Nr 7 (484) 2014

Spis treści 7/2014

Pobierz numer

 Table of Contents

USŁUGI SPOŁECZNE JAKO PRZEDMIOT BADAŃ (POJĘCIE, CECHY, RODZAJE I FUNKCJE) – Jarosław Rokicki
ZASADA NAJWIĘKSZEJ KORZYŚCI W PROCESACH KOORDYNACJI SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO – Andrzej Szy­bkie
ARCHITEKTURA POLITYKI WALKI Z PRZEMOCĄ W RODZINIE –  Andrzej Zybała
NIEPEŁNY WYMIAR CZASU PRACY W POLSKIM PRAWIE PRACY NA TLE PRAWA MIĘDZYNARDOWEGO I EUROPEJSKIEGO – Klau­dia Gawlik

Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
PROBLEMY ZADŁUŻEŃ LUDNOŚCI NA MAZOWSZU – Prze­mysław Śleszyński

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
„NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I DŁUGOTRWAŁE CIERPIENIE” – NIEZNANE OBLICZE WSPÓŁCZESNEJ WALII – Grze­gorz Libor

RECENZJE
Ewelina Szpak: MENTALNOŚĆ LUDNOŚCI WIEJSKIEJ W PRL. STUDIUM ZMIAN – rec. Kinga Pawłowska

INFORMACJE
MINIMUM SOCJALNE I MINIMUM EGZYSTENCJI W 2013 R. DANE ŚREDNIOROCZNE  – Piotr Kurowski
REFORMA PUBLICZNYCH SŁUŻB ZATRUDNIENIA – MITY I REALIA – Beata Kaczyńska

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

Szczegól­nie pole­camy artykuły:

Jarosław Rokicki
USŁUGI SPOŁECZNE JAKO PRZEDMIOT BADAŃ (POJĘCIE, CECHY, RODZAJE I FUNKCJE)
Artykuł prezen­tuje definicje usług społecznych, odwołu­jąc się głównie do przed­staw­icieli nauk eko­nom­icznych, poli­tyki społecznej i socjologii. W tekś­cie wskazano uję­cie tej kat­e­gorii badaw­czej na płaszczyźnie admin­is­tracji pub­licznej (samorządu tery­to­ri­al­nego). Poprzez zaprezen­towany bogaty aparat poję­ciowy i różne nurty defini­cyjne autor  dokonał próby włas­nego zdefin­iowa­nia tych usług.

Słowa kluc­zowe: usługi społeczne, dziedziny usług społecznych (ochrona zdrowia, oświata, kul­tura, kul­tura fizy­czna i sport), kap­i­tał ludzki, komer­c­jal­iza­cja usług społecznych, usługi pub­liczne, poli­tyka społeczna

Andrzej Szy­bkie
ZASADA NAJWIĘKSZEJ KORZYŚCI W PROCESACH KOORDYNACJI SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO
Autor przed­stawia kat­a­log zasad koor­dy­nacji sys­temów zabez­pieczenia społecznego w Unii Europe­jskiej. Zdaniem autora na obec­nym etapie roz­woju prawa Unii Europe­jskiej w zakre­sie swo­bod­nego przepływu osób i koor­dy­nacji sys­temów zabez­pieczenia społecznego wśród zasad koor­dy­nacji sys­temów zabez­pieczenia społecznego należy wyo­dręb­nić zasadę najwięk­szej korzyści. Zasada najwięk­szej korzyści polega na wyborze najko­rzyst­niejszego w danym przy­padku rozwiąza­nia prawnego (reg­u­lacji, normy prawnej, pod­stawy prawnej), z punktu widzenia ochrony praw osób migru­ją­cych w obrę­bie UE (korzyść jakoś­ciowa), ale również z punktu widzenia uzyska­nia w ten sposób więcej praw przez osoby migru­jące (korzyść iloś­ciowa). Punk­tem odniesienia oceny możli­wej utraty korzyści lub uzyska­nia mniejszej korzyści może być: prawo uni­jne, prawo kra­jowe oraz prawo kra­jowe o charak­terze między­nar­o­dowym (umowa między­nar­o­dowa o zabez­piecze­niu społecznym). Istotne jest rozróżnie­nie korzyści w rozu­mie­niu abstrak­cyjnym (teo­re­ty­cznym), wynika­jącej z abstrak­cyjnego porów­na­nia treści przepisów od korzyści w rozu­mie­niu fak­ty­cznym (prak­ty­cznym), wynika­jącej z porów­na­nia skutków zas­tosowa­nia przepisów w danej sprawie). Przy stosowa­niu zasady najwięk­szej korzyści należy uwzględ­nić korzyść w rozu­mie­niu fak­ty­cznym. Autor przeprowadza charak­terystykę zasady najwięk­szej korzyści, poda­jąc przykłady jej funkcjonowa­nia na grun­cie przepisów uni­jnych o koor­dy­nacji sys­temów zabez­pieczenia społecznego.

