Nr 3 (396) 2007

Spis treści 3/2007

Table of Contents

KILKA UWAG O STYPENDIACH DLA STUDENTÓW. ARTYKUŁ DYSKUSYJNY – Józef Orczyk
UWARUNKOWANIA ROZWOJU NIEPAŃSTWOWEGO SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W POLSCE OKRESU TRANSFORMACJI – Hanna Bed­narska
ODPRAWA RENTOWA LUB EMERYTALNA W ŚWIETLE ORZECZNICTWA SĄDU NAJWYŻSZEGO – Irena Sawa
SPÓJNOŚĆ SPOŁECZNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ W LATACH 1995–2003 – Jad­wiga Berbeka

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
SZTUKA ADAPTACJI. POLITYKA SPOŁECZNA W SINGAPURZE –Bar­tosz Pieniński
FUNDUSZE EMERYTALNE WE WSPÓŁCZESNYCH WŁOSZECH – TEORIA I RZECZYWISTOŚĆ – Joanna Plak
PRZEMIANY STRUKTURALNE NA RYNKU PRACY W WIETNAMIE U PROGU XXI WIEKU – Trung La Duc

RECENZJE
Janusz Sztum­ski (red.): POKOLENIE WYGRANYCH? CIĄG DALSZY BADAŃ NAD SYTUACJĄ DZIECI I MŁODZIEŻY W PROCESIE TRANSFORMACJI – rec. Cezary Żołę­dowski
Agnieszka Nau­miuk: UCZESTNICTWO SPOŁECZNE MŁODZIEŻY. MOŻLIWOŚCI DZIAŁAŃ – OPINIE I POSTAWY – rec. Jolanta Spy­chal­ska

Nowości wydawnicze IPiSS
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Józef Orczyk
Kilka uwag o stype­n­di­ach dla stu­den­tów. Artykuł dyskusyjny
Jed­nym z ważniejszych celów, które staw­iają sobie rządy demokraty­cznych państw, jest wyrów­nanie szans eduka­cyjnych dla dzieci i młodzieży. Obok zabiegów orga­ni­za­cyjnych zmierza­ją­cych do wyrów­na­nia poziomu ksz­tałce­nia, ksz­tał­towa­nia infra­struk­tury szkol­nej umożli­wia­jącej podobne warunki ksz­tałce­nia, za istotny czyn­nik uznane jest kory­gowanie nierówności szans eduka­cyjnych wynika­ją­cych z odmi­en­ności sytu­acji mate­ri­al­nej rodz­iców. W odniesie­niu do stu­den­tów najczęś­ciej jest to real­i­zowane poprzez sys­tem stype­n­di­alny, często uzu­peł­ni­any przez sys­tem pref­er­en­cyjnych. Doty­chcza­sowa sytu­acja dużego zróżni­cow­a­nia wysokości stype­ndiów i nierównomier­ności warunków uzyski­wa­nia stype­ndiów naukowych jest trudna do racjon­al­nego wytłu­maczenia, choć dla wielu dogodna. Czy jed­nak tak być powinno?
Pobierz plik »

Hanna Bed­narska
Uwarunk­owa­nia roz­woju niepańst­wowego szkol­nictwa wyższego w Polsce okresu trans­for­ma­cji
W artykule, poprzez anal­izę statystyk gospodarczo-demograficznych i rozwiązań prawnych, pokazano, jak okres trans­for­ma­cji gospo­darki pol­skiej stworzył warunki do wzrostu popytu i podaży ksz­tałce­nia na poziomie wyższym w naszym kraju oraz jak doprowadz­iło to do dynam­icznego roz­woju niepańst­wowego szkol­nictwa wyższego w tym okre­sie. Zaprezen­towano również szanse i zagroże­nia (te w dużej mierze na pod­stawie badań włas­nych autorki) dla tego szkol­nictwa w nad­chodzą­cych lat­ach.
Pobierz plik »

