Nr 5-6 (494-495) 2015
Spis treści 5–6/2015
PRZEJŚCIOWE RYNKI PRACY WOBEC FAZ ŻYCIA – Zenon Wiśniewski, Kamil Zawadzki
WYKLUCZENIE SPOŁECZNE A UBÓSTWO. MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA DANYCH PANELOWYCH – Barbara Dańska-Borsiak
DYLEMATY ANALIZY PRÓWNAWCZEJ SYTUACJI OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI ZAMIESZKAŁYCH W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ – Wojciech Bąba
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
AKTYWNOŚĆ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI NA PROFILACH I FORACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH W SPOŁECZEŃSTWIE SIECI – Maria Stojkow, Dorota Żuchowska-Skiba
W TROSCE O PRACOWNIKA. RYZYKO WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW POMOCY SPOŁECZNEJ – Beata Mańkowska
POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
DOBRE PRAKTYKI W ZAKRESIE ROZWIĄZAŃ SYSTEMOWYCH W KSZTAŁCENIU ZAWODOWYM NA PRZYKŁADZIE NIEMIECKIEGO SYSTEMU DUALNEGO – Ewa Rollnik-Sadowska
RECENZJE
Bożena Balcerzak-Paradowska (red.): KOBIETY NA STANOWISKU KIEROWNICZYM W SEKTORZE PUBLICZNYM. SYTUACJA ZAWODOWA I RODZINNA – rec. Grażyna Firlit-Fesnak
INFORMACJE
MINIMUM SOCJALNE WE WRZEŚNIU I GRUDNIU 2014 R. – Piotr Kurowski
POLITYKA SPOŁECZNA WOBEC WYZWAŃ I ZMIAN ZACHODZĄCYCH WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE – Michał Kubiak
WSPOMNIENIE O LUCYNIE DENISZCZUK – Stanisława Golinowska, Zofia Morecka, Barbara Sajkiewicz, Agnieszka Sowa, Piotr Broda-Wysocki, Piotr Kurowski
NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Zenon Wiśniewski Zawadzki (prof., Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Kamil Zawadzki (dr, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
PRZEJŚCIOWE RYNKI PRACY WOBEC FAZ ŻYCIA
W artykule podjęto problem zastosowania koncepcji i instrumentów przejściowych rynków pracy do zaadaptowania strategii flexicurity w aktywnej polityce rynku pracy wobec osób na różnym etapie ich życia zawodowego. Koncepcja przejściowych rynków pracy (TLM) pozwala spojrzeć szerzej na rolę aktywnej polityki rynku pracy i wyjść poza standardowe ujęcie nastawione na ograniczanie liczby bezrobotnych przez zatrudnienie subsydiowane, szkolenia i przekwalifikowania zawodowe oraz inne środki poprawiające pozycję przetargową bezrobotnego rynku pracy. W fazie początkowej życia zawodowego TLM oferuje rozwiązania ułatwiające wejście na rynek pracy z edukacji. W okresie dojrzałym pomaga łączyć pracę zawodową z obowiązkami wychowawczymi oraz minimalizować ryzyko wykluczenia społecznego przy przechodzeniu między okresami różnej intensywności i form pracy oraz bezrobocia. W fazie schyłkowej umożliwia stopniowe wygaszanie aktywności zawodowej osób dojrzałych, z korzyścią dla poziomu ich zabezpieczenia emerytalnego.
Słowa kluczowe: przejściowe rynki pracy, deregulacja, flexicurity, polityka rynku pracy, europejska strategia zatrudnienia
BIBLIOGRAFIA
Barbier J.-C. (2007), From Political Strategy to Analytical Research and Back to Politics. A sociological Approach of ‘Flexicurity’, w: H.J. Jorgensen, P.K. Madsen (eds.), Flexicurity and Beyond – Finding a New Agenda for the European Social Model, Copenhagen.
European Commission (2007), Towards Common Principles of Flexicurity. More and better jobs through flexibility and security, Brussels, COM(2007) 359 final.
Jobs, Jobs, Jobs – Creating More Employment in Europe (2004), Report of the Employment Task Force chaired by Wim Kok, Luxembourg.
Kahn L.M. (2003), Labour Market Institutions and Unemployment in OECD Countries, „Journal for Institutional Comparisons”, vol. 1, no. 4.
Muffels R. (2008), Flexibility and Employment Security in Europe: Setting the Scene, w: R.J.A. Muffels, Flexibility and Employment Security in Europe. Labour Markets in Transition, Edward Elgar, Cheltenham.
Schmid G. (1995), Is Full Employment Still Possible? Transitional Labour Markets as a New Strategy of Labour Market Policy, „Economic and Industrial Policy”, nr 16.
Schmid, G. (1998), Transitional Labour Markets: A New European Employment Strategy, Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung, Discussion Paper, FS I 98–206.
Schmid G. (2001), Enhancing Gender Equality through Transitional Labour Markets, „Transfer. European Review of Labour and Research”, summer.
