Nr 8 (461) 2012

Spis treści  nr  8/2012

Pobierz numer

Table of Contents

ZASOBY DEMOGRAFICZNE WSI – KIERUNKI REAGOWANIA NA ZMIANĘ – Monika Stanny
ZASOBY PRACY W WIEKU 45+ NA RYNKU PRACY W POLSCE – Halina Sobocka-Szczapa
PRACA NIEREJESTROWANA – ZJAWISKO SZAREJ STREFY NA WSPÓŁCZESNYM RYNKU PRACY – Rafał Muster
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA I AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA – WZAJEMNE POWIĄZANIA – Mał­gorzata Podogrodzka

Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
ZATRUDNIENIE CUDZOZIEMCÓW W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM – WYNIKI BADAŃ EMPIRYCZNYCH – Sabina Kubiciel-Lodzińska
BIEDA I ZDROWIE – Katarzyna Kolasa

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
POMOC MIESZKANIOWA W FINLANDII – Mirosław Gor­czyca

RECENZJE
Stanisława Goli­nowska, Christoph Sowada, Marzena Tam­bor oraz Katarzyna Dubas, Irmina Jurkiewicz-Świętek, Ewa Kocot. Michał Sew­eryn z udzi­ałem Tamasa Evetovits’a, RÓWNOWAGA FINANSOWA ORAZ EFEKTYWNOŚĆ W POLSKIM SYSTEMIE OCHRONY ZDROWIA – rec. Kaz­imierz W. Frieske

WSPÓŁCZESNA POLITYKA SPOŁECZNA. DANE O PRZEMIANACH W KRAJU I ZA GRANICĄ
ŚWIAT WSPÓŁCZESNY – MISCELLANEA – oprac. A.R.

INFORMACJE
POLITYKA SPOŁECZNA W DOBIE POSTĘPU I ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO. XXX KONFERENCJA POLITYKÓW SPOŁECZNYCH W ŁOCHOWIE– Beata Kaczyńska 

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ 

Szczegól­nie pole­camy artykuły:  

Monika Stanny
Zasoby demograficzne wsi – kierunki reagowa­nia na zmi­anę
W niniejszym artykule, pod­kreśla­jąc trwały charak­ter zmi­any demograficznej (starzenia się społeczeństwa i zmian w podażowej stronie rynku pracy), omówione zostaną wybrane kierunki reagowa­nia na nią. Celem tek­stu jest zasyg­nal­i­zowanie, że ich społeczno-gospodarcze kon­sek­wencje dla pol­skiej wsi można ograniczyć, uwzględ­ni­a­jąc możliwą ewolucję sys­temów eko­nom­icznych, a skutki łagodzić, Czytel­nik nie uzyska tu jed­noz­nacznej odpowiedzi na pytanie, jak efek­ty­wnie wprowadzać rożne rozwiąza­nia poli­tyki region­al­nej, rynku pracy, czy społecznej. Mimo że anal­iza wskazuje pewne dzi­ała­nia, nie należy ich trak­tować jako wyty­cznych. Ograniczanie negaty­wnych następstw omaw­ianych pro­cesów to zadanie i odpowiedzial­ność poli­tyków. Zamierze­niem autorki jest udział w sze­rok­iej dyskusji społecznej.

Halina Sobocka-Szczapa
zasoby pracy w wieku 45+ na rynku pracy w Polsce
Celem artykułu jest prezen­tacja obec­nego sta­tus quo w dziedzinie uwarunk­owań demograficznych oraz akty­wności zawodowej, odnoszą­cych się do tej kat­e­gorii wieku, przy równoczes­nym wskaza­niu głównych czyn­ników warunk­u­ją­cych adap­tację w proce­sach gospo­darowa­nia takich zasobów pracy. 