Irena Sawa
Odprawa ren­towa lub emery­talna we świ­etle orzecznictwa Sądu Najwyższego
Artykuł poświę­cony jest prob­lematyce odpraw pieniężnych należnych pra­cown­ikom, którzy kończą swą kari­erę zawodową, a ich sto­sunek pracy ustaje wskutek prze­jś­cia na emery­turę lub rentę. Przed­staw­iono w nim przesłanki warunk­u­jące naby­cie prawa do odprawy emery­tal­nej lub ren­towej, przewidziane w różnych przepisach prawa pracy, w tym w ustawach szczegól­nych (tzw. prag­matykach zawodowych). Omówiono także charak­ter prawny odprawy, jako świad­czenia powszech­nego, oblig­a­to­ryjnego i jed­no­ra­zowego. Wskazano pod­sta­wową funkcję odprawy, którą jest złagodze­nie skutków mate­ri­al­nych i moral­nych w związku z zaprzes­taniem przez pra­cown­ika akty­wności zawodowej. W treści artykułu przy­toc­zono orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz zasyg­nal­i­zowano istotne zmi­any poglądów zmierza­jące w kierunku lib­er­al­iza­cji i upowszech­nienia prawa do odprawy emery­tal­nej lub ren­towej.
Pobierz plik »

Jad­wiga Berbeka
Spójność społeczna w kra­jach Unii Europe­jskiej w lat­ach 1995–2003
Celem artykułu była ocena spójności społecznej w kra­jach „starej” Unii Europe­jskiej w lat­ach 1995–2003. Przyjęto własną metodę kwan­ty­fikacji spójności społecznej. Oce­ni­ana była na pod­stawie 3 wskaźników: mierników poziomu życia mieszkańców; wskaźników nierówności dochodowych oraz wskaźników zasięgu ubóstwa. Do obliczenia poziomu życia rozu­mi­anego jako „stopień zaspoko­je­nia potrzeb ludz­kich wynika­jący z kon­sumpcji dóbr mate­ri­al­nych i usług oraz wyko­rzys­ta­nia walorów środowiska nat­u­ral­nego i społecznego” zas­tosowano tak­so­nom­iczną metodę wzorca roz­woju. Za wskaźniki nierówności dochodowych przyjęto relację dochodów lud­ności należącej do najwyższego i najniższego kwin­tala dochodowego (20% lud­ności) oraz współczyn­nik Giniego. Zasięg ubóstwa oce­ni­ano na pod­stawie odsetka lud­ności uzysku­ją­cych ekwi­wa­lentne dochody na osobę poniżej poziomu 60% medi­any prze­cięt­nych kra­jowych dochodów ekwi­wa­lent­nych. Oceny osiąg­niętej spójności społecznej w danym kraju doko­nano na pod­stawie sumy rang trzech powyższych wskaźników.
Pobierz plik »

Bar­tosz Pieliński
Sztuka adap­tacji. Poli­tyka społeczna w Sin­ga­purze
Mimo że Sin­ga­pur ma jedną z bardziej otwartych gospo­darek na świecie oraz bardzo niski poziom wydatków pub­licznych na cele społeczne, to jed­nocześnie posi­ada rozbu­dowany sys­tem poli­tyki społecznej. Składa się on z trzech głównych ele­men­tów: Cen­tral­nego Fun­duszu Prze­zornoś­ciowego, Rady Roz­woju Budown­ictwa oraz Rady Płac Kra­jowych. Insty­tucje te pozwalają rzą­dowi Sin­ga­puru nie tylko rozwiązy­wać najpoważniejsze prob­lemy społeczne, ale także kon­trolować sys­tem poli­ty­czny wyspy, wpły­wać na wysokość płac oraz ksz­tał­tować rynek mieszkan­iowy. Poli­tyka społeczna Sin­ga­puru charak­teryzuje się wymuszą zarad­noś­cią, elasty­cznoś­cią oraz koop­er­acją z kap­i­tałem zagranicznym. Ponieważ instru­menty poli­tyki społecznej w Sin­ga­purze były twor­zone w warunk­ach otwartej gospo­darki oraz przy przestrze­ga­niu pewnych reguł porządku demokraty­cznego, można przy­puszczać, że rozwiąza­nia rozwinięte w tym wyspi­arskim państ­wie staną się wyz­nacznikami trendów w poli­tyce społecznej w innych kra­jach świata.
Pobierz plik »

