Nr 8 (497) 2015
Spis treści 8/2015
Pobierz numer 
WYNAGRODZENIE SĘDZIÓW W POLSCE ORAZ W INNYCH KRAJACH UE – Zdzisław Czajka
DZIAŁANIA I REFORMY PUBLICZNE WOBEC PROBLEMU RYZYK – Andrzej Zybała
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
PROBLEM ROZWARSTWIENIA SPOŁECZNEGO W GIMNAZJACH NA PRZYKŁADZIE KRAKOWSKIEJ OŚWIATY – Robert Pawlak
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA KOBIET NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO A POZIOM ICH SAMOOCENY, RADZENIE SOBIE ZE STRESEM ORAZ KOMPETENCJE SPOŁECZNE – Karolina Pawłowska-Cyprysiak, Maria Konarska
POSTAWY LEKARZY WOBEC PRACY. ANALIZA NA PRZYKŁADZIE PERSONELU MEDYCZNEGO WYBRANYCH SZPITALI. WYNIKI BADAŃ EMPIRYCZNYCH – Joanna Wójcik
POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
MŁODZIEŻ NA RYNKU PRACY W UE – Władysław Sztyber
INFORMACJE
SYSTEMY ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO WOBEC WYZWAŃ DEMOGRAFICZNYCH – Marek Szczepański, Tomasz Brzęczek
KONKURS NA NAJLEPSZE PRACE MAGISTERSKIE I DOKTORSKIE W DZIEDZINIR PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ – OGŁOSZENIE
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Zdzisław Czajka (prof., Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
WYNAGRODZENIE SĘDZIÓW W POLSCE ORAZ W INNYCH KRAJACH UE
Celem artykułu jest analiza sytuacji płacowej sędziów w Polsce w latach 2002–2012. Podstawą analizy jest płaca przeciętna w gospodarce, płaca innych zawodów oraz płaca sędziów w innych krajach UE. W wyniku analizy dokonano weryfikacji dwóch hipotez opartych na opinii sędziów: że wynagrodzenia sędziów są zbyt niskie i nie odpowiednie do godności urzędu oraz że sędziowie w Polsce należą do najgorzej wynagradzanych w krajach UE. W wyniku zmiany zasad wynagradzania sędziów w 2008 r. ich wynagrodzenia wzrosły o ponad 20%. Dzięki tym zmianom obecnie wynagrodzenia sędziów są wyższe od pozostałych zawodów wymagających wykształcenia wyższego. Relacje wynagrodzeń sędziów w Polsce do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce są zbliżone do relacji w innych krajach UE. Analiza nie potwierdziła więc pesymistycznych opinii sędziów o zbyt niskich płacach.
Słowa kluczowe: sądy, sędziowie, wynagrodzenia, relacje płac, zasady wynagradzania
BIBLIOGRAFIA
CBOS (2009), Prestiż zawodów. Komunikat z badań, http://WWW.solidarnosc.uni.wroc.pl/dokumenty/PRESTIŻ_ZAWODOW.pdf [dostęp 28.10.2014].
CBOS (2013a), Prestiż zawodów, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/k_164_13.PDF [dostęp 28.10.2014].
CBOS (2013b), Polacy o zarobkach różnych grup zawodowych. http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_127_13.PDF [dostęp 28.10.2014].
Celej M. (2011), Trzecia władza o swoim statusie, http://prawo.rp.pl/artykul/763306.html?print [28.10.2014].
CEPEJ (2008), Report on European judicial systems, (data 2006): efficiency and quality of justice, http://wcd.coe.int/com.instranet.Instraservlet?command=com.instranet [dostęp 28.10.2014].
CEPEJ (2014), Report on European judicial systems (2012 data): efficiency and qualityofjustice.http://www.coe.int/t/dghl/cooperation/cepej/evaluation/2014/Rapport_2014
Citko A. (2014), Nie takie niskie zarobki sędziów w Polsce, „Analiza FOR” nr 16, http://www.for.org.pl/pl/a/3303.Analiza=162014 [dostęp 22.11.2014].
Czajka Z. (1997), Wynagrodzenia urzędników państwowych w Niemczech, „Ekspertyzy, Informacje” nr 2, IPiSS, Warszawa.
Czajka Z. (1990), Zasady kształtowania płac w Polsce w latach 1919–1989. „Studia i Materiały” nr 12. wyd. IPiSS, Warszawa.
