Nr 11-12 (476–477) 2013

Spis treści 11–12/2013

 Table of Contents

Numer monotem­aty­czny: “Stare” i “nowe” ryzyka socjalne

Pobierz numer

OD REDAKTOREK NUMERU – Gertruda Uścińska, Zofia Czepulis-Rutkowska

TEORIA
RYZYKO JAKO PRZESŁANKA OCHRONY W SYSTEMIE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO – Gertruda Uścińska
NOWE RYZYKA SOCJALNE – Zofia Czepulis-Rutkowska
PODSTAWOWE GWARANCJE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO – PRAKTYKA, KONCEPCJA, STANDARD I GLOBALNA POLITYKA SPOŁECZNA – Krzysztof Hage­me­jer

DOŚWIADCZENIA KRAJOWE
UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE W BUŁGARII — SUKCES CZY PROBLEM? – Kras­simira Sred­kova
RENTA RODZINNA W SYSTEMIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH – Alek­san­dra Wik­torow
OPIEKA NAD OSOBAMI STARSZYMI NA WĘGRZECH – Dóra Lajkó
CZY FINLANDIA PORADZIŁA JUŻ SOBIE Z NOWYMI RYZYKAMI SPOŁECZNYMI? – Laura Kalliomaa-Puha

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPiSS
WYNIKI XV EDYCJI KONKURSU INSTYTUTU PRACY I SPRAW SOCJALNYCH NA NAJLEPSZE PRACE MAGISTERSKIE I DOKTORSKIE W DZIEDZINIE PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