Rafał Muster 
Zjawisko szarej strefy w Polsce
W artykule pod­jęto próbę zdefin­iowa­nia poję­cia szarej strefy, ujmu­jąc to zjawisko zarówno w kat­e­go­ri­ach eko­nom­icznych, społecznych, jak i poli­ty­cznych. Przy­bliżono główne powody pow­stawa­nia i utrzymy­wa­nia się zjawiska szarej strefy w obszarze rynku pracy. Zjawisko pracy niere­je­strowanej przy­biera na sile szczegól­nie w początkowym okre­sie trans­for­ma­cji, a także w sytu­acji kryzysu bądź spowol­nienia gospo­dar­czego. Co prawda, dane GUS wskazują, że w Polsce sys­tem­aty­cznie zmniejsza się liczba pracu­ją­cych w szarej stre­fie, to jed­nak bada­nia innych placówek nie potwierdzają tych ten­dencji. W szarej stre­fie domin­ują osoby o nis­kich kwal­i­fikac­jach, pracu­jące w sek­torze rolniczo-ogrodniczym i budowlanym, lecz w ostat­nich lat­ach pracę niere­je­strowaną coraz częś­ciej pode­j­muje także wysoko kwal­i­fikowany per­sonel. 

Mał­gorzata Podogrodzka
Akty­wność zawodowa i akty­wność społeczna – wza­jemne pow­iąza­nia
Celem artykułu jest wery­fikacja hipotez badaw­czych: stopień subiek­ty­wnie odczuwanego prze­ciąże­nia pracą warunk­uje odsetek osób pode­j­mu­ją­cych dzi­ałal­ność społeczną oraz wpływa na dłu­gość czasu przez­nac­zonego na jej wykony­wanie. Pon­adto im ten stopień wyższy, tym ten odsetek (czas) krót­szy. Jed­nocześnie przez dzi­ałal­ność społeczną rozu­miemy wszelką nieod­płatną pomoc wykony­waną na rzecz orga­ni­za­cji społecznych oraz innych gospo­darst­wom domowym. Do ich wery­fikacji wyko­rzys­tano jed­noczyn­nikową anal­izę wari­ancji przyj­mu­jąc, że zmi­enną objaś­ni­a­jącą jest subiek­ty­wnie odczuwane prze­ciąże­nia pracą, a zmi­enną objaś­ni­aną udział osób deklaru­ją­cych dzi­ałal­ność społeczną lub dłu­gość czasu poświę­conego na jej wykony­wanie. W przy­padku stwierdzenia wys­tępowa­nia istot­nych różnic w wartości oczeki­wanej zmi­en­nych opisu­ją­cych zaan­gażowanie w dzi­ałal­ność społeczną, określono kierunek wpływu zmi­en­nej grupu­jącej, tj. stop­nia prze­ciąże­nia pracą. Badana zbiorowość to osoby w wieku 15–60/64 lata według grup sta­tusu na rynku pracy.

Sabina Kubiciel-Lodzińska
Zatrud­nie­nie cud­zoziem­ców w wojew­ództwie opol­skim – wyniki badań empirycznych
Mając na uwadze aktu­al­ność prob­lematyki zatrud­nienia obcokra­jow­ców na Opol­szczyźnie przeprowad­zono bada­nia wśród pra­co­daw­ców korzys­ta­ją­cych z cud­zoziem­skiej siły roboczej oraz zagranicznych pra­cown­ików. Anal­izy doko­nano uwzględ­ni­a­jąc podział na pier­wotny (rynek pracy „lep­szej) i wtórny rynek pracy (rynek pracy „gorszej”). Ustalono m.in. że decy­du­ją­cym powo­dem zatrud­ni­a­nia cud­zoziem­ców w branżach pier­wot­nego rynku pracy są ich specy­ficzne kwal­i­fikacje. Nato­mi­ast o zatrud­nie­niu w branżach wtórnego rynku pracy decy­duje brak rodz­imych pra­cown­ików. Bada­nia poz­woliły na wskazanie, że główną przy­czyną pod­ję­cia pracy na Opol­szczyźnie przez pracu­ją­cych na pier­wot­nym i wtórnym rynku pracy było zapotrze­bowanie zgłos­zone przez pracodawcę. 

Katarzyna Kolasa
Bieda i zdrowie
W artykule pod­jęto próbę oceny wpływu współpłace­nia na zjawisko ubóstwa na pod­stawie anal­izy rozkładu wydatków gospo­darstw domowych na ochronę zdrowia pod kątem poszuki­wa­nia nowych rozwiązań sys­te­mowych możli­wych do imple­men­tacji w naszym kraju. Przyjęto, iż kra­jem którego doświad­czenia mogą posłużyć za wzór do kon­strukcji rozwiązań sys­te­mowych w warunk­ach pol­s­kich, może być Szwecja.
W naw­iąza­niu do tak określonego celu sfor­mułowano tezę badaw­czą, która wskazuje na więk­szą skalę uboże­nia spowodowanego współpłace­niem w Polsce w porów­na­niu ze Szwecją w 2003 r. 