Czajka Z. (2002), Kształtowanie płac w sferze budżetowej w Polsce. Wyd. IPiSS.
GUS (2003), Struktura wynagrodzeń według zawodów i specjalności w październiku 2002 r., Warszawa.
GUS (2014a), Rocznik Statystyczny 2013, Warszawa.
GUS (2014b), Struktura wynagrodzeń według zawodów i specjalności w październiku 2012 r., Warszawa.
Iustitia (2008), Opinia Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” złożona do TK w przedmiocie niekonstytucyjności przepisów płacowych, http:/iustitia.pl/index.php/opinie/404/ [dostęp 22.11.2014].
Jaraszek A. (2011), Polscy sędziowie na tle Europy zarabiają dobrze, http://prawo.rp.pl/artykul/720436.html?print [28.10.2014].
Korzeniewska-Lasota A. (2011), Godność urzędu sędziego – uwagi na tle orzecznictwa sądów dyscyplinarnych, „Studia Ełckie”, nr 13.
Król H., Ludwiczyński A. (2006), Zarządzanie zasobami ludzkimi, PWN Warszawa.
Nikiel A. (2008), Zarobki sędziów, nieuzasadnione dysproporcje, „Rzeczpospolita” z 24 lipca.
Raport z działalności sądów powszechnych w latach 2010–2014 (2015), opracowanie Departamentu Strategii i Funduszy Europejskich MS, wydanie Ministerstwa Sprawiedliwości, www.ms.gov.pl/opracowaniakrajowe/ [dostęp15.06.2014].
Siemaszko A., red. (2011), Wymiar sprawiedliwości w UE. Podstawowe parametry dla Polski i pozostałych krajów, Wyd. Oficyna Naukowa, Warszawa.
Wynagrodzenia władz Uniwersytetu w Białymstoku, http://bip.uwb.edu.pl/uwb/wladze-uczelni/wynagrodzenia [dostęp 25.01.2015].
Zatrudnienie i wynagrodzenia w służbie cywilnej (2002), www.dsc.kprm.gov.pl [dostęp 15.06.2014].
Zatrudnienie i wynagrodzenia w służbie cywilnej (2012), www.dsc.kprm.gov.pl [dostęp 15.06.2014].
ZUS (2014), Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2014 r., www.zus.pl/files/strukturawysokosciemerytur [dostęp 29.04.2015].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne, nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia, nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Andrzej Zybała (prof., Collegium Civitas)
DZIAŁANIA I REFORMY PUBLICZNE WOBEC PROBLEMU RYZYK
Tekst dotyczy problematyki ryzyk w działaniach publicznych, wobec których stoją decydenci inicjujący reformy (rozumiane jako sekwencje złożonych interwencji). Autor opisuje różnorodne podejścia do definiowania ryzyk, problem ich percepcji i tolerancji na nie. Omawia strukturę ryzyk na wybranych przykładach polityk publicznych, w tym w polityce rynku pracy i polityce zdrowia. Stawia tezę, iż zagadnienie struktury ryzyk w działaniach publicznych w Polsce wymaga głębszego niż dotychczas analizowania. Badania świadczą, że nie są one badane w sposób systematyczny. Brakuje instrumentów analizy. Problemem jest generalny deficyt analiz polityk. Przekłada się to na problemy z umiejętnością zarządzania ryzykami, co często staje się bezpośrednią przyczyną sprawiającą, iż rezultaty realizowanych działań nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.
Słowa kluczowe: polityka publiczna, ryzyka, zarządzanie publiczne, zarządzanie ryzykiem, polityka rynku pracy, teoria kulturowości
BIBLIOGRAFIA
Adamek W. (2011), W szkole nie jest źle, a nawet dobrze. Zreformowana szkoła w oczach uczniów, w: M. Niezgoda (red.), Społeczne skutki zmiany oświatowej w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Andretta M. (2014), Some Considerations on the Definition of Risk Based on Concepts of Systems Theory and Probability, „Risk Analysis”, Vol. 34, No. 7.
Audit Commission (2001), Worth The Risk?, UK Government, London.
Aven T. (2012), The risk concept – historical and recent development trends, „Reliability Engineering and System Safety”, 99.
Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Beck U. (2009), World at risk, Polity Press, Cambridge.
Black J. (2012), Role of Risk in Regulatory Processes, w: Oxford Handbook of Regulation, Oxford University Press, Oxford.
