Nr 9 (498) 2015
Spis treści 9/2015
Pobierz numer 
POLITYKA SPOŁECZNA W EPOCE PRZEMIAN – NOWE WYZWANIA – Józef Orczyk
PODATKI A SKŁADKI. PROBLEMY PRAWNE NA POZIOMIE REGULACJI KRAJOWYCH I EUROPEJSKICH – Gertruda Uścińska
ZRÓŻNICOWANIE MINIMUM SOCJALNEGO ORAZ MINIMUM EGZYSTENCJI W UKŁADZIE PRZESTRZENNYM W 2014 R. – Piotr Kurowski
MIGRACJE EDUKACYJNE DO POLSKI W KONTEKŚCIE ZATRUDNIANIA CUDZOZIEMCÓW – Kamil Matuszczak
PROBLEM PRZESTĘPCZOŚCI – ZAPOMNIANY I NIEDOCENIANY OBSZAR POLITYKI SPOŁECZNEJ – Krzysztof Piątek
DYSKUSJE
JEŚLI CYFROWA DEMENCJA ISTNIEJE, PRAWDOPODOBNIE MA KLASOWY CHARAKTER. POLEMIKA Z MANFREDEM SPITZEREM – Hanna Dębska
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
POSTAWY PRZEDSIĘBIORCZE POLAKÓW W WIEKU 50+ – Justyna Wiktorowicz, Monika Mularska-Kucharek
KTO I DLA KOGO STANOWI RODZINĘ ZASTĘPCZĄ – Kinga Mickiewicz, Karolina Głogowska
RECENZJA
Jan Czarzasty (red. nauk.): ROKOWANIA ZBIOROWE W CIENIU GLOBALIZACJI. ROLA I MIEJSCE ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH W KORPORACJACH PONADNARODOWYCH – rec. Jerzy Wratny
INFORMACJE
POLSKIE I NIEMIECKIE PERSPEKTYWY SWOBODY PRZEPŁYWU PRACOWNIKÓW I PRAWA DO ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO. PROBLEMY DELEGOWANIA. PROBLEMY OPIEKI DŁUGOTERMINOWEJ – Antoni Kolek
NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Józef Orczyk (prof., Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu)
POLITYKA SPOŁECZNA W EPOCE PRZEMIAN – NOWE WYZWANIA – (s. 1–4)
Polityka społeczna w Polsce była i będzie w najbliższych latach determinowana głównie przez czynniki związane z aspiracjami zmierzającymi do pełnego włączenia w proces cywilizacyjny w Europie oraz z wzrastającym uczuciem niepewności w sprawie zabezpieczenia swej przyszłości. Znaczenie tych czynników jest zróżnicowane w poszczególnych grupach społecznych i regionach. Wskazuje to na celowość większego zróżnicowania polityki społecznej. Sformułowanie uniwersalnej strategii w warunkach zmian demograficznych rodzi problem akceptacji. Większa swoboda regionów stwarza możliwość dostosowania polityki w regionach do sytuacji poszczególnych grup ludności na podstawie uniwersalnych zasad.
Słowa kluczowe: strategia polityki społecznej, aspiracje i niepewność, zmiany demograficzne, większa swoboda regionów
BIBLIOGRAFIA — Brak bibliografii
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Gertruda Uścińska (prof., Instytut Polityki Społecznej UW)
PODATKI A SKŁADKI. PROBLEMY PRAWNE NA POZIOMIE REGULACJI KRAJOWYCH I EUROPEJSKICH — (s. 5–9)
Artykuł przedstawia wyniki badań europejskich ustalających relację między prawem podatkowym a zabezpieczenia społecznego na poziomie krajowym oraz europejskim. Bada się jaki jest związek między składkami i podatkami zarówno w sensie formalnym i funkcjonalnym na tych poziomach. Wykazuje się, że częściej brak jest takiego związku. Przeprowadzona analiza pokazuje bardzo skomplikowany obraz badanej materii w tym różne podejścia prawne do zakresu pojęciowego składki i podatku w prawie krajów UE. Z jednej strony mamy do czynienia z bardzo zróżnicowanymi regulacjami krajowymi dotyczącymi obowiązków podatkowych z drugiej brakiem przepisów unijnych o charakterze norm kolizyjnych w tym obszarze. W konsekwencji potrzebne są dalsze badania w tym zakresie ‚które dostarczyłyby głębszej wiedzy i pozwoliły na ustalenie działań prawnych w tym zakresie .Obecny stan prawny jest w ocenie ekspertów europejskich określany jako będący przeszkodą w swobodzie przepływu obywateli UE. Jeżeli ktoś nie zmienia kraju swojego ośrodka życiowego oraz miejsca aktywności ekonomicznej podlega najczęściej prawu podatkowemu i składkowemu kraju tej aktywności ‚jednak w razie zmiany i udania się do innego państwa UE sytuacja staje się bardzo skomplikowana z powodu bardzo dużych różnic prawnych podatkowych i składkowych w krajach UE.
Słowa kluczowe: prawo podatkowe, zabezpieczenie społeczne, podatki, składki, podatki społeczne, prawo do przemieszczania się w UE
BIBLIOGRAFIA
Dodatkowy system emerytalny w Polsce – diagnoza i rekomendacje zmian (2014), Raport Towarzystwa Ekonomistów Polskich opracowany przez zespół pod kierunkiem J. Ruteckiej w składzie: K. Bielawska R. Petru, S. Pieńkowska-Kamieniecka, M. Szczepański, M. Żukowski, Warszawa.
Gomułowicz A., Małecki J. (2007), Podatki i prawo podatkowe, LexisNexis, Warszawa.
Greve B. (1994), The hidden welfare state, tax expenditure and social policy. A comparative overview, „Scandinavian Journal of Social Welfare”, Vol. 3, Issue 4, p. 203‑2011.
