Nr 4 (397) 2007
Spis treści 4/2007
OD REDAKCJI
PROJEKT USTAWY O ZASADACH PROWADZENIA POLITYKI SPOŁECZNEJ
RECENZJE
William A. Corsaro: THE SOCIOLOGY OF CHILDHOOD (SOCJOLOGIA DZIECIŃSTWA) – rec. Grażyna Mikołajczyk-Lerman
INFORMACJE
SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB I JEJ OGRANICZENIA W UNII EUROPEJSKIEJ. KONFERENCJA NAUKOWA W OPOLU – Sabina Kubiciel
POLSKA POLITYKA SPOŁECZNA WOBEC WYZWAŃ SPÓJNOŚCI SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ UE. KONFERENCJA W RADOMIU – Maria Gagacka
SYSTEM EMERYTALNO-RENTOWY W POLSCE. DOKOŃCZENIE REFORMY KONFERENCJA MPIPS ORAZ IPISS – Maciej Zawistowski
PRACA ZAWODOWA A OBOWIĄZKI RODZINNE. KONFERENCJA W WARSZAWIE – Anna Ruzik
Nowości wydawnicze IPiSS
IX EDYCJA KONKURSU NA NAJLEPSZE PRACE MAGISTERSKIE I DOKTORSKIE W DZIEDZINIE PROBLEMÓW PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ – INFORMACJA
KOMUNIKAT DLA AUTORÓW
W numerze szczególnie polecamy artykuły:
Projekt ustawy o zasadach prowadzenia polityki społecznej
Socjolodzy nie potrafią jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie o rolę prawa w procesach zmiany społecznej. Jedni z nich wskazują na to, że we współczesnym świecie prawo zostało zinstrumentalizowane, stało się narzędziem osiągania celów wyznaczanych przez elity polityczne – niezależnie od tego, czy elity te zostały wyłonione w demokratycznym procesie politycznym, czy w jakikolwiek inny sposób. Więc – nie ma powodów, dla których przepisy prawne miałyby być traktowane jako wyraz jakiejś „woli powszechnej”. Stanowią one obcy, narzucony społeczeństwu zestaw reguł. Siła ich oddziaływania jest miarkowana przez to, że znają je tylko specjaliści i służą realizacji interesów tych lub innych segmentów pluralistycznego społeczeństwa i tylko w wyjątkowych sytuacjach społeczeństwu jako całości. Oczywiście, pisana forma prawa, rosnące możliwości wymuszenia zachowań zgodnych z jego przepisami, rozbudowany, biurokratyczny aparat stosowania prawa – to okoliczności wskazujące na to, że rola prawa w procesach zmiany społecznej jest współcześnie większa niż kiedykolwiek. Ale, w tym momencie odzywają się ci, którzy przekonują, że to nie same przepisy mają znaczenie, lecz sposób ich interpretacji. Przed wielu laty polski, nieżyjący już socjolog, Adam Podgórecki, kładł nacisk na to, że nie przepisy same, lecz sposób ich interpretacji ma tu zasadnicze znaczenie i przypominał o tym, że międzywojenne przepisy karne wykorzystywane m.in. w procesie brzeskim, po wojnie służyły komunistycznej władzy do „zwalczania zbrojnego podziemia”, służyły więc wspieraniu władzy tych, którzy kilkanaście lat wcześniej byli na ich podstawie skazywani. Zatem nie same przepisy prawne, ale praktyka ich stosowania – mówiłoby się w tym przypadku – to podstawowy czynnik zmianotwórczy. Wiele jest przykładów, które demonstrują to, że przepisy prawne są marnym sposobem osiągania celów, w każdym razie tych, które są przez ustawodawcę otwarcie deklarowane: zwykle nie udaje się uregulować nimi takich kwestii, jak prohibicja, aborcja czy uniwersalizacja praw socjalnych. Przepisy prawne, jeśli wpływają na dynamikę społeczną, robią to w sposób pośredni: kształtując instytucje stosowania prawa, ustalając reguły alokacji zasobów wspierających zmianę społeczną itp. Możemy – powiadają inni – wskazać na okoliczności kształtujące wkład prawa na tok zmiany społecznej. Zależy on od społecznego autorytetu ustawodawcy, od spójności stosowania prawa, od trafnego łączenia sankcji negatywnych i pozytywnych, wreszcie, od zgodności tych czy innych przepisów z dominującą kulturą prawną. W sumie, wypada zdawać sobie sprawę z tego, że opór przed podporządkowaniem się sile przepisów jest ceną, jaką trzeba płacić za życie w pluralistycznym, demokratycznym – więc szanującym opinie i interesy mniejszości – społeczeństwie. Naiwny instrumentalizm, żarliwe przekonanie o tym, że życie zbiorowe zmieni się z chwilą wprowadzenia tych czy innych przepisów, to jedno z podstawowych złudzeń prawników. Wszystko to – i więcej jeszcze – warto wiedzieć, zabierając się do lektury projektu przepisów Ustawy o zasadach prowadzenia polityki społecznej, znajdującego się w Sejmie RP. W redakcji „Polityki Społecznej” zdecydowaliśmy się na krok bezprecedensowy: postanowiliśmy poświęcić znaczną część bieżącego wydania miesięcznika na przedruk projektu wspomnianej ustawy, która może (słówko „może” jest tu użyte świadomie) mieć zasadniczy wpływ na praktykę polityki społecznej, a także – pośrednio, na przykład, poprzez ustawową definicję polityki społecznej (art. 2 ust. 1) – na naukę o polityce społecznej. Wprawdzie projekt ustawy jest dostępny na stronie internetowej Sejmu, ale wydawało się nam, że sprawa jest na tyle ważna, że warto przyczynić się do jego popularyzacji i przedstawić go także tym, którzy nie mają nawyku sprawdzania tego, jak toczą się prace sejmowe.
Ponadto w numerze:
Recenzje z krajowych i zagranicznych pozycji
Sprawozdania z krajowych i zagranicznych konferencji
SOCIAL POLICY
Table of Contents No 4 (397), 2007
EDITORS NOTE
NEW LAW ON SOCIAL POLICY MAKING
BOOK REVIEWS
William A. Corsaro: THE SOCIOLOGY OF CHILDHOOD – Reviewed by Grażyna Mikołajczyk-Lerman
INFORMATION
LIMITS TO THE FREEDOM OF MOVEMENT FOR CITIZENS IN THE EU. CONFERENCE IN OPOLE – Sabina Kubiciel
CHALLENGE OF SOCIO-ECONOMIC COHESION AND POLISH SOCIAL POLICY. CONFERENCE IN RADOM – Maria Gagacka
PENSION SYSTEM IN POLAND. FINISHING OF THE REFORM. CONFERENCE MLSP AND ILSS – Maciej Zawistowski
WORK AND FAMILY DUTIES. CONFERENCE IN WARSAW – Anna Ruzik
NEW BOOK PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
COMPETITION FOR THE BEST M.D. THESES AND PH.D. DISSSERTATIONS IN THE FIELD OF LABOUR MARKET ISSUES AND SOCIAL POLICY
INFORMATION FOR AUTHORS
Furthermore:
Book reviews
Information
