Nr 10 (487) 2014
Spis treści 10/2014
Pobierz numer 
Numer monotematyczny: Regionalne strategie polityki społecznej
OD REDAKTOREK TEMATYCZNYCH NUMERU – Zofia Morecka, Stanisława Golinowska
REGIONALNE STRATEGIE POLITYKI SPOŁECZNEJ I RYNKU PRACY NARZĘDZIEM PROWADZENIA POLITYKI SPOŁECZNEJ – Stanisława Golinowska, Barbara Rysz-Kowalczyk
POLITYKA SPOŁECZNA W DOKUMENTACH STRATEGICZNYCH SAMORZĄDU MAZOWIECKIEGO – Zbigniew Strzelecki
REGIONALNA STRATEGIA POLITYKI SPOŁECZNEJ W WIELKOPOLSCE – Józef Orczyk
STRATEGIE ROZWOJU POLITYKI SPOŁECZNEJ WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2014–2010. ANALIZA DOKUMENTÓW – Marta Komorska
STRATEGIA POLITYKI SPOŁECZNEJ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO JAKO NARZĘDZIE ROZWOJU SPOŁECZNEGO – Sławomir Pastuszka
PROBLEMY POLITYKI SPOŁECZNEJ I RYNKU PRACY W DOKUMENTACH STRATEGICZNYCH WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO – Cecylia Sadowska-Snarska
SPOŁECZNY PROCES TWORZENIA LOKALNYCH STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH: PARTYCYPACJA MIESZKAŃCÓW I DYSTRYBUCJA WIEDZY. PRZYKŁAD Z WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO – Maciej Kowalewski, Anna Nowak, Regina Thurow
WSPÓŁPRACA ŚRODOWISK AKADEMICKICH Z PLACÓWKAMI POMOCY SPOŁECZNEJ W ZAKRESIE TWORZENIA SAMORZĄDOWYCH POLITYK SPOŁECZNYCH NA PODKARPACIU – Agata Nijander-Dudzińska, Dariusz Wojakowski
NOWOŚCI WYDAWNICZE IPiSS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
Szczególnie polecamy artykuły:
Stanisława Golinowska, Barbara Rysz-Kowalczyk
REGIONALNE STRATEGIE POLITYKI SPOŁECZNEJ I RYNKU PRACY NARZĘDZIEM PROWADZENIA POLITYKI SPOŁECZNEJ
Narodziny i rozwój samorządności terytorialnej w Polsce przynosi szczególnie istotną zmianę w sposobie prowadzenia polityki społecznej. Sprawy społeczne są bowiem istotną treścią sprawowania władzy samorządowej. Zdecentralizowana polityka społeczna nie jest jeszcze w wymiarze realnym na tyle rozpoznana, aby można ją systematycznie opisać i ocenić. Władze samorządowe powoli dostosowują się do nowych regulacji i nowych instrumentów; uczą się. Jednym z instrumentów prowadzenia polityki społecznej jest planowanie jej działań przy pomocy formułowania regionalnej strategii polityki społecznej, która powinna być komponentem strategii rozwoju regionu. Jak wygląda proces uwzględniania polityki społecznej i rynku pracy w strategiach rozwoju regionalnego? To podstawowe pytanie zadano ekspertom z ośrodków regionalnych, których opinie zostały uogólnione i przedstawione w artykule. Sytuacja w województwach z tworzeniem strategii jest oczywiście zróżnicowana. Wszędzie istnieją jednak poważne trudności z ich wdrażaniem, nawet gdy one zostaną dobrze sformułowane i mają społeczne poparcie. Wobec autonomii samorządów niższego szczebla terytorialnego oraz ograniczeń regulacyjnych ze strony sektorowych ministerstw, władze wojewódzkie wykonują planistyczną funkcję w sposób ograniczony, wykorzystując głównie miękkie formy oddziaływania.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, regionalna strategia rozwoju, regionalna strategia polityki społecznej
Zbigniew Strzelecki
POLITYKA SPOŁECZNA W DOKUMENTACH STRATEGICZNYCH SAMORZĄDU MAZOWIECKIEGO
W artykule odniesiono się do definicji polityki społecznej i głównych kierunków działań prowadzonych w ramach polityki społecznej województwa mazowieckiego, stanowiącej integralną część polityki rozwoju regionu. Przedstawiono analizę zapisów dokumentów strategicznych związanych z polityką społeczną (Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku. Innowacyjne Mazowsze oraz Strategii Polityki Społecznej dla Województwa Mazowieckiego na lata 2014–2020). Zapisy powyższych dokumentów odniesiono do dokumentów Unii Europejskiej oraz dokumentów krajowych, określających ogólne kierunki rozwoju w obszarze społecznym. W artykule poruszono również kwestie związane z realizacją polityki społecznej w regionie, odnosząc się do Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia na rok 2014 dla województwa mazowieckiego oraz projektu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014–2020.