Howard C. (1997), The Hidden Welfare State: Tax Expenditure and Social Policy in the United States, Princeton University Press, New Jork.
Sinfield A. (1998), Social Protection vs Tax Benefits, w: D. Pieters (ed.), Social Protection of the Next Generation in Europe, Kluwer Law International.
Spiegel B. (ed.), Daxkobler K., Strban G., van der Mei A.P. (2015), Analytical report 2014: The relationship between social security coordination and taxation law, FreSsco, European Commission, April, 61 p.
Tkaczyk J., Zdyb M. (2006), Międzynarodowe prawo podatkowe, Difin, Warszawa.
United Nations (1980), Model Double Taxation Convention between Developed and Developing Countries, wyd. 1, UN Publications, New York.
United Nations (2001), Model Double Taxation Convention between Developed and Developing Countries, wyd. 2, UN Publications, New York.
Uścińska G. (2013), Zabezpieczenie społeczne osób korzystających z prawa do swobodnego przemieszczania się w Unii Europejskiej, Lex Wolters Kluwer, Seria Monografie Lex, Warszawa.
Uścińska G. (2014), Questionnaire for FreSsco national experts (answer Poland), raport polski przygotowany w ramach projektu „Free Movement of Workers and Social Security Coordination” (FreSsco), koordynowanego przez Uniwersytet w Gandawie na zlecenie Komisji Europejskiej, Warszawa.
Uścińska G., Czepulis-Rutkowska Z., red. temat. (2013), „Polityka Społeczna” nr 11–12 pt. „Stare i nowe ryzyka socjalne”.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne, nauki prawne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, prawo
Piotr Kurowski (dr, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
ZRÓŻNICOWANIE MINIMUM SOCJALNEGO ORAZ MINIMUM EGZYSTENCJI W UKŁADZIE PRZESTRZENNYM W 2014 R. — (s. 10–15)
Artykuł zawiera szacunki regionalnych zróżnicowań minimum socjalnego oraz minimum egzystencji za 2014 r.
BIBLIOGRAFIA
Deniszczuk L., Kurowski P., Styrc M. (2007), Progi minimalnej konsumpcji gospodarstw domowych wyznaczane metodą potrzeb podstawowych. Rodzaje, oszacowania i zastosowania polityce społecznej, IPiSS, Warszawa.
Deniszczuk L., Sajkiewicz B. (1996a), Kategoria minimum egzystencji, w: Golinowska S. (red.), Polska bieda. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa, s. 18–40.
Deniszczuk L., Sajkiewicz B. (1996b), Kategoria minimum socjalnego, w: Golinowska S. (red.), Polska bieda. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa, s. 146–185.
Golinowska S., Kurowski P., Sajkiewicz B. (1998), Zasady i kryteria udzielania pomocy społecznej, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S., red. (1996), Polska bieda. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
GUS (2013), Jakość życia, kapitał społeczny, ubóstwo i wykluczenie społeczne, GUS. US w Łodzi, Warszawa.
GUS (2014a), Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2013 r. (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych), Informacja sygnalna Departamentu Badań Społecznych i Warunków Życia, Warszawa.
GUS (2014b), Regiony Polski 2014,. Warszawa.
GUS (2015), Sytuacja gospodarstw domowych w 2014 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, Informacja Departamentu Badań Społecznych i Warunków Życia GUS, Warszawa, strona stat.gov.pl. [dostęp 26.05.2015].
Kurowski P. (2001), Terytorialne zróżnicowanie wartości koszyków minimum egzystencji i minimum socjalnego w latach 1998–2000, ekspertyza na zlecenie MPiPS, IPiSS, Warszawa.
Kurowski P. (2003), Koszyki minimum socjalnego i minimum egzystencji – dotychczasowe podejście, Biuro Studiów i Ekspertyz, Warszawa.
MRR (2011a), Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych. Wybór materiałów konferencyjnych, Warszawa.
MRR (2011b), Polska 2011. Gospodarka – społeczeństwo – regiony, Warszawa.
Rycicka A. (2012), Niemieckie media: koniec mitu taniej Polski?, Gazeta.pl [dostęp 4.09.2012].
Sajkiewicz B. (1998), Zróżnicowanie terytorialne kosztów wyżywienia na poziomie minimum egzystencji i minimum socjalnego, w: Golinowska S., Kurowski P., Sajkiewicz B., Zasady i kryteria udzielania pomocy społecznej, IPiSS, ekspertyza dla MPiPS Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Kamil Matuszczak (student Instytutu Polityki Społecznej UW)
MIGRACJE EDUKACYJNE DO POLSKI W KONTEKŚCIE ZATRUDNIANIA CUDZOZIEMCÓW — (s. 15–20)
Autor stawia tezę, że pomimo rosnącej skali emigracji edukacyjnych do Polski, studenci-cudzoziemcy mają utrudniony dostęp do polskiego rynku pracy. Z przeglądu zrealizowanych w ciągu ostatnich 25 lat badań na temat cudzoziemców podejmujących studia w Polsce wynika, że tematyka podejmowania przez tę grupę imigrantów zatrudnienia jest rzadko poruszana. Ta specyficzna grupa imigrantów o wysokich kwalifikacjach charakteryzuje się niską aktywnością zawodową, na co nakłada się wiele problemów i utrudnień. Od kilku lat obserwuje się jednak liberalizację polskiego prawa związanego z dostępem dla imigrantów, w tym studentów, do rynku pracy w Polsce. Wynika to zarówno ze stale rosnącej liczby studentów zagranicznych, jak i z wyzwań demograficznych, które w niedalekiej perspektywie pojawią się przed polskimi uczelniami.
