Nr 8 (425) 2009

Spis treści nr 8/2009

Table of Contents

BIEDA I ROZPIĘTOŚĆ DOCHODÓW JAKO ŹRÓDŁA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH — TEST KONCEPCJI POZIOMICY — Arka­diusz Karwacki, Tomasz Szlen­dak
PRZEMIANY POLSKIEJ RODZINY — NA MARGINESIE BADAŃ NAD URODZENIAMI POZAMAŁŻEŃSKIMI — Piotr Szukalski
PROCESY MIGRACYJNE PO ROZSZERZENIU UNII EUROPEJSKIEJ –- Bogu­miła Mucha-Leszko, Mag­dalena Kąkol
STARZENIE SIĘ LUDNOŚCI JAKO WYZWANIE DLA POLITYKI ZDROWOTNEJ — Marek Bryła, Irena Maniecka-Bryła

Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
KAPITAŁ LUDZKI I JEGO AKUMULACJA W MAŁYCH I ŚREDNICH FIRMACH - Marek Szczepaniec, Tomasz Jurkiewicz

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
ZRÓŻNICOWANE FORMY ŚWIADCZEŃ W SYSTEMACH ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W WYBRANYCH KRAJACH — Gertruda Uścińska

RECENZJE
Maria Jarosz: OBYŚ ŻYŁ W CIEKAWYCH CZASACH. FAKTY, WYDARZENIA, ANEGDOTY — rec. Leszek Kaz­imierz Gilejko

INFORMACJE
ZMODYFIKOWANE MINIMUM EGZYSTENCJI ORAZ ZMODYFIKOWANE MINIMUM SOCJALNE: DANE ŚREDNIOROCZNE (2008) — Piotr Kurowski
ZJAWISKO PÓŹNEJ DZIETNOŚCI W POLSCE. PLANY PROKREACYJNE — POLITYKA PRZYJAZNA PROKREACJI. KONFERENCJA W WARSZAWIE — Dorota Gło­gosz
XVII ZJAZD KATEDR I ZAKŁADÓW PRAWA PRACY I ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO — Marta Der­lacz
ZABEZPIECZENIE EMERYTALNE WOBEC ZMIAN NA RYNKACH FINANSOWYCH. KONFERENCJA IPISS — Szy­mon Pawlęga 
Pobierz plik »

NOWOŚCI WYDAWNICZE IPISS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Arka­diusz Karwacki, Tomasz Szlen­dak
Bieda i rozpię­tość dochodów jako źródła prob­lemów społecznych — test kon­cepcji poziomicy
Celem artykułu jest wery­fikacja ustaleń Richarda G. Wilkin­sona i Kate E. Pick­ett (2009) wskazu­ją­cych na silną korelację między nierównoś­cią w rozkładzie dochodów a wys­tępu­ją­cymi we współczes­nych rozwinię­tych kra­jach prob­le­mami społecznymi (tezę nazy­wamy kon­cepcją poziomicy). W artykule tes­tu­jemy tę kon­cepcję porównu­jąc korelacje między biedą mier­zoną zgod­nie z uję­ciem abso­lut­nym (której wskaźnikami są odsetek osób żyją­cych za mniej niż 5 euro dzi­en­nie oraz wykazy­wanie prob­lemu z uiszczaniem opłat za wodę, gaz i prąd) i rozpię­toś­cią dochodów w danym kraju (mier­zoną za pomocą wskaźnika Giniego) a taki prob­le­mami społecznymi, jak śmiertel­ność niemowląt na 1000 urodzeń oraz liczba zabójstw na 100 tysięcy mieszkańców. Tes­tu­jemy tę zależność w 20 kra­jach Unii Europe­jskiej. Nasze anal­izy wskazują, że to powszech­ność biedy abso­lut­nej (bardziej niż skala dochodowych nierówności) wpływa na inten­sy­fikację wys­tępowa­nia prob­lemów społecznych.
Pobierz plik »

 Piotr Szukalski
Przemi­any pol­skiej rodziny — na mar­gin­e­sie badań nad urodzeni­ami poza­małżeńskimi
Celem niniejszego artykułu jest skupi­e­nie się na urodzeni­ach poza­małżeńs­kich jako na wskaźniku zmian zachodzą­cych w sto­sunku Polaków do rodziny. Omówione zostały kole­jno zanik tri­ady małżeństwo-seks-prokreacja, rozłam kul­tur­owy pomiędzy kole­jnymi gru­pami wieku w zakre­sie zachowań demograficznych oraz przestrzenne zróżni­cow­anie przemian pol­skiej rodziny.
Pobierz plik »