Schmid G. (2004), The future of work: has full employment a future in Europe?, w: S. Borkowska (red.), Przyszłość pracy w XXI wieku, IPiSS, Warszawa.
Schmid G. (2008), Transitional Labour Markets, from theory to policy application. Transitional Labour Markets and Flexicurity: Managing Social Risks over the Lifecourse, referat na międzynarodową konferencję nt. „Transitional Labour Markets: Past, Present and Future Applications” w La Calanque.
Schmid G., Auer P. (1998), Transitional Labour Markets: Concepts and Examples in Europe, w: H.U. Schwedler (ed.), New Institutional Arrangements in the Labour Market. Transitional Labour Markets as a New Full Employment Concept, European Academy of the Urban Environment, Berlin.
Schmid G., Schömann K. (2002), Managing Social Risks through Transitional Labour Markets: Towards a European Social Model, Seminar Paper, Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung, Berlin.
Schroeder Ch. (2013), Industrielle Arbeitskosten im internationalen Vergleich, “iw-trends”, no. 3.
Schömann K. (1998), Transitional labour markets: training and education, w: H.U. Schwedler (red.), New Institutional Arrangements in the Labour Market. Transitional Labour Markets as a New Full Employment Concept, European Academy of the Urban Environment, Berlin.
Wilthagen T., Tros F. (2004), The concept of ‘flexicurity’: a new approach to regulating employment and labour markets, „Transfer. European Review of Labour Research”, no. 2.
Wiśniewski, Z. (1999), Kierunki i skutki deregulacji rynku pracy w krajach Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Barbara Dańska-Borsiak (prof., Uniwersytet Łódzki)
WYKLUCZENIE SPOŁECZNE A UBÓSTWO. MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA DANYCH PANELOWYCH
Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wnioskowania o różnych aspektach wykluczenia społecznego i ubóstwa na podstawie modeli danych panelowych. Podstawą do przeprowadzenia tego typu analiz jest zgromadzenie odpowiedniej bazy danych indywidualnych. Bazy takie gromadzone są w niektórych krajach UE i one właśnie stanowiły źródło danych dla omawianych w artykule badań. Zasygnalizowanie potrzeby stworzenia takiej bazy jest dodatkowym celem artykułu. Przedstawiono także skalę tego problemu w Polsce. Wydaje się, że jest ona na tyle duża, że wskazane byłoby wykorzystanie prezentowanych metod w celu właściwego ukierunkowania działań polityki społecznej zapobiegających wykluczeniu i wspomagających wychodzenie z niego.
Słowa kluczowe: wykluczenie społeczne, nierówności społeczne, spójność społeczna, międzygeneracyjna transmisja biedy, ubóstwo, dane panelowe
BIBLIOGRAFIA
Broda-Wysocki P. (2012), Wykluczenie i inkluzja społeczna: paradygmaty i próby definicji, IPiSS, Warszawa.
Bynner J. (1996), Use of Longitudinal Data in the Study of Social Exclusion, Report for the OECD, http://www.oecd.org/edu/school/1856691.pdf [dostęp 19.02.2014].
Dahl E., Fløtten T., Lorentzen T. (2008), Poverty dynamics and social exclusion: an analysis of Norwegian panel data, „Journal of Social Policy”, 37.
Devicienti F., Poggi A. (2007), Poverty and social exclusion: two sides of the same coin or dynamically interrelated processes?, Working Paper no. 62, Laboratorio R. Revelli.
Eurostat (2002), European social statistics. Income, poverty and social exclusion. 2nd report, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-BP-02–008/EN/KS-BP-02–008-EN.PDF [dostęp 16.04.2014].
Frąckiewicz L. (2005), Wykluczenie społeczne w skali makro i mikroregionalnej, w: L. Frąckiewicz (red.), Wykluczenie społeczne, Wydawnictwo AE w Katowicach, Katowice.
Frieske K. (2005), Społeczne wykluczenie: o nicowaniu pojęć, w: S. Golinowska, E. Tarkowska, I. Topińska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania, metody, wyniki, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S., Broda-Wysocki P. (2005), Kategorie ubóstwa i wykluczenia społecznego. Przegląd ujęć, w: S. Golinowska, E. Tarkowska, I. Topińska (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania, metody, wyniki, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S., Tarkowska E., Topińska I., red. (2005), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Badania. Metody. Wyniki, IPiSS, Warszawa.
Grotowska-Leder J. (2005), Ekskluzja społeczna – aspekty teoretyczne i metodologiczne, w: J. Grotowska-Leder, K. Faliszek (red.), Ekskluzja i inkluzja społeczna. Diagnoza – uwarunkowania – kierunki działań, Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Toruń.
GUS (2013), Jakość życia. Kapitał społeczny, ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce, Warszawa.
Haisken-DeNew J.P., Sinning M. (2007), Social Deprivation and Exclusion of Immigrants in Germany, IZA Discussion Paper No. 3153, http://ssrn.com/abstract=1033367 [dostęp 30.03.2014].
