Nr 3 (504) 2016

Spis treści 3/2016

 Table of Contents

Pobierz numer

MODELE POLITYKI SPOŁECZNEJ W EUROPIE I ICH SKUTECZNOŚĆ – TEORIA A PRAKTYKA – Woj­ciech Bąba
WPŁYW NIEDOPASOWAŃ KWALIFIKACYJNYCH NA WYNAGRODZENIA ABSOLWENTÓW W POLSCE – Leszek Win­cen­ciak
TRENER PRACY OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ JAKO PODSTAWOWA INSTYTUCJA SYSTEMU ZATRUDNIENIA WSPOMAGANEGO – Piotr Kawka
PRAWNE UWARUNKOWANIA TWORZENIA I ROZWIJANIA PRZEDSIĘBIORSTW PRZEZ CUDZOZIEMCÓW W POLSCE – Katarzyna Andrejuk
ANOMIA I DEWIACJA W PERSPEKTYWIE OCENY WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNEJ – Marcin B. Jurczyk

RECENZJE
Ewa Gier­manowska, Mar­i­ola Racław, Marek Rym­sza (red. nauk.): KWESTIA SPOŁECZNA U PROGU XXI WIEKU. KSIĘGA JUBILEUSZOWA DLA PROFESOR JÓZEFINY HRYNKIEWICZ – rec. Jacek P. Męcina

INFORMACJE
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE W POLITYCE SPOŁECZNEJ – WYZWANIA I REALIA – Hanna Kroczak, Emilia Zielińska
WYZWANIA MODERNIZACJI GOSPODARCZEJ – DOŚWIADCZENIA HISTORYCZNE – Iwona Zakrzewska
POLITYKA SPOŁECZNA WOBEC STARZENIA SIĘ I STAROŚCI W POLSCE W LATACH 2015–2035 – Beata Kaczyńska
   WSPOMNIENIE O KS PROF. LEONIE DYCZEWSKIM    — Dar­iusz Wadowski

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

Woj­ciech Bąba (dr, Uni­w­er­sytet Eko­nom­iczny w Krakowie)
MODELE POLITYKI SPOŁECZNEJ W EUROPIE I ICH SKUTECZNOŚĆ – TEORIA A PRAKTYKA (s. 1–7)
Celem artykułu było doko­nanie anal­izy najczęś­ciej wys­tępu­ją­cych w lit­er­aturze mod­eli poli­tyki społecznej i metod oceny ich skuteczności oraz zapro­ponowanie na  pod­stawie wyników tej anal­izy włas­nej metody oceny skuteczności kra­jowych poli­tyk społecznych, real­i­zowanych w Europie. Metoda ta bazowała na dwóch wymi­arach: spraw­iedli­wości społecznej oraz efek­ty­wności eko­nom­icznej oraz sześ­ciu miernikach (zmi­en­nych). Anal­iza empiryczna obe­j­mowała lata 2004–2013 i doty­czyła 28 kra­jów członkows­kich Unii Europe­jskiej oraz trzech kra­jów EFTA: Islandii, Nor­wegii i Szwa­j­carii. Okazało się, że w anal­i­zowanej grupie 31 kra­jów domi­nowały rozwiąza­nia spraw­iedliwe i efek­ty­wne (13 kra­jów) oraz niespraw­iedliwe i nieefek­ty­wne (10 krajów).

Słowa kluc­zowe: poli­tyka społeczna, mod­ele poli­tyki społecznej w Europie, spraw­iedli­wość społeczna, efek­ty­wność ekonomiczna

BIBLIOGRAFIA
Anioł W. (2010), Europe­jska poli­tyka społeczna – pode­jś­cie teo­re­ty­czne, „Poli­tyka Społeczna”, nr 10, s. 1–5.
Boeri T. (2002), Let Social Pol­icy Mod­els Com­pete and Europe Will Win, John F. Kennedy School of Gov­ern­ment, Har­vard Uni­ver­sity, Cam­bridge.
Esping-Andersen G. (1990), The Three Worlds of Wel­fare Cap­i­tal­ism, Prince­ton Uni­ver­sity Press, Prince­ton.
Księżopol­ski M. (2008), Poli­tyka społeczna w różnych kra­jach i mod­ele poli­tyki społecznej, w: G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Poli­tyka społeczna, PWN, Warszawa.
Księżopol­ski M. (2012), Skuteczność mod­eli poli­tyki społecznej w rozwiązy­wa­niu prob­lemów ludzi starych, „Prob­lemy Poli­tyki Społecznej. Stu­dia i Dyskusje”, nr 18, s. 13–37.
Rosati D. (2009), Europe­jski Model Społeczny. Osiąg­nię­cia, prob­lemy i kierunki zmian, w: D. Rosati (red.), Europe­jski Model Społeczny – doświad­czenia i przyszłość, PWE, Warszawa.
Sapir A. (2005), Glob­al­iza­tion and the Reform of Euro­pean Social Mod­els, Black­well Pub­lish­ing, Oxford.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­liczne, poli­tyka społeczna