Słowa kluczowe: polityka społeczna, województwo mazowieckie, polityka rozwoju regionu
Józef Orczyk
REGIONALNA STRATEGIA POLITYKI SPOŁECZNEJ W WIELKOPOLSCE
Planowanie polityki społecznej w Wielkopolsce stanowi jedno z głównych zadań celowych samorządu na szczeblu wojewódzkim. Wagę tej problematyki przedstawia przyjęta przez samorząd Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 r. oraz oddzielne: Strategia Polityki Społecznej i Strategia Zatrudnienia. Strategie te powstały jako regionalne odpowiedniki strategii opracowanych przez Unię Europejską oraz strategii krajowych: Strategii Rozwoju Kraju 2020, Strategii Rozwoju Regionalnego oraz Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020.
Słowa kluczowe: polityka społeczna, Wielkopolska, strategia rozwoju województwa, strategia polityki społecznej, strategii zatrudnienia
Marta Komorska
STRATEGIE ROZWOJU POLITYKI SPOŁECZNEJ WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2014–2010. ANALIZA DOKUMENTÓW
Potrzeba dyskursu nad rolą strategii w realizacji polityki społecznej jest szczególnie odczuwana w sytuacji, gdy otwiera się nowa perspektywa finansowania, a założenia zalecanego w Unii podejścia podkreślają znaczenie aktywnej integracji i inwestycji społecznych. Rozwiązania polityki aktywizacji powinny zatem znaleźć swoje miejsce zarówno w przyjmowanych programach planowania strategicznego, jak i w procesie jego opracowania i wdrażania. Analiza dokumentów przygotowanych na nowy okres jest szansą na wskazanie ich ewentualnych słabości i umożliwienie wprowadzenia niezbędnych korekt. Poprawnie przygotowana strategia będzie nie tylko sprzyjać efektywnej implementacji przyjętych programów rozwoju i polityki społecznej, ale przygotuje solidne podstawy do rozwoju społeczności lokalnych.
Słowa kluczowe: strategia polityki społecznej, aktywna polityka społeczna, rozwój lokalny, planowanie strategiczne
Sławomir Pastuszka
STRATEGIA POLITYKI SPOŁECZNEJ WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO JAKO NARZĘDZIE ROZWOJU SPOŁECZNEGO
Celem artykułu jest ocena strategii polityki społecznej województwa świętokrzyskiego na lata 2012–2020, w szczególności przyjętych w jej ramach założeń polityki społecznej. Analiza wykazała, że większość celów operacyjnych i działań zaproponowanych w dokumencie strategii ma charakter socjalny. Koncentrują się one na zagwarantowaniu materialnych warunków bytu najsłabszym grupom społeczeństwa województwa. Zdaniem autora warunkiem realizacji nowoczesnej polityki społecznej w województwie jest tworzenie i rozwijanie warunków ułatwiających tworzenie miejsc pracy, dostęp do usług edukacyjnych i opieki zdrowotnej oraz rozwój aktywności obywatelskiej. Niewystarczające zainteresowanie wymienionymi zagadnieniami nie ograniczy rozmiaru biedy w regionie, natomiast będzie stale zwiększać potrzeby socjalne, czyniąc politykę społeczną nieskuteczną.
Słowa kluczowe: województwo świętokrzyskie, polityka społeczna, rozwój społeczny, polityka socjalna
Cecylia Sadowska-Snarska
PROBLEMY POLITYKI SPOŁECZNEJ I RYNKU PRACY W DOKUMENTACH STRATEGICZNYCH WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
Województwo podlaskie należy do najsłabiej rozwiniętych regionów w UE, jak też w Polsce, ale z zarysowującymi się czynnikami rozwoju. Oznacza to, że ma szanse nadrobienia znacznego dystansu rozwojowego, przy czym sytuacja ta wymaga jednak prowadzenia polityki regionalnej na podstawie programowania działań i jej ukierunkowanie na rozwiązywanie głównych problemów rozwojowych w wymiarze ekonomicznym i społecznym. W województwie podlaskim zostały przygotowane, bądź zostały zaktualizowane, kluczowe dokumenty o znaczeniu strategicznym, zwłaszcza w kontekście nowej perspektywy finansowej UE 2014–2020. Celem publikacji jest przedstawienie zarysowanych strategicznych kierunków działań w obszarze polityki społecznej i rynku pracy w województwie podlaskim, a także odpowiedź na pytanie, czy na szczeblu samorządu wojewódzkiego możliwe jest skuteczne prowadzenie polityki społecznej i rynku pracy, które przyczynią się do zmniejszenia dystansu do regionów wyżej rozwiniętych.