Słowa kluczowe: migracja edukacyjna, cudzoziemcy, rynek pracy
BIBLIOGRAFIA
Bielecka-Prus J. (2014), Strategie umiędzynarodawiania uniwersytetów w Polsce (Analiza zawartości stron internetowych wybranych szkół wyższych), w: Z. Kawczyńska-Burtym (red.), Migracje edukacyjne. Studenci zagraniczni – dwie strony księżyca, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej (2013), https://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_10/68adf65147f0846ead3518cbc447c90a.pdf [dostęp 05.07.2015].
Castles S., Miller M.J. (2011), Migracje we współczesnym świecie, PWN, Warszawa.
de Carvalho P. (1990), Studenci obcokrajowcy w Polsce, UW, Warszawa.
Duszczyk M. (2012), Polska polityka imigracyjna a rynek pracy, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Dyszczyk M., Matuszczyk K. (2015), A one-way ticket? Migration in Europe from the perspective of CEE countries, Central and Eastern Europe Development Institute, Warsaw.
Gońda M. (2012), Nowa ustawa o cudzoziemcach szansą na większą liczbę studentów z zagranicy?, „Biuletyn Migracyjny” [online] http://biuletynmigracyjny.uw.edu.pl/45-grudzien-2013/nowa-ustawa-o-cudzoziemcach-szansa-na-wieksza-liczbe-studentow-z-zagranicy [dostęp 08.07.2015].
Górczyńska M. (2014), Polityka Unii Europejskiej w stosunku do studentów z państw trzecich – obecny kształt i planowane kierunki zmian, w: M. Fagasiński, M. Szczepanik (red.), Między wsparciem a ograniczaniem. Odpowiedzi na wyzwania migracji XXI wieku w wybranych krajach Europy, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa.
Grabowska-Lusińska I., Żylicz A. (2008), Czy polska gospodarka potrzebuje cudzoziemców, Ośrodek Badań nad Migracjami UW, Warszawa.
GUS (2011, 2012, 2013, 2014), Szkoły wyższe i ich finanse, Warszawa.
Imigracja studentów zagranicznych do Polski (2013), Krajowy Punkt Kontaktowy Europejskiej Sieci Migracyjnej w Polsce, Warszawa, http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/networks/european_migration_network/reports/docs/emn-studies/immigration-students/20b.poland_immigration_of_international_students_pl_october_2013_final.pdf [dostęp 06.07.2015].
IOM (2008), World Migration 2008. Managing Labour Mobiliy in the Evolving Global Economy, Geneva.
Kaczmarczyk P., Okólski M. (2005), Migracje specjalistów wysokiej klasy w kontekście członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa.
Kaczmarczyk P., red. (2008), Migracje zagraniczne a procesy rynku pracy – przypadek Lubelszczyzny, UW, Warszawa-Lublin.
MPiPS (2013), Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, Warszawa, www.mpips.gov.pl [dostęp 05.07.2015].
MSW (2012), Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania (2012), Warszawa, www.msw.gov.pl [dostęp 05.07.2015].
OECD (2005), Trends in International Migration, Paris.
OECD (2012), Education at a Glance 2012, OECD Indicators, OECD Publishing, Paris.
OECD (2011), 50 th OECD Anniversary. International Migration and the SOPEMI, Paris.
Rydel M. (2011), Wielkości kierunki geograficzne współczesnej emigracji edukacyjnej Polaków, w: A. M. Kargol, W. Masiarz (red.), Nietypowe migracje Polaków w XIX-XXI wieku, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
Siwińska B. (2007), Education goes global! Strategie internacjonalizacji szkolnictwa wyższego, Fundacja Edukacyjna „Perspektywy”, Warszawa.
Stefańska R., (2006), Studenci obcokrajowcy, w: E. Jaźwińska (red.), Imigracja do Polski w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego 2002, CMR Working Papers No. 13/71, Warszawa.
Żołędowski C. (2010), Studenci zagraniczni w Polsce. Motywy przyjazdu, ocena pobytu, plany na przyszłość, Wydawnictwo UW, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Krzysztof Piątek (prof. Uniwersytet M. Kopernika w Toruniu)
PROBLEM PRZESTĘPCZOŚCI – ZAPOMNIANY I NIEDOCENIANY OBSZAR POLITYKI SPOŁECZNEJ — (s. 20–25)
W artykule przestępczość przedstawiona została jako problem społeczny, o istocie którego decyduje społeczny charakter przyczyn tej patologii oraz konieczność zastosowania instytucji społecznych do jego rozwiązywania. Jako ważne narzędzie likwidowania przyczyn przestępczości, a jednocześnie instrument działań penitencjarnych i pospenitencjarnych ukazana została polityka społeczna, której znaczenie zdecydowanie wzrasta w procesie przechodzenia od sprawiedliwości karnej do sprawiedliwości naprawczej. W artykule przedstawione zostały konkretne formy wykorzystania polityki społecznej w walce z przyczynami przestępczości oraz uspołecznieniem procesu wymierzania kary, kształtowaniem warunków wykonania kary oraz włączaniem sprawcy przestępstwa do społeczeństwa.
Słowa kluczowe: polityka społeczna, problem społeczny, sprawiedliwość karna, sprawiedliwość naprawcza
BIBLIOGRAFIA
Brighouse H. (2007), Sprawiedliwość, Wydawnictwo Sic! s.c., Warszawa.
Consedine J. (2004), Sprawiedliwość naprawcza. Przywrócenie ładu społecznego, , Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawnej, Warszawa.
Frysztacki K. (2009), Socjologia problemów społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Giddens A. (2004), Socjologia, PWN, Warszawa.
Grewiński M. (2009), Wielosektorowa polityka społeczna. O przeobrażeniach państwa opiekuńczego, WSP TWP, Warszawa.