Leszek Win­cen­ciak (dr, Wydział Nauk Eko­nom­icznych UW)
WPŁYW NIEDOPASOWAŃ KWALIFIKACYJNYCH NA WYNAGRODZENIA ABSOLWENTÓW W POLSCE (s. 7–12)
Niedopa­sowa­nia kwal­i­fika­cyjne i/lub kom­pe­ten­cyjne (qual­i­fi­ca­tion mis­match) rozu­mi­ane są jako różnica między poziomem kwal­i­fikacji i/lub kom­pe­tencji posi­adanych przez pra­cown­ików oraz wyma­ganych przez rodzaj pracy przez nich wykony­wanej. Niedopa­sowa­nia kwal­i­fika­cyjne są świadectwem nieop­ty­mal­nej alokacji zasobów w gospo­darce. Nieefek­ty­wność tego rodzaju może z kolei staw­iać pytanie o racjon­al­ność wydatkowa­nia pub­licznych środ­ków na edukację. Z punktu widzenia pra­co­daw­ców ist­nie­nie dużego rozdźwięku między kwal­i­fikac­jami posi­adanymi przez potenc­jal­nych pra­cown­ików a wyma­gani­ami danego stanowiska pracy stwarzają prob­lemy wielo­rakiego rodzaju: pod­noszą koszty rekru­tacji, wyma­gają testowa­nia i ujaw­ni­a­nia rzeczy­wis­tej pro­duk­ty­wności pra­cown­ików, wyma­gają dużych nakładów na szkole­nia i zdoby­wanie braku­ją­cych umiejęt­ności. Badanie na pod­stawie danych zgro­mad­zonych w ramach pro­jektu prowad­zonego w Insty­tu­cie Badań Eduka­cyjnych pt. „Społeczne i eko­nom­iczne uwarunk­owa­nia wyborów osób w wieku 19–30 lat doty­czą­cych stu­diowa­nia” ujaw­ni­ają, że około 30% absol­wen­tów charak­teryzuje się niedopa­sowaniem wer­tykalnym, zaś około 35% absol­wen­tów z wyk­sz­tałce­niem wyższym deklaruje niedopa­sowanie hory­zon­talne do aktu­al­nie wykony­wanej pracy. Oba zjawiska mają swoje kon­sek­wencje dla wyna­grodzeń, co w dłuższej per­spek­ty­wie może również wpły­wać na wartość i stopę zwrotu z wykształcenia.

Słowa kluc­zowe: niedopa­sowa­nia kwal­i­fika­cyjne, płace, absolwenci

BIBLIOGRAFIA
Allen J., van der Velden R. (2001), Edu­ca­tional Mis­matches Ver­sus Skill Mis­matches: Effects on Wages, Job Sat­is­fac­tion and On-the-Job Search, „Oxford Eco­nomic Papers”, Vol. 53, No. 3, p. 434–452.
Barone C., Ortiz L. (2011), Overe­d­u­ca­tion among Euro­pean Uni­ver­sity Grad­u­ates: a com­par­a­tive analy­sis of its inci­dence and the impor­tance of higher edu­ca­tion dif­fer­en­ti­a­tion, „Higher Edu­ca­tion”, Vol. 61(3), p. 325–337.
Bauer T. (2002), Edu­ca­tional Mis­match and Wages: A Panel Analy­sis, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 21, p. 221–229.
Budria S., Moro-Egido A.I. (2008), Edu­ca­tion, edu­ca­tional mis­match, and wage inequal­ity: Evi­dence for Spain, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 27, p. 332–341.
Dun­can G., Hoff­man S. (1981), The inci­dence and wage effects of overe­d­u­ca­tion, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 1(1), p. 75–86.
Fields G.S. (1975), Rural-urban migra­tion, urban unem­ploy­ment and under­em­ploy­ment, and job-search activ­ity in LDC’s, „Jour­nal of Devel­op­ment Eco­nom­ics”, Vol. 2(2), p. 165–187.
Gajderow­icz T., Grotkowska G., Win­cen­ciak L. (2012), Pre­mia pła­cowa z wyk­sz­tałce­nia wyższego według grup zawodów, „Ekon­o­mista”, nr 5, s. 577–603.
García-Aracil A., van der Velden R. (2008), Com­pe­ten­cies for Young Euro­pean Higher Edu­ca­tion Grad­u­ates: Labor Mar­ket Mis­matches and Their Pay­offs, „Higher Edu­ca­tion”, Vol. 55(2), p. 219–239.
Groot W., van den Brink H.M. (2000), Overe­d­u­ca­tion in the Labour Mar­ket: A Meta Analy­sis, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 19, p. 149–158.
John­son W.R. (1978), A the­ory of job shop­ping, „The Quar­terly Jour­nal of Eco­nom­ics”, Vol. 92(2), p. 261–278.
Kiker B., San­tos M., de Oliveira M. (1997), Overe­d­u­ca­tion and under­e­d­u­ca­tion: evi­dence for Por­tu­gal, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 16(2), p. 111–125.
Korpi T., Tahlin M. (2009), Edu­ca­tional mis­match, wages, and wage growth: Overe­d­u­ca­tion in Swe­den, 1974–2000, „Labour Eco­nom­ics”, Vol. 16(2), p. 183–193.
Mazum­dar D. (1975), The the­ory of share-cropping with labour mar­ket dual­ism, „Eco­nom­ica, Lon­don School of Eco­nom­ics and Polit­i­cal Sci­ence”, Vol. 42(167), p. 261–271.
McGuin­ness S., Sloane P.J. (2011), Labour mar­ket mis­match among UK grad­u­ates: An analy­sis using REFLEX data, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 30(1), p. 130–145.
Now­icki M., red. (2008), Pomorska mapa zawodów i umiejęt­ności przyszłości, Pomorskie Obser­wa­to­rium Rynku Pracy, IBnGR, Gdańsk.
OECD (2011), OECD Employ­ment Out­look 2011, OECD Pub­lish­ing, Paris.
Salas-Velasco M. (2006), Pri­vate returns to an uni­ver­sity edu­ca­tion: An instru­men­tal vari­ables approach, „Higher Edu­ca­tion”, Vol. 51, p. 411–438.
Spence M. (1973), Job mar­ket sig­nalling, „Quar­terly Jour­nal of Eco­nom­ics”, Vol. 87, p. 355–374.
Thurow L.C. (1975), Gen­er­at­ing Inequal­ity: The Dis­tri­b­u­tional mech­a­nisms of the econ­omy, National Tech­ni­cal Infor­ma­tion Ser­vice, Spring­field.
Tsai Y. (2010), Returns to Overe­d­u­ca­tion: A Lon­gi­tu­di­nal Analy­sis of the US Labor Mar­ket, „Eco­nom­ics of Edu­ca­tion Review”, Vol. 29, p. 606–617.
Ver­dugo R., Ver­dugo N. (1989), The Impact of Sur­plus School­ing on Earn­ings: Some Addi­tional Find­ings, „Jour­nal of Human Resources”, Vol. 24, p. 629–643.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej

Piotr Kawka (dok­torant, Katolicki Uni­w­er­sytet Lubel­ski Jana Pawła II)
TRENER PRACY OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ JAKO PODSTAWOWA INSTYTUCJA SYSTEMU ZATRUDNIENIA WSPOMAGANEGO (s. 13–18)
Zatrud­nie­nie wspo­ma­gane polega na zapewnie­niu wspar­cia osobom niepełnosprawnym lub innym grupom zagrożonym wyk­lucze­niem w uzyska­niu i utrzy­ma­niu płat­nego zatrud­nienia na otwartym rynku pracy. Głównymi zasadami tego sys­temu są: indy­wid­u­alne pode­jś­cie do niepełnosprawnego i jego upod­miotowie­nie, poszanowanie jego god­ności oraz dostęp­ność i poufność usług. Zawód tren­era pracy osoby niepełnosprawnej jest jedną z pod­sta­wowych insty­tucji funkcjonu­ją­cych w tym sys­temie akty­wiz­a­cji społeczno-zawodowej. Jego istotą jest umożli­wie­nie niepełnosprawnemu uzyska­nia stosownego zatrud­nienia i adap­tacja w miejscu pracy. Cechy osobowe, jakimi powinien wykazy­wać się kandy­dat na tren­era pracy, to głównie kon­tak­towość, dys­pozy­cyjność, zdol­ność współpracy i cier­pli­wość. Pro­ce­dura tej formy akty­wiz­a­cji składa się z wielu etapów, poczy­na­jąc od rekru­tacji, stworzenia planu dzi­ałań, wspar­cia w uzyska­niu pracy i adap­tacji, aż do mon­i­toringu dal­szej sytu­acji pracownika.

Słowa kluc­zowe: niepełnosprawność, zatrud­nie­nie, akty­wiz­a­cja, trener, wspo­ma­ganie, praca, sys­tem, adaptacja