Od redak­torek numeru
Sys­temy ochrony soc­jal­nej, a w szczegól­ności zabez­pieczenia społecznego, w związku z zmieni­a­ją­cymi się potrze­bami społecznymi i możli­woś­ci­ami eko­nom­icznymi ich zaspoka­ja­nia ule­gają ciągłym przeo­braże­niom. Prob­lemy, z którymi muszą się zmierzyć te sys­temy, doty­czą pogodzenia wzrostu popytu na świad­czenia społeczne z jed­nej strony oraz zmniejsza­ją­cych się możli­wości ich finan­sowa­nia z drugiej strony.
Poję­cie zabez­pieczenia społecznego dla analiz prowad­zonych w tym numerze „Poli­tyki Społecznej” rozu­mi­ane jest w uję­ciu kon­wencji nr 102 Między­nar­o­dowej Orga­ni­za­cji Pracy doty­czącej min­i­mal­nych norm w dziedzinie zabez­pieczenia społecznego, uch­walonej w Genewie dnia 28 czer­wca 1952 r. Na jej pod­stawie przyjęto kon­cepcję sys­temu zabez­pieczenia społecznego, zor­ga­ni­zowanego wokół kat­a­logu rodzaju ryzyka soc­jal­nego (choroba, macierzyństwo, obciąże­nia rodzinne, inwalidztwo, starość, śmierć żywiciela rodziny, wypadek przy pracy, choroba zawodowa, bezrobo­cie) oraz przewidzianych w razie ich zajś­cia świad­czeń. Zasady naby­cia prawa do tych świad­czeń są ustalone w poszczegól­nych rozdzi­ałach, układa­ją­cych się w dzi­ały zabez­pieczenia społecznego. Każdy z tych dzi­ałów ustala zakres ochrony prawnej przewidzianej dla skutków zajś­cia określonego ryzyka soc­jal­nego.
Kon­wencja nr 102 jest aktem prawnym służą­cym roz­wo­jowi usta­wodaw­stwa zabez­pieczenia społecznego, rozu­mi­anego jako całok­sz­tałt norm prawnych usta­la­ją­cych zasady, orga­ni­za­cję, finan­sowanie oraz zakresy pod­miotowy i przed­miotowy sys­temu zabez­pieczenia społecznego. Pro­muje również rozwój prawa do zabez­pieczenia społecznego, jako przy­należnego każdej oso­bie objętej sys­te­mem. Prawo to zal­icza się do kat­e­gorii społecznych praw człowieka. Trzeba z całą mocą docenić pozy­ty­wny wpływ tej kon­wencji na oba te wymi­ary.
Jed­nak należy również odpowiedzieć na pytanie badaw­cze, czy normy ustalone w kon­wencji nr 102 mogą nadal stanowić pod­stawę dla dal­szego roz­woju sys­temów zabez­pieczenia społecznego, które muszą być dos­tosowane do zmieni­a­ją­cych się warunków społecznych, eko­nom­icznych i prawnych ich funkcjonowa­nia?
Prob­lem, na który należy zwró­cić uwagę, to fakt, że nie rozsz­er­zono doty­chcza­sowego kat­a­logu rodzaju ryzyka soc­jal­nego, ustalonego w prawie między­nar­o­dowym, czyli w kon­wencji nr 102. Nato­mi­ast w porząd­kach prawnych kra­jowych państw UE wprowad­zono świad­czenia nieda­jące się bezpośred­nio pow­iązać z tymi ryzykami. Przykład­owo, świad­czenia udzielane osobom w celu zapewnienia im dłu­goter­mi­nowej opieki przyz­nawane są w ramach różnych dziedzin czy gałęzi sys­temu zabez­pieczenia społecznego; często w ramach świad­czeń, które odpowiadają konkret­nym ryzykom społecznym pośred­nio stanow­ią­cym o potrze­bie otrzymy­wa­nia opieki dłu­goter­mi­nowej. Starość, niepełnosprawność, śmierć żywiciela, wypadki przy pracy i choroby zawodowe, opieka rodzinna, choroba stanowią ryzyka, które mogą w sys­temach kra­jowych zaw­ierać także mniej lub bardziej wyraźnie zaz­nac­zony kom­po­nent opieki dłu­goter­mi­nowej. Uwaga ta odnosi się także do pomocy społecznej. Zresztą w niemieck­iej dok­trynie prawnej pojaw­iła się kon­cepcja tzw. wtórnego ryzyka soc­jal­nego, która jest rozu­mi­ana w ten sposób, że pojaw­ie­nie się danego ryzyka wywołuje potrzebę zaspoko­je­nia skutków kole­jnego ryzyka. Kon­cepcja ta daje się odnieść do opieki dłu­goter­mi­nowej i ryzyka niesamodziel­ności. To ryzyko pozostaje bowiem w związku z innymi ryzykami, jak choroba, inwalidztwo, wypadek przy pracy i choroby zawodowe, wiek emery­talny, obciąże­nia rodzinne, a w szczegól­ności świad­czenia rodzinne. Prob­lem ten nazwano także potrzebą pracy nad kon­cepcją tzw. nowych ryzyk soc­jal­nych.
Dyskusje o nowych ryzykach soc­jal­nych toczą się w państ­wach UE od kilku­nastu lat. Prob­lem tzw. starych i nowych ryzyk soc­jal­nych doty­czy również państw po trans­for­ma­cji ustro­jowej, takich jak Pol­ska.
Mody­fikacja zakresu i rodzaju ryzyk soc­jal­nych i rozsz­erze­nie przed­miotu ochrony prawnej skutków ich zajś­cia stanowią istotne wyzwanie dla poli­tyki społecznej. Nowe ryzyka, np. niesamodziel­ność, wyma­gają – w zależności od kraju – dzi­ałań o różnym charak­terze orga­ni­za­cyjnym i prawnym. Pole­gać one mogą na powoła­niu nowych insty­tucji, korzys­ta­niu z ist­nieją­cych już rozwiązań insty­tucjon­al­nych lub z rynku pry­wat­nych usług. O tej kwestii mówi artykuł autorki Dóry Lajkó.
Z kolei dos­tosowanie insty­tucji odpowiada­ją­cych na „stare” ryzyko, jak utrata żywiciela rodziny (renty rodzin­nej) stwarza wiele prob­lemów związanych z jed­nej strony ze zmieni­a­ją­cymi się warunk­ami społeczno-ekonomicznymi, z drugiej zaś z potrzebą dos­tosowa­nia do innych, nowych warunków społecznych. W przy­padku renty rodzin­nej chodzi między innymi o dos­tosowanie do głębo­kich zmian insty­tucjon­al­nych w zakre­sie sys­temu emery­tal­nego. Prob­lemy te są przed­staw­ione w tekś­cie Alek­sandry Wik­torow.
Chcemy niniejszym numerem „Poli­tyki Społecznej” rozpocząć debatę na temat starych i nowych ryzyk soc­jal­nych. Uważamy, że kon­cepcja ryzyk soc­jal­nych i ich przeo­brażeń stwarza intere­su­jącą per­spek­tywę badaw­czą, pozwala­jącą na lep­sze zrozu­mie­nie i wyjaśnie­nie zachodzą­cych zmian w struk­turze i funkcjonowa­niu insty­tucji społecznych, a zwłaszcza sys­temów zabez­pieczenia społecznego. Wydaje się, że taka dyskusja będzie przy­datna w debat­ach nad pol­ską poli­tyką społeczną.
Testy składa­jące się na ten numer „Poli­tyki Społecznej” podzielone są na dwie części: kon­cep­cyjną i opisową. W pier­wszej części zamieszczamy dwa tek­sty o „starych” oraz „nowych” ryzykach soc­jal­nych. Do tek­stów o charak­terze bardziej ogól­nym należy również zal­iczyć artykuł na temat rekomen­dacji Między­nar­o­dowej Orga­ni­za­cji Pracy na temat min­i­mal­nego progu zabez­pieczenia. Uwarunk­owa­nia nowego zalece­nia nr 202 MOP z 2012 r. odzwier­cied­lają pro­ces zmian zabez­pieczenia społecznego nie tylko w kra­jach rozwinię­tych, ale w całym świecie. Doty­czą one dzi­ałań na poziomie kra­jowym, mają­cych na celu zabez­piecze­nie przed ubóst­wem nieza­leżnie od poziomu dochodu nar­o­dowego i stanu roz­woju rynku pracy. Pisze o tym Krzysztof Hage­me­jer.
W drugiej części zna­j­dują się artykuły anal­izu­jące wybrane tzw. nowe i stare ryzyka soc­jalne i odpowiada­jące im insty­tucjon­alne rozwiąza­nia. Zawarto w niej opis ten­dencji w tym zakre­sie w niek­tórych kra­jach UE. Tekst o zabez­piecze­niu zdrowot­nym, podob­nie jak tekst o ren­cie rodzin­nej, doty­czy starych ryzyk soc­jal­nych. O ile jed­nak ryzyko zdrowotne (choroba) jest nadal trak­towane jako trwałe ryzyko soc­jalne (o czym pisze Kras­simira Sred­kova), o tyle ryzyko utraty żywiciela nabiera innego charak­teru w zmieni­a­jącej się rzeczy­wis­tości społecznej. Można wręcz postawić pytanie, czy w nowych reali­ach społeczno-politycznych renta rodzinna nadal powinna być zachowana w doty­chcza­sowym ksz­tał­cie prawnym.
Do nowych ryzyk soc­jal­nych zal­icza się opiekę dłu­goter­mi­nową i o niej trak­tuje tekst Dóry Lajkó. Z kolei tekst o przeo­braże­ni­ach insty­tucji zabez­pieczenia społecznego w Fin­landii jest szczegól­nie intere­su­jący, ponieważ ten kraj właśnie przez wczesne uwzględ­nie­nie tzw. nowych ryzyk soc­jal­nych w swoich rozwiąza­ni­ach insty­tucjon­al­nych służył (obok innych kra­jów skan­dy­naws­kich) przykła­dem dobrej poli­tyki społecznej, odpowiada­jącej na zmieni­a­jące się wyzwa­nia. Autorka tego tek­stu Laura Kalliomaa-Puha pokazuje, że w kraju tym następują dal­sze zmi­any i pow­stają kon­cepcje „nowych nowych ryzyk”.
Mamy nadzieję, że zawarte w tym numerze „Poli­tyki Społecznej” anal­izy przy­czynią się do rozsz­erzenia i pogłę­bi­enia debaty nad ważnymi zagad­nieni­ami kat­a­logu rodzaju ryzyk soc­jal­nych oraz zakresu ochrony w sys­temach zabez­pieczenia społecznego, czy szerzej poli­tyki społecznej w Polsce.

GERTRUDA UŚCIŃSKA
ZOFIA CZEPULIS-RUTKOWSKA
Insty­tut Pracy i Spraw Socjalnych

Pole­camy artykuły naukowe:

Gertruda Uścińska
RYZYKO JAKO PRZESŁANKA OCHRONY W SYSTEMIE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO
Celem artykułu jest przed­staw­ie­nie współczes­nych badań nad poję­ciem i zakre­sem ryzyka społecznego (soc­jal­nego) w sys­temach zabez­pieczenia społecznego. Ustala się, jakie rodzaje tych ryzyk ustalono w lit­er­aturze przed­miotu oraz w obow­iązu­ją­cych reg­u­lac­jach prawnych. Dokonuje się w nim anal­izy doty­czącej rodza­jów ryzyk społecznych ustalonych w aktach między­nar­o­dowych i europe­js­kich z tego zakresu.. Ustala się zakres ochrony prawnej skutków ich zajś­cia. Wresz­cie autor odpowiada na pytanie badaw­cze doty­czące kierunków zmian, które dokonują się w tym zakre­sie, a które są pożądane.