Bogu­miła Mucha-Leszko, Mag­dalena Kąkol
Pro­cesy migra­cyjne po rozsz­erze­niu Unii Europe­jskiej
Celem opra­cow­a­nia jest: 1) anal­iza migracji intra UE po ostat­nim rozsz­erze­niu ugrupowa­nia, 2) ocena jej eko­nom­icznych skutków dla kra­jów najwięk­szego napływu imi­grantów oraz dla kra­jów, w których rozmi­ary emi­gracji zarobkowej były znaczące w sto­sunku do ich potenc­jału lud­noś­ciowego. Najważniejsze wnioski są następu­jące: 1) imi­granci pochodzili głównie z kra­jów o najniższym poziomie roz­woju, 2) migracja wpłynęła pozy­ty­wnie na wzrost gospo­dar­czy w UE, 3) imi­granci stanow­ili uzu­peł­ni­a­jącą siłę roboczą i nie spowodowali pogorszenia sytu­acji na rynku pracy w kra­jach UE-15, 4) trans­fery finan­sowe do kra­jów pochodzenia emi­grantów stanow­iły ważny czyn­nik wzrostu popytu.
Pobierz plik »

Marek Bryła, Irena Maniecka-Bryła
Starze­nie się lud­ności jako wyzwanie dla poli­tyki zdrowot­nej
Punk­tem wyjś­cia opra­cow­a­nia jest rola, jaką pomiar stanu zdrowia osób w starszym wieku powinien wywierać na ksz­tał­towanie poli­tyki zdrowot­nej, będącej częś­cią poli­tyki społecznej. Następ­nie artykuł odnosi się do zagad­nień prak­ty­cznych związanych z prob­lematyką starzenia się lud­ności. Wskazano na wyniki dwóch badań na ten temat: pier­wszego, zre­al­i­zowanego w 13 kra­jach europe­js­kich przez Reader’s Digest i drugiego – DIALOG Pop­u­la­tion Pol­icy Accep­tance Study przeprowad­zonego w 14 kra­jach Europy. Następ­nie przed­staw­iono prob­lematykę zdrowia osób starszych w świ­etle wybranych doku­men­tów Świa­towej Orga­ni­za­cji Zdrowia i Unii Europe­jskiej. Prob­lematykę tę posz­er­zono o zagad­nienia jakości życia ludzi starszych warunk­owanej stanem zdrowia, z wyko­rzys­taniem nowych miar obciążeń zdrowot­nych. W koń­cowej części pracy zarysowano pro­ces starzenia się lud­ności w Europie i w Polsce i odniesie­nie się do niego w doku­men­tach nada­ją­cych ksz­tałt poli­tyce zdrowot­nej. 
Pobierz plik »

Marek Szczepaniec, Tomasz Jurkiewicz
Kap­i­tał ludzki i jego aku­mu­lacja w małych i śred­nich fir­mach
Celem pub­likacji jest przed­staw­ie­nie danych doty­czą­cych wielkości kap­i­tału ludzkiego w małych i śred­nich fir­mach, a także pokazanie zależności między wielkoś­cią firmy oraz wielkoś­cią kap­i­tału ludzkiego a sposobami aku­mu­lacji wiedzy. Artykuł bazuje na wynikach badań empirycznych przeprowad­zonych na losowej, warst­wowej pró­bie 1308 MSP. Wyniki badań pokazały, że w grupie przed­siębior­ców odsetek osób posi­ada­ją­cych wyższe wyk­sz­tałce­nie (38%) jest ponad dwa razy wyższy niż w pop­u­lacji Polaków w wieku 2465 lat (17%). 29,3% MSP inwes­t­uje w szkole­nia swoich pra­cown­ików. Tylko 5,5% małych i śred­nich firm prowadzi bada­nia mar­ketingowe, jeszcze mniej firm (2,3%) korzysta z zewnętrznego doradztwa. Odsetek firm prowadzą­cych szkoleń dla pra­cown­ików, korzys­ta­ją­cych z zewnętrznego doradztwa oraz prowadzą­cych bada­nia mar­ketingowe rośnie wraz ze wzrostem skali dzi­ałal­ności firmy oraz zwięk­sza­ją­cym się poziomem wyk­sz­tałce­nia przed­siębiorcy. Wyniki badań mogą znaleźć zas­tosowanie w prak­tyce gospo­dar­czej – za pomocą inwest­y­cji w kap­i­tał ludzki można odd­zi­ały­wać na aku­mu­lację wiedzy oraz wyniki eko­nom­iczne MSP.
Pobierz plik »