Pon­adto w numerze:
Recen­zje z kra­jowych i zagranicznych pozy­cji
Spra­woz­da­nia z kra­jowych i zagranicznych konferencji

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No 3 (396), 2007

SOME REMARKS ON STUDENT’S ALLOWANCES ONGOING DEBATE – Józef Orczyk
FACTORS INFLUENCING DYNAMIC OF THE HIGHER EDUCATION PRIVATE SECTOR IN CONTEMPORARY POLAND – Hanna Bed­narska
THE BRIEFING PENSION – OR OF PENSION IN THE LIGHT OT THE JURISDICTION THE HIGH COURT – Irena Sawa
SOCIAL COHESION IN EUROPEAN UNION COUNTRIES IN YEARS 1995–2003 – Jad­wiga Berbeka

SOCIAL POLICY ABROAD
THE ART OF ADJUSTMENT. SOCIAL POLICY IN SINGAPORE – Bar­tosz Pieniński
PENSION FUNDS IN CONTEMPORARY ITALY – Joanna Plak
STRUCTURAL CHANGES OF THE VIETNAM LABOUR MARKET – Trung La Duc

BOOK REVIEWS
Janusz Sztum­ski (red.): WINNERS’ GENERATION? RESEARCH ON CHILDREN AND YOUTH IN TRANSITORY PERIOD . CONTINUATION – Reviewed by Cezary Żołę­dowski
Agnieszka Nau­miuk: YOUTH SOCIAL PARTICIPATION. ACTION PLAN – OPINIONS AND ATTITUDES – Reviewed by Jolanta Spy­chal­ska

INFORMATION
SOCIAL POLICY: PAST – PRESENT AND THE FUTURE. ANNUAL CONFERENCE OF SOCIAL POLICY – Beata Kaczyńska
REGIONAL SYSTEM OF LABOUR MARKET COORDINATION – MAZOWIAN VOIVODSHIP. CONFERENCE IN WARSAW – Beata Kaczyńska

NEW BOOKS PUBLISHED BY THE INSTITUTE OF LABOUR AND SOCIAL STUDIES
INFORMATION FOR AUTHORS

We Rec­om­mend the papers

Józef Orczyk
SOME REMARKS ON STUDENT’S ALLOWANCES ONGOING DEBATE
In case of higher edu­ca­tion num­bers of state schol­ar­ships in Poland after 2004 increase remark­able. This is a result of the reform which gave a right to get it by stu­dents of non pub­lic schools and extra mural stu­dents. One of unex­pected results of this reform is vis­i­ble neces­sity of changes of the rules of divi­sion of schol­ar­ship fund. It means to give more for the stu­dents who come from low income fam­i­lies and dimin­ish a ratio for edu­ca­tional achievements.

Hanna Bed­narska
FACTORS INFLUENCING DYNAMIC OF THE HIGHER EDUCATION PRIVATE SECTOR IN CONTEMPORARY POLAND 
The arti­cle, which is based on the analy­sis of eco­nomic and demo­graphic sta­tis­tics as well as on legal reg­u­la­tions, dis­cusses how the period of the eco­nomic trans­for­ma­tion in Poland brought about the con­di­tions for the increase of the demand and sup­ply for higher edu­ca­tion in our coun­try. It also focuses on how it led to the dynamic devel­op­ment of non-state higher edu­ca­tional sys­tem in this period. The oppor­tu­ni­ties and threats for this sys­tem in the years to come, based on the author’s own research, have also been presented.