Słowa kluc­zowe: ryzyko społeczne, zabez­piecze­nie społeczne, reg­u­lacje prawne, ochrona ubez­pieczeniowa, prawo zabez­pieczenia społecznego

BIBLIOGRAFIA

• Goli­nowska S., Księżopol­ski M., Jończyk J., Rajkiewicz A., Szu­bert W. (1993), O nowy model poli­tyki społecznej w Polsce, “Stu­dia i Mate­ri­ały”, z. 1, Warszawa.
• Jończyk J. (1993), Nowy lad soc­jalny, w: S. Goli­nowska, M. Księżopol­ski, J. Jończyk, A. Rajkiewicz, W. Szu­bert, O nowy model poli­tyki społecznej, “Stu­dia i Mate­ri­ały”, z. 1, IPiSS, Warszawa.
• Jończyk J. (2001), Prawo zabez­pieczenia społecznego, Ubez­pieczenia społeczne i zdrowotne. Bezrobo­cie i pomoc społeczna, Kan­tor Wydawniczy Zakamy­cze, Kraków.
• Kolasiński K. (1995), Kon­sty­tucyjne prawo do zabez­pieczenia społecznego a nowy sys­tem ubez­pieczeń społecznych, “Państwo i Prawo” nr 5.
• Kolasiński K. (1997), Prawo pracy i ubez­pieczeń społecznych, Toruń.
• Kreike­bohm R. (1999), Zur Sys­tem­atik der Erfas­sung sekundärer Sozial­teis­tungs­fälle im deutschen Sozial­recht, “Neue Zeitschrift für Sozialrecht”.
• MISSOC 2012, Social pro­tec­tion in the Mem­ber States of the Euro­pean Union of the Euro­pean Eco­nomic Area and in Switzer­land. Sit­u­a­tion on 1 May 2004, Mutual infor­ma­tion sys­tem on social pro­tec­tion, Euro­pean Commission.
• Uścińska G., Kazenas B., red. (2002), Orzeczenia Europe­jskiego Try­bunału Spraw­iedli­wości w dziedzinie zabez­pieczenia społecznego, wer­sja sze­roka i wer­sja skró­cona, MPiPS, Warszawa.
• Samuel L. (2002), Droits soci­aux fon­da­men­taux, Jurispru­dence de la Charte sociale européenne, 2e édi­tion, Edi­tions du Con­seil de l’Europe, Coun­cil of Europe Publishing.
• Spiegel B. (2005), EuGH und nationale Instanzen: EG-rechtliche Entschei­dun­gen mit Rel­e­vanz für den Bere­ich der sozialen Sicher­heit, Wien.
• Szu­bert W. (1987), Ubez­piecze­nie społeczne. Zarys sys­temu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Szum­licz T. (1994), Mod­ele poli­tyki społecznej, “Mono­grafie i Opra­cow­a­nia”, SGH, Warszawa.
• Szum­licz T. (2005), Ubez­piecze­nie społeczne. Teo­ria dla prak­tyki, Ofi­cyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Warszawa.
• Szur­gacz H. (1992), Wstęp do prawa pomocy społecznej, Wydawnictwo Uni­w­er­sytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Świątkowski A. (1998, 1999, 2000), Europe­jskie prawo soc­jalne, t. I, II i III, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa.
• Uścińska G. (2005), Europe­jskie stan­dardy zabez­pieczenia społecznego a współczesne rozwiąza­nia pol­skie, IPiSS, Warszawa.
• Uścińska G. (2005), Świad­czenia z zabez­pieczenia społecznego w reg­u­lac­jach między­nar­o­dowych i pol­s­kich. Studium porów­naw­cze, Warszawa.
• Uścińska G. (2013), Zabez­piecze­nie społeczne osób korzys­ta­ją­cych z prawa do przemieszcza­nia się w Unii Europe­jskiej, Lex Wolters Kluwer, Warszawa.
• Uścińska G. (w druku), Świad­czenia inwalidzkie — stan­dardy między­nar­o­dowe, PSUS 2013, referat na kon­fer­encji 19–20 Chorzów.

Zofia Czepulis-Rutkowska
NOWE RYZYKA SOCJALNE
Celem niniejszego tek­stu jest przed­staw­ie­nie kon­cepcji tzw. nowych ryzyk soc­jal­nych – uwarunk­owań jej pow­sta­nia i zas­tosowa­nia w anal­izie oraz tworze­niu poli­tyki społecznej na szczeblu kra­jowym i między­nar­o­dowym (na przykładzie Unii Europe­jskiej). Kon­cepcja ta – sze­roko stosowana przez badaczy zachod­nich – jest prawie nieobecna w pol­skiej deba­cie o poli­tyce społecznej. Wydaje się, że korzystne dla tej debaty i pode­j­mowanych rozwiązań jest wyko­rzys­tanie per­spek­tywy nowych ryzyk soc­jal­nych. Pozwala ona na zrozu­mie­nie zmian dokonu­ją­cych się w kra­jach rozwinię­tych, w których nowe ryzyka soc­jalne są ważnym punk­tem odniesienia dla dyskusji i poli­tyki, a także w kra­jach post­soc­jal­isty­cznych, które przyjęły sys­tem gospo­darki rynkowej.