Kotowska I.E., red. (2012), Rynek pracy i wykluczenie społeczne w kontekście percepcji Polaków – diagnoza społeczna 2011. Raport tematyczny, http://analizy.mpips.gov.pl/images/stories/publ_i_raporty/Raport_Tematyczny_2011_INTERNET.pdf [dostęp 22.06.2013].
Levitas R., Pantazis C., Fahmy E., Gordon D., Lloyd E., Patsios D. (2007), The Multi-dimensional Analysis of Social Exclusion, Department for Communities and Local Government, London, http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http:/www.cabinetoffice.gov.uk/media/cabinetoffice/social_exclusion_task_force/assets/research/multidimensional.pdf [dostęp 7.02.2014].
Narodowa strategia integracji społecznej dla Polski (2004), Zespół Zadaniowy ds. Reintegracji Społecznej, MPS, Warszawa.
Peruzzi A. (2013), From childhood deprivation to adult social exclusion: Evidence from the 1970 British Cohort Study, CLS Cohort Studies Working paper 2013/5, Centre for Longitudinal Studies, University of London.
Room G. (2000), Trajectories of social exclusion: the wider context for the third and first worlds, w: D. Gordon, P. Townsen (red.), Breadline Europe. The measurement of poverty, Policy Press, Bristol.
Room G., red. (1995), Beyond the Threshold. The Measurement and Analysis of Social Exclusion, Policy Press, Bristol.
Szarfenberg R. (2003), Problemy definicyjne zjawiska wykluczenia, Raport Grupy nr 2 Zespołu Zadaniowego ds. Reintegracji Społecznej , MGPiPS, Warszawa.
Topińska I. (2014), Cele w zakresie ubóstwa i wykluczenia społecznego w perspektywie 2020, ekspertyza przygotowana w ramach projektu EAPN Polska – wspólnie budujemy Europę Socjalną.
Warzywoda-Kruszyńska W., Golczyńska-Grondas A. (2010), Wzmocnić szanse i osłabić transmisję biedy wśród mieszkańców miast województwa łódzkiego – WZLOT, raport końcowy i rekomendacje, http://www.wzlot.uni.lodz.pl/pub/dokumenty/123230.pdf [dostęp 22.06.2013].
Wojciech Bąba (dr, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)
DYLEMATY ANALIZY PRÓWNAWCZEJ SYTUACJI OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI ZAMIESZKAŁYCH W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
Artykuł dotyczy kwestii gromadzenia danych statystycznych, opisujących sytuację osób z niepełnosprawnościami mieszkających w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Dokonano charakterystyki działań podejmowanych przez instytucje UE na rzecz zgromadzenia takich danych. Zaprezentowano efekty tych działań w postaci charakterystyki najważniejszych unijnych badan statystycznych dotyczących osób z niepełnosprawnościami. Na podstawie wyników tych badań dokonano analizy porównawczej sytuacji osób z niepełnosprawnościami w 27 krajach UE w wybranych obszarach.
Słowa kluczowe: osoby z niepełnosprawnościami, dane statystyczne, Unia Europejska, luka niepełnosprawności
BIBLIOGRAFIA
Bourke T. (2014), EU Statistics on Income & Living Conditions, European University Institute, http://www.eui.eu/Research/Library/ResearchGuides/ Economics/Statistics/DataPortal/EU–SILC.aspx [dostęp 1.05.2014].
Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, The European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: European Disability Strategy 2010–2010 – A renewed commitment to a barrier–free Europe, COM (2010) 636, eur–lex.europa.eu [dostęp 1.05.2014.
Communication of the Commission: Equal opportunities for people with disabilities – A European Action Plan, COM (2003) 650, eur–lex.europa.eu [dostęp 1.05.2014].
Dupre D., Karjalainen A. (2003), Employment of disabled people in Europe in 2002, „Statistics in focus – Population and Social Conditions” nr 26.
European Commission (2001a), Disability and social participation in Europe, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
European Commission (2001b), The employment situation of people with disabilities in the European Union, DG for Employment & Social Affairs, Brussels.
Eurostat (2014), Income and Living Conditions – Methodology – List of variables, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/income_social_inclusion_living_conditions/methodology/list_of_variables [dostęp 1.05.2014].
Grammenos S. (2013), European comparative data on Europe 2020 & Housing conditions, Academic Network of European Disability experts (ANED), Leeds.
OECD (2010), Sickness, Disability and Work. Breaking the Barriers, OECD Publishing, Paris.