Bradbury J.A. (1989), The Policy Implications of Differing Concepts of Risk, „Science, Technology, & Human Values”, Vol. 14 No. 4.
Can the Work Programme work for all user groups? (2013), First Report of Session 2013–14 House of Commons, Work and Pensions Committee, 15 May.
Douglas M., Wildavsky A. (1982), Risk and culture, University of California Press, Berkeley.
ERSA Policy briefing: preventing fraud and error in welfare to work programmes (2012), Employment Related Services Assossion.
Finn D. (2008), The British ‘welfare market’ Lessons from contracting out welfare to work programmes in Australia and the Netherlands, University of Portsmouth.
Fisher E. (2012), Risk and Governance, w: Oxford Handbook of Governance, Oxford University Press.
Green Book. Appraisal and Evaluation in Central Government (2003), HM Treasury.
Hansson S.O., Aven T. (2014), Is Risk Analysis Scientific?, „Risk Analysis”, Vol. 34, No. 7.
Heyman B. (2012), Risk and Culture, w: Oxford Handbook of Culture and Psychology, Oxford University Press.
Hryniewicz J. (2007), Stosunki pracy w polskich organizacjach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Instytut Polityk Publicznych (2014) Prawidłowości w procesie formułowania polityk publicznych w Polsce. Raport z badań, Collegium Civitas, Warszawa.
Kolarska-Bobińska L. (2000), Wstęp, w: L. Kolarska-Bobińska (red.), Cztery reformy. Od koncepcji do realizacji, Oficyna Naukowa, ISP, Warszawa.
Kryńska E. (2001), Dylematy polskiego rynku pracy, IPiSS, Warszawa.
Managing risks with delivery partners (2013), Office of Government Commerce, HM Treasury, London.
Niezgoda M. (2011), Wprowadzenie, w: M. Niezgoda (red.), Społeczne skutki zmiany oświatowej w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
OCED (2014a), Przegląd Gospodarczy OECD. Polska, Paryż.
OECD (2014b), Connecting People with Jobs. Activation Policies in the United Kingdom, Paryż.
Orange Book. Management of Risk — Principles and Concepts (2004), HM Treasury.
Pogorzelski K. (2014), Ryzyko i niepewność: krótka historia rozróżnienia, „Polityka Społeczna”, nr 5–6.
Preventing fraud in contracted employment programmes (2012), National Audit Office.
Ramalingam B., Jones H., Reba T., Young J. (2011), Exploring the science of complexity: Ideas and implications for development and humanitarian efforts, Overseas Development Institute.
Regulski J. (2014), Życie splecione z historią, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Ripple S. (2002), Cultural Theory and Risk Perception: A Proposal for a Better Measurement, „Journal of Risk Research”, 5 (2).
Risk, Responsibility and Regulation: Whose Risk Is It Anyway? (2006), Better Regulation Commission.
Siegrist M., Keller C., Kiers H. A. L. (2005), A New Look at the Psychometric Paradigm of Perception of Hazards, „Risk Analysis”, Volume 25, issue 1.
Strategy Unit Report (2002), Risk: Improving government’s capability to handle risk and uncertainty. Full report – a source document, Cabinet Office.
Szczepański J. (1973), Refleksje nad oświatą, PIW, Warszawa.
Szczepański J. (1999), Reformy, rewolucje, transformacje, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Włodarczyk C. (1998), Reforma opieki zdrowotnej w Polsce. Studium polityki zdrowotnej, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków.
Włodarczyk C. (2003), Reformy zdrowotne. Uniwersalny kłopot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Włodarczyk C. (2005), Międzynarodowe standardy a polska reforma zdrowotna, w: Polityka społeczna. Wybrane problemy (wybór artykułów z lat 1999–2005), IPiSS, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne, nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomika, nauki o polityce publicznej
Robert Pawlak (dr, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej)
PROBLEM ROZWARSTWIENIA SPOŁECZNEGO W GIMNAZJACH NA PRZYKŁADZIE KRAKOWSKIEJ OŚWIATY
Prowadzone w ostatnich latach badania ukazują, że polskie gimnazja szybko różnicują się pod względem wyników końcowych uczniów. Procesowi temu towarzyszą wzrastające rozwarstwienia społeczne w szkołach, co w dłuższej perspektywie prowadzi do umacniania się nierówności społecznych. Celem artykułu jest ukazanie trzech typów szkół zróżnicowanych pod względem osiągnięć i składu społecznego ich uczniów: gimnazjów niepublicznych i publicznych o najwyższych wynikach końcowych oraz gimnazjów o słabych wynikach i malejącej liczbie uczniów. Analiza przeprowadzona została na podstawie badań jakościowych zrealizowanych pod kierunkiem R. Pawlaka w Krakowie w latach 2011–2012. Głównym zamierzeniem badawczym była ocena atrakcyjności badanych szkół, ukazanie składu społecznego ich uczniów oraz prezentacja problemów, z jakimi się borykają, prowadząc działalność edukacyjną.