Hołyst B. (2006), Psychologia kryminalistyczna, Wydawnictwo Prawnicze „Lexis-Nexis”, Warszawa.
Krukowski A. (1991), Wybrane zagadnienia nauki polityki kryminalnej, Wydawnictwa UW, Warszawa.
Maris R. W. (1988), Social Problems, The Dorsey Press, Chicago, IL.
Miś L. (2007), Problemy społeczne. Teoria, metodologia, badania, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Piątek K. (2012), Oblicza polityki społecznej. W kierunku autonomizacji polityki socjalnej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Rawls J. (1994), Teoria sprawiedliwości, PWN, Warszawa.
Rymsza M. (2013), Aktywizacja w polityce społecznej. W stronę rekonstrukcji europejskich welfare states?, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Sasson T. (2003), Crime Frames and their Sponsors, w: R. Donileen, J.B. Loseke (eds.), Social Problems Constructionist Readings, Aldine de Gruter, New York.
Szarfenberg R. (2008), Krytyka i afirmacja polityki społecznej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Zielińska E. (2015), Rodzina środowiskiem odbywania kary w Systemie Dozoru Elektronicznego – szansa dla skazanego i jego najbliższych, maszynopis złożony do druku.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Hanna Dębska (dr, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
JEŚLI CYFROWA DEMENCJA ISTNIEJE, PRAWDOPODOBNIE MA KLASOWY CHARAKTER. POLEMIKA Z MANFREDEM SPITZEREM — (s. 25–29)
Artykuł jest polemiką z niektórymi tezami Manfreda Spitzera postawionymi w książce „Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci”, w której niemiecki psychiatra dowodzi, że korzystanie z mediów cyfrowych powoduje zmniejszenie potencjału umysłowego. Po krótkim przedstawieniu powodów sukcesu pracy Spitzera i jego głównych poglądów, artykuł skupia się m.in. na ukazaniu, że dokonuje on redukcjonizmu technologicznego, a także zawierza zdroworozsądkowym przekonaniom. Zasadniczym punktem krytyki jest jednak zwrócenie uwagi na pominięcie przez Spitzera – kluczowych dla analiz społecznych – warunków strukturalnych. Autor „Demencji…” nie dostrzega bowiem nierówności klasowych w dostępie, ale przede wszystkim w sposobie korzystania z mediów cyfrowych.
Słowa kluczowe: cyfrowa demencja, Manfred Spitzer, klasy społeczne nierówności klasowe
BIBLIOGRAFIA
Anderson C.A., Nobuko I., Bushman B.J.,. Rothstein H.R., Shibuya A., Swing E.L., Sakamoto A., Saleem M. (2010), Violent Video Game Effects on Aggression, Empathy, and Prosocial Behavior in Eastern and Western Countries: A Meta-Analytic Review, „Psychological Bulletin”, vol. 136, no. 2, p. 151–173.
Aries P. (2010), Historia dzieciństwa, Aletheia.
Bendyk E. (2013), Cyfrowa demencja Manfreda Spitzera, Antymatrix II, Blog Edwina Bendyka, [online], 3.11, http://antymatrix.blog.polityka.pl/2013/11/03/cyfrowa-demencja-manfreda-spitzera/ [dostęp 28.3.2015].
Bengtsson S. (2015), Digital distinctions: mechanisms of difference in digital media use, „MedieKultur. Journal of media and communication research”, vol. 31, no. 58, p. 30–48.
Berger P.L., Luckmann T. (2010), Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy, PWN, Warszawa.
Berger P.L., Zijderveld A. (2010), Pochwała wątpliwości, Wyd. Vis-a-vis, Kraków.
Born S. (2015), Do digital media lead to ‘digital dementia’? Interview with Professor Michael Madeja, Alumniportal, Deutschtland [online], http://www.alumniportal-deutschland.org/en/science-research/news-from-science/article/digital-dementia-michael-madeja-brain-research-manfred-spitzer.html [dostęp 4.04. 2015].
Bourdieu P. (1988), Homo Academicus, Stanford University Press, Stanford.
Bourdieu P. (1990), Animadversiones in Merton, w: J. Clarck, C. Modgil, S. Modgil (eds.), Robert K. Merton. Consensus and Controversy, London-New York, p. 297–301.
Bourdieu P. (1991), Language and Power, Polity Press, Cambridge.
Bourdieu P. (2005), Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, SCHOLAR, Warszawa.
Bourdieu P. (2006), Medytacje pascaliańskie, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Bourdieu P. (2009), Rozum praktyczny. O teorii działania, WUJ, Kraków.
Bourdieu P. (2011), O telewizji. Panowanie dziennikarstwa, PWN, Warszawa.
Bourdieu P., Passeron J.-C. (2006), Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, PWN, Warszawa.
Bourdieu P., Wacquant L.J.D. (2001), Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Caplan S.E. (2007), Relations Among Loneliness, Social Anxiety, and Problematic Internet Use, „Cyber Psychology and Behavior”, no. 10(2), p. 234–242.
Carnagey N.L., Anderson C.A., Bartholow B.D. (2007), Media Violence and Social Neuroscience. New Questions and Opportunities, „Current Directions in Psychological Science”, vol. 16, no 4, p. 178–182.
Cebula M. (2014), Społeczne zróżnicowanie umiejętności informatycznych. Redukcja czy reprodukcja nierówności społecznych, „Ruch Prawniczy, Socjologiczny i Ekonomiczny, vol. 76, nr 1, s. 255–268.
Foster H. (2012), The bad sleep epidemic: Forget insomnia, are you a victim of ‘semi-somnia’? Triggered by stress and computer use, this low-quality sleep is wrecking millions of lives…, „Mail Online” [online], 26.12., http://www.dailymail.co.uk/femail/article-2238401/The-bad-sleep-epidemic-Forget-insomnia-victim-semi-somnia-Triggered-stress-use-low-quality-sleep-wrecking-millions-lives [dostęp 4.04.2015].