Słowa kluczowe: rynek pracy, polityka społeczna, strategia rozwoju, województwo podlaskie
Maciej Kowalewski, Anna Nowak, Regina Thurow
SPOŁECZNY PROCES TWORZENIA LOKALNYCH STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH: PARTYCYPACJA MIESZKAŃCÓW I DYSTRYBUCJA WIEDZY. PRZYKŁAD Z WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
W artykule przedstawiono problem społecznego procesu tworzenia i wdrażania strategii rozwiązywania problemów społecznych na poziomie gminnym. Autorzy, odwołując się do badań własnych i literatury przedmiotu, uzupełniają istniejące badania krytyczne nad strategiami, przedstawiając najczęściej pojawiające się błędy w strategii, wynikające z niedoceniania społecznych uwarunkowań tworzenia lokalnej polityki społecznej. Przedstawiono również znaczenie wsparcia badawczo-analitycznego dla społecznego procesu tworzenia strategii. Autorzy wskazują na konieczność zaangażowania w ten proces Regionalnych Ośrodków Pomocy Społecznej, których zadaniem powinna być redystrybucja wiedzy realizowana poprzez działalność Obserwatorium Integracji Społecznej.
Słowa kluczowe: strategia rozwiązywania problemów społecznych, partycypacja, ROPS
Agata Nijander-Dudzińska, Dariusz Wojakowski
WSPÓŁPRACA ŚRODOWISK AKADEMICKICH Z PLACÓWKAMI POMOCY SPOŁECZNEJ W ZAKRESIE TWORZENIA SAMORZĄDOWYCH POLITYK SPOŁECZNYCH NA PODKARPACIU
Celem artykułu jest ukazanie współpracy środowisk akademickich z podmiotami tworzącymi politykę społeczną na szczeblu lokalnym i regionalnym w województwie podkarpackim. Przedstawione są w nim cztery zasadnicze obszary badań problemów społecznych realizowane na Podkarpaciu od połowy lat 90.: bezrobocie i rynek pracy, ubóstwo i wykluczenie społeczne, problemy rodziny oraz sytuacja osób niepełnosprawnych. Badania dotyczyły powiatów i miast, w których były realizowane opisywane badania. Interesujące było, jakie jest przełożenie badań na tworzone strategie rozwoju lokalnego oraz strategie rozwiązywania problemów społecznych. Tylko w przypadku drugiego typu strategii można zaobserwować pewien wpływ realizowanych projektów na kreowanie polityki społecznej. Jest on jednak silnie uwarunkowany przez czynnik indywidualny: postawy osób uczestniczących w tworzeniu strategii wobec danych pochodzących z opracowań naukowych. Postawa otwarta na tego typy dane pojawia się jednak rzadziej niż postawy obojętne. Wnioskiem z badań jest konieczność rozwiązań strukturalnych, które zapewniłyby poprawną komunikację pomiędzy praktykami a badaczami w zakresie projektowania polityki społecznej na poziomie lokalnym.