Mirosław Gor­czyca
Pomoc mieszkan­iowa w Fin­landii
Fin­lan­dia stanowi przykład kraju, który, real­izu­jąc przez wiele lat strate­gię „przyspieszenia mieszkan­iowego”, zdołał osiągnąć wysoki stan­dard zaspoko­je­nia potrzeb mieszkan­iowych lud­ności. W warunk­ach aut­en­ty­cznej społecznej gospo­darki rynkowej, ros­ną­cym kosz­tom utrzy­ma­nia mieszkań, o coraz wyższej powierzchni i powszech­ności insta­lacji, towarzyszył zwięk­sza­jący się zakres i poziom pomocy mieszkan­iowej. W artykule zostanie przed­staw­iona w sposób syn­te­ty­czny pomoc mieszkan­iowa udzielana w Fin­landii w lat­ach 1993–2010. Zaprezen­towane zostaną również ważniejsze infor­ma­cje o stanie roz­woju mieszkalnictwa w tym kraju.

Pon­adto w numerze:
Recen­zje z ciekawych pozy­cji lit­er­atury
Spra­woz­da­nia z kon­fer­encji naukowych

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 8 (461), 2012

DEMOGRAPHIC RURAL RESOURCES – DIRECTIONS OF RESPONSE TO CHANGES – Monika Stanny
THE IMPORTANCE OF THE LABOUR FORCE AGED 45+ IN THE LABOUR MARKET IN POLAND – Halina Sobocka-Szczapa
GREY ECONOMY IN POLAND – Rafał Muster
WORK INVOLVEMENT AND SOCIAL INVOLVEMENT – HOW THEY ARE INTECONNECTED? – Mał­gorzata Podogrodzka

FROM RESEARCH AND STUDIES
EMPLOYMENT OF FOREIGNERS IN THE OPOLE VOIVODESHIP – THE RESULTS OF EMPIRICAL STUDIES – Sabina Kubiciel-Lodzińska
POVERTY AND HEALTH – Katarzyna Kolasa

SOCIAL POLICY ABROAD
HOUSING ALLOWANCES IN FINALND – Mirosław Gor­czyca

BOOK REVIEWS
Stanisława Goli­nowska, Christoph Sowada, Marzena Tam­bor oraz Katarzyna Dubas, Irmina Jurkiewicz-Świętek, Ewa Kocot, Michał Sew­eryn z udzi­ałem Tamasa Evetovits’a, FINANCIAL STABILITY AND EFFECTIVENESS IN POLISH HEALTH CARE SYSTEM – Reviewed by Kaz­imierz W. Frieske
DYNAMICS OF CONTEMPORARY SOCIAL POLICY: POLAND AND ABROAD
CONTEMPORARY WORLD – MISCELLANEA – Com­piled by A.R.

NFORMATION
SOCIAL POLICY IN TIME OF PROGRESS AND SOCIO-ECONOMIC DEVELOPMENT. 30TH CONFERENCE ON SOCIAL POLICY IN ŁOCHÓW – Beata Kaczyńska

NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY

We rec­om­mend the papers

Monika Stanny
DEMOGRAPHIC RURAL RESOURCES – DIRECTIONS OF RESPONSE TO CHANGES
The aging pop­u­la­tion and labor force is an irre­versible process, but it is pos­si­ble to coun­ter­act the neg­a­tive effects of it, by tak­ing action on the socio-economic side. This paper con­sid­ers pos­si­ble responses to neg­a­tive effects that demo­graphic processes bring to rural areas. The aging of the rural soci­ety calls for bet­ter access to pub­lic social ser­vices, care and med­ical care ser­vices as well as edu­ca­tion. Effects of aging on labor sup­ply can be reduced by increas­ing the par­tic­i­pa­tion rate. It becomes urgent now because rural part of the labour force will not be able to com­pen­sate for its shrink­ing urban coun­ter­part any­more in the near future. How­ever, find­ing the way to increase the par­tic­i­pa­tion rate of rural pop­u­la­tion is a very dif­fi­cult task this pop­u­la­tion is less mobile and less edu­cated. So the solu­tion requires flex­i­ble urban and rural labour mar­kets, re-education and adap­ta­tion to new labour mar­ket con­di­tions as well as sup­port for work com­mut­ing. How­ever, all the solu­tions will face the com­mon prob­lem — spa­tial iso­la­tion of rural areas and lim­ited access to labour, com­mod­ity and ser­vices markets.