Maria Stojkow (dr, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie), Dorota Żuchowska-Skiba (dr, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie)
AKTYWNOŚĆ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI NA PROFILACH I FORACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH W SPOŁECZEŃSTWIE SIECI
Współczesne społeczeństwo ulega zmianie pod wpływem nowoczesnych technologii medialnych i internetowych. W powstającym społeczeństwie sieci nadal bezpośrednia komunikacja odgrywa najważniejszą rolę, ale obok niej pojawiają się nowe formy służące nawiązywaniu i utrzymywaniu interakcji, które łączą w sobie wymiar osobisty i publiczny komunikatów, np. czaty czy profile internetowe. Ma to istotne znaczenie dla środowiska osób niepełnosprawnych, bowiem w przestrzeni wirtualnej mogą powstawać i rozwijać się wspólnoty o samopomocowym charakterze, które łączą osoby znajdujące się w podobnym położeniu społecznym i mające podobne doświadczenia. Odgrywają one istotną rolę, ponieważ zarówno tradycyjne społeczności lokalne, jak i duże instytucje biurokratyczne przeżywają dziś kryzys. Zostały one ukształtowane w dobie społeczeństwa industrialnego i w nowych warunkach tracą swoją funkcjonalność. Powstające społeczności wirtualne stanowią więc ich cenne uzupełnienie. Podstawowym celem artykułu jest ukazanie znaczenia i funkcji, jakie dla osób niepełnosprawnych ma ich partycypacja w społecznościach powstających w sieciach społecznych, które istnieją w Internecie na portalach i forach społecznościowych.
Słowa kluczowe: niepełnosprawność, społeczeństwo sieci, aktywność osób z niepełnosprawnością, sieci społeczne, portale społecznościowe i fora
BIBLIOGRAFIA
Barnes C. (2003), Effecting Change. Disability, Culture and Arts, http://disability-studies. leeds.ac.uk/files/library/ Barnes– Effecting– Change.pdf [dostęp 9.07.2013].
Barnes C. (2012), Understanding the social model of disability: past, present and future, w: N. Watson, A. Roulstone, C. Thomas (red.), Routledge Haddbook of Disability Studies, Routledge, London, New York.
Castells M. (2008), Siła tożsamości, PWN, Warszawa.
Królewski J., Masłyk T., Migaczewska E., Stojkow M., Żuchowska-Skiba D. (2014), Potencjał Internetu i jego (nie)wykorzystanie w kontekście potrzeb osób niepełnosprawnych, w: B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Wydawnictwo AGH, Kraków.
Olivier M. (1990), The Politics of Disablement: A Sociological Approach, Macmillan Press LTD, London.
Olivier M., Barnes C. (2012), The New Politics of Disablement, Palgrave Macmillan, New York.
Shakespeare T. (1993), Disabled Peoples Self-organisation: a New social movement?, „Disability, Handicap and Society”, vol. 8, no. 3.
Stojkow M., Żuchowska D. (2014), W kierunku nowej tożsamości – osoby niepełnosprawne w drodze ku emancypacji, „Studia Socjologiczne”, nr 2.
van Dijk J. (2010), Społeczne aspekty nowych mediów, PWN, Warszawa.
WHO (1980), International Classification of Impairments Disabilities and Handicaps, Geneva.
WHO (1997), International Classification of Impairments, Activities and Participation. A Manual of Disablement and Functioning, BETA-1 DRAFT FOR FIELD TRIALS, Geneva.
Beata Mańkowska (dr, Uniwersytet Gdański)
W TROSCE O PRACOWNIKA. RYZYKO WYPALENIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW POMOCY SPOŁECZNEJ
Artykuł dotyczy wypalenia zawodowego doświadczanego przez pracowników pomocy społecznej oraz jego korelatów. Celem badań było ustalenie siły i kierunku zależności między stresogennymi warunkami pracy, cechami osobowości i stylami radzenia sobie ze stresem a wypaleniem zawodowym. Wyniki badań skłaniają do poszukiwania systemowych rozwiązań dotyczących redukcji stresu i ochrony zdrowia psychicznego pracowników pomocy społecznej.
Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, stres zawodowy, warunki pracy, cechy osobowości, style radzenia sobie ze stresem, pracownicy pomocy społecznej
BIBLIOGRAFIA
Alarcon G., Eschleman K., Bowling N. (2009), Relationships between personality variables and burnout: A meta-analysis, „Work & Stress”, Vol. 23, No 3.
Bańka A. (2000), Psychologia pracy, w: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Cherniss C. (1980), Professional Burn-Out in Human Service Organizations, Praeger, New York.
Cieślak R. (1998), Wsparcie społeczne a stress w pracy kierowniczej, „Czasopismo Psychologiczne”, nr 4.
Cox T., Griffiths A., Rial-Gonzales E. (2006), Badania. Stres związany z pracą, Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luksemburg.
Czapiński J., Panek T., red. (2000), Diagnoza społeczna 2000. Warunki i jakość życia Polaków oraz ich doświadczenia z reformami systemowymi po 10 latach transformacji, www.diagnoza.com [dostęp 26.05.2014].
Davis-Sacks, M.L. Jayaratne S., Chess W.A. (1985), A comparison of the effects of social support on the incidence of burnout, „Social Work” No 3.
Dobrzańska-Socha B. (1995), Radzenie sobie ze stresem życia codziennego poprzez uczestniczenie w grupie wsparcia, w: D. Kubacka-Jasińska (red.), Wybrane problemy zmagania się ze stresem, Wyd. UJ, Kraków.
Dudek B., Waszkowska M., Merecz D., Hanke W. (2004), Ochrona zdrowia pracowników przed skutkami stresu zawodowego, Instytut Medycyny Pracy, Łódź.