BIBLIOGRAFIA
Asysta rodzinna i tren­ing pracy, PCPR w Lesznie, [online], http://pcprleszno.pl/asysta_rodzinna.php [dostęp 23.07.2014].
Cytowska B., Wołowicz-Ruszkowska A. (2013), Trener pracy. Doku­ment uwzględ­ni­a­jący wiedzę zas­taną na temat funkcjonowa­nia tren­era pracy, na pod­stawie pol­s­kich i zagranicznych opra­cowań, wyd. 1, Pol­skie Forum Osób Niepełnosprawnych, Warszawa.
Dubanik J., Fiedorow­icz M., Gawry­luk M., Gemza I., Gorący M., Kornaszewska-Antoniuk Ł., Skalska K., Zakrzewska M., Żydok P., Cygan M., Podręcznik zatrud­nienia wspo­ma­ganego, [online], s. 5–6, http://eudajmonia.pl/projekty/aktualne/zatrudnienie-wspomagane/?projectAction=download [dostęp 21.07.2014].
Gar­bat M. (2014), Reha­bil­i­tacja zawodowa oraz zatrud­ni­anie osób z niepełnosprawnoś­ci­ami w XX i XXI wieku, „Niepełnosprawność – zagad­nienia, prob­lemy, rozwiąza­nia”, nr 2/(11), s. 130–149.
Gorący M., Rola pra­co­dawcy w pro­ce­sie akty­wiz­a­cji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych – skuteczne rozwiąza­nia, [online], s. 14, http://www.centrumngo.pl/attachments/article/44/M.Gor%C4%85cy_pdf [dostęp 20.07.2014].
„HEJ KONIKU!”. Pro­jekt „Trener pracy”. „Akty­wni na rynku pracy – TRENER PRACY narzędziem wyrówny­wa­nia szans osób niepełnosprawnych”, Fun­dacja Pomocy Młodzieży i Dzieciom Niepełnosprawnym, [online], http://www.hejkoniku.org.pl/PROJEKT-TRENER-PRACY,9,pr,26,j,1.html [dostęp 27.08.2014].
Kirenko J., Sarzyńska E. (2010), Bezrobo­cie. Niepełnosprawność. Potrzeby, wyd. 1, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Mikołaja Kopernika, Lublin.
Kryńska E., Pater K. (2013), Pro­jekt zatrud­nie­nie osób niepełnosprawnych – per­spek­tywy wzrostu. Raport syn­te­ty­czny, [online], s. 142, Warszawa, http://www.watchdogpfron.pl/wp-content/uploads/2014/02/Pater-Zatrudnienie_osob_niepelnosprawnych.pdf [dostęp 24.07.2014].
Kukla D., Duda W., Czerw-Bajer M. (2011), Osoby niepełnosprawne w sys­temie edukacji i porad­nictwa zawodowego, wyd. 1, Difin, Warszawa.
Majew­ski T. (1999), Sys­temy reha­bil­i­tacji zawodowej w kra­jach Europy Zachod­niej, wyd. 1, Kra­jowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna, Warszawa.
Majew­ski T. (2006), Zatrud­nie­nie wspo­ma­gane osób niepełnosprawnych, wyd. 1, Kra­jowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna, Warszawa.
Majew­ski T. (2011), Między­nar­o­dowe doświad­czenia w zakre­sie zatrud­ni­a­nia wspo­ma­ganego osób niepełnosprawnych, w: Zatrud­nie­nie wspo­ma­gane. Mate­ri­ały kon­fer­en­cyjne, Boguszewska K., Dunaj M., Dzi­urla R., Fiedorow­icz M., Majew­ski T., Olek­siak E., Rym­sza A., Woźniak-Szymańska A., Zakrzewska M., Biuro Pełnomoc­nika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Warszawa.
Majew­ski T. (2011), Porad­nictwo zawodowe i pośred­nictwo pracy dla osób niepełnosprawnych. Porad­nik dla urzędów pracy, wyd. 1, Biuro Pełnomoc­nika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Warszawa.
Mate­riał infor­ma­cyjny trener, PFRON, [online], http://www.pfron.org.pl/ftp/dokumenty/Programy_celowe/Trener_pracy/material_informacyjny_trener.doc [dostęp 02.08.2014].
Pilotażowy pro­gram „Akty­wny samorząd”, PFRON, [online], http://www.pfron.org.pl/pl/programy-i-zadania-pfr/aktywny-samorzad/1644,Pilotazowy-program-Aktywny-samorzad.html [dostęp 30.08.2014].
Pol­skie Forum Osób Niepełnosprawnych (2013), Europe­jska Unia Zatrud­nienia Wspo­ma­ganego. Broszura infor­ma­cyjna i stan­dardy jakości, Warszawa, s. 9, [online], http://www.trenerpracy.eu/wp-content/uploads/europejska-unia-zatrudnienia-wspomaganego-broszurainformacyjna-i-standardy-jakosci.pdf [dostęp 21.07.2014].
Raport z bada­nia funkcjonu­ją­cych mod­eli świad­czenia usług przez tren­era pracy, [online], s. 40, http://www.watchdogpfron.pl/wp-content/uploads/2014/02/raport-z-badania-funkcjonujacych-modeliswiadczenia-uslug-przez-trenera-pracy.pdf [dostęp 19.07.2014].
Raszeja-Ossowska I., Wit­ryna Wiejska. Wspar­cie dla akty­wnych społeczności lokalnych, Asys­tent osoby niepełnosprawnej, [online], http://ww.org.pl/strona-glowna/poradniki/item/27471-asystentosoby-niepelnosprawnej [dostęp 05.08.2014].
Stanisławski P., Nie ma odwrotu od usług asys­tenc­kich, [online], http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/11716?print_doc_id=22336 [dostęp 02.08.2014].
Szostak B. (2013), Europe­jska Unia Zatrud­nienia Wspo­ma­ganego. Zbiór prak­ty­cznych wskazówek, [online], Pol­skie Forum Osób Niepełnosprawnych, Warszawa.
Trener pracy jako sposób na zwięk­sze­nie zatrud­nienia osób niepełnosprawnych, w: Trener pracy, PFRON, [online], http://www.trenerpracy.eu/aktualnosci/pytania-i-odpowiedzi [dostęp 21.07.2014].
Trener pracy, PFRON, [online], https://www.pfron.org.pl/pl/programy-izadania-pfr/trener-pracy/92,SpistresciprogramuTrenerpracy.html [dostęp 28.07.2014].
Wołowicz-Ruszkowska A. (2012), Wspar­cie osób z upośledze­niem umysłowym w stop­niu umi­arkowanym i znacznym (w tym z zespołem Downa i/lub z niepełnosprawnoś­ci­ami sprzężonymi oraz głębokim stop­niem upośledzenia umysłowego – podręcznik dobrych prak­tyk, wyd. 1, PFRON, Warszawa: Zakrzewska M., Człowiek – najlep­sza inwest­y­cja!. Trener pracy jako sposób na zwięk­sze­nie zatrud­nienia osób niepełnosprawnych. Zatrud­nie­nie wspo­ma­gane, [online], http://www.trenerpracy.eu/wp-content/uploads/prezentacja-zatrudnienie-wspomagane-w-ramachprojektu-trener-pracy-jako-sposob-na-zwiekszenie-zatrudnienia-osob-niepelnosprawnych-.pdf [dostęp 03.08.2014].

