Nr 2 (431) 2010

Spis treści 2/2010

Table of Contents

EUROPEJSKA POLITYKA SPOŁECZNA — PODEJŚCIE TEORETYCZNE — Włodz­imierz Anioł
WYKLUCZENIE FINANSOWE W POLSCE I MOŻLIWOŚCI PRZECIWDZIAŁANIA — Piotr Błę­dowski, Mał­gorzata Iwanicz-Drozdowska
ALOKACJA RYZYKA W PRACOWNICZYCH PROGRAMACH EMERYTALNYCH W POLSCE — Marek Szczepański

Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
MARGINALIZACJA OSÓB Z OGRANICZENIAMI SPRAWNOŚCI NA SKUTEK ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH — Anna Izabela Brzez­ińska, Kamila Zwolińska

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ

NOWA STRATEGIA AKTYWIZACJI BEZROBOTNYCH W NIEMCZECH - Krzysztof Nyk­lewicz
SYSTEM EMERYTALNY W TURCJI — Jarosław Poteraj

RECENZJE
Red. nauk.: Stanisława Goli­nowska, Jerzy Wilkin, Marek Bed­narski, Urszula Sztander­ska, Mieczysław W. Socha, Bożena Balcerzak-Paradowska: WIĘZI SPOŁECZNE I PRZEMIANY GOSPODARCZE. POLSKA I INNE KRAJE EUROPEJSKIE — rec. Elż­bi­eta Kryńska

INFORMACJE
WIĘZI SPOŁECZNE I PRZEMIANY GOSPODARCZE. KONFERENCJA NAUKOWA W WARSZAWIE — Beata Kaczyńska

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Włodz­imierz Anioł
Europe­jska poli­tyka społeczna — pode­jś­cie teo­re­ty­czne
Artykuł przed­stawia pokrótce pięć gen­er­al­nych teorii lub per­spek­tyw teo­re­ty­cznych, w jakich może być postrze­gana i anal­i­zowana europe­jska poli­tyka społeczna: (1) funkcjon­al­izm i neo­funkcjon­al­izm; (2) nowy insty­tucjon­al­izm; (3) Unia Europe­jska jako specy­ficzny sys­tem poli­ty­czny; (4) paradyg­mat europeiza­cji; (5) lib­er­alne pode­jś­cie międzyrzą­dowe. Autor przekonuje, iż do anal­izy i rozu­mienia współczes­nego pro­cesu europe­jskiej inte­gracji soc­jal­nej najbardziej odpowied­nie są najnowsze uję­cia insty­tucjon­alne, a zwłaszcza kon­cepcja wielopoziomowego rządzenia. Wysoce przy­datny w wyjaś­ni­a­niu złożonych inter­akcji między poli­tykami społecznymi samej Unii Europe­jskiej oraz jej kra­jów członkows­kich wydaje się także paradyg­mat europeiza­cji. 
Pobierz plik »

Piotr Błę­dowski, Mał­gorzata Iwanicz-Drozdowska
Wyk­lucze­nie finan­sowe w Polsce o możli­wości prze­ci­wdzi­ała­nia
Wyk­lucze­nie finan­sowe łączy się ściśle z wyk­lucze­niem społecznym i polega na ogranic­zonym dostępie do usług finan­sowych świad­c­zonych przez banki i insty­tucje finan­sowe. Do czyn­ników mają­cych wpływ na wys­tępowanie takiego wyk­luczenia zal­icza się m.in. poziom wyk­sz­tałce­nia, główne źródło dochodów i ich poziom, wiek, oraz miejsce zamieszka­nia. Jakkol­wiek znaczny odsetek dorosłej części pol­skiego społeczeństwa dys­ponuje rachunkiem oszczędnościowo-rozliczeniowym i kar­tami płat­niczymi, inten­sy­wność korzys­ta­nia z nich, jak też innych usług finan­sowych, należy do nis­kich. W dużej mierze wynika to niskiego poziomu edukacji finan­sowej społeczeństwa. Edukowanie w tym zakre­sie jest nie tylko zadaniem admin­is­tracji pub­licznej i insty­tucji cen­tral­nych, ale i orga­ni­za­cji pozarzą­dowych. 
Pobierz plik »