Evans S., Huxley P., Gately C., Webber M., Mears A., Pajak S., Medina J., Kendall T., Katona C. (2006), Mental health, burnout and job satisfaction among mental health social workers in England and Wales, „The British Journal of Psychiatry”, 188.
Granosik M. (2012), „Mówię, jak jest, robę, co mi każą” – o interpretacyjnym rozdarciu współczesnego pracownika socjalnego, w: M. Rymsza (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, ISP, Warszawa.
Hetherington A. (2004), Wsparcie psychologiczne w służbach ratowniczych, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Heszen-Niejodek I. (2000), Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje, w: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Hobfoll S.E., Freedy J.R., Green B.L., Solomon S.D. (1996), Coping in reaction to extreme stress: The roles of resource loss and resource availability, w: M. Zeidner, N.S. Endler (eds.), Handbook of coping: Theory, research, applications, Wiley, New York.
Kijanka K., Wojsław-Soszyńska K. (1999), Raport z badań nad procesem wypalenia zawodowego u pracowników socjalnych MOPS Legnica, raport z sondażu „ Obraz zagrożeń w pracy pracownika socjalnego w ocenie i odczuciach pracowników socjalnych MOPS Legnica”, w: Zagrożenia w pracy pracownika socjalnego, Materiały konferencyjne, VIII Ogólnopolska Konferencja Stowarzyszenia Samorządowych Ośrodków Pomocy Społecznej „Forum”, Krzyżowa, 24–26 listopada, maszynopis powielany.
Kozak M. (2012), Rozwój służb społecznych po 1989 roku oczami praktyka, w: M. Rymsza (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, ISP, Warszawa.
Kucharski T. (2004), Wprowadzenie do Kwestionariusza 16 PF-5, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Lloyd C., King R., Chenoweth L. (2002), Social work, stress and burnout: A review, „Journal of Mental Health”, 11, 3.
Lloyd C., King R. (2004), A survey of burnout among Australian mental health occupational therapists and social workers, „Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology”, 39.
Łuczyńska M. (2012), Pracownicy socjalni w procesie zmian – na podstawie badań z 1988, 1995 i 2010 roku, w: M. Rymsza (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, ISP, Warszawa.
Maslach C. (1993), Burnout: A multidimensional perspective, w: W.B. Schaufeli, C. Maslach, T. Marek (red.), Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research, Washington, DC, Taylor & Francis, Washington.
Maslach C. (2011), Engagement research: Some thoughts from a burnout perspective, „European Journal of Work and Organizational Psychology”, No 20.
Maslach C., Leiter M., (2010), Pokonać wypalenie zawodowe: sześć strategii poprawienia relacji z pracą, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Ogińska-Bulik N. (2006), Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła – konsekwencje – zapobieganie, Difin, Warszawa.
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2010), Osobowość. Stres a zdrowie, Difin, Warszawa.
Rymsza M. (2012), W stronę pracy środowiskowej i nowych ról zawodowych pracowników socjalnych, w: M. Rymsza (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, ISP, Warszawa.
Schaufeli W., Enzmann D. (1998), The burnout companion to study and practice. A critical analysis, Taylor & Francis, London.
Ratajczak Z. (1994), Wsparcie społeczne w środowisku pracy a stres i jego skutki zdrowotne, w: Z. Ratajczak (red.), Psychologiczna problematyka wsparcia społecznego i pomocy, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Ratajczak Z. (2000), Stres-radzenie sobie-koszty psychologiczne. w: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stres, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Sęk H. (2000), Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej, w: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobieganie, PWN, Warszawa.
Strelau J., Jaworowska A, Wrześniewski K., Szczepaniak P. (2005), Kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych CISS. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa.
Strykowska M., Trzeciakowska A. (1994), Wsparcie społeczne a satysfakcja z pracy i wypalenie się zawodowe kobiet, „Przegląd Psychologiczny”, nr 3.
Szmagalski J. (2004), Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych, IRSS, Warszawa.
Szmagalski J., red. (2005), Superwizja pracy socjalnej. Zastosowania i dylematy, IRSS, Warszawa.
Sztompka P. (2000), Trauma wielkiej zmiany. Społeczne koszty transformacji, ISP PAN, Warszawa.
Terelak J.F. (2001), Psychologia stresu, Bydgoszcz, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz.
Tucholska S. (2003), Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Psychologiczna analiza zjawiska i jego osobowościowych uwarunkowań, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Ewa Rollnik-Sadowska (dr, Politechnika Białostocka)
DOBRE PRAKTYKI W ZAKRESIE ROZWIĄZAŃ SYSTEMOWYCH W KSZTAŁCENIU ZAWODOWYM NA PRZYKŁADZIE NIEMIECKIEGO SYSTEMU DUALNEGO
Większość krajów UE zmaga się z niestabilną sytuacją na rynku pracy osób młodych, przejawiającą się wysoką stopą bezrobocia i niskim wskaźnikiem zatrudnienia. Wyjątkiem są Niemcy, gdzie według danych Eurostatu stopa bezrobocia osób młodych (poniżej 25. roku życia) jest najniższa wśród wszystkich krajów członkowskich. W Niemczech rozpowszechnione jest kształcenie zawodowe (w tym system dualny), realizowane na różnych poziomach edukacji, przejawiające się w ścisłej współpracy instytucji edukacyjnych, pracodawców i organizacji zrzeszających przedsiębiorców.