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, poli­tyka społeczna

Katarzyna Andrejuk (dr, Insty­tut Filo­zofii i Socjologii PAN)
PRAWNE UWARUNKOWANIA TWORZENIA I ROZWIJANIA PRZEDSIĘBIORSTW PRZEZ CUDZOZIEMCÓW W POLSCE (s. 18–24)
Artykuł anal­izuje reg­u­lacje usta­wowe doty­czące możli­wości prowadzenia przez cud­zoziem­ców dzi­ałal­ności gospo­dar­czej. Unor­mowa­nia te stanowią ważny ele­ment poli­tyki migra­cyjnej Pol­ski w zakre­sie dostępu migrantów do rynku pracy. Sku­pi­a­jąc się na ustawie o swo­bodzie dzi­ałal­ności gospo­dar­czej oraz ustawie o cud­zoziem­cach, w artykule anal­i­zowany jest dostęp imi­grantów do dwóch typów prowadzenia dzi­ałal­ności gospo­dar­czej: jako osoby fizy­czne (jed­noosobowa dzi­ałal­ność gospo­dar­cza) oraz jako osoby prawne lub jed­nos­tki orga­ni­za­cyjne (spółki osobowe lub kap­i­tałowe). Anal­iza ewolucji pol­skiej poli­tyki migra­cyjnej w omaw­ianym zakre­sie pokazuje, że w ostat­nim dziesię­ci­ole­ciu nastąpiła znacząca lib­er­al­iza­cja dostępu cud­zoziem­ców do jed­noosobowej dzi­ałal­ności gospo­dar­czej – możli­wość taką otrzymy­wało coraz więcej kat­e­gorii imi­grantów. Zmi­any prawa w dostępie do zez­wole­nia na pobyt cud­zoziemca w Polsce w związku z pracą w utwor­zonej przez niego spółce mają charak­ter raczej kon­sol­i­dacji doty­chcza­sowych rozwiązań niż liberalizacji.

Słowa kluc­zowe: imi­granci, rynek pracy, dzi­ałal­ność gospo­dar­cza, spółki

BIBLIOGRAFIA
Bargiel A. (2009), Zatrud­ni­anie cud­zoziem­ców w Polsce, „Admin­is­tracja: teo­ria, dydak­tyka, prak­tyka”, nr 4(17), s. 23–38.
Cejmer M., red. (2008), Europe­jskie prawo spółek, t. IV. Spółki zagraniczne w Polsce, wyd. Ofi­cyna, Warszawa.
Poli­tyka migra­cyjna Pol­ski – stan obecny i pos­tu­lowane dzi­ała­nia (2012), doku­ment przyjęty przez Radę Min­istrów w dniu 31 lipca 2012 r., http://bip.msw.gov.pl/bip/polityka-migracyjna-po/19529,Polityka-migracyjna-Polski.html [dostęp 24.10.2015].
Poli­tyka migra­cyjna Pol­ski – stan obecny i pos­tu­lowane dzi­ała­nia – Plan wdraża­nia (2014). Doku­ment przyjęty przez Zespół uch­wałą z dnia 28 maja 2014 r., http://bip.msw.gov.pl/bip/polityka-migracyjna-po/19529,Polityka-migracyjna-Polski.html [dostęp 24.10.2015].
Spra­woz­danie z real­iza­cji Planu wdraża­nia dla doku­mentu „Poli­tyka migra­cyjna Pol­ski – stan obecny i pos­tu­lowane dzi­ała­nia” w II kwartale 2015, http://bip.msw.gov.pl/bip/polityka-migracyjna-po/19529,Polityka-migracyjna-Polski.html [dostęp 24.10.2015].
Szafrański D. (2010), Cud­zoziemiec (osoba fizy­czna) jako przed­siębiorca prawa pol­skiego, „Europe­jski Przegląd Sądowy”, nr 7, s. 30–34.
Wysieńska K. (2010), Testy dyskrymi­na­cyjne – metoda i zas­tosowa­nia, ISP, Warszawa.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne, nauki prawne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: nauki o poli­tyce pub­licznej, prawo

Marcin B. Jur­czyk (dok­torant, Pol­ski Uni­w­er­sytet na Obczyźnie w Lon­dynie)
ANOMIA I DEWIACJA W PERSPEKTYWIE OCENY WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNEJ (s. 24–28)
Przed­miotem artykułu są rozważa­nia na temat różnych sposobów rozu­mienia dewiacji i anomii w życiu społecznym. Przede wszys­tkim jako funkcji kon­troli społecznej oraz jako funkcji naz­nacza­nia i styg­matyza­cji. Rozważane jest także poję­cie i zjawisko dewiacji pozy­ty­wnej w kon­cepcji Jerzego Kwaśniewskiego. Odwołano się do teorii socjo­log­icznych wyjaś­ni­a­ją­cych teo­re­ty­czne pod­stawy inter­pre­tacji zachowań dewia­cyjnych, jak również roli środowiska szkol­nego oraz rodzin­nego w roz­woju zachowań dewia­cyjnych. Tu szczegól­nego znaczenia nabiera odwołanie się do teorii napię­cia Roberta Agnew.

Słowa kluc­zowe: anomia, dewiacja, poli­tyka społeczna, przestępc­zość, kon­trola społeczna