Słowa kluczowe: nierówności edukacyjne, segregacje oświatowe, edukacja, system szkolny
BIBLIOGRAFIA
CKE (2013), Osiągnięcia uczniów kończących gimnazjum w roku 2013, Warszawa, http://www.cke.edu.pl/images/files/gimnazjum/sprawozdanie_2013/2013_Gimnazjum.pdf [dostęp 20.07.2014].
Dolata R. (2002), Procedury rekrutacji i dzielenia uczniów na oddziały w gimnazjach – ocena z perspektywy nierówności społecznych w edukacji, w: Zmiany w systemie oświaty. Wyniki badań empirycznych, ISP, Warszawa.
Dolata R. (2010), Cicha rewolucja w polskiej oświacie, „Edukacja. Studia, Badania, Innowacje”, nr 1.
Dolata R., Jasińska A., Modzelewski M. (2012), Wykorzystanie krajowych egzaminów jako instrumentu polityki oświatowej na przykładzie procesu różnicowania się gimnazjów w dużych miastach, „Polityka Społeczna” nr tematyczny 1 pt. „Polityka edukacyjna: szanse i wyzwania”.
Faure F., Herrera F., Kaddoura A., Lopes H., Pietrowski A., Rahnema M., Ward F. (1975), Uczyć się, aby być, PWN, Warszawa.
Feinberg W., Soltis J. (2000), Szkoła i społeczeństwo, WSiP, Warszawa.
GUS (2012), Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2011/2012, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
Jung-Miklaszewska J., Rusakowska D. (1995), Szkoły społeczne in statu nascendi, IBE, Warszawa.
Konarzewski K. (2004), Kształcenie i wychowanie w szkołach podstawowych i gimnazjach w roku szkolnym 2002/2003, ISP, Warszawa.
Levitas A. Herczyński J. (2012), Decentralizacja oświaty w Polsce 1990–1999: tworzenie systemu, w: M. Herbst (red.), Decentralizacja oświaty, Biblioteczka Oświaty Samorządowej, Wydawnictwo ICM, Warszawa.
MEN (2001), Edukacja 1997–2001. Raport, Warszawa.
Pawlak R. (2004), Polska reforma oświaty a europejska polityka edukacyjna, w: „Studia Europejskie”, Nr 3.
Pawlak R. (2012a), Bon edukacyjny w polityce oświatowej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Pawlak R. (2012b), Krakowski bon oświatowy – studium empiryczne, „Kultura i Edukacja” nr 2.
Pawlak R. (2013), Problem nierówności edukacyjnych: przykład Krakowa, w: A. Firkowska-Mankiewicz, T. Kanasz, E. Tarkowska (red.), Krótkie wykłady z socjologii, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Potocki A. (2007), Wychowanie religijne w polskich przemianach, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego, Warszawa.
Putkiewicz E., Wiłomirska A. (2004), Szkoły publiczne i niepubliczne. Porównanie środowisk edukacyjnych, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Raport o stanie miasta (2012), Urząd Miasta Krakowa, Kraków, http://www.bip.krakow.pl/?dok_id=58161 [dostęp 20.07.2014].
Rappe A. (2008), EWD w krakowskich gimnazjach z bardzo wysokimi wynikami egzaminu, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna, Kraków, http://www.oke.krakow.pl/inf/filedata/files/Rappe.pdf [dostęp 20.07.2014].
Reforma systemu edukacji. Projekt (1998), WSiP, Warszawa.
Sawiński Z. (1994), Kto posyła dzieci do szkół niepaństwowych, „Kwartalnik Pedagogiczny” nr 1–2.
Smak M. (2011), Społeczne światy szkół katolickich, w: M. Bucholc, S. Mandes, T. Szawiel, J. Wawrzyniak (red.), Polska po 20 latach wolności, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Tarkowska E. (2008), „Nie masz kasy, jesteś nikim”. O pogłębianiu nierówności przez szkołę, w: Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty, tom 4, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Zahorska-Bugaj M. (1994), Rozwój szkolnictwa niepaństwowego w Polsce w latach 1989–1994, „Kwartalnik Pedagogiczny” nr 1–2.