Marek Szczepański
Alokacja ryzyka w Pra­cown­iczych Pro­gra­mach Emery­tal­nych w Polsce w Warsza­wie. Dane NSP 2002
Celem artykułu jest anal­iza różnych rodza­jów ryzyka związanego z kon­strukcją finan­sową pra­cown­iczych pro­gramów emery­tal­nych (PPE) w Polsce oraz sposobu ich alokacji pomiędzy pra­co­daw­ców a pra­cown­ików – uczest­ników pro­gramów. Autor pode­j­muje próbę udzie­le­nia odpowiedzi na pytanie, czy asym­e­tryczny podział ryzyka typowy dla pro­gramów zor­ga­ni­zowanych na zasadzie zdefin­iowanej składki (defined con­tri­bu­tion) nie stanowił do tej pory oraz czy nie będzie stanowić w przyszłości jed­nej z barier roz­woju zakład­owych sys­temów emery­tal­nych i całego III filaru nowego sys­temu emery­tal­nego w Polsce. 
Pobierz plik »

Anna Izabela Brzez­ińska, Kamila Zwolińska
Mar­gin­al­iza­cja osób z ograniczeni­ami sprawności na skutek zaburzeń psy­chicznych
W artykule zaprezen­towano wyniki badań przeprowad­zonych na potrzeby pro­jektu o charak­terze naukowo-badawczym pt.: Ogólnopol­skie badanie sytu­acji potrzeb i możli­wości osób niepełnosprawnych. Wyko­rzys­tano rezul­taty drugiego etapu badań zre­al­i­zowanego w 2009 r. Uzyskane wyniki potwierdzają hipotezę, iż osoby z zaburzeni­ami psy­chicznymi to grupa najbardziej narażona na mar­gin­al­iza­cję, a także wyk­lucze­nie społeczne. Prob­lem mar­gin­al­iza­cji prze­jawia się w wielu aspek­tach życia społecznego tych osób. Czują się one bardziej wyob­cow­ane niżeli reszta osób niepełnosprawnych, rzadziej pode­j­mują akty­wność społeczno-zawodową, mają niższy poziom wyk­sz­tałce­nia oraz istot­nie niżej oce­ni­ają swoje zad­owole­nie z życia oraz stan zdrowia. Zjawisko mar­gin­al­iza­cji i wyk­luczenia społecznego w badanej grupie man­i­fes­tuje się na dwóch poziomach. Pier­wszy poziom jest związany z fak­tem bycia osobą niepełnosprawną, drugi poziom doty­czy faktu zdi­ag­no­zowa­nia zaburzeń psy­chicznych jako pod­sta­wowej przy­czyny ograniczenia sprawności i wiąże się z automar­gin­al­iza­cją.  
Pobierz plik »

Krzysztof Nyk­lewicz
Nowa strate­gia akty­wiz­a­cji bezro­bot­nych w Niem­czech
W ostat­nim dwudziestole­ciu więk­szość państw europe­js­kich zmieniła swoje strate­gie walki z bezrobo­ciem. Pri­o­ry­tetem stała się akty­wiz­a­cja osób pozosta­ją­cych dłu­gookre­sowo bez pracy. Wyma­gało to prze­bu­dowy obow­iązu­jącego doty­chczas instru­men­tar­ium akty­wnej poli­tyki rynku pracy celu wyo­dręb­nienia jego bardziej skutecznych form. Powo­dem tych przed­sięwz­ięć jest zmieniona for­muła funkcjonowa­nia pro­gramów wspo­ma­ga­ją­cych inte­grację bezro­bot­nych z otwartym rynkiem pracy, wedle której winno się akty­wiz­ować bezro­bot­nych zami­ast ich ali­men­tować. W ramach tej kon­cepcji pod­jęto w RFN dzi­ała­nia, których efek­tem są zmi­any w doty­chcza­sowym wyko­rzys­ta­niu pro­gramów poli­tyki rynku pracy. 
Pobierz plik »