Słowa kluc­zowe: poli­tyka społeczna, zagroże­nia społeczne

BIBLIOGRAFIA

• Barr N. (2011), Eco­nom­ics of the Wel­fare State, Uni­ver­sity Press, Oxford.
• Cerami A. (2006), The Reform Chal­lenges to the Cen­tral and East­ern Euro­pean Wel­fare Regime, referat wygłos­zony na kon­fer­encji pt. “Trans­for­ma­tion of Social Pol­icy in Europe: Pat­terns, Issues and Chel­lenges for the EU-25 and Can­di­date Coun­tries”, 13–15 kwiet­nia w Ankarze, Turcja.
• Czepulis-Rutkowska Z. (2011), National Report on Poland, w: K. Hirose (red.), Pen­sion Reform in Cen­tral and East­ern Europe: in times of cri­sis, aus­ter­ity and beyond, ILO, Genewa.
• Eug­ster В. (2010), Can old the­o­ries exlain new social riska? An empir­i­cal analy­sis of 17 OECD coun­tries, paper pre­sented at the Joint NordWel/REASSESS Sum­mer School 2010: State, Soci­ety and Cit­i­zen, 15–20 August, Odense, Denmark.
• Euro­pean Com­mis­sion (2010), Europe 2020. A strat­egy for smart, sus­tain­able and inclu­sive growth, Bruksela.
• Fer­rera M. (2013), From Pro­tec­tion to Investe­ment?, New Fron­tiers for the Euro­pean Social Model(s), pre­sen­ta­tion pre­pared for the 6th EU-India Joint Sem­i­nar on Employ­ment and Social Pol­icy, Brussels.
• Huber E., Stephens J.D. (2004), Com­bat­ing Old and New Social Risks, referat przy­go­towany na 14. kon­fer­encję Euro­peanistów, 11–13 marca, Palmer House Hilton.
• Morel N. (2003), Pro­vid­ing cov­er­age against new social risks in Bis­mar­cian wel­fare states: the case of long term care, a paper pre­pared for the ESPAnet inau­gural con­fer­ence: Chang­ing Europesn Soci­eties — the Role for Social Pol­icy, Dan­ish National Insti­tute of Social Research, 13-І 5 Novem­ber, Copenhagen.
• Opieka dłu­goter­mi­nowa w Polsce. Opis, diag­noza, rekomen­dacje (2010), opra­cow­anie przy­go­towane przez grupę roboczą ds. przy­go­towa­nia ustawy o ubez­piecze­niu od ryzyka niesamodziel­ności przy Klu­bie Sen­a­torów Plat­formy Oby­wa­tel­skiej, Warszawa.
• Pin­telon at al. (2011), The Social Strat­i­fi­ca­tion of Social Risks, CSB work­ing paper, No 11/04.
• Streeck W. (2009), Flex­i­ble Employ­ment, Flex­i­ble Fam­i­lies and the Social­iza­tion of Repro­duc­tion, MPIFG Work­ing Paper.
• Taylor-Gooby P. (2005), Wel­fare Reform and the Man­age­ment of Soci­etal Change, final report of the EU research project HPSE-CT2001-00078.
  

Krzysztof Hage­me­jer
PODSTAWOWE GWARANCJE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO – PRAKTYKA, KONCEPCJA, STANDARD I GLOBALNA POLITYKA SPOŁECZNA
101 sesja Między­nar­o­dowej Kon­fer­encji Pracy w czer­wcu 2012 r. uch­wal­iła nowe zalece­nie doty­czące pod­sta­wowych gwarancji zabez­pieczenia społecznego. Artykuł wyjaś­nia przy­czyny, dla których doszło do przyję­cia tego zalece­nia, którego główną intencją jest zapewnie­nie zabez­pieczenia tym, którzy w wielu kra­jach rozwi­ja­ją­cych się go dziś nie mają, przede wszys­tkim grupom najuboższym. Prezen­tacja treści zalece­nia sku­pia się na jego punk­tach, co do których początkowe stanowiska rządów, pra­co­daw­ców i pra­cown­ików były roz­bieżne i w których doszło do ustępstw i kom­pro­misów. Dysku­towane są też relacje między nowym zalece­niem a ist­nieją­cymi kon­wenc­jami MOP w tym zakre­sie, przede wszys­tkim z kon­wencją nr 102 o min­i­mal­nych nor­mach zabez­pieczenia społecznego. Wnioski wskazują na główne wyzwa­nia dla wprowadza­nia zapisów kon­wencji w życie w kra­jach rozwi­ja­ją­cych się, a także na jej potenc­jalne znacze­nie dla kra­jów rozwinię­tych, w europejskich.

Słowa kluc­zowe: poli­tyka społeczna, zabez­piecze­nie społeczne, porozu­mienia między­nar­o­dowe, stan­dardy, kon­wencje Między­nar­o­dowej Orga­ni­za­cji Pracy

BIBLIOGRAFIA

• Cichoń M., Hage­me­jer К. (2007), Chang­ing the devel­op­ment pol­icy par­a­digm: Invest­ing in a social secu­rity floor for all, “Inter­na­tional Social Secu­rity Review”, Vol. 60, No 2–3, s. 169–196.
• Dea­con B. (2013), Global Social Pol­icy in the Mak­ing: The Foun­da­tions of the Social Pro­tec­tion Floor, Pol­icy Press, London.
• De Schut­ter О., Sepul­veda M. (2012), Under­writ­ing the Poor: A Global Fund for Social Pro­tec­tion, Office of the UN High Com­mis­sioner for Human Rights, http://www.ohchr.org/ Documents/lssues/Food/20121009_GFSP_en.pdf [dostęp 2.2.2013].
• Ellis F., Dev­ereux S., White Ph. (2009), Social Pro­tec­tion in Africa, Edward Elgar Pub­lish­ing, London.
• Hage­me­jer K. (2010), Abso­lutne min­i­mum zabez­pieczenia społecznego, “Poli­tyka Społeczna” nr 9.
• ILO (2009a), Rules of the Game: A brief intro­duc­tion to Inter­na­tional Labour Stan­dards, Genewa.
• ILO (2009b), Extend­ing Social Secu­rity to All: A review of chal­lenges, present prac­tice and strate­gic options, Genewa.
• ILO (2011), Social Pro­tec­tion Floor: For a fair and inclu­sive glob­al­iza­tion, Report of the Advi­sory Group chaired by Michelle Bachelet, Genewa.
• ILO (2012a), The Strat­egy of the Inter­na­tional Orga­ni­za­tion: Social Secu­rity for All. Build­ing social pro­tec­tion floor and com­pre­hen­sive social pro­tec­tion sys­tems, Genewa.
• ILO (2012b), Social pro­tec­tion floors for social jus­tice and a fair glob­al­iza­tion (raporty IV2A і IV2B), Genewa, http://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/101stSession/reports/reports-submitted/WCMS_174694/lang–en/index.htm [dostęp 1.2.2013]; http://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/101stSession/reports/reports-submitted/WCMSJ 74637/ lang–en/index.htm [dostęp 1.2.2013]
• ILO (2012c), Rec­om­men­da­tion no 202 (2012) con­cern­ing national floors of social pro­tec­tion, http://www.ilo.org/ dyn/normlex/en/f?p=1000:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:R202 [dostęp 20.12.2012].
• ILO, IMF (2012), Towards effec­tive and fis­cally sus­tain­able Social Pro­tec­tion Floors, Genewa, Waszyn­g­ton, http://www.socialsecurityextension.org/gimi/gess/RessShowRessource.do?ressourceld=30810 [dostęp 1.2.2013].
• ILO, WHO (2009), A joint Cri­sis Ini­tia­tive of the UN Chief Exec­u­tives Board for Co-ordination on the Social Pro­tec­tion Floor, http://www.un.org/en/ga/second/64/socialprotection.pdf [dostęp 1.2.2013].
• Inter­na­tional Labour Con­fer­ence (2011), Pro­vi­sional Record nr 24; 100th Ses­sion, Geneva, June 2011 Sixth item on the agenda: A recur­rent dis­cus­sion on the strate­gic objec­tive of social pro­tec­tion (social secu­rity) under the follow-up to the 2008 ILO Dec­la­ra­tion on Social Jus­tice for a Fair Glob­al­iza­tion. Report of the Com­mit­tee for the Recur­rent Dis­cus­sion on Social Pro­tec­tion, Genewa, http://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/100thSession/reports/provisional-records/WCMS_157820/lang–en/index.htm [dostęp 2.2.2013].
• Inter­na­tional Labour Con­fer­ence (2012), Pro­vi­sional Record nr 14; 101th Ses­sion, Geneva, June 2012, Fourth item on the agenda: Elab­o­ra­tion of an autonomous Rec­om­men­da­tion on the social pro­tec­tion floor. Report of the Com­mit­tee on the Social Pro­tec­tion Floor, Genewa, http:// www.ilo.org/ilc/ILCSessions/101stSession/reports/provisional-records/WCMS_182950/lang–en/index.htm [dostęp 2.2.2013].
• MOP, MPiPS (1996), Kon­wencje i Zalece­nia Między­nar­o­dowej Orga­ni­za­cji Pracy (1919–1994), tom I: (1919–1966), PWN, Warszawa.
• OECD (2009), Pro­mot­ing Pro-Poor Growth: Employ­ment and Social Pro­tec­tion, Paryż.
• UNDP (2011), Suc­cess­ful Social Pro­tec­tion Floor Expe­ri­ences, Vol­ume 18 of Shar­ing Inno­v­a­tive Expe­ri­ences series, Nowy Jork.
• Uścińska G. (2005), Europe­jskie stan­dardy zabez­pieczenia społecznego a współczesne rozwiąza­nia pol­skie, IPiSS, Warszawa.
• Walker R., Chase E., Loedemel I. (2012), The indig­nity of the Wel­fare Reform Act; Child Poverty Action Group, http://www.cpag.org.uk/content/indignity-welfare-reform-act [dostęp 2.2.2013].
• World Bank (2012), Resilience, equity and oppor­tu­nity — Social pro­tec­tion and labour strat­egy, Waszyngton.