Zahorska M. (2002), Szkoła: między państwem, społeczeństwem a rynkiem, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki humanistyczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: socjologia, pedagogika
Karolina Pawłowska-Cyprysiak (mgr, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy)
Maria Konarska (prof., Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy)
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA KOBIET NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO A POZIOM ICH SAMOOCENY, RADZENIE SOBIE ZE STRESEM ORAZ KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Artykuł prezentuje badania, których celem było określenie zależności między aktywnością zawodową a samooceną, radzeniem sobie ze stresem i kompetencjami społecznymi w grupie 250 kobiet niepełnosprawnych ruchowo, o różnym statusie zatrudnienia lub braku pracy. Do badań wykorzystano ankietę osobową, Kwestionariusz Kompetencji Społecznych, CISS oraz Skalę Samooceny SES. Jak wykazały wyniki badań, kobiety pracujące miały istotnie wyższy poziom samooceny w porównaniu z niepracującymi. Kobiety pracujące w zakładach pracy chronionej miały istotnie wyższy poziom kompetencji społecznych oraz tych, które warunkują efektywne zachowania w sytuacjach intymnych. W sytuacjach wymagających asertywności istotnie lepiej radzą sobie kobiety zatrudnione w zakładach pracy chronionej.
Słowa kluczowe: niepełnosprawność ruchowa, kobiety, aktywność zawodowa, samoocena, radzenie sobie ze stresem, kompetencje społeczne
BIBLIOGRAFIA
Byra S. (2011), Poczucie własnej skuteczności w kontekście radzenia sobie w sytuacjach trudnych kobiet i mężczyzn z nabytą niepełnosprawnością ruchową, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” nr 3, s. 127–134.
Byra S., Parachomiuk M. (2011), Kompetencje społeczne w procesie aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, „Praca Socjalna”, Marzec-Kwiecień, s. 23–37.
De Klerk H., Ampousah L. (2003), The physically disabled woman’s experience of self, „Disability and rehabilitation”, Vol. 25, No. 19, p. 1132–1139.
Laboratorium Badań Społecznych (2011), Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych w województwie łódzkim. Raport końcowy, WUP, Łódź.
Messyasz K., Wołyniak K. (2010), Badanie i diagnoza sytuacji osób niepełnosprawnych na lokalnym rynku pracy, MOPS w Płocku, Płock.
Otrębski W., Rożnowski B. (2008), Sytuacja psychologiczna osób z niepełnosprawnością na rynku pracy. Badania percepcji pracodawców, pracowników i poszukujących pracy, Instytut Rynku Pracy, Lublin.
Pawłowska K. (2010), Motywacja osób niepełnosprawnych do podjęcia i utrzymywania pracy zawodowej, „Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i Praktyka” nr 7–8, s. 24–27.
Pawłowska-Cyprysiak K. (2012), Podwójna dyskryminacja kobiet niepełnosprawnych w miejscu pracy, „Bezpieczeństwo Pracy. Nauka I Praktyka”, nr 12, s. 16–19.
Pawłowska-Cyprysiak K., Konarska M., Żołnierczyk-Zreda D. (2013), Self Perceived Quality of Life of People with Physical Disabilities and Labour Force Participation, „Journal of Occupational Safety and Ergonomics”, Vol. 19, No. 2, p. 3–12.
Radecki P., red. (2007), Identyfikacja potrzeb osób niepełnosprawnych w zakresie aktywizacji zawodowej. Raport z badań, KIG–R, Warszawa.
Wilczyńska-Kwiatek A. (2007), Psychologiczne wyznaczniki radzenia sobie bezrobotnych kobiet, „Chowanna” 1(28), s. 39–52.
