Bur­dorf A., Croezen S. (2015), Pro­vid­ing per­sonal infor­mal care to older Euro­pean adults: Should we care about the care givers’ health?„Preventive Med­i­cine“, Vol. 70, s. 64–68.
Jang S.-N., Aven­dano M., Kawachi I. (2012), Infor­mal Care­giv­ing Pat­terns in Korea and Euro­pean Coun­tries: A Cross-National Com­par­i­son, „Asian Nurs­ing Research“, Vol. 6, Issue 1, s.19–26.
Jensen R. (2003), Do pri­vate trans­fers dis­place ben­e­fits of pub­lic trans­fers. Evi­dence from South Africa,„Journal of Pub­lic Eco­nom­ics“, Vol. 88, s. 89–112.
Kalbar­czyk M., Nicińska A. (2009), Finan­sowe i nie­fi­nan­sowe trans­fery w pró­bie SHARE, „Poli­tyka Społeczna“, nr 4, s. 13–23.
Kalbarczyk-Stęclik M., Nicińska A. (2012), Pri­vate trans­fers to par­ents from their genet­i­cally related and non­genet­i­cally related children,„Journal of Fam­ily Stud­ies“, Vol. 18, Issue 1, s. 36–46.
Kalwij A., Pasini G., Wu M. (2014),Home care forthe elderly: the role of rel­a­tives, friends and neigh bors, „Review of Eco­nom­ics of the House­hold“, Vol. 12, Issue 2, s. 379–404.
Neu­berger F.S., Haberk­ern K. (2014),Structured ambiva­lence in grand­child care and the qual­ity of life among Euro­pean grand­par­ents, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing“, Vol. 11, Issue 2, s. 171–181.
Ogg J., Renaut S. (2006),The sup­port of par­ents in old age by those born­dur­ing 1945–1954: a Euro­pean per­spec­tive, „Agein­gand Soci­ety“, Vol. 26, Issue 05, s. 723.
Oudijk D., Woit­tiez I., de Boer A. (2011),More fam­ily respon­si­bil­ity, more infor­mal care? The effect of moti­va­tion on the giv­ing of infor­mal care by peo­ple age dover 50 in the Nether­lands com­pared to other Euro­pean coun­tries, „Health Pol­icy“, Vol. 101, Issue 3, s. 228–235.
Roll A., Litwin H. (2010), Inter­gen­er­a­tional finan­cial trans­fers and men­tal health: An analy­sis using SHARE-Israel data, „Aging & Men­tal Health“, Vol. 14, Issue 2, s. 203–210.
Schenk N., Dyk­stra P., Maas I. (2010),The role of Euro­pean wel­fare states in inter­gen­er­a­tional money trans­fers: a micro-level per­spec­tive, „Age­ing and Soci­ety“, Vol. 30, Issue 08, s. 1315–1342.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Dorota Holzer-Żelażewska (mgr, Insty­tut Badań Eduka­cyjnych)
Anna Mal­iszewska (mgr, Insty­tut Badań Eduka­cyjnych)
AKTYWNOŚĆ POZA RYNKIEM PRACY: SPOŁECZNE ZAANGAŻOWANIE, KAPITAŁ SPOŁECZNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE  (s. 32–36)
Artykuł jest przeglą­dem między­nar­o­dowej lit­er­atury doty­czącej analiz wyników bada­nia SAHRE w zakre­sie zaan­gażowa­nia społecznego osób starszych. Wyniki analiz pokazują, że zaan­gażowanie społeczne może być istot­nym predyk­torem nie tylko stanu zdrowia osób starszych, ale także ich ogól­nego dobrostanu. Wskazują też na mech­a­nizmy efek­ty­wnej akty­wiz­a­cji osób w starszych gru­pach wieku, a także zwracają uwagę na sposób, w jaki zaan­gażowanie społeczne może przy­czy­niać się do pow­stawa­nia nierówności w zakre­sie zdrowia.