Kras­simira Sred­kova
UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE W BUŁGARII — SUKCES CZY PROBLEM?
Choroba uważana jest za „stare” ryzyko społeczne. W wielu kra­jach trans­for­ma­cji uni­w­er­salny sys­tem opieki zdrowot­nej został zre­for­mowany i wprowad­zono sys­tem ubez­pieczeń, m.in. w Buł­garii. W artykule opisano nowy sys­tem ubez­pieczeń zdrowot­nych. Zawarto w nim również kry­ty­czne oceny tego systemu.

Slowa kluc­zowe: poli­tyka społeczna, zabez­piecze­nie społeczne, ubez­pieczenia zdrowotne, reforma ubez­pieczeń społecznych

 BIBLIOGRAFIA

• Eichen­hofer Eb. (2007), Sozial­recht, 6. Aufl., Mohr Siebeck, Tübingen.
• Зиновиева Д. (2002), Правна същност на НРЦ по 330., “Административно правосъдие”, № 3.
• Зиновиева Д., Гевренова Н. (2004), Националният рамков договор като източник на осигурителното право, “Административно правосъдие”, № 1.
• Мръчков В. (2010), Осигурително право, 5. Изд, С.: Сиби.
• Средкова Кр. (1999), В: Здравно осигуряване в България, С.: Труд и право.
• Средкова Кр. (2002), Националният рамков договор като източник на осигурителното право, “Съвременно право”, № 2.
• Средкова Кр. (2012), Осигурително право, 4. Изд, С.: Сиби.
• Средкова Кр. (2010), Основни принципи на новата правна уредба на координацията на системите за социална сигурност в ЕС, “Съвременно право”, №3.
  

Alek­san­dra Wik­torow
RENTA RODZINNA W SYSTEMIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
Artykuł przed­stawia his­torię renty rodzin­nej w Polsce, reg­u­lacje prawne doty­czące tego świad­czenia, pow­iąza­nia renty rodzin­nej z innymi świad­czeni­ami z sys­temu zabez­pieczenia społecznego oraz docho­dem z pracy, a także różne dane statysty­czne związane z tym świad­cze­niem. Anal­iza danych o rentach rodzin­nych pobier­anych w Polsce wraz z wcześniej przy­toc­zonymi rozwiąza­ni­ami prawnymi oraz wskazanymi doty­chczas nierozwiązanymi prob­le­mami poz­woliła autorce na sfor­mułowanie wniosków doty­czą­cych kierunków zmian w sys­temie ubez­pieczeń społecznych, ze szczegól­nym uwzględ­nie­niem rent rodzinnych.

Słowa kluc­zowe: ryzyko społeczne, renty rodzinne, zabez­piecze­nie społeczne

Brak bib­li­ografii

Dóra Lajkó
OPIEKA NAD OSOBAMI STARSZYMI NA WĘGRZECH
Opieka nad osobami starszymi należy do zakresu opieki dłu­goter­mi­nowej i jest złożonym sys­te­mem ele­men­tów obe­j­mu­ją­cych utrzy­manie zdol­ności samodziel­nej opieki albo wyrów­nanie częś­ciowego lub całkowitego braku zdol­ności do samodziel­nego życia, który wynika ze starszego wieku. Pomoc w tym zakre­sie świad­c­zona jest na rzecz osoby powyżej ustalonego wieku (62 lata i więcej). Na Węgrzech prawo doty­czące opieki dłu­goter­mi­nowej jest podzielone i skom­p­likowane. Zasoby przez­naczane na dłu­goter­mi­nową opiekę są niewystar­cza­jące. Artykuł prezen­tuje rozwiąza­nia doty­czące opieki nad osobami starszymi na Węgrzech.