 Gertruda Uścińska
Zróżni­cow­anie formy świad­czeń w sys­temach zabez­pieczenia społecznego w wybranych kra­jach
Artykuł prezen­tuje infor­ma­cje doty­czące rozwiązań wys­tępu­ją­cych w sys­temach zabez­pieczenia społecznego w kra­jach Unii Europe­jskiej oraz Korei Połud­niowej, nazy­wanych bonami/promesami/voucherami. Instru­menty te znaleźć można głównie w sys­temach pomocy społecznej oraz opieki dłu­goter­mi­nowej.
Pobierz plik »

 Pon­adto w numerze:
Recen­zje z kra­jowych i zagranicznych pozy­cji
Spra­woz­da­nia z pol­s­kich konferencji

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 8 (425), 2009

POVERTY AND INCOME INEQUALITIES AS SOURCES OF SOCIAL PROBLEMS — A TEST OF THE SPIRIT LEVEL CONCEPT - Arka­diusz Karwacki, Tomasz Szlen­dak
SOME REMARKS ON FAMILY CHANGE: ON THE MARGINS OF RESEARCH ON EXTRA-MARITAL BIRTHS IN POLAND — Piotr Szukalski
MIGRATION AFTER THE EUROPEAN UNION ENLARGEMENT — Bogu­miła Mucha-Leszko, Mag­dalena Kąkol
POPULATION AGEING AS A CHALLENGE FOR THE HEALTH POLICY — Marek Bryła, Irena Maniecka-Bryła

FROM RESEARCH AND STUDIES
HUMAN CAPITAL AND ITS ACCUMULATION IN SMALL AND MEDIUM COMPANIES — Marek Szczepaniec, Tomasz Jurkiewicz

SOCIAL POLICY ABROAD
DIVERSITY OF WELFARE BENEFITS WITHIN THE SOCIAL SECURITY SCHEMES IN SELECTED COUNTRIES — Gertruda Uścińska

BOOK REVIEWS
Maria Jarosz: MAY YOU LIVE IN INTERESTING TIMES. FACTS, EVENTS, ANECDOTES — Reviewed by Leszek Kaz­imierz Gilejko

INFORMATION
MODYFICATION OF SUBSISTANCE MINIMUM AND MODYFICATION SOCIAL MINIMUM: 2008 — Piotr Kurowski
ADVANCED-AGED MATERNITY PHENOMENON IN POLAND. PROCREATION PLANS — PROCREATION-FRIENDLY POLICY. CONFERENCE IN WARSAW — Dorota Gło­gosz
XVII CONVENTION OF DEPARTMENTS OF EMPLOYMENT LAW AND SOCIAL SECURITY — Marta Der­lacz
SOCIAL SECURITY OF THE ELDERLY IN THE TIME OF TURBULENT FINANCIAL MARKETS. ILSS CONFERENCE - Szy­mon Pawlęga

NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
DIARY OF SOCIAL POLICY

We rec­om­mend the papers

Arka­diusz Karwacki, Tomasz Szlen­dak
POVERTY AND INCOME INEQUALITIES AS SOURCES OF SOCIAL PROBLEMS — A TEST OF THE SPIRIT LEVEL CONCEPT
The aim of the arti­cle is to ver­ify the assump­tions by Richard G. Wilkin­son and Kate E. Pick­ett (2009) indi­cat­ing a strong cor­re­la­tion between the inequal­ity of income range and social prob­lems evi­denced in con­tem­po­rary devel­oped coun­tries (the the­sis is called the Spirit Level con­cept). In the arti­cle the con­cept is tested by the com­par­i­son of cor­re­la­tions between poverty mea­sured accord­ing to the absolute inter­pre­ta­tion (whose indi­ca­tors are the per­cent­age of peo­ple liv­ing on less than 5 euros a day and the evi­dence of dif­fi­culty in the pay­ment of water, gas and elec­tric­ity bills) as well as income range in a given coun­try (mea­sured by means of the Gini index) and such social prob­lems as infant mor­tal­ity per 1000 births and the num­ber of homi­cides per 100 000 inhab­i­tants. This rela­tion has been tested in 20 Euro­pean Union coun­tries. The analy­ses indi­cate that the spread of absolute poverty (more than the scale of income inequal­i­ties) influ­ences the inten­si­fi­ca­tion of social prob­lems occurrences.