Słowa kluc­zowe: kap­i­tał społeczny, zaan­gażowanie społeczne, ucze­nie się przez całe życie, dobrostan, wolontariat

 BIBLIOGRAFIA
Abu-Rayya H.M. (2006), Depres­sion and social involve­ment among elders, „The Inter­net Jour­nal of Health”, Vol. 5(1).
Arpino B., Bor­done V. (2015), Reg­u­lar pro­vi­sion of grand­child care and par­tic­i­pa­tion in social activ­i­ties, RECSM Work­ing Paper 42.
Bukov A., Maas I., Lam­pert T. (2002), Social par­tic­i­pa­tion in very old age: cross-sectional and lon­gi­tu­di­nal find­ings from BASE, „Jour­nal of Geron­tol­ogy: Psy­cho­log­i­cal Sci­ences”, 57B, s. 510–517.
Croezen S., Aven­dano M., Bur­dorf A., van Lenthe F.J. (2013), Does social par­tic­i­pa­tion decrease depres­sive symp­toms in old age?, w: A. Börsch-Supan, M. Brandt, H. Litwin, G. Weber (eds.), Active age­ing and sol­i­dar­ity between gen­er­a­tions in Europe, De Gruyter, Berlin.
Chłoń-Domińczak A., red. (2014), Portret gen­er­acji 50+ w Polsce i w Europie. Wyniki bada­nia zdrowia, starzenia się i prze­chodzenia na emery­turę w Europie (SHARE), IBE, Warszawa.
Hank K., Erling­ha­gen M. (2005), Volon­teer Work, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, age­ing and retire­ment in Europe – First results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, Mannheim Research Insti­tute for the Eco­nom­ics of Aging (MEA), Mannheim.
Hank K., Erling­ha­gen M. (2008), Dynam­ics of Vol­un­teer­ing, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, age­ing and retire­ment in Europe – First results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, Mannheim Research Insti­tute for the Eco­nom­ics of Aging (MEA), Mannheim.
Hel­li­well J.F., Put­nam R.D. (2004), The social con­text of well-being, Philo­soph­i­cal Trans­ac­tions of the Royal Soci­ety of Lon­don B, 359, s. 1435–1446.
Litwin H., Stoeckel K.J. (2014), Con­fi­dant net­work types and well-being among older Euro­peans, „Geron­tol­o­gist”, Vol. 54(5), s. 762–772.
Siegrist J., Wahren­dorf M. (2009), Par­tic­i­pa­tion in socially pro­duc­tive activ­i­ties and qual­ity of life in early old age: Find­ings from SHARE, „Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy”, Vol. 19(4), s. 317–326.
Sir­ven N., Debrand T. (2011), Social Cap­i­tal and Health of Older Euro­peans, Work­ing Papers DT40, IRDES insti­tut for research and infor­ma­tion in health eco­nom­ics, revised Feb 2011.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Dominika Duda (mgr, Cen­trum Analiz Eko­nom­icznych — CenEA)
Monika Oczkowska (mgr, Cen­trum Analiz Eko­nom­icznych — CenEA)
STARZENIE SIĘ A SATYSFAKCJA Z ŻYCIA – CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA DOBROSTAN OSÓB STARSZYCH (s. 36–40)
Badanie SHARE: 50+ w Europie obe­j­muje sze­rokie spek­trum dziedzin życia, dzięki czemu umożli­wia określe­nie czyn­ników wpły­wa­ją­cych na samopoczu­cie osób po pięćdziesią­tym roku życia. Artykuł jest przeglą­dem kluc­zowych pozy­cji lit­er­atury, które pow­stały na pod­stawie bada­nia w tema­cie dobrostanu i pod­sumowanie płyną­cych z nich najważniejszych wniosków. Jak pokazują autorzy, warunki życia we wczes­nych lat­ach dzieciństwa nie pozostają bez wpływu na samopoczu­cie w późniejszym okre­sie, choć ich znacze­nie nie jest tak istotne jak bieżący sta­tus społeczno-ekonomiczny. Gdy pog­a­rsza­jący się wraz z wiekiem stan zdrowia negaty­wnie odd­zi­ałuje na jakość życia osób starszych, to częsty kon­takt z bliskimi oraz akty­wny udział w społeczeńst­wie w formie akty­wności na rynku pracy, wolon­tariatu czy uczęszcza­nia do klubu towarzyskiego pozy­ty­wnie wpły­wają na samopoczu­cie, szczegól­nie po prze­jś­ciu na emeryturę.