BIBLIOGRAFIA
Agnew R. (1992), Foun­da­tion for a gen­eral strain the­ory of crime and delin­quency, “Crim­i­nol­ogy”, Vol. 30, Issue 1, p. 47–87.
Bab­bie E. (2004/2013), Bada­nia społeczne w prak­tyce, PWN, Warszawa.
Bałan­dynow­icz A. (2009), Teo­re­ty­czne pod­stawy probacji. Probacja – wielopas­mowa teo­ria resoc­jal­iza­cji z udzi­ałem społeczeństwa, „Probacja”, nr 1, s. 11–49.
Bartkow­icz Z. (2013), Agresy­wność, kom­pe­tencje społeczne i samoocena resoc­jal­i­zowanych nielet­nich a ich przestępc­zość w okre­sie dorosłości, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Becker H.S. (1966), Out­siders: Stud­ies in the Soci­ol­ogy of Deviance, The Free Press, New York.
Borzucka-Sitkiewicz K. (2010), Środowiskowe uwarunk­owa­nia agresy­wnych zachowań młodzieży, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Śląskiego, Katow­ice.
Celmer B. (2013), Dewiacja i anomia w uję­ciu sys­te­mowym, „Kul­tura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 133–154.
Czerwińska-Jakimiuk E. (2011), Przestępc­zość młodocianych. Inter­pre­tacja zjawiska w świ­etle ogól­nej teorii napię­cia Roberta Agnew, Wydawnictwo Naukowe Uni­w­er­sytetu Ped­a­gog­icznego, Kraków.
Dobieszewski A. (2004), Przy­czyny i prze­jawy patologii społecznej. „Poli­tyka i Społeczeństwo”, nr 1, s. 153–166.
Durkheim E. (2000), Zasady metody socjo­log­icznej, PWN, Warszawa.
Fil­ip­iak M. (1997), Socjolo­gia zachowań dewia­cyjnych, w: M. Fil­ip­iak (red.), Przestępc­zość nielet­nich. Źródła. Prze­jawy. Środki zarad­cze, LTN, Lublin.
Good­man N. (2009), Wstęp do Socjologii, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poz­nań.
Huscha D., Mau S. (2005), Social anomie and racial seg­re­ga­tion in South Africa, „Social Indi­ca­tors Research”, Vol. 76, Issue 3, p. 467–498.
Klinge­mann J.I. (2010), Hory­zonty zmi­any zachowa­nia nało­gowego w Polsce, w: J. Kwaśniewski (red.), Insty­tut Pro­fi­lak­tyki Społecznej i Resoc­jal­iza­cji Uni­w­er­sytetu Warsza­wskiego, „Prace Kat­edry Socjologii Norm, Dewiacji i Kon­troli Społecznej”, t. 11, s. 1–215.
Kojder A. (1980), Co to jest teo­ria naz­nacza­nia społecznego?, „Stu­dia Socjo­log­iczne”, nr 3, s. 45–65.
Kusion M. (2011), Krymi­no­log­iczna anal­iza fil­mowych wizji przestępc­zości zor­ga­ni­zowanej, Zeszyt Naukowy „Ape­iron”, Wyższa Szkoła Bez­pieczeństwa Pub­licznego i Indy­wid­u­al­nego, WSBPiI, Kraków, nr 5, s. 65–118.
Kwaśniewski J. (1976), Pozy­ty­wna dewiacja społeczna, „Stu­dia Socjo­log­iczne”, nr 3, s. 250.
Kwaśniewski J. (2012), Czy ist­nieje dewiacja społeczna?, „Prace Insty­tutu Pro­fi­lak­tyki Społecznej i Resoc­jal­iza­cji”, t. 19, s. 63–88.
Lam­broso C. (1987). Geniusz i obłąkanie, PWN, Warszawa.
Mer­ton R.K. (2002), Teo­ria socjo­log­iczna i struk­tura społeczna, PWN, Warszawa.
Mess­ner S., Rosen­feld R. (1997), Crime and the Amer­i­can Dream, Ala­bany (N.Y.) Bonn, Wadsworth Pub­lish­ing Com­pany, Boston.
Moore S., Aiken D., Chap­man S. (2002), Soci­ol­ogy, Collins, Lon­don.
Moś­ciskier A. (2001), Natura ludzka i prob­lem przestępc­zości, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa.
Nogal­ski B., Tsen-Tatula E. (2012), Akul­tur­acja w warunk­ach wro­giego prze­ję­cia. „Kwartal­nik Nauk o Przed­siębiorstwie”, nr 1, s. 66–76.
Pawnik W. (2004), Anomia jako instru­ment posz­erza­nia obszaru i zakresu wiedzy, mar­gin­al­iza­cji i wyk­luczenia, „Poli­tyka Społeczno-Ekonomiczna”, nr 4, s. 129–138.
Pyszczek G. (2012), Jerzego Kwaśniewskiego pochwała dewiacji pozy­ty­wnej, „Normy, Dewiacje i Kon­trola Społeczna”, t. 13, s. 139–160.
Soł­tysiak T. (1993), Spostrze­ganie zjawisk społecznych w poglą­dach wybranych autorów, w: T. Soł­tysiak (red.), Młodzież o patologii społecznej i jej niek­tórych zjawiskach (alko­holizmie, narko­manii, prosty­tucji), WSP, Byd­goszcz.
Sza­cka B. (2003), Wprowadze­nie do socjologii, Wydawnictwo Ofi­cyna Naukowa, Warszawa.
Sza­cki J. (1984), His­to­ria myśli socjo­log­icznej, PWN, Warszawa.
Szarfen­berg R. (2010), Mar­gin­al­iza­cja i wyk­lucze­nie społeczne – panorama językowo-teoretyczna, IPS UW, Warszawa.
Szpringer M. (2004), Pro­fi­lak­tyka społeczna. Rodz­ina, szkoła, środowisko lokalne, Wydawnictwo AŚ, Kielce.
Urban B. (2000), Zaburzenia w zachowa­niu i przestępc­zość młodzieży, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Urban B. (2005), Zaburzenia dewia­cyjne młodzieży w inter­akc­jach rówieśniczych, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Woj­tasik W. (2008), Anomia zmi­any sys­te­mowej a pro­cesy inte­gracji europe­jskiej w Polsce, w: J. Świeca (red.), De Doc­t­rina Euro­pea, t. V, Sos­nowiec.
Żebrowski J. (1994), Rodzinne uwarunk­owa­nia przestępc­zości nielet­nich, w: E. Bielicki, T. Soł­tysiak (red.), Patolo­gia społeczna w struk­turze przeo­brażeń ustro­jowych Pol­ski: mate­ri­ały ogólnopol­skiej kon­fer­encji zor­ga­ni­zowanej przez Kat­e­drę Ped­a­gogiki Spec­jal­nej Wyższej Szkoły Ped­a­gog­icznej w Byd­goszczy w dni­ach 25–26 maja 1993 r., Wyższa Szkoła Ped­a­gog­iczna w Byd­goszczy, Byd­goszcz.