Słowa kluczowe: badania problemów społecznych na Podkarpaciu, lokalne polityki społeczne, współpraca badaczy i praktyków w zakresie tworzenia polityki społecznej, strategie rozwiązywania problemów społecznych
Social Policy
Table of Contents No 10/2014
FROM EDITORS – Zofia Morecka, Stanisława Golinowska
REGIONAL STRATEGIES OF SOCIAL POLICY AND LABOUR MARKET POLICY AS A SOCIAL POLICY TOOL – Stanisława Golinowska, Barbara Rysz-Kowalczyk
SOCIAL POLICY IN THE STRATEGIC DOCUMENTS OF the MAZOWIECKIE GOVERNMENT – Zbigniew Strzelecki
REGIONAL STRATEGY OF SOCIAL POLICY IN WIELKOPOLSKA – Józef Orczyk
DEVELOPMENT AND SOCIAL POLICY STRATEGIES FOR THE REGION OF LUBLIN IN 2014–2020 PERIOD. DOCUMENT ANALYSIS – Marta Komorska
THE STRATEGY OF HUMAN POLICY OF ŚWIĘTOKRZYSKIE REGION AS A TOOL FOR SOCIAL DEVELOPMENT OF THE REGION – Sławomir Pastuszka
PROBLEMS OF SOCIAL POLICY AND LABOUR MARKET IN THE STRATEGIC DOCUMENTS OF THE PODLASKIE REGION – Cecylia Sadowska-Snarska
SOCIAL PROCESS OF CREATING LOCAL STRATEGIES FOR SOLVING SOCIAL PROBLEMS: SOCIAL PARTICIPATION AND KNOWLEDGE DISTRIBUTION. EXAMPLE FROM THE ZACHODNIOPOMORSKIE VOIVODESHIP – Maciej Kowalewski, Anna Nowak, Regina Thurow
COOPERATION BETWEEN ACADEMIC MILIEU AND SOCIAL WELFARE CENTERS IN THE FIELD OF CREATION OF LOCAL SOCIAL POLICY IN PODKARPACIE – Agata Nijander-Dudzińska, Dariusz Wojakowski
NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY
We recommend the papers:
Stanisława Golinowska, Barbara Rysz-Kowalczyk
REGIONAL STRATEGIES OF SOCIAL POLICY AND LABOUR MARKET POLICY AS A SOCIAL POLICY TOOL
Birth and development of territorial self-government in Poland brings significant changes in methods of running social policy. Social issues constitute an important content of exercising power by territorial self-government. In reality decentralised real social policy has not been yet recognised enough to describe and assess it in systematic way. Regional and local authorities adapt new regulations and instruments of governance and adjust to a new requirements relatively slowly; they learn. One of important instruments of running social policy is strategic planning of its activities being a component part of regional development strategy. How does the process of taking into consideration the social policy and labour market policy in regional development strategy look like? That is the basic question the regional experts were asked. Their knowledge and opinion were generalised and presented in the article. The process of the strategy formulation by regional administrations differs. However in all cases they experience problems with implementation of strategies, even where they are well formulated and have social acceptance. Because the local self-government have significant autonomy (they are independent from regional level authorities) and the regional level authorities have sector limitations explicitly arising from central regulations, implementation of strategies is based only on a soft methods of coordination.
Keywords: territorial self-government, regional development strategy, strategy of social policy
Zbigniew Strzelecki
SOCIAL POLICY IN THE STRATEGIC DOCUMENTS OF the MAZOWIECKIE GOVERNMENT
The article discusses the definition of social policy and the main directions of the Mazovia region’s social policy which is an integral element of the region’s development policy. There follows an analysis of Mazovia’s strategic documents dealing with social policy (the Development Strategy of the Mazovia Region 2030. Mazovia as an Innovative Region and the Social Policy Strategy of the Mazovia Region 2014–2020). These documents are examined in terms of their concordance with documents identifying the general directions of social policy development at the level of Poland and the European Union. The article also presents selected aspects of the implementation of social policy in Mazovia, with reference to the Regional Employment Action Plan for the Mazovia Region 2014 and the draft version of the Regional Operational Program for the Mazovia Region 2014–2020.
Keywords: social policy, Mazovia region, regional development policy
Józef Orczyk
REGIONAL STRATEGY OF SOCIAL POLICY IN WIELKOPOLSKA
Many analyses conducted in Greater Poland indicate that the local differences in this region are large and invariable when we take into account e.g. the level of unemployment. That is why in their social and employment strategies regional authorities stress support for local cooperation thanks to which they aim to achieve three main in region goals: 1) increasing the residents’ employment and mobility, 2) coordination of investments in education and lifelong learning, 3) increasing the value of labor relations with social integration and poverty reduction. The assumption is that coordination of both strategies can be better accomplished by providing local authorities with assistance in creating their own paths of local development.