Halina Sobocka-Szczapa
THE IMPORTANCE OF THE LABOUR FORCE AGED 45+ IN THE LABOUR MARKET IN POLAND
This arti­cle aims to present the cur­rent sta­tus quo in the field of demo­graph­ics and eco­nomic activ­ity relat­ing to the cat­e­gories of age, while indi­cat­ing the main fac­tors deter­min­ing the processes of adap­ta­tion in the man­age­ment of these work resources.

Rafał Muster
GREY ECONOMY IN POLAND
This arti­cle attempts to define the term “gray econ­omy” — to put this phe­nom­e­non, both in terms of eco­nomic, social, and polit­i­cal. Brought closer to the main rea­sons for the emer­gence and per­sis­tence of the phe­nom­e­non of “gray econ­omy” in the labor mar­ket. The phe­nom­e­non of unde­clared work is gain­ing momen­tum espe­cially in the ini­tial period of trans­for­ma­tion, as well as in times of cri­sis or eco­nomic slow­down. Although the Cen­tral Sta­tis­ti­cal Office data show that in Poland is steadily decreas­ing num­ber of employ­ees in the “gray econ­omy”, but this study did not con­firm the other facil­i­ties of these trends. The “gray econ­omy” is dom­i­nated by low-skilled work­ers in the agri­cul­ture and hor­ti­cul­ture and con­struc­tion, but in recent years in unde­clared work also takes more and more highly qual­i­fied staff.

Mał­gorzata Podogrodzka
WORK INVOLVEMENT AND SOCIAL INVOLVEMENT – HOW THEY ARE INTECONNECTED?
The low involve­ment of the pop­u­la­tion in social activ­i­ties is often trans­late by over­load­ing the work. In the arti­cle, we ana­lyze how the degree of eco­nomic activ­ity deter­mines the degree of work over­load of per­sons and theirs social activ­i­ties in Poland.

Sabina Kubiciel-Lodzińska
EMPLOYMENT OF FOREIGNERS IN THE  OPOLE VOIVODESHIP – THE RESULTS OF EMPIRICAL STUDIES
The employ­ment of for­eign­ers in the Opole Voivode­ship is a very cur­rently topic.  That’s why it has been con­ducted a study among employ­ers using for­eign labour force and for­eign work­ers. The analy­sis was made tak­ing into account the dis­tinc­tion between pri­mary (‘bet­ter “ labour mar­ket) and the sec­ondary labour mar­ket (“worse”  labour mar­ket). It has been deter­mined that the deci­sive rea­son for employ­ing for­eign­ers in the pri­mary sec­tors of the labour mar­ket are their spe­cific qual­i­fi­ca­tions. By con­trast, employ­ment in the indus­tries of the sec­ondary labour mar­ket deter­mines the lack of native work­ers. The study allowed also to indi­cate that the main rea­son to work in the Opole region by work­ing in pri­mary and sec­ondary labour mar­ket was the demand made ​​by the employer.

Katarzyna Kolasa
POVERTY AND HEALTH
To assess how out-of-pocket health care pay­ments (OOP pay­ments) affect poverty, the com­par­a­tive study between Poland and Swe­den was pre­formed. The Pol­ish house­holds were more often  impov­er­ished due to OOP pay­ments than their Swedish coun­ter­parts. It could be mainly observed in the group of house­holds liv­ing in the coun­try­side, with­out high/level of edu­ca­tion and unem­ployed fam­i­lies. It should be under­lined that while in Poland, the main rea­son for impov­er­ish­ment was the con­sump­tion of phar­ma­ceu­ti­cal and med­ical prod­ucts, it was den­tal ser­vices in Sweden.

Mirosław Gor­czyca
HOUSING ALLOWANCES IN FINALND
The arti­cle presents hous­ing allowances at 1993–2010, and pro­vides impor­tant infor­ma­tion about hous­ing sit­u­a­tion in Fin­land.

Fur­ther­more:
Book reviews
Information

do Spisu treści

« powrót