Wolski P. (2010), Potrzeby osób z ograniczeniami sprawności w zakresie aktywizacji zawodowej, „Polityka społeczna” nr temat. 1 pt. „Diagnoza potrzeb i podstawy interwencji społecznych na rzecz osób z ograniczeniami sprawności”, s. 27–30.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Joanna Wójcik (mgr, Śląska Izba Lekarska)
POSTAWY LEKARZY WOBEC PRACY. ANALIZA NA PRZYKŁADZIE PERSONELU MEDYCZNEGO WYBRANYCH SZPITALI. WYNIKI BADAŃ EMPIRYCZNYCH
Artykuł koncentruje się na analizie postaw lekarzy wobec pracy. Na początku przedstawiono charakterystykę czynników wpływających na postawy zawodowe lekarzy oraz zarys merytorycznych podstaw badań własnych. Dalej zaprezentowano metodologię badawczej, a następnie omówienie i wnioski wynikające z badań własnych o ilościowym i jakościowym charakterze przeprowadzonych wśród lekarzy Zagłębia Dąbrowskiego w 2012 r. W artykule odpowiedziano na pytania badawcze odnoszące się do sposobu, w jaki lekarze definiują swoją rolę zawodową oraz postawy wobec wykonywanej pracy. Analizując zebrany materiał, autorka dochodzi do wniosku, iż ogromną rolę w kształtowaniu postaw zawodowych lekarzy pełnią takie czynniki, jak: satysfakcja zawodowa, stres, warunki i miejsce pracy, relacja z otoczeniem pracy.
Słowa kluczowe: postawa zawodowa, rola zawodowa lekarza, zawód lekarza, socjologia medycyny, socjologia pracy
BIBLIOGRAFIA
Goffman E. (2011), Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
Gutowska R. (2007), Lekarze (specjalność zabiegowa), w: J. Terelak (red.), Stres zawodowy. Charakterystyka psychologiczna wybranych zawodów stresowych, UKSW, Warszawa.
Heszen I. (1986), Kontakt lekarza z pacjentem jako przedmiot zainteresowania psychologii (zarys problematyki), w: I. Heszen (red.), Psychologiczne aspekty pracy lekarza z człowiekiem chorym somatycznie, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach nr 827, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Iwanicka K., Karwińska A. (1994), Postawy — socjologiczny punkt widzenia, w: R. Dyoniziak (red.), Socjologia pracy, Akademia Ekonomiczna, Wrocław.
Jeruszka U. (2010), Człowiek i zawód. Wybrane zagadnienia z pedagogiki pracy, IPiSS, Warszawa.
Mayerscough P., Ford M. (2001), Jak rozmawiać z pacjentem, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Nowak S. (1973), Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, w: S. Nowak (red.), Teorie postaw, PWN, Warszawa.
Parsons T. (1972), Szkice z teorii socjologicznej, PWN, Warszawa.
Ratajczak Z. (2007), Psychologia pracy i organizacji, PWN, Warszawa.
Schultz D.P., Schultz S.E. (2002), Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy, PWN, Warszawa.
Terelak J. (1995), Stres psychologiczny, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz.
Tobiasz-Adamczyk B. (2002), Relacje lekarz-pacjent w perspektywie socjologii medycyny, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: socjologia, socjologia pracy, nauki o polityce publicznej
Władysław Bogdan Sztyber (prof., emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego)
MŁODZIEŻ NA RYNKU PRACY W UE
W następstwie kryzysu finansowego i ekonomicznego zmniejsza się w UE-27 przeciętny odsetek absolwentów z ostatnich trzech lat uzyskujących pierwszą pracę i radykalnie rośnie zróżnicowanie między krajami. Artykuł przedstawia m.in. stopy zatrudnienia absolwentów z ostatnich trzech lat w wieku 20–30 lat, nieodbywających dalszego kształcenia lub praktyki zawodowej oraz ich zmiany w 2012 r. w stosunku do 2000 r. Zwraca się też uwagę na wpływ poziomu wykształcenia oraz rodzaju wykształcenia na zatrudnialność absolwentów. Podkreślono, że istotnym objawem słabości pozycji młodzieży na rynku pracy jest dominacja nietypowych form jej zatrudniania, głównie na podstawie umów okresowych, często w niepełnym wymiarze czasu pracy oraz że sytuacja młodzieży w porównaniu z podstawową grupą produkcyjną w wieku 25–54 lata jest gorsza nie tylko w sferze zatrudnienia, ale również w sytuacji bezrobocia. Młodzież jest najbardziej obciążona potrójnym statusem nieaktywności: nie pracuje, nie uczy się i nie odbywa treningu zawodowego, umożliwiającego uzyskanie zatrudnienia (NEET). Artykuł podkreśla, że badania ekonometryczne potwierdzają korzystny wpływ aktywnej polityki rynku pracy na długoterminowe bezrobocie.