Celem jest przedstawienie głównych założeń systemu kształcenia zawodowego w Niemczech i jego oddziaływania na sytuację na rynku pracy.
Słowa kluczowe: niemiecki system edukacji, kształcenie zawodowe, dualny system kształcenia, polityka rynku pracy, sytuacja osób młodych
BIBLIOGRAFIA
Blossfeld H.P., Robbach H.G., von Maurice J., eds. (2011), Education as a lifelong process, The German National Education Panel Study (NEPS), „Zeitschrift für Erziehungswissenschaft, Sonderheft” Nr. 14.
Brzinsky-Fay Ch. (2011), What Difference Does it Make? The Outcome Effects of the European Employment Strategy on the Transition from Education to Work, „German Policy Studies”, Vol. 7, No. 1.
Busemeyer M.R., Trampusch Ch., red. (2012), The Comparative Political Economy of Collective Skill Formation, Oxford University Press, Oxford.
Carroll C. (2013), Germany’s Dual Vocational Education System, Frankfurter Societäts-Medien, http://www.young-germany.de/topic/study/courses-degrees/germanys-dual-vocational-education-system [dostęp 20.03.2015].
Clematide B., Dahl A., Vind A., Joergensen C.H. (2005), Challenges for the Danish VET-system – on the path towards a new future model, Berufs– und Wirtschaftspädagogik online, issue 7, http://www.bwpat.de/7eu/clematide_etal_dk_bwpat7.pdf [dostęp 08.03.2015].
Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2012 r. (2013), http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/NIT_dzialalnosc_badawcza_rozwoj_2012.pdf [dostęp 24.05.2014].
Education and Research in Figures 2013 (2013), Federal Ministry of Education and Research, Bonn.
Eurofound (2012), NEETs – Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
European Commission (2014), Erasmus+ Programme Guide, http://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/discover/guide/index_en.htm [dostęp 29.05.2014].
Eurostat (2012), Kluczowe dane o edukacji w Europie 2012, EACEA, P9 – Eurydice, Bruksela.
Eurostat (2013), Youth unemployment, EU Labour Force Survey.
Eurostat (2014), Unemployment rate by age group, http://ec.europa.eu/eurostat/tgm [dostęp 08.03.2015].
Fachserie 11, Reihe 2 [technical volume 11, series 2] School statistics — vocational schools.
For the employees of the future, [online], http://www.ihk-schleswig-holstein.de/english/1009610/ [dostęp 29.05.2014].
Górzyński M. [online], System szkolnictwa w Niemczech, http://www.edu.edu.pl/porady/system-szkolnictwa-w-niemczech/5280 [dostęp 29.05.2014].
Graf L. (2013), The hybridization of vocational training and higher education in Austria, Germany and Switzerland, Deutsches Institut für Internationale Pädagogische Forschung (DIPF), Budrich UniPress Ltd., Opladen, Berlin & Toronto.
Hippach-Sneider U., Hanf G., Muller N., Schandock M., Schneider V. (2012), Getting ahead through advanced vocational training. German background report on the OECD study “Skills beyond school”, Federal Ministry of Education and Research, Bonn.
Müller W., Shavit Y. (1998), The Institutional Embeddedness of the Stratification Process, w: Shavit Y., Müller W. (eds.), From School to Work. A Comparative Study of Educational Qualifications and Occupational Destinations, Oxford University Press, Oxford.
Rauner F., Wittig W. (2010), Differences in the Organisation of Apprenticeship in Europe: findings of a comparative evaluation study, „Research in Comparative and International Education”, Vol. 5, No. 3.
Reform of Vocational Education and Training [online], http://www.bmbf.de/en/1644.php [dostęp 29.05.2014].
Report on Vocational Education and Training 2013 (2013), Federal Ministry of Education and Research, Bonn.
Rollnik-Sadowska E. (2014), The selected issues of labour market policy in Germany – implementation possibilities in Poland, „Economics and Law”, Vol. 13, No. 1
Schuller T., Preston J., Hammond C., Brassett-Grundy A., Bynner J., red. (2004), The benefits of learning. The impact of education on health family life and social capital, Routledge Falmer, London and New York.
Statistisches Bundesamt Fachserie 11 Reiche 1.1.
STRONY INTERNETOWE
http://www.baltic-education.eu/pdf/Germany_esystem.pdf [dostęp 19.03.15],
https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/mwikis/eurydice/index.php/Germany:Overview [dostęp 19.03.15].
Piotr Kurowski (dr, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
MINIMUM SOCJALNE WE WRZEŚNIU I GRUDNIU 2014 R.