Dziedziny naukowe doty­czące artykułu: nauki społeczne
Dyscy­pliny naukowe doty­czące artykułu: socjolo­gia

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 3/2016

SOCIAL POLICY MODELS IN EUROPE AND THEIR EFFICIENCY – THEORY AND PRACTICE – Woj­ciech Bąba
THE EFFECT OF QUALIFICATION MISMATCH ON WAGES OF GRADUATES IN POLAND – Leszek Win­cen­ciak
DISABLED PEOPLE’S JOB COACH AS PRIMARY INSTITUTION OF SUPPORTED EMPLOYMENT SYSTEM – Piotr Kawka
NORMATIVE FRAMEWORK OF MIGRANT BUSINESS ACTIVITIES AS AN ELEMENT OF HOST COUNTRY’S POLICY REGULATING MIGRANTS’ ACCESS TO LABOUR MARKET – Katarzyna Andrejuk
ANOMY AND DEVIATION IN THE PERSPECTIVE OF THE ASSESSMENT OF CONTEMPORARY SOCIAL REALITY– Marcin B. Jurczyk

BOOK REVIEW
Ewa Gier­manowska, Mar­i­ola Racław, Marek Rym­sza (eds.): SOCIAL ISSUE AT THE BEGINNING OF THE XXI CENTURY. ANNIVERSARY BOOK FOR PROFESSOR JÓZEFINA HRYNKIEWICZ – rec. Jacek P. Męcina

INFORMATION
CONTEMPORARY CONCEPTS IN SOCIAL POLICY – CHALLENGES AND REALITY – Hanna Kroczak, Emilia Zielińska
CHALLENGES OF ECONOMIC MODERNIZATION – HISTORICAL EXPERIENCES – Iwona Zakrzewska
SOCIAL POLICY ON AGEING AND OLD AGE IN POLAND IN THE YEARS 2015–2035 – Beata Kaczyńska
   PROFESSOR LEON DYCZEWSKI – OBITUARY     - Dar­iusz Wad­owski

NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY

Woj­ciech Bąba (Junior Pro­fes­sor, Cra­cow Uni­ver­sity of Eco­nom­ics)
SOCIAL POLICY MODELS IN EUROPE AND THEIR EFFICIENCY – THEORY AND PRACTICE (p. 1–7)
The first goal of this arti­cle was the analy­sis of the most pop­u­lar clas­si­fi­ca­tions of social pol­icy mod­els and meth­ods of eval­u­at­ing their effi­ciency. The sec­ond goal was to pro­pose an own method of mea­sur­ing the effi­ciency of national social poli­cies, present in Europe. This method was based on two dimen­sions (social equity and eco­nomic effi­ciency) and six indi­ca­tors. Empir­i­cal analy­sis cov­ered the 2004–2013 period and applied to 28 mem­ber coun­tries of the Euro­pean Union and three EFTA coun­tries: Ice­land, Nor­way and Switzer­land. It turned out that the major­ity of ana­lyzed coun­tries fell either into the “equal and effi­cient” cat­e­gory (13 coun­tries) or the “unequal and inef­fi­cient” cat­e­gory (10 countries).

Key­words: social pol­icy, social pol­icy mod­els in Europe, social equity, eco­nomic effi­ciency

Leszek Win­cen­ciak (Junior Pro­fes­sor, Fac­ulty of Eco­nomic Sci­ences, Uni­ver­sity of War­saw)
THE EFFECT OF QUALIFICATION MISMATCH ON WAGES OF GRADUATES IN POLAND (p. 7–12)
The qual­i­fi­ca­tion mis­match is under­stood as the dif­fer­ence between the level of qual­i­fi­ca­tions and/or the com­pe­tence pos­sessed by employ­ees and those required by the type of job per­formed. Large scale of qual­i­fi­ca­tion mis­match is often a man­i­fes­ta­tion of a sub-optimal allo­ca­tion of resources in the econ­omy. The inef­fi­ciency of this kind may raise the ques­tion of the ratio­nal­ity of spend­ing pub­lic resources on edu­ca­tion. From the point of view of employ­ers – the exis­tence of a large gap between the skills pos­sessed by poten­tial employ­ees and the require­ments of the jobs pose mul­ti­ple prob­lems like: rais­ing the costs of recruit­ment, costs of test­ing and reveal­ing the actual pro­duc­tiv­ity of work­ers, costs of  train­ing for bridg­ing the gaps. The aim of this study is to assess the impact of hor­i­zon­tal mis­matches (for­mally the same level of edu­ca­tion, but dif­fer­ent qual­i­fi­ca­tions) and ver­ti­cal mis­matches (pos­sess­ing dif­fer­ent level of edu­ca­tion than required by the type of job per­formed) on the earn­ings of grad­u­ates in Poland. The data source comes from a unique study con­ducted as a part of spe­cial research project car­ried out at the Insti­tute for Edu­ca­tional Research – “Social and eco­nomic deter­mi­nants of edu­ca­tional choices of peo­ple aged 19–30″. The def­i­n­i­tions of mis­matches are based on employ­ees’ self-assessment. The main find­ings are neg­a­tive wage pre­mia to hor­i­zon­tal mis­match – the higher, the greater the mag­ni­tude of this mis­match. How­ever, in the case of ver­ti­cal mis­match, a pos­i­tive wage pre­mium is found for those hav­ing edu­ca­tion lev­els lower than required in the cur­rent job (under­e­d­u­ca­tion) and neg­a­tive pre­mium related to the fact of per­form­ing jobs that require lower lev­els of edu­ca­tion than cur­rently held by grad­u­ates (overeducation).