Gentile D.A., Bushman B.J. (2012), Reassessing Media Violence Effects Using a Risk and Resilience Approach to Understanding Aggression, „Psychology of Popular Media Culture”, vol. 1, no. 3, p. 1–14.
Huesmann L.R., Moise-Titus J., Podolski C., Eron L.D. (2013), Longitudinal relations between children’s exposure to TV violence and their aggressive and violent behavior in young adulthood: 1977–1992, „Developmental Psychology”, no. 39, p. 201–221.
Katelyn Y., McKenna A., Bargh A.J. (1999), Causes and Consequences of Social Interaction on the Internet: A Conceptual Framework, „Media Psychology”, vol.1, no. 3, p. 249–269.
Komputery sprzyjają bezsenności (2011), „Gazeta.pl.” [online], 10.03., http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/1,105806,9232780,Komputery_sprzyjaja_bezsennosci.html [dostęp 4.04.2015].
Lipiński A. (2013), Prof. Manfred Spitzer: przyczyną tak dużej popularności książki „Cyfrowa demencja” jest pewien brak równowagi. Wywiad, Wirtualna Polska, [online], 15.10., http://ksiazki.wp.pl/tytul,Prof-Manfred-Spitzer-przyczyna-tak-duzej-popularnosci-ksiazki-Cyfrowa-demencja-jest-pewien-brak-rownowagi,wid,20686,wywiad.html?ticaid=1149de [dostęp 4.04.2015].
Mortimore P. (1997), Can Effective Schools Compensate for Society?, w: A.H. Halsey, H. Laude, P. Brown, S. Wells (eds.), Culture, Economy and Society Halsey, Oxford, p. 476–487.
Mortimore P. (2007), The Road to Improvement. Reflections on School Effectivness, New York.
Marche S. (2013), Is Facebook Making Us Lonely, w: S. Mukherjee, T. Folger (eds.), The Best American Science and Nature Writing 2013, Mariner Books, New York.
Opinia o książce dr Marzeny Żylińskiej „Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi” (2015), Warszawa, [online], 16.03., http://www.kneurobiologii.pan.pl/images/stories/List%20do%20Minister%20Edukacji%20z%20opinia%20o%20ksiazce%20Neuroedukacja.pdf [dostęp 4.04.2015].
Osiecka-Chojnacka J. (2014), Czytelnictwo w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, „Infos”, Biuro Analiz Sejmowych, nr 17(177), [online] http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/0291AD9C4904205EC1257D62004108A1/$file/Infos_177.pdf [dostęp 4.04.2015].
Chung-a P. (2007), Digital Dementia Troubles Young Generation (2007), „The Korea Times”, [online], 8.06., http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2007/06/117_4432.html [dostęp 4.04.2015].
Platon (2002), Fejdros, Wyd. Antyk Marek Derewiecki, Kęty.
Ryall J. (2013), Surge in ‘digital dementia’, „The Telegraph”, [online] 24.06., http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/southkorea/10138403/Surge-in-digital-dementia.html. [dostęp: 4.04.2015].
Shaw L.H., Gant L.M. (2002), The Relationship between Internet Communication and Depression, Loneliness, Self-Esteem, and Perceived Social Suppor, „Cyber Psychology and Behavior”, no. 5(2), p. 157–171 [online], http://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/63277 [dostęp 4.04.2015].
Spitzer M. (2013), Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Dobra literatura, Słupsk.
Spitzer M. (2014a), „Digitale Demenz” im Zeitalter neuer Medien – Prof. Dr. Dr. Spitzer zu Gast in Louisenlund ; Youtube, [online], 2.12.,
https://www.youtube.com/watch?v=E5EKy0x55L4 [dostęp: 29.03.2015].
Spitzer M. (2014b), Talking Germany: Manfred Spitzer, Neuroscientist, Talking Germany, [online], 11.02., https://www.youtube.com/watch?v=4Ueg55KUQa0https://www.youtube.com/watch?v=4Ueg55KUQa0 [dostęp 4.04.2015].
Szpunar W. (2011), Jak pokonać bezsenność? Najpierw wyłącz komputer, Idg.pl., [online], 9.03., http://www.idg.pl/news/367959/jak.pokonac.bezsennosc.najpierw.wylacz.komputer.html [dostęp 4.04.2015].
Warczok T., Zarycki T. (2014), Bourdieu recontextualized: redefinition of western critical thought in the pheriphery, „Current Sociology”, vol. 62, no. 3, p. 334–351.
Whybow P.C. (2005), American Mania: When More is Not Enough, W.W. Norton & Company, New York.
Włodarczyk J. (2014). Mowa nienawiści w internecie w doświadczeniu polskiej młodzieży, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka”, vol. 13(2), s. 122–158.
Yadav P. (2015), How Computer Use can Cause an Insomnia, „Howcast”, [online], http://www.howcast.com/videos/513381-How-Computer-Use-Can-Cause-Insomnia-Insomnia [dostęp 4.04.2015].
Żylińska M. (2013), Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wydawnictwo UMK, Toruń.