Słowa kluczowe: zatrudnienie, bezrobocie, czasowe umowy o pracę, segmentacja i dualny rynek pracy, NEET
BIBLIOGRAFIA
Dietrich H. (2012), Youth Unemployment in Europe. Theoretical Considerations and Empirical Findings, Friedrich Ebert Stiftung, Berlin, http://library.fes.de/pdf-files/id/ipa/09227.pdf [dostęp 4.02.2015].
Education and Trainning. Monitor 2012 (2012), European Union, Luxemburg.
Education and Trainning. Monitor 2013 (2013), European Union, Luxemburg.
Employment and Social Development in Europe 2011 (2011), European Union, Luxemburg.
Employment and Social Developments in Europe 2012 (2012), European Union, Luxemburg.
Employment and Social Developments in Europe 2013 (2013), European Union Luxemburg.
Employment in Europe 2009 (2009), European Union, Luxemburg.
Employment in Europe 2010 (2010), European Union, Luxemburg.
Eurofound yearbook 2012: Living and Working in Europe (2012), Luxemburg.
European Employment Observatory Review. Youth employment measures 2010 (2011), European Commission, Brussels.
Laszlo A. (2013), Youth unemployment „We risk having a lost Generation of Young Europeans” by Michael Scheerer, CEND, „Commission en direct”, no 7, octobre, p. 36–38.
Schweighofer J. (2012), Ohne Perspektive – Jugendliche auf segmentierten Arbeitsmärkten in der EU, Wirtschaft und Geseltschaft, Heft 4.
Social Europe. Current challenges and the way forward. Annual Report of the Social Protection Committee (2012), European Union, Luxemburg.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki ekonomiczne, nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: ekonomia, nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Social Policy
Table of Contents No 8/2015
JUDGES REMUNERATIONS IN POLAND AND IN THE EU COUNTRIES – Zdzisław Czajka
PUBLIC ACTIONS AND POLICY REFORMS IN THE FACE OF RISK ISSUES – Andrzej Zybała
FROM RESEARCH AND STUDIES
SOCIAL INEQUALITIES IN SCHOOLS – KRAKÓW EDUCATIONAL SYSTEM CASE STUDY – Robert Pawlak
SELF-ESTEEM, COPING WITH STRESS AND SOCIAL COMPETENCIES OF PROFESSIONAL ACTIVE WOMEN WITH PHYSICAL DISABILITY – Karolina Pawłowska-Cyprysiak, Maria Konarska
MEDICAL DOCTORS’ ATTITUDES TO WORK. ANALYSIS ACCORDING TO THE EXAMPLE OF SELECTED HOSPITALS MEDICAL STAFF. EMPIRICAL STUDY RESULTS – Joanna Wójcik
SOCIAL POLICY ABROAD
THE YOUNG GENERATION ON THE LABOUR MARKET IN EU – Władysław Sztyber
INFORMATION
SOCIAL SECURITY SYSTEMS AND DEMOGRAPHICAL CHALLENGES – Marek Szczepański, Tomasz Brzęczek
ad: xviiTH COMPETITION FOR THE BEST M.D. THESES AND PH.D. DISSERTATIONS IN THE FIELD OF LABOUR MARKET ISSUES AND SOCIAL POLICY
DIARY OF SOCIAL POLICY
Zdzisław Czajka (Professor, Institute of Labour and Social Studies)
JUDGES REMUNERATIONS IN POLAND AND IN THE EU COUNTRIES
The aim of article is analysis of judges salary situation in Poland in 2002–2012 y. The basis on analysis is average salary in economy, in other professions and in other countries in EU. As a result of analysis is verification two hypothesis, based on judges opinion: salary of judges are too low and don’t adequate to status of judges office, and that judges in Poland belong to worst paying judges in EU. As a result of changes in salary rules in 2008 y. judges salary increase above 20%. As a result this changes, currently judges salary is higher than salary in other professions from higher education. Judges salary in Poland with relation to average salary in economy is similar to relation in other countries in EU. Analysis don’t confirm pessimistic judges opinion about too low salary.
Keywords: courts, judges, salaries, relationship of salaries, principles of paying
Andrzej Zybała (Professor, Collegium Civitas)
PUBLIC ACTIONS AND POLICY REFORMS IN THE FACE OF RISK ISSUES
The article revolves around the risk issues within public action policy makers face while initiating policy reforms (understood as a chain of complex interventions). The author describes various approaches to risk defining, including risk perception and tolerance of it. He uses certain amount of examples including a labour market policy or health policy. His thesis is that structures of risks in policymaking in Poland requires more attention to be paid to analyzing them. The research indicates that risks are not analyzed on a regular basis. What is more, instruments to analyze them are not available. But there is a wider problem relating to the fact that a policy analysis is not commonly used as an instrument in the policy process. As a result, the potential for a risk management is quite limited and that’s why the results of public action quite often leave a lot to be desired.