Słowa kluc­zowe: koor­dy­nacja sys­temów zabez­pieczenia społecznego, prawo Unii Europe­jskiej, zabez­piecze­nie społeczne, emery­tura, zasady koor­dy­nacji systemów

Andrzej Zybała
ARCHITEKTURA POLITYKI WALKI Z PRZEMOCĄ W RODZINIE
Autor anal­izuje struk­turę poli­tyki walki z prze­mocą w rodzinie, sposób jej for­mułowa­nia oraz imple­men­towa­nia. Posługuje się klasy­cznymi meto­dami anal­izy znanymi z zakresu wiedzy o poli­tykach pub­licznych. Stawia tezę, że nastąpiła silna insty­tucjon­al­iza­cja tej poli­tyki w ostat­nich lat­ach, co odzwier­ciedla znacze­nie prob­lemu prze­mocy dla społeczeństwa. Wprowad­zono dość kom­plek­sową kon­cepcję struk­tury dzi­ałań wobec prze­mocy. Jed­nocześnie pozostają istotne prob­lemy i zagroże­nia dla możli­wości osią­ga­nia lep­szych rezul­tatów w pode­j­mowanych dzi­ała­ni­ach. Prob­le­mem jest choćby dobór narzędzi inter­wencji pub­licznej i wielkość zaan­gażowanych zasobów (finan­sowe, ludzie, insty­tucjon­alne). W zakre­sie instru­men­tów dzi­ała­nia przewagę mają narzędzia leg­is­la­cyjne, tym­cza­sem kluczem do powodzenia wydają się tzw. instru­menty „miękkie”, które sprzy­jają uzyska­niu więk­szego efektu syn­ergii w dzi­ała­ni­ach pode­j­mowanych przez różne pub­liczne i społeczne pod­mioty, zwłaszcza w zespołach inter­dyscy­pli­narnych. Wyzwaniem jest także głęb­sze rozpoz­nanie złożoności prob­lemu prze­mocy, w tym wypra­cow­anie narzędzi anal­izy prob­lemu i wskaźników obrazu­ją­cych efek­ty­wność pode­j­mowanych działań.

Słowa kluc­zowe: poli­tyka społeczna, prze­moc w rodzinie, prze­moc wobec dzieci, poli­tyka pub­liczna, for­mułowanie i imple­men­towanie poli­tyki pub­licznej

Klau­dia Gaw­lik
NIEPEŁNY WYMIAR CZASU PRACY W POLSKIM PRAWIE PRACY NA TLE PRAWA MIĘDZYNARDOWEGO I EUROPEJSKIEGO
Niniejszy artykuł opisuje pracę w niepełnym wymi­arze czasu pracy  jako jedną z form elasty­cznego zatrud­nienia. W tekś­cie przed­staw­iono aktu­alne wyniki statysty­czne w zakre­sie liczby osób zatrud­nionych w tej formie pracy w Polsce oraz omówiono definicję pracy w niepełnym wymi­arze czasu pracy w kon­tekś­cie prawa pol­skiego, europe­jskiego oraz między­nar­o­dowego. Prob­lematyka opisana w tekś­cie doty­czy real­iza­cji zasady pro rata tem­po­ris w kon­tekś­cie zatrud­nienia niepełnowymi­arowego oraz prze­jawów dyskrymi­nacji wobec pra­cown­ików zatrud­nionych w tej formie czasu pracy. Artykuł przed­stawia również prawo pra­cown­ika do złoże­nia wniosku o zmi­anę wymi­aru czasu pracy określonego w umowie o pracę.