Słowa kluc­zowe: dobrostan, starze­nie, satys­fakcja z życia, jakość życia, emerytura

BIBLIOGRAFIA
Angelini V., Cavapozzi D., Corazz­ini L., Paccagnella O. (2012), Age, Health and Life Sat­is­fac­tion Among Older Euro­peans, „Social Indi­ca­tors Research”, No. 105, s. 293–308.
Bertoni M. (2014), Hun­gry today, unhappy tomor­row? Child­hood hunger and sub­jec­tive well­be­ing later in life, „Jour­nal of Health Eco­nom­ics”, No. 40, s. 40–53.
Bru­giavini A., Croda E., Dewey M. (2008), Retire­ment and men­tal health, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, age­ing and retire­ment in Europe – First results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, s. 247–254.
Buber I., Engel­hardt H. (2011), The asso­ci­a­tion between age and depres­sive symp­toms among older men and women in Europe. Find­ing from SHARE. „Zeitschrift fur Bevolkerungswussen­schaft”, No. 36, s. 103–126.
Cre­spo L., Lòpez-Noval B., Mira P. (2014), Com­pul­sory school­ing, edu­ca­tion, depres­sion and mem­ory: New evi­dence from SHARELIFE, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, No. 43, s. 36–46.
Dal Bianco C., Tre­visan E., Weber G. (2014), „I want to break free”. The role of work­ing con­di­tions on retire­ment expec­ta­tions and deci­sions, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing”, No. 12, s. 17–28.
Deindl C. (2012), The influ­ence of liv­ing con­di­tions in early life on life sat­is­fac­tion in old age, „Advances in Life Course Research”, No. 18, s. 107–114.
Gallup & Health­ways (2014), State of Global Well-Being. Results of the Gallup-Healthways Global Well-Being Index, http://www.well-beingindex.com/ [dostęp 19.02.2016].
Gwozdz W., Sousa-Poza A. (2010), Age­ing, health and life sat­is­fac­tion of the old­est old: an analy­sis for Ger­many, „Social Indi­ca­tors Research”, No. 97, s. 397–417.
Hamama-Raz Y., Shrira A., Ben-Ezra M., Palgi Y. (2015), The recur­sive effects of qual­ity of life and func­tional lim­i­ta­tion amongst older adult can­cer patients: Evi­dence from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, „Euro­pean Jour­nal of Can­cer Care”, No. 24, s. 205–212.
Horner E.M. (2014), Sub­jec­tive Well-being and retire­ment: analy­sis and pol­icy rec­om­men­da­tions, „Jour­nal Hap­pi­ness Stud­ies”, No. 15, p. 125–144.
Jürges, H., van Soest, A. (2012) Com­par­ing the Well-Being of Older Euro­peans: Intro­duc­tion, „Social Indi­ca­tors Research”, No. 105, p. 187–190.
Litwin H., Stoeckel K.J. (2013), Con­fi­dant net­work types and well-being among older Euro­peans, „The Geron­tol­o­gist”, No. 55, s. 762–772.
Missinne S., Van­de­viver C., Van de Velde S., Bracke P. (2014), Mea­sure­ment equiv­a­lence of the CES-D 8 depression-scale among the age­ing pop­u­la­tion in eleven Euro­pean coun­tries, „Social Sci­ence Research”, No. 46, s. 38–47.
Neu­berger F.S., Haberk­ern K. (2014), Struc­tured ambiva­lence in grand­child care and the qual­ity of life among Euro­pean grand­par­ents, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing”, No. 11, s. 171–181.
Niedzwiedz C., Katikireddi S., Pell J., Mitchell R. (2014), The asso­ci­a­tion between life course socioe­co­nomic posi­tion and life sat­is­fac­tion in dif­fer­ent wel­fare states: Euro­pean com­par­a­tive study of indi­vid­u­als in early old age, „Age and Age­ing”, No. 43, s. 431–436.
Ploubidis G.B., Grundy E. (2009), Later-Life men­tal health in Europe: A country-level com­par­i­son, „Jour­nal of Geron­tol­ogy”, No. 5, s. 666–676.
Potočnik K., Son­nen­tag S. (2013), A lon­gi­tu­di­nal study of well-being in older work­ers and retirees: The role of engag­ing in dif­fer­ent types of activ­i­ties, „Jour­nal of Occu­pa­tional and Orga­ni­za­tional Psy­chol­ogy”, No. 86, s. 497–521.
Siegrist J., von dem Kne­se­beck O., Wahren­dorf M. (2005), Qual­ity of Employ­ment and Well-Being, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, age­ing and retire­ment in Europe – First results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, s. 192–198.
Siegrist J., Wahren­dorf M., von dem Kne­se­beck O., Jürges H., Börsch-Supan A. (2006), Qual­ity of work, well-being and intended early retire­ment of older employ­ees – base­line results from the SHARE Study, „Euro­pean Jour­nal of Pub­lic Health”, No. 17, s. 62–68.
Step­toe A., Deaton A., Stone A. (2015), Sub­jec­tive well­be­ing, health, and age­ing, „Lancet”, No. 385, s. 640–648.
Veen­hoven R. (1991), Is hap­pi­ness rel­a­tive?, „Social Indi­ca­tors Research”, No. 24, s. 1–34.
Von dem Kne­se­beck O., Hyde M., Higgs P., Kupfer A., Siegrist J. (2005), Qual­ity of Life and Well-Being, w: A. Börsch-Supan, A. Bru­giavini, H. Jürges, J. Mack­en­bach, J. Siegrist, G. Weber (eds.), Health, age­ing and retire­ment in Europe – First results from the Sur­vey of Health, Age­ing and Retire­ment in Europe, s. 199–203.
Wahren­dorf M., von dem Kne­se­beck O., Siegrist J. (2006), Social pro­duc­tiv­ity and well-being of older peo­ple: base­line results from the SHARE study, „Euro­pean Jour­nal of Age­ing”, No. 3, s. 67–73.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: socjologia