Piotr Szukalski
SOME REMARKS ON FAMILY CHANGE: ON THE MARGINS OF RESEARCH ON EXTRA-MARITAL BIRTHS IN POLAND
Extra­mar­i­tal births and extra­mar­i­tal fer­til­ity are use­ful indi­ca­tor of fam­ily change in Poland. In the arti­cle atten­tion was given to few facets of fam­ily change — i.e. decline in ties within the triad marriage-sex-procreation, cul­tural break between suc­ces­sive cohorts in domain of demo­graphic behav­iours, and spa­tial dif­fer­ences in pace of changes in fam­ily for­ma­tion patterns.

Bogu­miła Mucha-Leszko, Mag­dalena Kąkol
MIGRATION AFTER THE EUROPEAN UNION ENLARGEMENT
The work aims are: 1) analy­sis of intra EU migra­tion after the recent regional block enlarge­ment, 2) eval­u­a­tion of its eco­nomic out­comes for the coun­tries with the most inflow of immi­grants and for which labour migra­tion size was sig­nif­i­cant rel­a­tive to their pop­u­la­tion poten­tial. The most impor­tant con­clu­sions are the fol­low­ing: 1) immi­grants came mainly from the less devel­oped coun­tries, 2) migra­tion had a pos­i­tive impact on EU eco­nomic growth, 3) immi­grants con­sti­tuted com­ple­men­tary labour and did not cause labour mar­ket dete­ri­o­ra­tion in the EU-15 coun­tries, 4) finan­cial remit­tances to emi­grants coun­tries were an impor­tant fac­tor of demand growth.

Marek Bryła, Irena Maniecka-Bryła
POPULATION AGEING AS A CHALLENGE FOR THE HEALTH POLICY
The paper departs from con­sid­er­ing the role of mea­sur­ing the health sit­u­a­tion of elderly peo­ple in rela­tion to shap­ing the health pol­icy as a part of the social pol­icy. Then the paper raises prac­ti­cal ques­tions con­cern­ing pop­u­la­tion age­ing. The results of two research stud­ies deal­ing with this issue are evolved. The first one was car­ried out in 13 Euro­pean coun­tries by the Reader’s Digest, whereas the sec­ond one – DIALOG Pop­u­la­tion Pol­icy Accep­tance Study was con­ducted in 14 Euro­pean coun­tries. Fur­ther­more, the prob­lems of health of the elderly are pre­sented on the basis of selected doc­u­ments of the World Health Orga­ni­za­tion and the Euro­pean Union. Then we delve into the issue of health-related qual­ity of life of the elderly, with the use of new mea­sures of the bur­den of dis­ease. The last part of the paper sketches the process of pop­u­la­tion age­ing in Europe and in Poland. Sev­eral ref­er­ences are made to doc­u­ments estab­lish­ing the health policy.

Marek Szczepaniec, Tomasz Jurkiewicz
HUMAN CAPITAL AND ITS ACCUMULATION IN SMALL AND MEDIUM COMPANIES
The pur­pose of this paper is to pro­vide empir­i­cal quan­ti­ta­tive evi­dence con­cern­ing human cap­i­tal in SMEs, the rela­tion­ship between knowl­edge accu­mu­la­tion and firm size / firm human cap­i­tal. This arti­cle pro­vides analy­sis of the key find­ings of the sur­vey which was con­ducted among 1308 small and medium sized enter­prises in the pri­vate sec­tor in Poland. The find­ings high­light the impor­tant role played by human cap­i­tal in knowl­edge acqui­si­tion and per­for­mance of SMEs. The pro­por­tion of entre­pre­neurs who have achieved a ter­tiary edu­ca­tion (38%) is almost 21% higher than that of the 24-to-64-year-olds. 29,3% of SMEs train their employ­ees, but only 2,3% SMEs use advi­sory ser­vices of knowl­edge cen­ters, and 5,5% of SMEs carry on mar­ket­ing research. Human cap­i­tal embod­ied in busi­ness owner has pos­i­tive effect on propen­sity to train employ­ees, use of advi­sory ser­vices and car­ry­ing on mar­ket­ing research. There is also sig­nif­i­cant firm size effect that influ­ences SME knowl­edge acqui­si­tion. The results indi­cate that devel­op­ment of knowl­edge can be affected by invest­ments in human cap­i­tal, and should be of inter­est to pol­icy mak­ers devel­op­ing new strate­gies and poli­cies to sup­port the growth of SMEs in Poland.

Gertruda Uścińska
DIVERSITY OF WELFARE BENEFITS WITHIN THE SOCIAL SECURITY SCHEMES IN SELECTED COUNTRIES
The paper focuses on the area of social secu­rity schemes and presents the prob­lems of diver­sity wel­fare ben­e­fits for exam­ple: coupon, vouchers.

Fur­ther­more:
Book reviews
Information

prze­jdź do Spisu treści

« powrót