Słowa kluc­zowe: zatrud­nie­nie, praca w niepełnym wymi­arze czasu pracy, elasty­czne formy zatrud­nienia, wymiar czasu pracy, dyskrymi­nacja, pra­cownik, pra­co­dawca, pełny wymiar czasu pracy, zasada proporcjonalności

Prze­mysław Śleszyński
PROBLEMY ZADŁUŻEŃ LUDNOŚCI NA MAZOWSZU
W artykule przed­staw­iono anal­izę tery­to­ri­al­nego zróżni­cow­a­nia zadłuże­nia lud­ności w gmi­nach wojew­ództwa mazowieck­iego. Wyko­rzys­tano dane biur infor­ma­cji kredy­towej BIK S.A. oraz Infomon­i­tor S.A. doty­czące należności bankowych i rejestru dłużników według stanu z grud­nia 2010 r. Wykazano duże różnice region­alne, w tym silne prob­lemy zadłuże­nia lud­ności w peryfer­yjnych gmi­nach północ­nego Mazowsza, w których nawet co trze­cie gospo­darstwo domowe ma prob­lemy ze spła­caniem należności bankowych. Bada­nia stanowią uzu­pełnie­nie analiz wyko­nanych w ramach jed­nego z sub­prop­jek­tów pro­jektu sys­te­mowego „Trendy Roz­wo­jowe Mazowsza”, real­i­zowane dla samorządu wojew­ództwa mazowieck­iego w lat­ach 2010–2011 w Insty­tu­cie Geografii i Przestrzen­nego Zagospo­darowa­nia PAN.

Słowa kluc­zowe. Sytu­acja finan­sowa lud­ności, zadłuże­nie, dług, rejestr dłużników, prob­lemy społeczne, polaryza­cja społeczna, wojew­ództwo mazowieckie

Grze­gorz Libor
„NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I DŁUGOTRWAŁE CIERPIENIE” – NIEZNANE OBLICZE WSPÓŁCZESNEJ WALII
Artykuł poświę­cony został anal­izie prob­lemu niepełnosprawności oraz dłu­gotr­wałego cier­pi­enia na przykładzie Walii. Autor skupił się nie tylko na omówie­niu skali zjawiska oraz jego charak­terystyki, ale także dzi­ała­ni­ach pode­j­mowanych przez rząd wal­i­jski, które mają na celu zwięk­szyć społeczną inkluzję i zawodową akty­wność osób, które owe trud­ności doty­czą. Na bazie opra­cow­anej przez rząd wal­i­jski strate­gii na lata 2012–2016 autor pogrupował stosowane w tym zakre­sie instru­menty w kat­e­gorie, dokonu­jąc tym samym oceny tworzącego się jeszcze wal­i­jskiego mod­elu poli­tyki społecznej.

Słowa klucze: Walia, niepełnosprawność, cier­pi­e­nie, dewolucyjny model poli­tyki społecznej

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 7/2014

SOCIAL SERVICES AS A RESEARCH SUBJECT (NOTION, CHARACTERISTICS, TYPES AND FUNCTIONS) – Jarosław Rokicki
THE PRINCIPLE OF THE GREATEST ADVANTAGE AS ONE OF THE EU PRINCIPLES IN THE  COORDINATION OF SOCIAL SECURITY SYSTEMS – Andrzej Szy­bkie
ARCHITECTURE OF DOMESTIC VIOLENCE ERADICATION – Andrzej Zybała
THE ISSUE OF PART-TIME WORK IN THE POLISH LABOUR LAW, THE INTERNATIONAL LAW ANDTHE EUROPEAN LAW – Klau­dia Gawlik

FROM RESEARCH AND STUDIES
DEBT PROBLEMS OF POPULATION IN MAZOVIA, POLAND – Prze­mysław Śleszyński

SOCIAL POLICY ABROAD
DISABILITY AND LONG-SUFFERING – UNKNOWN FACE OF MODERN WALES – Grze­gorz Libor

BOOK REVIEWS
Ewelina Szpak: MENTALITY OF VILLAGE PEOPLE IN COMMUNIST POLAND. STUDY OF CHANGES – Reviewed by Kinga Pawłowska

INFORMATION
ESTIMATES OF SOCIAL MINIMUM AND SUBSISTENCE MINIMUM BASKETS IN 2013 – Piotr Kurowski
PUBLIC EMPLOYMENT REFORM – MYTHS AND REALITIES – Beata Kaczyńska

DIARY OF SOCIAL POLICY

We rec­om­mend the papers:

Jarosław Rokicki
SOCIAL SERVICES AS A RESEARCH SUBJECT (NOTION, CHARACTERISTICS, TYPES AND FUNCTIONS)
Sum­maris­ing issues dis­cussed in this arti­cle, one shall acknowl­edge that social ser­vices encom­pass­ing health care, edu­ca­tion, cul­ture and leisure are a par­tic­u­lar area of sci­en­tific research and con­sti­tute a com­plex sub­ject to be analysed. It is con­nected with fea­tures of social ser­vices around which there are much con­tro­versy mainly over the inabil­ity to dif­fer­en­ti­ate ser­vices (activ­i­ties) from their intan­gi­ble effect, ser­vice sub­sti­tu­tion and dif­fer­ent effects of social ser­vices and tools for ren­der­ing the ser­vices. There are some dif­fi­cul­ties con­cern­ing the spec­i­fi­ca­tion of fea­tures of social ser­vices and in ref­er­ence books it is mainly con­nected with defin­ing pub­lic goods and dif­fer­ent cri­te­ria of dis­tin­guish­ing. Social ser­vices take a sig­nif­i­cant place in the ser­vice clas­si­fi­ca­tion, both in the one on the basis of dif­fer­ent the­o­ret­i­cal and sci­en­tific cri­te­ria as well as sta­tis­ti­cal iden­ti­fi­ca­tion. Social ser­vices are aimed at intel­lec­tual and cul­tural devel­op­ment as well as health improve­ment of the human being. In the mod­ern econ­omy and soci­ety one shall indi­cate the con­sump­tion of social ser­vices, their func­tion and mean­ing in the cre­ation of human resources which deter­mine proper devel­op­ment processes. This arti­cle is an attempt to define social ser­vices as “pur­pose­ful and orga­nized activ­i­ties of insti­tu­tions of social pol­icy which aim to sat­isfy needs of the local com­mu­nity in the range of edu­ca­tion, health care and cul­ture financed from pub­lic funds with sup­port of income of the soci­ety depend­ing on the social pol­icy of the state”.

Keywords: social ser­vices, branches of social ser­vices (health­care, edu­ca­tion, cul­ture, phys­i­cal cul­ture and sport), human cap­i­tal, com­mer­cial­iza­tion of social ser­vices, pub­lic ser­vices, social policy

Andrzej Szy­bkie
THE PRINCIPLE OF THE GREATEST ADVANTAGE AS ONE OF THE EU PRINCIPLES IN THE  COORDINATION OF SOCIAL SECURITY SYSTEMS
The author presents a cat­a­log of prin­ci­ples of coor­di­na­tion of social secu­rity sys­tems in the Euro­pean Union. Accord­ing to the author, the cur­rent state of devel­op­ment of EU law on the free move­ment of per­sons and the coor­di­na­tion of social secu­rity sys­tems, among the rules on coor­di­na­tion of social secu­rity sys­tems, this is nec­es­sary to indi­cate a sep­a­rate prin­ci­ple of the great­est advan­tage. The prin­ci­ple impacts to select the best pos­si­ble solu­tion in a given case law (reg­u­la­tion, rule of law, the legal basis), from the point of view of pro­tect­ing the rights of migrants within the EU (ben­e­fit qual­i­ta­tive), but also from the point of view thereby acquir­ing more rights by per­sons migrat­ing (ben­e­fit quan­ti­ta­tive). The ref­er­ence point for the assess­ment of pos­si­ble loss of ben­e­fits or gain less ben­e­fit can be: the EU law, national law and the national law of an inter­na­tional char­ac­ter (inter­na­tional agree­ment on social secu­rity) . It is impor­tant to dis­tin­guish the advan­tage within the mean­ing of the abstract (the­o­ret­i­cal), result­ing from the abstract com­par­i­son of text of legal pro­vi­sions and advan­tage within the mean­ing of the actual (prac­ti­cal), result­ing from a com­par­i­son of the results of appli­ca­tion of the legal pro­vi­sions in a par­tic­u­lar case). In apply­ing the prin­ci­ples of the great­est advan­tage the advan­tage of the actual mean­ing should be taken into account as rel­e­vant. The author car­ried out the char­ac­ter­is­tics of the prin­ci­ple of the great­est ben­e­fits , giv­ing exam­ples of its oper­a­tion on the basis of EU reg­u­la­tions on coor­di­na­tion of social secu­rity systems.

Key­words: coor­di­na­tion of social secu­rity sys­tems, Euro­pean Union law, social secu­rity, retire­ment pen­sion, prin­ci­ples of the coor­di­na­tion of social secu­rity systems