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 7/2016

NOTE FROM THE EDITORS - Michał Myck, Agnieszka Chłoń-Domińczak
LABOUR MARKET ACTIVITY – RETIREMENT PENSION REGULATIONS, INCENTIVES TO WORK, WORKING CONDTIONS – Leszek Morawski
INCOMES AND POVERTY AMONG THE 50+ POPULATION IN SELECTED PUBLICATIONS BASED ON SHARE DATA – Michał Kun­dera
HEALTH AND PHYSICAL FUNCTIONING OF THE 50+ POPULATION IN RESEARCH BASED ON SHARE DATA – Roman Topór-Mądry, Katarzyna Nocoń
HEALTH AND USE OF HEALTH CARE: COSTS OF AND ACCESS TO HEALTH CARE – Anna Ruzik-Sierdzińska
DIFFERENCES IN COGNITIVE FUNCTIONING IN LATER LIFE AND THEIR SOCIO-DEMOGRAPHIC DETERMINANTS – Marta Pal­czyńska, Maja Rynko
POPULATION AGED 50+ AS PROVIDERS AND RECEIPIENTS OF SUPPORT – Anita Abramowska-Kmon, Mał­gorzata Kalbarczyk-Stęclik
ACTIVITIES OUTSIDE THE LABOUR MARKET: SOCIAL INVOLVEMENT, SOCIAL CAPITAL AND LIFE-LONG LEARNING – Dorota Holzer-Żelażewska, Anna Mal­iszewska
AGEING AND LIFE SATISFACTION – DETERMINANTS OF WELL-BEING IN LATER LIFE – Dominika Duda, Monika Oczkowska

AD: XVIIITH COMPETITION FOR THE BEST M.D. THESES AND PH.D. DISSERTATIONS IN THE FIELD OF LABOUR MARKET ISSUES AND SOCIAL POLICY

NOTE FROM THE EDITORS- Michał Myck, Agnieszka Chłoń-Domińczak (p. 1–2)

Leszek Morawski (Pro­fes­sor, Insti­tut of Eco­nom­ics the Pol­ish Acad­emy of Sci­ences; Vis­tula Uni­ver­sity)
LABOUR MARKET ACTIVITY – RETIREMENT PENSION REGULATIONS, INCENTIVES TO WORK, WORKING CONDTIONS (p. 3–6)
The increase in the share of peo­ple in age 50+ in the pop­u­la­tion in the com­ing years may cause ten­sions in pub­lic finance. To avoid this longer labour mar­ket activ­ity may be nec­es­sary. The aim of this study is to present results from research based on SHARE data rel­e­vant for a dis­cus­sion of the fac­tors influ­enc­ing the labour mar­ket activ­ity of elderly are dis­cussed. Peo­ple live longer in good health. That is why moti­vat­ing those who are cur­rently inac­tive to return to labour mar­ket activ­ity is the impor­tant task for social pol­icy. Also those who cur­rently work should be moti­vated to pro­long their employ­ment. Two main rea­sons why peo­ple resigns from work­ing are the right to pen­sion ben­e­fits and poor health. Also one should pay more atten­tion to the work­ing con­di­tions and the grow­ing demand for car­ing ser­vices for the elderly. The indi­vid­u­al­iza­tion of income sources, stronger rela­tion between income at old-age and labour mar­ket career and a role of finan­cial mar­kets must be taken into con­sid­er­a­tion while dis­cussing eco­nomic pol­icy. It is also impor­tant to take the actions tar­geted at those in mid­dle age