Żylińska M. (2013), Neurodydaktyka, czyli neurony w szkolnej ławce, Oś świata, [online], 18.10., https://osswiata.pl/zylinska/2013/10/18/cyfrowa-demencja-manfred-spitzer/ [dostęp 28.3.2015].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: socjologia
Justyna Wiktorowicz (dr, Uniwersytet Łódzki)
Monika Mularska-Kucharek (dr, Uniwersytet Łódzki)
POSTAWY PRZEDSIĘBIORCZE POLAKÓW W WIEKU 50+ — (s. 30–35)
W artykule dokonano oceny potencjału przedsiębiorczego Polaków w wieku 50+, przy czym jako grupę porównawczą przyjęto populację dorosłych Polaków w wieku poniżej 50 lat. Zaprezentowano wyniki badań diagnozujących postawy i działania przedsiębiorcze osób starszych. Podstawę empiryczną prezentowanych analiz stanowią badania ogólnopolskie zrealizowane przez Centrum Badań Opinii Społecznej na zlecenie Uniwersytetu Łódzkiego w ramach grantu nt. „Przedsiębiorczość Polaków — aspekt społeczny i przestrzenny”. Diagnoza potencjału przedsiębiorczego starszych Polaków, którzy ze względu na określone procesy demograficzne stanowią szczególną grupę nie tylko na rynku pracy, ale w wielu innych sferach, stanowić może istotne źródło wiedzy dla osób zajmujących się wdrażaniem koncepcji aktywnego starzenia się.
Słowa kluczowe: postawa przedsiębiorcza, działania przedsiębiorcze, Polacy, osoby starsze
BIBLIOGRAFIA
Biegańska K. (2006), Podmiotowe i sytuacyjne wyznaczniki jakości życia przedsiębiorców, niepublikowana praca doktorska, Łódź.
Czarnik S., Turek K. (2014), Aktywność zawodowa i wykształcenie Polaków. Na podstawie badań zrealizowanych w 2013 r. w ramach IV edycji projektu Bilans Kapitału Ludzkiego, t. II: Edukacja a rynek pracy, PARP, Warszawa.
Gajda J.B., Wiktorowicz J. (2014), Labour market in Poland for women and men at 50+, Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych, w druku.
Janowski A. (1998), Słownik ekonomiczny, Wyd. Instytutu GSMiE, Kraków.
Jerschina J. (2000), Postawy przedsiębiorczości w Polsce na tle krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Elity i społeczeństwa (kontynuacja), „Przegląd Socjologiczny”, t. 49.
Kubicki P. (2013), Przedsiębiorczość osób w wieku 50+ – perspektywy i bariery, „Polityka Społeczna” nr 1.
Malarska A., Wiktorowicz J., Kałuża-Kopias D. (2011), Sytuacja osób w wieku 50+/45+ na rynku pracy w Polsce – zalecenia dla monitoringu bezrobocia osób w wieku 50 lat i więcej, w: B. Urbaniak, J. Wiktorowicz (red.), Raport z analizy programów skierowanych do osób 50+ zrealizowanych w Polsce w latach 2004–2009, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Rabczuk W. (1998), Dostosowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy w krajach Unii Europejskiej, w: S.M. Kwiatkowski (red.), Nowe uwarunkowania edukacji szkolnej, IBE, Warszawa.
Raport o przedsiębiorczości (2004), „Monitor Unii Europejskiej”, nr 1.
Richert-Kaźmierska A. (2012), Przedsiębiorczość trzeciego wieku, „Zeszyty Naukowe”, nr 717, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
Strzelecki P., Saczuk K., Grabowska I., Kotowska I.E. (2013), Warunki życia gospodarstw domowych. Rynek pracy. Diagnoza Społeczna 2013: Warunki i Jakość Życia Polaków – Raport [Special issue], „Contemporary Economics”, 7.
Szukalski P. (2013), Wstęp, w: E. Kryńska, P. Szukalski (red.), Rozwiązania sprzyjające aktywnemu starzeniu się w wybranych krajach Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Urbaniak B. (2013), Potencjał zasobów ludzkich w wieku 45/50+, w: E. Kryńska, J. Krzyszkowski, B. Urbaniak, J. Wiktorowicz (red.), Diagnoza obecnej sytuacji kobiet i mężczyzn 50+ na rynku pracy w Polsce, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Wicker A. (1969), Attitudes versus actions: the relationship of verbal and overt behavioral responses to attitude objects, „Journal of Social Issues”, Vol. 25, p. 41–78.
Wiśniewski Z., red. (2009), Zarządzanie wiekiem w organizacji wobec procesów starzenia się ludności, „Dom Organizatora”, Toruń.
Wiśniewski Z., Wojdyło-Preisner M., red. (2014), Diagnozowanie stopnia zagrożenia długotrwałym bezrobociem. Teoria i praktyka. Poradnik profilowania bezrobotnych na lokalnym rynku pracy, MPiPS, CRZL, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: socjologia
Kinga Mickiewicz (doktorantka, Uniwersytet Kaźmierza Wielkiego w Bydgoszczy)
Karolina Głogowska (doktorantka, Uniwersytet Kaźmierza Wielkiego w Bydgoszczy)
KTO I DLA KOGO STANOWI RODZINĘ ZASTĘPCZĄ — (s. 36–39)
Artykuł przybliża sylwetkę opiekunów zastępczych spokrewnionych. Autorki odwołują się do zagranicznych badań i publikacji, które opisują opiekunów w zakresie zmiennych demograficznych, socjoekonomicznych oraz psychospołecznych, jak np. wiek, wykształcenie, trudności w opiece nad dzieckiem. Prezentują również wyniki badań własnych przeprowadzonych na ponad 100 rodzinach zastępczych oraz przedstawiają przykładowe studium przypadku. Przedstawione wnioski niosą ze sobą implikacje praktyczne – pozwalają na lepsze rozumienie funkcjonowania rodzin zastępczych przez przybliżenie jej problematyki, co z kolei może wpływać pozytywnie na diagnostykę, pracę z rodzinami czy skierowany do nich system szkoleń.