Artykuł przedstawia szacunki minimum socjalnego na podstawie z wybranych okresów miesięcznych 2014 r.
Słowa kluczowe: minimum socjalne, ubóstwo
BIBLIOGRAFIA
Deniszczuk L., Kurowski P., Styrc M. (2007), Progi minimalnej konsumpcji gospodarstw domowych wyznaczane metodą potrzeb podstawowych. Rodzaje, oszacowania i zastosowania polityce społecznej, IPiSS, Warszawa.
Deniszczuk L., Sajkiewicz B. (1997), Kategoria minimum socjalnego, w: S. Golinowska, Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
Golinowska S. (1997), Polska bieda II. Kryteria – Ocena – Przeciwdziałanie, IPiSS, Warszawa.
GUS (2015), Biuletyn Statystyczny, Nr 1 (styczeń), GUS, Warszawa.
Kurowski P. (2002), Koszyki minimum socjalnego i minimum egzystencji – dotychczasowe podejście w: Kategorie i instrumenty interwencji państwa w sytuacji ubóstwa. (Czym jest minimum socjalne?), Konferencja 10.12.2002, Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu RP, Warszawa.
Social Policy
Table of Contents No 5–6/2015
TRANSITIONAL LABOUR MAKRETS AND PHASES OF LIFE – Zenon Wiśniewski, Kamil Zawadzki
SOCIAL EXCLUSION AND POVERTY. THE PROSPECTS OF USING PANEL DATA – Barbara Dańska
SITUATION OF PERSONS WITH DISABILITIES LIVING IN EU. DILEMMAS OF COMPARATIVE ANALYSIS — Wojciech Bąba
FROM RESEARCH AND STUDIES
THE ACTIVITY OF THE DISABLED IN PROFILES AND FORUMS IN THE NET SOCIETY– Maria Stojkow, Dorota Żuchowska-Skiba
IN THE INTEREST OF THE EMPLOYEE. RISK FACTORS OF PROFESSIONAL BURNOUT AMONG SOCIAL WORKERS – Beata Mańkowska
SOCIAL POLICY ABROAD
Good practices in the vocational Eucation system solutions examplified by german dual system – Ewa Rollnik-Sadowska
BOOK REVIEWS
Bożena Balcerzak-Paradowska (ed.): FEMALE MANAGERS IN PUBLIC SECTOR. JOB AND FAMILY OBLIGATIONS – Reviewed by Grażyna Firlit-Fesnak
INFORMATION
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS IN SEPTEMBER AND DECEMBER OF 2014 – Piotr Kurowski
THE ROLE OF ACTIVE SOCIAL POLICY IN SOLVING SOCIAL PROBLEMS – Michał Kubiak
LUCYNA DENISZCZUK – OBITUARY – Stanisława Golinowska, Zofia Morecka, Barbara Sajkiewicz, Agnieszka Sowa, Piotr Broda-Wysocki, Piotr Kurowski
NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY
Zenon Wiśniewski Zawadzki (Professor, Nicolaus Copernicus University in Toruń), Kamil Zawadzki (Junior Professor, Nicolaus Copernicus University in Toruń)
TRANSITIONAL LABOUR MAKRETS AND PHASES OF LIFE
The article discusses a problem of application of the transitional labour markets instruments and concept for the flexicurity strategies in active labour market policies towards people at different stages of their career. The concept of transitional labor markets (TLM) allows to look more broadly at the role of active labor market policy and to go beyond the standard approach aimed at reducing the number of unemployed through subsidized employment, vocational training and retraining and other measures to improve the bargaining position of the unemployed in the labor market. In the initial phase of work life the TLMs offer measures for the transition from labour market to education. Next, they help to combine work with child-rearing responsibilities and to minimize the risk of social exclusion for the transitions between periods of various forms of work and unemployment. In the last phase they allows to extinct gradually the professional activity and transit to retirement.
Keywords: transitional labour makrets, deregulation, flexicurity, labour makret policy, European Employment Strategy
Barbara Dańska-Borsiak (prof., University of Lodz)
SOCIAL EXCLUSION AND POVERTY. THE PROSPECTS OF USING PANEL DATA
Social exclusion affects a relatively wide range of people and communities. According to estimates, about 80 million people in the European Union is at risk of poverty, and 14 million young people have no opportunities of education, employment or training. Tackling social exclusion has been one of the major objectives of EU social policy. One of the three main priorities of the EU Framework Programme “Horizon 2020″ for the years 2014–2020 includes reducing inequality and social exclusion in Europe. The objective of this article is to present the possibilities of inference about different aspects of social exclusion and poverty on the basis of panel data models. The basis for this type of analysis is to gather relevant individual panel database. Such databases are collected in some EU countries and they have been a source of data for the research discussed in the article. Signaling the need to create such a database is an additional goal of this article. One of the chapters is devoted to the presentation of the scale of the problem in Poland. It seems that it is so large that it would be advisable to use the presented methods in order to proper targeting of the social policy actions to prevent the exclusion and support recovery from it.