Key­words: labour mar­ket, retire­ment pen­sions, qual­ity of work, health status

Michał Kun­dera (Cen­tre for Eco­nomic Analy­sis, CenEA)
INCOMES AND POVERTY AMONG THE 50+ POPULATION IN SELECTED PUBLICATIONS BASED ON SHARE DATA (p. 7–11)
The arti­cle reviews sci­en­tific pub­li­ca­tions in which the authors use the data from SHARE sur­vey in the income and poverty analy­sis. Sci­en­tists who use SHARE in the analy­sis of the eco­nomic sit­u­a­tion of the 50+ pop­u­la­tion con­clude how such live tran­si­tion events as retire­ment, unem­ploy­ment, health dete­ri­o­ra­tion, death of a spouse, chil­dren leav­ing home affect well-being of the respon­dents. The authors referred to indi­cate demo­graphic char­ac­ter­is­tics of the older peo­ple afflicted by poverty and list fac­tors which reduce risk of poverty among 50+ pop­u­la­tion. The data on incomes, wealth hold­ings and food expen­di­tures col­lected in SHARE sur­vey along with infor­ma­tion about respondent’s health sta­tus, live his­to­ries, child­hood con­di­tions, labour mar­ket activ­ity and demo­graphic vari­ables ren­ders SHARE data the dataset with broad appli­ca­tions in analy­ses of incomes and poverty of the 50+ population.

Key­words: Incomes, Poverty, Per­sons aged 50+, SHARE survey

Roman Topór-Mądry (Junior Pro­fes­sor, Med­ical Col­lege, Jagiel­lon­ian Uni­ver­sity, Krakow and Wro­claw Med­ical Uni­ver­sity, Wro­claw)
Katarzyna Nocoń (The Kaz­imierz Wielki Foun­da­tion of Inno­va­tion and Devel­op­ment)
HEALTH AND PHYSICAL FUNCTIONING OF THE 50+ POPULATION IN RESEARCH BASED ON SHARE DATA (p. 12–21)
The main goal of this arti­cle is to review pub­li­ca­tions using tools and data­bases col­lected within the SHARE project that con­cerns prob­lems of health and phys­i­cal func­tion­ing, men­tal health, risk fac­tors, aging pop­u­la­tion and its health con­se­quences. Data from SHARE study were used in many ana­lyzes con­cern­ing health, espe­cially to assess the health sta­tus and the preva­lence of dis­ease con­di­tions, assess con­di­tions of phys­i­cal func­tion­ing and risk fac­tors. More­over, stud­ies based on SHARE data are used to assess the com­pa­ra­bil­ity of scale in rela­tion to inter­na­tional com­par­isons and between sub­groups of stud­ied pop­u­la­tion aged 50+.

Key­words: health deter­mi­nants, health, SHARE, depres­sion, GALI, ADL

Anna Ruzik-Sierdzińska (Junior Pro­fes­sor, War­saw School of Eco­nom­ics;  CASE Foun­da­tion)
HEALTH AND USE OF HEALTH CARE: COSTS OF AND ACCESS TO HEALTH CARE (p. 17–21)
The arti­cle focuses on the impact of both indi­vid­ual and insti­tu­tional fac­tors (in that of the socio-economic sta­tus) on health pro­phy­laxis and health care usage in the selected Euro­pean coun­tries. It is an empir­i­cal lit­er­a­ture review based on SHARE data for peo­ple aged 50+.