Słowa kluczowe: rodzina zastępcza, opiekunowie zastępczy spokrewnieni, babcia i dziadek opiekunem zastępczym
BIBLIOGRAFIA
Ackerman J.P., Dozier M. (2005),The influence of foster parent investment on children’s representations of self and attachment figures, „Applied Developmental Psychology”, Vol. 26, p. 507–520.
Connor S. (2006), Grandparents raising grandchildren: formation, disruption and intergenerational transmission of attachment, „Australian Social Work”, Vol. 59(2), p. 172–184.
Cuddeback G. (2004), Kinship family foster care: a methodological and substantive synthesis of research, „Children and Youth Sevices Review”, No. 26, p. 623–639.
Cuddeback G. (2004),Kinship family foster care: a methodological and substantive synthesis of research, “Children and Youth Sevices Review” No. 26, p. 623–639.
Dunne E., Kettler L. (2008),Grandparents raising grandchildren in Australia: exploring psychological health and grandparents’ experience of providing kinship care, “International Journal of Social Welfare” No. 17, p. 333–345.
GUS (2012), Opieka nad dzieckiem pozbawionym opieki rodzicielskiej, [online], http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/WZ_Opieka_nad_dzieckiem_pozbawionym_opieki_rodzicielskiej.pdf [dostęp 15.06.2014 ].
GUS (2014), Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2013 r., [online], http://www.stat.gov.pl [dostęp 10.1.2014].
Hayslip B., Henderson C.E., Shore R.J. (2003), The structure of grandparental role meaning, „Journal of Adult Development”, Vol. 1(10), p. 1–11.
Hong J., Algood C., Chiu Y., Lee S. (2011), An ecological understanding of kinship foster care in the United States, „Child and Family Studies”, No. 20, p. 863–872.
Kelley S., Yorker B., Whitley D., Sipe T. (2001), A multimodal intervention for grandparents raising grandchildren: results of a pilot study, „Child Welfare”, Vol. 80(1), p. 27–50.
Kelly S., Whitley D., Campos P. (2010), Grandmothers raising grandchildren: results of an intervention to improve health outcomes, „Journal of nursing scholarship”, Vol. 42(4), p. 379–386.
Kolankiewicz M., Rozen M. (2011), Dzieci poza rodziną, „Dziecko Krzywdzone”, nr 3, s. 97–115.
Kozdrowicz E., Bielecka E. (2011), Między chęcią a przymusem. Rozważania o spokrewnionych rodzinach zastępczych, w: A. Rogulska, M. Danielak-Chomać, B. Kulig (red.), Rodzinne formy opieki zastępczej. Teoria i praktyka, Fundacja na Rzecz Dzieci i Młodzieży „Szansa”, Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce, Warszawa, Siedlce.
Letiecq B.L., Bailey S.J., Dahlen P. (2008), Ambivalence and coping amongcustodial grandparents, w: B. Hayslip, P.L. Kaminski (eds.), Parenting the custodial grandchild. Implications for clinical practice, Springer, New York, p. 3–16.
Mickiewicz K. (2014), Rodzicielstwo zastępcze w świadomości społecznej, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, nr 8, s. 54–58.
Orme J., Buehler C., McSurdy M., Rhodes K., Cox M., Patterson D. (2004), Parental and familial characteristics of family foster care applicants, „Children and Youth Services Review” No. 26, p. 307–329.
Poelhmann J. (2003), An attachment pespective on grandparents raising their very young grandchildren: implications for intervention and research, „Infant Mental Health”, Vol. 24(2), p. 149–173.
Sands R.G., Goldberg-Glen R.S., Shin H. (2009), The voices of grandchildren of grandparents caregivers: a strenghresilenceperspective, „Child Welfare” No. 88(2), p. 25–45.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: socjologia
Social Policy
Table of Contents No 9/2015
SOCIAL POLICY IN POLAND IN THE PERIOD OF CHANGE – NEW CHALLENGES – Józef Orczyk
TAXES AND CONTRIBUTIONS. LEGAL PROBLEMS IN NATIONAL AND EUROPEAN REGULATIONS – Gertruda Uścińska
REGIONAL ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM AND SUBSISTENCE MINIMUM IN 2014 – Piotr Kurowski
EDUCATIONAL MIGRATIONS TO POLISH IN THE CONTEXT OF THE EMPLOYMENT OF FOREIGNERS – Kamil Matuszczak
THE PROBLEM OF CRIMINALITY – THE FORGOTTEN AND NEGLECTED AREA OF SOCIAL POLICY – Krzysztof Piątek
DISCUSSION
IF DIGITAL DEMENTION EXISTS, IT PROBABLY HAS A CLASS CHARACTE – Hanna Dębska
FROM RESEARCH AND STUDIES
ENTERPRENEURIAL ATTITUDES OF POLES OF AGE 50+ – Justyna Wiktorowicz, Monika Mularska-Kucharek
WHO CONSTITUTES AND FOR WHOM IS CONSTITUTED A KINSHIP FOSTER FAMILY – Kinga Mickiewicz, Karolina Głogowska
BOOK REVIEWS
Jan Czarzasty (ed.): COLLECTIVE BARGAINING AND GLOBALIZATION. ON TRADE UNIONS IN MULTINATIONAL COMPANIES – Reviewed by Jerzy Wratny
INFORMATION
PRACTICAL PROBLEMS ENCOUNTERED IN THE RELATIONSHIPS WITH OTHER MEMBER STATES, ESP. GERMANY, IN THE FIELD OF LONG-TERM CARE AND POSTING – Antoni Kolek
NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY
Józef Orczyk (Professor, Poznan School of Banking)
SOCIAL POLICY IN POLAND IN THE PERIOD OF CHANGE – NEW CHALLENGES
The social policy in Poland for a years has been, and still will be determined mainly by two important factors: 1. Aspiration to be included in the civilization process in Europe; 2. Increasing feeling of uncertainty and instability. Importance of these two factors is diverse in terms of social strata and regions. Differentiation of policy is unavoidable. The formulation of universal strategy in terms of social policy related to demographic changes creates a problem of acceptance criteria in the transformation period. The author recommends more strategy options for regions and social groups on the basis of universal values.