Słowa kluc­zowe: ryzyko społeczne, pomoc społeczna, zabez­piecze­nie społeczne, ludzie starsi, poli­tyka społeczna państwa, rodzina

BIBLIOGRAFIA

• Andorka R. (2006), Bevezetés a szo­ci­ológiába, Osiris Kiadó, Budapeszt.
• Bác­skay A. (2005), Gon­do­zási for­mák az idősel­látás­ban — a szo­ciális alapel­látás, Kapocs. IV. évfolyam, 6. Szám.
• Balogh Z., Bor­bás I., Lakó E., szerk. (2008), Az ápolás helyzete Mag­yarorszá­gon 2008, Egészségü­gyi Sza­kképző és Továb­bképző Intézet, Budapeszt.
• Bíró G., szerk. (1999), Szerződési alap­tí­pu­sok, Novotni Kiadó, Miskolc.
• Cseh-Szombathy L. (1971), A család szerepe az öregek ellátásában és életében, w: L. Pál, Család és házasság a mai mag­yar tár­sadalom­ban, Közgaz­dasági és Jogi Könyvki­adó, Budapeszt.
• Gáthy V. (1998), Egy japán-magyar közös kutatási pro­gram­ról. I. A nem állami szervezetek szerepe az öregedő tár­sadalom­ban. (Eset­tanul­mány egy japán szövetkezeti tár­sulás­ról), Tár­sadalomku­tatás, 3–4. Szám.
• Gáthy V., Szé­man Z. (1998), Az idős­gon­do­zás néhány kérdése egy japán-magyar össze­ha­son­lító kutatás tükrében, Tár­sadalomku­tatás, 1–2. Szám.
• Haimann É. (2006), Különb­ség az otthoni sza­kápolás és a házi segít­ségnyújtás között [Różnica między domową opieką medy­czną i opieką domową], http://www.leiekbenotthon.hu/modules.php?name=News&file=arti cle&sid = 169 [dostęp 10.04.2007].
• Iván L. (2006), A sik­eres öregedés rend­sz­er­szem­lélete, w: I. Sán­dor, F. Gergely, Őszülő tár­sadal­mak. Debreceni Egyetem Egészségü­gyi Főisko­lai Kar kiad­ványa, Nyíregyháza.
• Lőrinc­sikné Lajkó D. (2007), Közeli hoz­zá­tar­tozó ápolásá­nak munka­jogi és szo­ciális jogi szabályai, Munkaü­gyi Szemle, 51. évfolyam, 7–8. Szám.
• Maltby T., Deuchars G. (2004), Age­ing and Social Pol­icy in the Euro­pean Union: A Con­tex­tual Overview, w: J. Dol­ing, C. Jones Finer, T. Maltby, Age­ing Mat­ters. Lekcje na temat Europe­jskiej Poli­tyki ze Wschodu, Ash­gate Pub­lish­ing Lim­ited, Wielka Bry­ta­nia, Bod­min, Kornwalia.
• Soós Z. (2009), Reform után. A kistérségi közs­zol­gál­tatási reform hatá­sai a Téti kistérség szo­ciális szol­gál­tatási rend­sz­erére, Esély, 1. Szám.
• Turai T. (2002), Az életút végén. Szil ágy borzas і öregek társadalom-néprajzi vizs­gálata, Ethno­graphia, 113. évfolyam, 1–2. Szám.
• Vékás L. (1997), Örök­lési jog, Eötvös József Könyvki­adó, Budapeszt.
• http://nurse.haziapolas.hu/lndex.aspx7MN=NappaliFelugyeletiCsomag&LN=Hungarian [dostęp 14.10.2013]
• http://nurse.haziapolas.hu/lndex.aspx7MN=EjszakaiFelugyeletiCsomag&LN = Hun­gar­ian [dostęp 14.10.2013]
• http://whqlibdoc.who.int/hq/2OO2/WHO_NMH_NPH_ 02.8.pdf [dostęp 1.04.2009]
• Ustawa CCIV z 2012 r. doty­cząca budżetu kra­jowego Węgier na rok 2013
• Ustawa CII z 2008 r. w sprawie budżetu Repub­liki Węgier­skiej na rok 2009
• Ustawa CLIV z 1997 r. doty­cząca ochrony zdrowia
• Ustawa С LXXXVI II z 2011 r. doty­cząca budżetu kra­jowego Węgier na rok 2012
• Ustawa CXXIII z 2004 r. w sprawie wspiera­nia zatrud­nienia wśród absol­wen­tów szkół, bezro­bot­nych w wieku 50 lat i powyżej, osób powraca­ją­cych na rynek pracy po spra­wowa­niu opieki nad dzieck­iem lub pielę­gna­cyjnej i w sprawie wprowadzenia płat­nego pro­gramu staży
• Ustawa CXXXV z 2004 r. doty­cząca budżetu kra­jowego Węgier na rok 2005
• Ustawa I z 2012 r. doty­cząca Kodeksu pracy
• Ustawa III z 1993 r. doty­cząca admin­is­tracji opieki społecznej i świad­czeń socjalnych
• Ustawa IV z 1959 r. w zakre­sie Kodeksu cywilnego Repub­liki Węgier
• Ustawa LXXX z 1997 r. w sprawie uprawnień do świad­czeń soc­jal­nych i emery­tur pry­wat­nych oraz finan­sowa­nia tych usług
• Ustawa LXXXI z 1997 r. o świad­czeni­ach pochodzą­cych z obow­iązkowego ubez­pieczenia zdrowotnego
• Dekret rzą­dowy nr 168/1997 (Х.6.) w sprawie wyko­na­nia Ustawy LXXXI z 1997 roku w sprawie świad­czeń emery­tal­nych pochodzą­cych z ubez­pieczenia społecznego
• Dekret Min­is­terstwa Opieki Społecznej nr 20/1996 (VII.26.) w sprawie domowej opieki medycznej
• Wniosek doty­czący wspól­nego spra­woz­da­nia w sprawie ochrony soc­jal­nej i inte­gracji społecznej 2007, COM (2007) 13
• Uch­wała nr 6/2002 (II. 28) Try­bunału Konstytucyjnego

Laura Kalliomaa-Puha
CZY FINLANDIA PORADZIŁA JUŻ SOBIE Z NOWYMI RYZYKAMI SPOŁECZNYMI? 
Anal­izu­jąc “stare” i “nowe” ryzyka społeczne, wiele autorów stwierdza, że kraje różnią się pod wzglę­dem skuteczności zwal­cza­nia tych ryzyk. Kraje skan­dy­nawskie (reprezen­tu­jące według typologii G. Esping-Andersena społeczny model demokraty­czny) ogól­nie uważane są za bardziej skuteczne niż inne w tym zakre­sie. Jed­nak i w tych kra­jach insty­tucje społeczne nie są doskon­ałe. W tym celu wprowad­zono poję­cie „nowe nowe ryzyko społeczne”. Fin­lan­dia jest przykła­dem kraju, który stara się zwal­czać te ryzyka, m.in. przez nowe tech­niki dys­try­bucji świad­czeń społecznych.