Jarosław Poteraj
Sys­tem emery­talny w Tur­cji
Artykuł o sys­temie emery­tal­nym Tur­cji zaw­iera trzy części: 1. Rozwój his­to­ryczny sys­temu emery­tal­nego, 2. Stan obecny sys­temu emery­tal­nego oraz 3. Wyzwa­nia i przewidy­wane zmi­any w sys­temie emery­tal­nym. Celem badaw­czym autora jest prezen­tacja his­to­rycznych i aktu­al­nych rozwiązań w sys­temie emery­tal­nym Tur­cji w celu odnalezienia w tym sys­temie pomysłów, które w między­nar­o­dowych porów­na­ni­ach warto wyko­rzysty­wać. W pod­sumowa­niu autor wskazuje, jako ele­ment wyróż­ni­a­jący turecki sys­tem emery­talny na tle innych państw, jest sys­tem dwu­fi­larowy, odrębny od for­sowanego powszech­nie przez Bank Świa­towy rozwiąza­nia trój­fi­larowego. Kole­jnym wyróżnikiem jest całkowita dobrowol­ność uczest­niczenia w filarze kap­i­tałowym. 
Pobierz plik »

Pon­adto w numerze:
Recen­zje z kra­jowych i zagranicznych pozy­cji
Spra­woz­da­nia z kon­fer­encji naukowych

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 2 (431), 2010

EUROPEAN SOCIAL POLICY — TOWARDS A THEORY — Włodz­imierz Anioł
FINANCIAL EXCLUSION IN POLAND AND ITS PREVENTION — Piotr Błę­dowski, Mał­gorzata Iwanicz-Drozdowska
RISK ALOCATION IN OCCUPATIONAL PENSION SCHEMES IN POLAND — Marek Szczepański

FROM RESEARCH AND STUDIES
MARGINALIZATION OF PEOPLE WITH DISABILITIES CONNECTED WITH MENTAL DISORDERS — Anna Izabela Brzez­ińska, Kamila Zwolińska

SOCIAL POLICY ABROAD
NEW ACTIVATION STRATEGY OF UNEMPLOYED PEOPLE IN GERMANY - Krzysztof Nyk­lewicz
OLD AGE PENSION SYSTEM IN TURKEY — Jarosław Poteraj

BOOK REVIEWS
Stanisława Goli­nowska, Jerzy Wilkin, Marek Bed­narski, Urszula Sztander­ska, Mieczysław W. Socha, Bożena Balcerzak-Paradowska (eds.): SOCIAL TIES AND ECONOMIC TRANSFORMATIONS. POLAND AND OTHER EUROPEAN COUNTRIES — Reviewed by Elż­bi­eta Kryńska

INFORMATION
SOCIAL TIES AND ECONOMIC TRANSFORMATIONS. CONFERENCE IN WARSAW — Beata Kaczyńska

NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY

We rec­om­mend the papers

Włodz­imierz Anioł
UROPEAN SOCIAL POLICY — TOWARDS A THEORY
The arti­cle presents briefly five gen­eral the­o­ries or the­o­ret­i­cal per­spec­tives in which Euro­pean social pol­icy can be per­ceived and ana­lyzed: (1) func­tion­al­ism and neo­func­tion­al­ism; (2) the new insti­tu­tion­al­ism; (3) the Euro­pean Union as a spe­cific polit­i­cal sys­tem; (4) the par­a­digm of Euro­peaniza­tion; (5) lib­eral inter­gov­ern­men­tal­ism. The author argues that the most rel­e­vant approach to study and to under­stand the con­tem­po­rary process of Euro­pean social inte­gra­tion are new insti­tu­tion­al­ist pro­pos­als, and espe­cially the con­cept of multi-level gov­er­nance. In explain­ing the com­plex inter­play between Euro­pean Union and national social poli­cies also the par­a­digm of Euro­peaniza­tion seems to be highly useful.

Piotr Błęowski, Mał­gorzata Iwanicz-Drozdowska
FINANCIAL EXCLUSION IN POLAND AND ITS PREVENTION
Finan­cial exclu­sion is strictly related to social exclu­sion and con­sists in lim­ited access to finan­cial ser­vices pro­vided by banks and finan­cial insti­tu­tions. Among fac­tors hav­ing impact on such an exclu­sion we shall men­tion: level of edu­ca­tion, main source and level of income, age and place of res­i­dence. How­ever sig­nif­i­cant part of the Pol­ish adults do have cur­rent account and bank cards, inten­sity of using them, like other finan­cial ser­vices, is low. One of the main rea­sons is the low level of finan­cial edu­ca­tion among the soci­ety. Improv­ing the level of finan­cial edu­ca­tion is not only the task of pub­lic admin­is­tra­tion and gov­ern­ment insti­tu­tions, but also of NGOs.