Key­words: edu­ca­tional mis­match, overe­d­u­ca­tion, under­e­d­u­ca­tion, earn­ings, graduates

Piotr Kawka (Ph.D Stu­dent, John Paul II Catholic Uni­ver­sity of Lublin)
DISABLED PEOPLE’S JOB COACH AS PRIMARY INSTITUTION OF SUPPORTED EMPLOYMENT SYSTEM (p. 13–18)
Sup­ported employ­ment is pro­vide sup­port for peo­ple with dis­abil­i­ties and other groups at risk of exclu­sion in obtain­ing and main­tain­ing pay employ­ment in the open labor mar­ket. Basic prin­ci­ples of this sys­tem are: indi­vid­ual approach to dis­abled per­son and his empow­er­ment, respect to his dig­nity, avail­abil­ity and con­fi­den­tial­ity of ser­vices. Job coach pro­fes­sion is prin­ci­ple form of socio-professional acti­va­tion in sup­ported employ­ment sys­tem. Its essence is to enable the dis­abled to obtain suit­able employ­ment and adap­ta­tion in the work­place. Per­sonal fea­tures which can­di­dates for job coaches should pos­sess are mainly com­mu­ni­cat­ing skills, avail­abil­ity, coop­er­a­tion abil­ity and patience. Pro­ce­dure of this form of acti­va­tion con­sists of mul­ti­ple stages start­ing from recruit­ment, cre­ation of fur­ther action plan, assis­tance in obtain­ing employ­ment and adap­ta­tion, to mon­i­tor­ing fur­ther employee’s situation.

Key­words: dis­abil­ity, employ­ment, acti­va­tion, coach, sup­port­ing, job, sys­tem, adaptation

Katarzyna Andrejuk (Junior Pro­fes­sor, Insti­tute of Phi­los­o­phy and Soci­ol­ogy, Pol­ish Acad­emy of Sci­ences)
NORMATIVE FRAMEWORK OF MIGRANT BUSINESS ACTIVITIES AS AN ELEMENT OF HOST COUNTRY’S POLICY REGULATING MIGRANTS’ ACCESS TO LABOUR MARKET (p. 18–24)
The arti­cle exam­ines national pro­vi­sions con­cern­ing pos­si­bil­ity of busi­ness activ­i­ties of migrants. These reg­u­la­tions con­sti­tute an impor­tant part of host country’s pol­icy of admit­ting migrants to the labour mar­ket. Focus­ing on the Act on Free­dom of Busi­ness Activ­ity and the For­eign­ers Act, I analyse migrants’ access to two types of busi­ness activ­i­ties: as nat­ural per­sons (indi­vid­ual busi­ness activ­i­ties) and as legal per­sons or organ­i­sa­tional enti­ties (part­ner­ships and com­pa­nies). Analy­sis of evo­lu­tion of Pol­ish migra­tion pol­icy in this respect indi­cates that in the last ten years there has been a sig­nif­i­cant lib­er­al­i­sa­tion of foreigner’s access to indi­vid­ual busi­ness activ­i­ties – such pos­si­bil­ity was obtained by sev­eral new cat­e­gories of migrants. At the same time, changes of law con­cern­ing pos­si­bil­ity of obtain­ing res­i­dence in Poland by for­eign­ers who set up their own partnerships/companies have a char­ac­ter of con­sol­i­da­tion rather than liberalisation.

Key­words: immi­grants, labour mar­ket, entre­pre­neur­ship, busi­ness activities

Marcin B. Jur­czyk (Ph.D Stu­dent, The Pol­ish Uni­ver­sity Abroad in Lon­don)
ANOMY AND DEVIATION IN THE PERSPECTIVE OF THE ASSESSMENT OF CONTEMPORARY SOCIAL REALITY (p. 24–28)
The sub­ject of this arti­cle is the dis­cus­sion of var­i­ous ways of under­stand­ing devi­a­tion and anomy in the social life. First of all, the arti­cle deals with the con­nec­tion of those notions with the func­tion of social con­trol as well as the func­tion of social labelling and stigi­ma­tiz­ing. Also, the arti­cle dis­cusses the notion and phe­nom­e­non of pos­i­tive devi­a­tion accord­ing to Jerzy Kwaśniewski’s con­cept. A ref­er­ence has been made to the soci­o­log­i­cal the­o­ries explain­ing the­o­ret­i­cal bases for inter­pre­ta­tion of deviant behav­iours, as well as the role of school and fam­ily envi­ron­ment in the devel­op­ment of deviant behav­iours. Here, a ref­er­ence to Robert Agnew’s Gen­eral Strain The­ory is of a spe­cial importance.

Key­words: anomy, deviance, social pol­icy, crime, social control

prze­jdź do Spisu treści

« powrót