Słowa kluc­zowe: ryzyko społeczne, zabez­piecze­nie społeczne, poli­tyka społeczna państwa

BIBLIOGRAFIA

• Airio I. (2008), “Zmi­ana normy? Ubóstwo pra­cown­ików w per­spek­ty­wie porów­naw­czej, Stu­dia w zakre­sie zabez­pieczenia społecznego i ochrony zdrowia 92. Kela, Dział Badań, Helsinki, www.kela.fi/researh/
• Forma P., Kallio J., Pirt­tilä J., Uusi­talo R. (2007), Kuinka hyv­in­voin­ti­val­tio pelaste­taan? Tutki mus kansalais­ten sosi­aal­i­tur­vaa koske­vista mielip­iteistä ja vai­in­noista, [Jak uchronić państwo opiekuńcze? Badanie opinii i wyborów związanych z poli­tyką społeczną. Z ang­iel­skim streszcze­niem], Sosi­aal­ija ter­veystur­van tutkimuk­sia 89. Kelan tutkimu­sosasto, Helsinki www.kela.fi/researh/publications.
• Różnice w zarobkach mężczyzn i kobiet — głównym wyzwaniem dla poli­tyki równości płci (2011), Min­is­terstwo Spraw Społecznych i Zdrowia, Focus — artykuł, http://www.stm.fi/en/focus/article/-/view/1585781.
• Hiil­amo H., Kan­gas O., Man­der­backa K., Mattila-Wiro P., Niemelä M., Vuorenkoski L. (2010), Hyv­in­voin­nin tur­vaamisen rajat. Näköaloja talouskri­isin ja hyv­in­voin­ti­val­tion kehi­tyk­seen Suomessa, [Ograniczenia opieki społecznej. Per­spek­tywy w obliczu kryzysu gospo­dar­czego i rozwój państwa opiekuńczego w Fin­landii], Kelan tutkimu­sosasto, Helsinki, www.kela.fi/researh/publications.
• Haa­pio H. (2012), Sopimusten ja säädösten visu­al­isointi: Tie toimi­vampiin tek­stei­hin, [Zobra­zowanie umów i przepisów: sposób na zwięk­sze­nie zrozu­mienia], “Kielikello” 2.
• Kansal­lista omaishoidon kehit­tämiso­hjel­maa valmis­tel­eva työryhmä, [Grupa robocza ds. kra­jowej agendy doty­czącej opieki niefor­malne], http://www.stm.fi/vireilla/tyoryhmat/omaishoito.
• Kemshall H. (2002), Zagroże­nia, poli­tyka społeczna i opieka społeczna, Open Uni­ver­sity Press, Buck­ing­ham — Philadelphia.
• Kotkas T. (2012), Pod­sta­wowe cechy fińskiego prawa społecznego, w: K. Nuo­tio, S. Melander, M. Huomo-Kettunen (eds.), Wprowadze­nie do fińskiego prawa i kul­tury prawnej, Forum Iuris, Pub­likacja Wydzi­ału Prawa Uni­w­er­sytetu w Helsinkach, s. 261–270.
• Kotkas T. (2010), Obow­iązu­jąca ochrona zdrowia i zabez­piecze­nie społeczne w XXI wieku: akty­wna postawa oby­wa­tel­ska przez prawo uczest­nictwa, “Law and Cri­tique” (21) nr 2, s. 163–182.
• Kouvo A., Kankainen T., Niemelä M. (2012), Świad­czenia soc­jalne i ogólny poziom zau­fa­nia społecznego w Fin­landii i w Europie, w: H. Ervasti, J.G. Ander­sen, T. Frid­berg, K. Ring­dal (2012), Przyszłość państwa opiekuńczego. Postawy poli­tyki społecznej i kap­i­tał społeczny w Europie, Edward Elgar, Chel­tenham, s. 195–213.
• Kuiv­alainen S., Niemelä M. (2010), Od uni­w­er­sal­izmu do selek­ty­wizmu: ide­owy przełom w poli­tyce zwal­cza­nia ubóstwa w Fin­landii, “Jour­nal of Euro­pean Social Pol­icy” 20(3), s. 263–276.
• Nygaard-Andersen S., Ring­dal К. (2012), Sys­temy soc­jalne i oso­biste zagroże­nia, w: H. Ervasti, J.G. Ander­sen, T. Frid­berg, K. Ring­dal (2012), Postawy poli­tyki społecznej i kap­i­tał społeczny w Europie, Edward Elgar, Chel­tenham, s. 17–45.
• Saarikallio-Torp M. (2010), Prze­jś­cie od wyższego wyk­sz­tałce­nia do pracy wśród Finów; którzy ukończyli stu­dia za granicą, w: M. Saarikallio-Torp, J. Wiers-Jenssen (eds.), Skan­dy­nawscy stu­denci za granicą. Wzory mobil­ności wśród stu­den­tów, sys­temy wspar­cia dla stu­den­tów i wyniki na rynku pracy, Stu­dia w zakre­sie zabez­pieczenia społecznego i ochrony zdrowia 110. Kela, Dział Badań, Helsinki, s. 69–83, www.kela.fi/researh/publications.
• Taylor-Gooby R (2004), Nowe zagroże­nia i przemi­any społeczne, w: R Taylor-Gooby (ed.), Nowe zagroże­nia, nowa opieka społeczna. Trans­for­ma­cja europe­jskiego mod­elu państwa opiekuńczego, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford, s. 1–28.
• Tim­o­nen V. (2004), Nowe zagroże­nia — czy są one wciąż nowe dla skan­dy­nawskiego mod­elu państwa opiekuńczego, w: P. Taylor-Gooby (ed.), Nowe zagroże­nia, nowa opieka społeczna. Trans­for­ma­cja europe­jskiego mod­elu państwa opiekuńczego, Oxford Uni­ver­sity Press, Oxford, s. 83–110.

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 11–12/2013

OLD AND NEW SOCIAL RISKS

FROM THE EDITORS – Gertruda Uścińska, Zofia Czepulis-Rutkowska

THEORY
SOCIAL RISK AS A PREREQUISITE FOR PROTECTION IN SOCIAL SECURITY SCHEME – Gertruda Uścińska
NEW SOCIAL RISK – Zofia Czepulis-Rutkowska
SOCIAL PROTECTION FLOOR — PRACTICE, CONCEPT, STANDARD AND GLOBAL SOCIAL POLICY – Krzysztof Hage­me­jer

NATIONAL EXPERIENCES
HELATH INSURANCE IN BULGARIA – AN ACHIEVEMENT OR A DIFFICULTY? – Kras­simira Sred­kova
SURVIVOR’S BENEFIT IN THE SOCIAL SECURITY SYSTEM– Alek­san­dra Wik­torow
ELDERLY CARE IN HUNGARY – Dóra Lajkó
HAVE FINLAND ALREADY TACKLED THE NEW SOCIAL RISKS? – Laura Kalliomaa-Puha

NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
RESULTS  Xv^th COMPETITION FOR THE BEST M.D. THESES AND PH.D. DISSERTATIONS IN THE FIELD OF LABOUR MARKET ISSUES AND SOCIAL POLICYDIARY  OF SOCIAL POLICY

We rec­om­mend the papers

Gertruda Uścińska
SOCIAL RISK AS A PREREQUISITE FOR PROTECTION IN SOCIAL SECURITY SCHEME
This arti­cle presents recent research on the con­cept and scope of the risk of social (wel­fare) in social secu­rity sys­tems. It is agreed that these types of risks found in the lit­er­a­ture and in the exist­ing reg­u­la­tions. It entails an analy­sis of the types of social risks set out in inter­na­tional and Euro­pean instru­ments in this field . Defines the scope of legal con­se­quences of their occur­rence. Answers the ques­tion whether the direc­tory is an exhaus­tive list. Finally, the author answers the research ques­tion con­cern­ing the direc­tions of the changes that are tak­ing place in this area, and which are desirable.