Keywords: social policy, employment, regional strategy, main goals, coordination of local activities
Marta Komorska
DEVELOPMENT AND SOCIAL POLICY STRATEGIES FOR THE REGION OF LUBLIN IN 2014–2020 PERIOD. DOCUMENT ANALYSIS
The need for a discourse about the role of the social policy realization strategy is especially perceptible in the situation when a new financing opportunity appears, and assumptions recommended by the European Union highlight the importance of active integration and social investments. The solutions for the activation policy should find their place both in the strategic planning programmes, and in the process of development and implementation. The analysis of the documents prepared for the new period creates an opportunity to point out their conceivable flaws and enable the necessary corrections. Not only will the correctly prepared strategy favour the effective implementation of adopted development programmes and social policy, but also prepare the solid basis for the development of local communities.
Keywords: strategy of social policy, active social policy, local development, strategic planning
Sławomir Pastuszka
THE STRATEGY OF HUMAN POLICY OF ŚWIĘTOKRZYSKIE REGION AS A TOOL FOR SOCIAL DEVELOPMENT OF THE REGION
The main goal of the article is to evaluate the strategy of human policy of the Świętokrzyskie region in the years 2012–2020, particularly assumptions of human policy. The analysis showed that most of operational objectives and measures proposed in the strategy has of a social nature. They focus on ensuring existence conditions for the most vulnerable groups of society of the region. According to the author implementation of modern human policy in the region is to facilitate the creation job, access increasing to educational services and health care and the development of civic activity. Insufficient interest in the mentioned issues cannot reduce the size of the poverty in the region, but will continue to increase social needs, making human policy ineffective.
Keywords: the Świętokrzyskie region, human policy, human development, social policy
Cecylia Sadowska-Snarska
PROBLEMS OF SOCIAL POLICY AND LABOUR MARKET IN THE STRATEGIC DOCUMENTS OF THE PODLASKIE REGION
Podlaskie region belongs to the least developed regions in the EU, as well as in Poland, but with outlining the factors of development. This means that it has a chance to catch up on the significant development of distance, and this situation requires a regional policy on the basis of the programming activities and its focus on solving major problems in terms of economic and social development. Have been prepared in Podlaskie region, or have been updated, the key documents of strategic importance, especially in the context of the new EU financial perspectives 2014–2020. The purpose of the publication is to present the strategic interaction of policies in the area of social policy and the labour market, as well as, Podlaskie region, in response to a question about whether the provincial government level it is possible to effective implementation of labour market and social policy, both of which contribute to reduce the distance to the regions developed above.
Keywords: labour market, social policy, strategy development, Podlaskie region
Maciej Kowalewski, Anna Nowak, Regina Thurow
SOCIAL PROCESS OF CREATING LOCAL STRATEGIES FOR SOLVING SOCIAL PROBLEMS: SOCIAL PARTICIPATION AND KNOWLEDGE DISTRIBUTION. EXAMPLE FROM THE ZACHODNIOPOMORSKIE VOIVODESHIP
The article presents the problem of the social process of creating and implementing strategies for solving social problems at local (municipal) level. The authors complement the existing critical studies on strategies, presenting most frequently occurring errors resulting from underestimating the social determinants of a local social policy. In the next part of the article the importance of research and analytical support for the social process of strategy development was presented. The authors point to the need to involve in the process of the Regional Centres for Social Welfare (ROPS), whose task should be a redistribution of knowledge achieved through the activities of the Observatory of Social Integration (OIS).
Keywords: strategy for solving social problems, participation, ROPS
Agata Nijander-Dudzińska, Dariusz Wojakowski
COOPERATION BETWEEN ACADEMIC MILIEU AND SOCIAL WELFARE CENTERS IN THE FIELD OF CREATION OF LOCAL SOCIAL POLICY IN PODKARPACIE
The main point of the article is to present the cooperation of academic environments with subjects that create the social policies on local and regional level of the Podkarpacie voivodeship. It pictures four fundamental areas of social problems researched in the region of Podkarpacie since the middle of 1990s: the unemployment and labour market; poverty and social exclusion; family problems and the situation of the disabled. Our research concerned poviats and cities where the described research has been carried out. Its main focus was the transmission of the research on the creation of strategies of local development and strategies of solving social problems. Only in the case of the second kind of strategies it is observed that there is a particular influence of realised research projects on the creation of social policy. Although, it is significantly conditioned by individual factor: attitudes of people participating in the process of creating strategies towards scientific data. The attitude accepting such data appears less often than the indifferent attitude. The result of the research is that there is an obligation of structural solutions that could ensure the proper communication between the practitioners and researchers in the field of creating social policy on the local level.
Keywords: research of social problems in the Podkarpacie region; local social policies; cooperation of researchers and practitioners in the field of creating social policy; strategies of solving the social problems