Irena Sawa
THE BRIEFING PENSION – OR OF PENSION IN THE LIGHT OT THE JURISDICTION THE HIGH COURT 
The after-mentioned sacred arti­cle is to the prob­lems of finan­cial due brief­ings to work­ers whom fin­ish their own pro­fes­sional career, and their rela­tion of the work stops in con­se­quence of the retire­ment or the pen­sion. I intro­duce in him premises the con­di­tion­ing enti­tle­ment to the retir­ing allowance or of pen­sion, pro­vided for in dif­fer­ent reg­u­la­tions of the labour law, in this in spe­cial prag­ma­tists laws. I talk over the legal char­ac­ter of the brief­ing , as the presta­tion gen­eral, oblig­a­tory and sin­gle. I show the basic func­tion of the brief­ing which is the appease­ment of results mate­r­ial and moral in con­nec­tion with the ces­sa­tion by the worker of the pro­fes­sional activ­ity. In the con­tent of the arti­cle I quote the juris­dic­tion of the High Court and I sig­nal essen­tial changes of opin­ions aim­ing toward of lib­er­al­iza­cji and dis­sem­i­na­tions of the right to the retir­ing allowance or of pension.

Jad­wiga Berbeka
SOCIAL COHESION IN EUROPEAN UNION COUNTRIES IN YEARS 1995–2003 
The aim of the arti­cle was the eval­u­a­tion of social cohe­sion in coun­tries of the “old” Euro­pean Union in years 1995–2003. An own method of social cohe­sion quan­tifi­ca­tion was applied. The final rang­ing was based on 3 indexes: (1) index of liv­ing stan­dard, (2) index of income inequal­ity; (3) index of poverty. For assess­ing liv­ing stan­dard, under­stood as: the level of meet­ing the needs of the pop­u­la­tion result­ing from con­sump­tion of the man-made mate­r­ial goods and ser­vices as well as from using the nat­ural and social envi­ron­ment, one of the tax­o­nomic method was used – the method of the pat­tern of devel­op­ment. Two indexes of income inequal­ity were sug­gested: s80/s20 income quin­tile share ratio and Gini coef­fi­cient. The poverty was esti­mated by the share of per­sons with an equiv­alised dis­pos­able income below the risk-of-poverty thresh­old, which is set at 60% of the national median equiv­alised dis­pos­able income (after social trans­fers). The final eval­u­a­tion of social cohe­sion level was based on the sum of ranges reached by indi­ca­tors pointed above.

Bar­tosz Pieliński
THE ART OF ADJUSTMENT. SOCIAL POLICY IN SINGAPORE
Despite that Sin­ga­pore is one of the most opened economies in the world and it has a very low level of the pub­lic expen­di­ture on social secu­rity and wel­fare, it also has very sophis­ti­cated social pol­icy sys­tem. It is con­sisted of three main insti­tu­tions (Cen­tral Prov­i­dent Fund, Hous­ing Devel­op­ment Board and National Wages Coun­cil) which allow the Sin­ga­porean gov­ern­ment not only to resolve some social prob­lems but also to con­trol the polit­i­cal sys­tem, the wage struc­ture and the hous­ing mar­ket of the island. The main char­ac­ter­is­tics of the social pol­icy in Sin­ga­pore are: extort thrifti­ness, flex­i­bil­ity and coop­er­a­tion with for­eign cap­i­tal. Because the social pol­icy in Sin­ga­pore has been shaped by the eco­nomic open­ness and some ele­ments of democ­racy, it is allowed to say that the future shape of the wel­fare mix in many oth­ers coun­tries will be sim­i­lar to the Sin­ga­porean insti­tu­tional pattern.

Fur­ther­more: 
Book reviews
Information

prze­jdź do Spisu treści

« powrót