Keywords: Social policy strategy, aspiration and uncertainty, demographic change, more regional options
Gertruda Uścińska (Professor, Institute of Social Policy of the University of Warsaw)
TAXES AND CONTRIBUTIONS. LEGAL PROBLEMS IN NATIONAL AND EUROPEAN REGULATIONS
The study presents the outcomes of the European-wide research on the relationship between tax law and social security schemes. The relation between taxes and social contributions is discussed both in formal and practical terms. On the one hand the provisions are complicated while on the other there are no anti-collision provions in the European legal framework to prevent cumulation and overlapping in the area of taxes and contributions. Experts identify this situation as a potential obstacle for the free movement of workers across the EU. As a result, there is a growing need for further systematic study in this area to ensure both the freedom of movement of persons across the EU and reduction in problems and complication that may stem from current disparities in the national and European legal schemes.
Keywords: taxation, tax law, social security, social security contributions, freedom of movement of workers across the EU
Author’s affiliation: The Institute of Social Policy of the University of Warsaw
Piotr Kurowski (Junior Professor, Institute of Labour and Social Studies)
REGIONAL ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM AND SUBSISTENCE MINIMUM IN 2014
The article presents regional estimates of social minimum and subsistence minimum baskets for 2014. Social minimum in Poland is defined as a model allowing the minimum level for social integration of households, while subsistence minimum basket defines the lowest possible level of consumption allowing to survive.
Keywords: subsistence minimum basket, social minimum basket, poverty, living costs, regional differences
Kamil Matuszczak (Institute of Social Policy of the University of Warsaw)
EDUCATIONAL MIGRATIONS TO POLISH IN THE CONTEXT OF THE EMPLOYMENT OF FOREIGNERS
This article presents the phenomenon of educational migration and taking up employment by foreign students in Poland. The author argues that a group of these immigrants, despite their qualifications, has problems on the Polish labor market. In studies of educational migration to Polish of the last 25 years, rarely pointed out the issue of the employment of foreign students. For several years, the liberalization of the Polish legal regulations is observed, which aims to encourage foreigners to take up studies in Poland. This is mainly due to increasing number of foreign students and demographic challenges awaiting the Polish society. Polish universities must turn to the international competition for highly skilled migrants who might be the solution to emerging problems on the Polish labor market.
Keyword: educational migration, foreigners, labour market
Krzysztof Piątek (Professor, Nicolaus Copernicus University in Toruń)
THE PROBLEM OF CRIMINALITY – THE FORGOTTEN AND NEGLECTED AREA OF SOCIAL POLICY
In this article, criminality is presented as a social problem, which essence is determined by the social nature of the causes of this pathology and the need of application of social institutions, in order to solve it. Social policy is revealed as an important tool of eliminating the causes of crime, as well as the instrument of the penitentiary and post-penitentiary measures, which importance is growing strongly in the transition from the criminal justice to restorative justice. The article depicts specific forms of implementation of social policy in the fight against the causes of crime, the socialization of the punitive process, shaping of the sentence’s execution terms and the offender’s integration into society.
Keywords: social policy, social problem, criminal justice, restorative justice
Hanna Dębska (Junior Professor, Pedagogical University in Cracow)
IF DIGITAL DEMENTION EXISTS, IT PROBABLY HAS A CLASS CHARACTE
The article discusses few Manfred Spitzer’s theses expressed in his book “Digital dementia” in which the author argues that the overuse of a digital technology brings about the breakdown of cognitive abilities. Firstly, a brief presentation of the grounds for the success of Spitzer’s work and his main ideas is given. Secondly, article shows that Spitzer made a mistake of technological reductionism and trusts too much in a common-sense thinking. However, the main mistake of Spitzer’s work is the omission of structural conditions that is the key to a social analysis. In other words, Spitzer do not perceive class inequalities in the access and the use of digital media.
Keywords: digital demention, Manfred Spitzer, social class, inequalities
Justyna Wiktorowicz (Junior Professor, University in Lodz)
Monika Mularska-Kucharek (Junior Professor, University of Lodz)
ENTERPRENEURIAL ATTITUDES OF POLES OF AGE 50+
The paper assesses the potential of entrepreneurial Poles aged 50+, while the control group was adopted adult population of Poles under the age of 50 years. The results of tests for diagnosing entrepreneurial attitudes and actions of the elderly. The basis of the empirical analysis are presented nationwide survey carried out by the Public Opinion Research Center on behalf of the University of Lodz in the framework of the grant on. “Entrepreneurship Poles – social and spatial aspect”. Diagnosis of the entrepreneurial potential of older Poles who, due to certain demographic processes are a special group, not only in the labor market, but in many other areas, may constitute an important source of information for those involved in implementing the concept of active aging.
Keywords: entrepreneurial attitude, entrepreneurial activity, the Poles, the elderly
Kinga Mickiewicz (doktorantka, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy)
Karolina Głogowska (doktorantka, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy)
WHO CONSTITUTES AND FOR WHOM IS CONSTITUTED A KINSHIP FOSTER FAMILY
The article outlines kinship foster carers. The authors refer to foreign research and publications that describe carers in terms of demographic, socioeconomic and psychosocial variables such as age, level of education, difficulties with childcare. They also present the results of research conducted on more than 100 foster families and shows a case study. Moreover, they seek to deepen the analysis to outline the problems of foster families’ functioning.
Keywords: a foster family, kinship foster carers, grandmother and grandfather foster carer