Keywords: social exclusion, social inequality, social cohesion, intra-generational transmission of disadvantage, poverty, panel data
Wojciech Bąba (Junior Professor, Cracow University of Economics)
SITUATION OF PERSONS WITH DISABILITIES LIVING IN EU. DILEMMAS OF COMPARATIVE ANALYSIS
The main subject of this article was the problem of gathering statistical data, describing the situation of persons with disabilities, living in member countries of the European Union. The first part of the article was dedicated to presenting actions, undertaken by institutions of the EU with the goal of gathering such data. In the next section, the outcomes of these actions were described, including the characteristic of the most important statistical surveys, concerning persons with disabilities, conducted in the EU. In the final part of the article, on the basis of the above-mentioned results, a comparative analysis of the situation of persons with disabilities in 27 member countries of the European Union (in selected areas) was carried out.
Keywords: persons with disabilities, statistical data, European Union, disability gap
Maria Stojkow (Junior Professor, AGH University of Science and Technology), Dorota Żuchowska-Skiba (Junior Professor, AGH University of Science and Technology)
THE ACTIVITY OF THE DISABLED IN PROFILES AND FORUMS IN THE NET SOCIETY
In contemporary societies a clearly visible social change is taking place. Direct communication still plays the most important role here, but alongside it there appear some new forms of communication which exist in the space between personal and mass communication, e.g. chats, internet communicators, fora, and they start to play an important role in everyday life of individuals. It is the place where virtual communities are created. This is how some new communities of self-help nature can be developed and function; they stem from the needs of the disabled, and are realized in social networks which are based on interpersonal mediated communication. They play a vital role in contemporary society because the ongoing process of individualization makes the individual, who functions in various social networks, cope on their own; they can no longer count on solidarity of others belonging to their environment. Traditional local communities, families, big bureaucratic institutions fall apart to smaller elements. Instead of them, some new types of communities emerge. In our paper we want to show that an important role is played in the social participation of the disabled by the social networks which appeared in the Internet. We will focus particularly on community portals and forums to show the significance and functions performed by the virtual social networks according to the disabled themselves.
Keywords: disability, net society, activity of the disabled, social networks, community portals and forums
Beata Mańkowska (Junior Professor, University of Gdańsk)
IN THE INTEREST OF THE EMPLOYEE. RISK FACTORS OF PROFESSIONAL BURNOUT AMONG SOCIAL WORKERS
The problem of this study concerns the professional burnout as a result of chronic occupational stress. Own research concerns the problem of burnout experienced by social workers and its correlates. Aim of this study is to determine the strength and direction of the relationship between stressors at work, personality traits and styles of coping with stress and burnout. There were tested 296 social workers from Tricity: Gdańsk, Sopot and Gdynia (field workers N = 190 and workers of department benefits N = 106) employed in municipal centers of social assistance. There were used the following methods: Questionnaire of Subjective Evaluation of Work, Cattell Personality Questionnaire, Questionnaire of Coping with Stressful Situations (CISS) and Maslach Burnout Inventory (MBI). The results showed that the strongest correlative of burnout were stressful work conditions like: no awards and mental workload. Personality factors such as Emotional balance, Tension and style of coping with stress focused on emotions are in moderate correlation with burnout. These results tend to look for the systemic solutions aimed at reducing workplace stress and protecting mental health of social workers.
Keywords: professional burnout, occupational stress, work conditions, personality factors, styles of coping with stress, social workers
Ewa Rollnik-Sadowska (Junior Professor, Bialystok University of Technology)
GOOD PRACTICES IN THE VOCATIONAL EUCATION SYSTEM SOLUTIONS EXAMPLIFIED BY GERMAN DUAL SYSTEM
The most European Union countries have struggled with the unstable situation on the labour market of young people, manifested by high unemployment and low employment rate. The reason for such situation is mainly a mismatch of education to the needs of labour demand, which exacerbates the structural unemployment. The exception to that situation is Germany, where, according to Eurostat, youth unemployment rate (for the age group less than 25 years old) is the lowest among all the member states, shows a downward trend and in 2014 amounted to 7.7% (with 22.2% for the EU-28). In Germany it is common vocational training (including dual system) – implemented at different levels of education, manifested in the close cooperation of educational institutions, employers and business associations. The paper objective is to present the main assumptions of the vocational training system in Germany and its impact on the situation on the labour market. The research methods used in the publication were both desk-research of secondary sources as well as primary qualitative research. The primary research was carried out in 2013 in the form of in-depth interviews (IDI). They were implemented among German employees of private and public educational institutions (Flensburg), labour market institutions (Flensburg, Berlin) and representatives of the Chamber of Commerce of Schleswig-Holstein (Flensburg).
Keywords: German educational system, vocational education, dual learning system, labour market policy, young people situation
Piotr Kurowski (Junior Professor, Institute of Labour and Social Studies)
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM BASKETS IN SEPTEMBER AND DECEMBER OF 2014
The article presents the estimates of social minimum baskets for selected moths of 2014 in Poland. Social minimum is defined as a model allowing the minimum level for social integration of households.
Keywords: social minimum, poverty, living costs