Key­words: health sta­tus, health care, SHARE

Marta Pal­czyńska (Edu­ca­tional Research Insti­tute)
Maja Rynko (Junior Pro­fes­sor, War­saw School of Eco­nom­ics)
DIFFERENCES IN COGNITIVE FUNCTIONING IN LATER LIFE AND THEIR SOCIO-DEMOGRAPHIC DETERMINANTS (p. 22–27)
Cog­ni­tive decline is one of the aspects of aging. The arti­cle reviews research papers on deter­mi­nants of cog­ni­tive abil­i­ties and fac­tors pre­vent­ing age-related decline of cog­ni­tive func­tion. The reviewed stud­ies use the data from the SHARE sur­vey – a cross-national panel sur­vey with the tar­get pop­u­la­tion of indi­vid­u­als aged 50 and over. The stud­ies show that early life health and cir­cum­stances, edu­ca­tion or macro-economic con­di­tions impact the cog­ni­tive abil­i­ties at older ages. More­over, there is evi­dence that being cog­ni­tively active, espe­cially post­pon­ing retire­ment, helps slow­ing the process of cog­ni­tive decline.

Key­words: age­ing, cog­ni­tive skills, SHARE, lit­er­a­ture review

Anita Abramowska-Kmon (Junior Pro­fes­sor, War­saw School of Eco­nom­ics)
Mał­gorzata Kalbarczyk-Stęclik (Junior Pro­fes­sor, War­saw Uni­ver­sity, Fac­ulty of Eco­nomic Sci­ences)
POPULATION AGED 50+ AS PROVIDERS AND RECEIPIENTS OF SUPPORT (p. 28–32)
In the face of advanc­ing pop­u­la­tion age­ing process one of the impor­tant issues is finan­cial and non­fi­nan­cial sup­port pro­vided to and by the pop­u­la­tion aged 50 years and more. These per­sons help both the depen­dent adults and grand­chil­dren, but also receive the sup­port from other peo­ple. There are sev­eral aspects of this topic which are very inter­est­ing for ana­lyz­ing: the fre­quency, the value and the direc­tion of this help, its motives (two basic: altru­ism and exchange) as well as the inter­de­pen­den­cies between pri­vate and pub­lic trans­fers. The aim of this paper is to present the results of the analy­ses related to the pop­u­la­tion aged 50 years as givers and receivers of dif­fer­ent types of sup­port con­ducted on the basis of the data from the Sur­vey of Health Aging and Retire­ment in Europe (SHARE).

Key­words: finan­cial help, non­fi­nan­cial sup­port, care, pop­u­la­tion 50+, SHARE

Dorota Holzer-Żelażewska (Edu­ca­tional Research Insti­tute)
Anna Mal­iszewska (Edu­ca­tional Research Insti­tute)
ACTIVITIES OUTSIDE THE LABOUR MARKET: SOCIAL INVOLVEMENT, SOCIAL CAPITAL AND LIFE-LONG LEARNING (p. 32–36)
The arti­cle is an inter­na­tional lit­er­a­ture review focused on the SHARE data analy­sis of the social involve­ment of older peo­ple. The pre­sented out­comes of the review indi­cate that social involve­ment may be an impor­tant pre­dic­tor of health and more broadly of well­be­ing. The arti­cle also presents the effec­tive acti­va­tion mech­a­nisms of peo­ple in older ages and points out pos­si­ble health inequal­i­ties that social involve­ment or lack of involve­ment may lead to.

Key­words: social cap­i­tal, social involve­ment, life-long learn­ing, well­be­ing, vol­un­teer work

Dominika Duda (Cen­tre for Eco­nomic Analy­sis, CenEA)
Monika Oczkowska (Cen­tre for Eco­nomic Analy­sis, CenEA)
AGEING AND LIFE SATISFACTION – DETERMINANTS OF WELL-BEING IN LATER LIFE (p. 36–40)
SHARE 50+ in Europe cov­ers wide range of aspects of liv­ing, enabling researchers to spec­ify deter­mi­nants of well-being of the 50+ pop­u­la­tion. This lit­er­a­ture review aims at sum­ma­riz­ing key con­clu­sions of well-being stud­ies based on the SHARE data. Researchers indi­cate that although early child­hood liv­ing con­di­tions influ­ence well-being in later life, cur­rent socio-economic sta­tus is far more impor­tant. While dete­ri­o­ra­tion of health, which is a nat­ural con­se­quence of age­ing, neg­a­tively affects well-being in older age, reg­u­lar con­tact with rel­a­tives and social par­tic­i­pa­tion, such as labour mar­ket activ­ity, vol­un­tary work or social club involve­ment have pos­i­tive impact on well-being, espe­cially after retirement.

Key­words: well-being, age­ing, life sat­is­fac­tion, qual­ity of life, retirement

Prze­jdź do Spisu Treści

« powrót