Andrzej Zybała
ARCHITECTURE OF DOMESTIC VIOLENCE ERADICATION
The author ana­lyzes the struc­ture of the pol­icy on domes­tic vio­lence in Poland and the way it is being for­mu­lated and imple­mented. He employed the clas­si­cal meth­ods of ana­lyz­ing which are spe­cific to pol­icy issues. He offers the the­sis that what the Pol­ish gov­ern­ment does about it, has been strongly insti­tu­tion­al­ized within recent years. That reflects the impor­tance of domes­tic vio­lence to the Pol­ish soci­ety. The com­plex struc­ture of pub­lic action has been devel­oped in rela­tion to domes­tic vio­lence. But at the same time the sig­nif­i­cant issues left to be resolved as well as dan­gers to achieve bet­ter results in this pol­icy. The pol­icy instru­ments and the avail­able resources (finan­cial, human, insti­tu­tional) rep­re­sents the real prob­lem. When it comes to pol­icy instru­ments, one can see that leg­isla­tives tools have pre­vailed over so called “soft” instru­ment which are essen­tial to make a suc­cess in this pol­icy. They pro­vide with the chance to achieve the effect of syn­ergy among var­i­ous pub­lic and civic bod­ies engaged in pol­i­cy­mak­ing (espe­cially when it comes to inter­dis­ci­pli­nary task forces). The chal­lenge is to get a deeper under­stand­ing of the com­plex­ity of domes­tic vio­lence issue and work out ade­quate instru­ments for ana­lyz­ing this issue includ­ing indi­ca­tors reflect­ing the effec­tive­ness of pub­lic inter­ven­tions in the field of domes­tic violence.

Key­words: social pol­icy, domes­tic vio­lence, vio­lence against chil­dren, pub­lic pol­icy, pol­icy for­mu­la­tion, pol­icy imple­men­ta­tion

Klau­dia Gaw­lik
THE ISSUE OF PART-TIME WORK IN THE POLISH LABOUR LAW, THE INTERNATIONAL LAW AND THE EUROPEAN LAW
This arti­cle describes work part-time as a form of flex­i­ble employ­ment. The author presents cur­rent sta­tis­ti­cal results in terms of the num­ber of per­sons employed in the form of work in Poland and dis­cuss the def­i­n­i­tion of part-time work in the con­text of Pol­ish, Euro­pean and inter­na­tional. The prob­lems described in the text refers to the imple­men­ta­tion of the prin­ci­ple of pro rata tem­po­ris in the con­text of part-time employ­ment and dis­crim­i­na­tion against employ­ees in the form of work­ing time. This arti­cle presents also the employee’s right to request a change of work­ing time spec­i­fied in the con­tract of employment.

Key­words: employ­ment, part– time work, flex­i­ble forms of employ­ment, work­ing time, dis­crim­i­na­tion, employee, employer, full– time work, the prin­ci­ple of proportionality

Prze­mysław Śleszyński
DEBT PROBLEMS OF POPULATION IN MAZOVIA, POLAND
The paper presents an analy­sis of the ter­ri­to­r­ial dif­fer­en­ti­a­tion of the pop­u­la­tion eco­nomic debt in com­munes in Mazowieckie voivod­ship. In analy­ses used data of credit ref­er­ence agen­cies (BIK SA and Infomon­i­tor SA) on the bank accounts receiv­able and the reg­is­ter of debtors as of the Decem­ber 2010. In the arti­cle demon­strated sig­nif­i­cant dif­fer­ences in the region, includ­ing a strong pub­lic debt prob­lems in the periph­eral munic­i­pal­i­ties of north­ern Mazovia, where even every third house­hold has prob­lems with repay­ing bank debts. Elab­o­ra­tion was based on ana­lyzes car­ried out as part of one of the sub-project of the sys­tem project “Devel­op­ment Trends of Mazovia, per­formed for the Mazowieckie voivod­ship self-government in 2010–2011 at the Insti­tute of Geog­ra­phy and Spa­tial Orga­ni­za­tion, Pol­ish Acad­emy of Sciences.

Key­words: the finan­cial sit­u­a­tion of the pop­u­la­tion, debt, debtors reg­is­ter, social prob­lems, social polar­iza­tion, Mazowieckie voivod­ship

Grze­gorz Libor
DISABILITY AND LONG-SUFFERING – UNKNOWN FACE OF MODERN WALES
The arti­cle has been devoted to the analy­sis of long-term dis­abil­ity and suf­fer­ing on the exam­ple of Wales. The author has focused not only on the scale of the phe­nom­e­non and its char­ac­ter­is­tics, but also on the actions taken by the Welsh Gov­ern­ment, which aims to improve social inclu­sion and pro­fes­sional activ­ity of peo­ple that have to deal with these dif­fi­cul­ties in their daily life. On the basis of the strat­egy elab­o­rated by the Welsh gov­ern­ment for the years 2012–2016 the author has dis­tin­guished dif­fer­ent kinds of instru­ments being used and assessed the Welsh model of social pol­icy at the begin­ning stage of its creation.

Key­words: Wales, dis­abil­ity, suf­fer­ing, devo­lu­tion of social policy

prze­jdź do Spisu treści

« powrót