Marek Szczepański
RISK ALOCATION IN OCCUPATIONAL PENSION SCHEMES IN POLAND
The author ana­lyzes many kinds of risks con­nected with defined con­tri­bu­tion (DC) occu­pa­tional pen­sion plans. The arti­cle deals also with the prob­lem of asym­met­ri­cal risk allo­ca­tion between employ­ers and employ­ees, which could be a seri­ous obsta­cle in the devel­op­ment of the occu­pa­tional pen­sion schemes (PPEs) in Poland.

Anna Izabela Brzez­ińska, Kamila Zwolińska
MARGINALIZATION OF PEOPLE WITH DISABILITIES CONNECTED WITH MENTAL DISORDERS
This paper presents the results of a study car­ried out with the use of the Social Research Ques­tion­naire, a tool cre­ated for the needs of the sci­en­tific study project Ogólnopol­skie badanie sytu­acji potrzeb i możli­wości osób niepełnosprawnych (Nation-wide Study of the Sit­u­a­tion, Needs and Prospects of Peo­ple with Dis­abil­i­ties); for the pur­poses of our research, results of the sec­ond stage of that study, com­pleted in 2009, were used. The results obtained con­firm the hypoth­e­sis that indi­vid­u­als with men­tal dis­or­ders are a group most likely to be mar­gin­al­ized, as well as face social exclu­sion. The prob­lem of mar­gin­al­iza­tion involves numer­ous aspects of their lives: they feel more alien­ated than peo­ple with other types of dis­abil­ity, they under­take pro­fes­sional activ­ity less often, fin­ish edu­ca­tion at a lower level as well as assess­ing their own sat­is­fac­tion with life and gen­eral health as sig­nif­i­cantly worse. The phe­nom­ena of mar­gin­al­iza­tion and social exclu­sion man­i­fest them­selves in this group at two lev­els. The first is linked to the fact of being a per­son with a dis­abil­ity, while the other level involves the fact that it was a men­tal dis­or­der that was diag­nosed as the fun­da­men­tal source of dis­abil­ity, and is closely linked to self-marginalization.

Krzysztof Nyk­lewicz
NEW ACTIVATION STRATEGY OF UNEMPLOYED PEOPLE IN GERMANY
In the last twenty years the major­ity of Euro­pean states changed the strate­gies in reduc­ing unem­ploy­ment. The acti­va­tion of long-term unem­ployed became the pri­or­ity. This required an alter­ation of the pre­vi­ously valid instru­ments of the active labor mar­ket pol­icy in order to sep­a­rate its mostly effec­tive forms. The rea­son for these under­tak­ings is the changed for­mula of the func­tion­ing of pro­grams that sup­port the inte­gra­tion of unem­ployed into the open labor mar­ket. Accord­ing to this for­mula unem­ployed peo­ple should be acti­vated instead of sup­ported through pay­ing main­te­nance. Within the bounds of this con­cept some actions have been taken in the FRG, which effect are the changes in the use of pre­vi­ous means of acti­va­tion of unem­ployed people.

Jarosław Poteraj
OLD AGE PENSION SYSTEM IN TURKEY 
The arti­cle presents an insight into the old age pen­sion sys­tem in Turkey. The arti­cle con­sists three topic para­graphs: 1. the his­tor­i­cal devel­op­ment of its pen­sion sys­tem, 2. the present sit­u­a­tion, and 3. chal­lenges and fore­seen changes. There, the author’s goal was to present both past and present solu­tions employed by the Turk­ish pen­sion sys­tem, in search for ideas worth con­sid­er­a­tion in inter­na­tional com­par­isons. In the sum­mary, the author high­lights as a par­tic­u­lar Turk­ish approach two-pillar sys­tem, sep­a­rate to com­monly, by World Bank, forced three-pillar solu­tion. Next dis­tin­guish­ing mark of Turk­ish sys­tem is total vol­un­tary par­tic­i­pa­tion in fully funded pillar.

Fur­ther­more:
Book reviews
Information

prze­jdź do Spisu treści

« powrót