Key­words: social risk, social secu­rity sys­tem, legal reg­u­la­tions, insur­ance pro­tec­tion, social secu­rity law

Zofia Czepulis-Rutkowska
NEW SOCIAL RISK
This arti­cle is an intro­duc­tion to the con­cept of the „new social risks”. Whereas this con­cept is well known in the West­ern coun­tries debate it is almost absent in dis­cus­sions on social pol­icy in tran­si­tion coun­tries like Poland. “New social risks” were iden­ti­fied after the so called wel­fare state cri­sis fol­low­ing eco­nomic cri­sis of the mid 70-ties. While the old social risks did not dimin­ish the new ones emerged. The devel­op­ments that led to this emer­gence are pre­sented in the arti­cle as well as the new par­a­digm of social pol­icy that address the new social risks. Some exam­ples of social pol­icy in the con­text of new social risks are also shown.

Key­words: social pol­icy, social risks

Krzysztof Hage­me­jer
SOCIAL PROTECTION FLOOR — PRACTICE, CONCEPT, STANDARD AND GLOBAL SOCIAL POLICY
101th Ses­sion of the Inter­na­tional Labour con­fer­ence in June 2012 adopted new Rec­om­men­da­tion con­cern­ing national floors of social pro­tec­tion. The paper explains rea­sons which led to adop­tion of this rec­om­men­da­tion, whose main inten­tion is to secure pro­tec­tion to all those who in devel­op­ing coun­tries have no pro­tec­tion now – and in the first instance to the poor­est. Con­tents of the rec­om­men­da­tion are pre­sented focussing on the points where ini­tial posi­tions of gov­ern­ment, employ­ers and work­ers del­e­gates dif­fered and where con­ces­sions and com­pro­mises were nec­es­sary. It is also dis­cussed how the new rec­om­men­da­tion relates to exist­ing ILO social secu­rity con­ven­tions, and in par­tic­u­lar to Min­i­mum Stan­dards (Social Secu­rity) Con­ven­tion no 102.  In con­clu­sions, main chal­lenges to the imple­men­ta­tion of the Rec­om­men­da­tion in devel­op­ing coun­tries are pointed out, as well as its poten­tial rel­e­vance in devel­op­ing, includ­ing Euro­pean, countries.

Key­words: social pol­icy, social secu­rity sys­tem, inter­na­tional agree­ments, stan­dards, con­ven­tions of the Inter­na­tional Labour Organisation

Kras­simira Sred­kova
HELATH INSURANCE IN BULGARIA – AN ACHIEVEMENT OR A DIFFICULTY?
Sick­ness is con­sid­ered one of the „old” social risks. In many tran­si­tion coun­tries the uni­ver­sal health care sys­tem was reformed and insur­ance sys­tem was intro­duced. This is the case of, among other coun­tries, of Bul­garia. In the arti­cle the new health insur­ance sys­tem is described. The crit­i­cal analy­sis of the sys­tem is also provided.

Key­words: social pol­icy, social secu­rity sys­tem, health care insur­ance, social insur­ance reform

Alek­san­dra Wik­torow
SURVIVOR’S BENEFIT IN THE SOCIAL SECURITY SYSTEM
Death of the bread­win­ner is one of the „old” social risks. Ben­e­fit address­ing this risk is survivor’s pen­sion. Orig­i­nally it was a ben­e­fit for wid­ows and their chil­dren. Due to changes in fam­ily struc­ture and labor mar­ket changes the scope of ben­e­fi­cia­ries became wider cov­er­ing wid­ow­ers as well as — due to increas­ing divorce rate – more than one sur­viv­ing spouses.  Changes in other social secu­rity seg­ments like sick­ness insur­ance or old age pen­sion insur­ance should be coor­di­nated with survivor’s pen­sion sys­tem. In Poland it is not always the case and reforms address­ing these dis­crep­an­cies are necessary.

Key­words: social risk, survivor’s pen­sion, social secu­rity system

Dóra Lajkó
ELDERLY CARE IN HUNGARY
Def­i­n­i­tion of long term care is not yet clear in many coun­tries’ social secu­rity sys­tems. The long term care ben­e­fits and ser­vices do exist and are reg­u­lated under dif­fer­ent laws of pub­lic and pri­vate char­ac­ter. The arti­cle under­lines that both those in need of care as well as their fam­i­lies need social help. In Hun­gary the law con­cern­ing long term care is seg­mented and com­pli­cated. Resources ded­i­cated to long term care needs are not suf­fi­cient. Also eli­gi­bil­ity to ben­e­fits, due to var­i­ous rea­sons, are not equal. There is a room for improve­ment in orga­ni­za­tion of long term care for the elderly in Hungary.

Key­words: social risk, social assis­tance, social secu­rity sys­tem, elderly peo­ple, social pol­icy, family

Laura Kalliomaa-Puha
HAVE FINLAND ALREADY TACKLED THE NEW SOCIAL RISKS?
When ana­lyz­ing „old” and „new” social risks many authors claim coun­tries dif­fer in terms of effi­ciency in address­ing those risks. Scan­di­na­vian coun­tries (rep­re­sent­ing social demo­c­ra­tic model accord­ing to Gosta Esp­ing Ander­sen typol­ogy) are gen­er­ally con­sid­ered, more than oth­ers, effi­cient in this respect. How­ever they still face social risks and their social insti­tu­tions are not per­fect. To this end new con­cept of “new new” social risks has been intro­duced. Fin­land is one exam­ple of coun­tries try­ing to address those risks. Among oth­ers, new tech­nics of dis­tri­b­u­tion of social ben­e­fits in this coun­try may be con­sid­ered as cre­at­ing “new new” social risks.

Key­words: social risk, social secu­rity sys­tem, social pol­icy

Fur­ther­more:
New Books pub­lished by the ILSS
Diary of Social Policy

prze­jdź do Spisu treści

« powrót