Keywords: public policy, risks, public governance, risk management, labour market policy, cultural theory
Robert Pawlak (Junior Professor, The Maria Grzegorzewska University)
SOCIAL INEQUALITIES IN SCHOOLS – KRAKÓW EDUCATIONAL SYSTEM CASE STUDY
The aim of the article is to present a study about socio-economic stratification in the school system conducted in Cracow in 2011–2012. The data come from statistics on local education system, individual in-depth interviews with school masters and teachers from public and private lower-secondary schools as well as politician representing the local government. Special attention was paid to school recruitment policies, unequal access to education for students from different backgrounds, and the local government strategy for education. The study found that school selection practices and school competition lead to cream skimming. The best schools select the best candidates from affluent and well educated families. At the same time schools with poor reputation attract students from poor and working class families. They have much problems with school violence and students motivation for learning. The strategy for education introduced by the local government is to reduce expenditures for education by implementing school voucher scheme, closing down small schools and pay off teachers working in those schools. The aim of the local government is not to eliminate the problem of selection and segregation in the public education system.
Keywords: educational inequalities, school segregation, education, school system.
Karolina Pawłowska-Cyprysiak (Research Assistant, Central Institute for Labour Protection – National Research Institut)
Maria Konarska (Professor, Central Institute for Labour Protection – National Research Institut)
SELF-ESTEEM, COPING WITH STRESS AND SOCIAL COMPETENCIES OF PROFESSIONAL ACTIVE WOMEN WITH PHYSICAL DISABILITY
The aim of this study was to define dependency of employment and self-esteem, coping with stress and social competences in a group of 250 women with physical disabilities, with different employment status or lack of work. Research tools were: a personal survey developed for the purposes of this study, the Social Competences Questionnaire, the CISS and Self-esteem Scale (SES) constituted the data collection instrument. Working women had significant higher level of self-steem in comparision to other groups. Women working on sheltered labor market had significantly higher general social competences and those competences which determine the effective behavior in intimate situations. In situations requiring assertiveness women working on sheltered labor market deals better in competition to other groups.
Keywords: physical disability, women, professional activity, self-esteem, coping with stress, social competences
Joanna Wójcik (Research Assistant, Silesian Chamber of Physicians and Dentists)
MEDICAL DOCTORS’ ATTITUDES TO WORK. ANALYSIS ACCORDING TO THE EXAMPLE OF SELECTED HOSPITALS MEDICAL STAFF. EMPIRICAL STUDY RESULTS
The article focuses on the analysis of the physicians attitude to their work. The whole analysis is divided into three parts. The first, theoretical, contains a description of the factors affecting the attitude of professional doctors and outline of substantive reasons for own research. The second part is devoted to the presentation of the research methodology, while the third contains a discussion and conclusions of own research, based on the quantitative and qualitative nature, conducted among physicians from Zagłębie Dąbrowskie in 2012. The article answered the research questions relating to the way in which doctors define their professional role and attitude towards their work. By analyzing the collected material, the author concludes that a huge role in shaping the attitudes of professional doctors fulfill such factors as: job satisfaction, stress, conditions and workplace, the relationship with the jobs environment.
Keywords: professional attitude, the role of professional doctor, medical doctor, medical sociology, sociology of work
Władysław Bogdan Sztyber (Professor, Warsaw)
THE YOUNG GENERATION ON THE LABOUR MARKET IN EU
In the article I present and analyse a situation of the young generation on the labour market in EU-27. The principal elements of this situation are presented in dynamic form, before and after the worldwide financial and economic crisis. It show–s the situation in the EU on average but also describes large differences between countries. The key factors for the young people situation on the labour market are: transitions from education to work, predominated temporary work, segmentation and dual labour market, unemployment and status of NEETs. Analysis of the above mentioned factors indicate a significantly worse situation, that has further deteriorated as a consequence of the worldwide crisis, of young people in a comparison to an adult population.
Keywords: employment, unemployment, temporary employment contracts, segmentation and dual labour markets, status of NEETs
