Nr 4 (373) 2005
Spis treści 4/2005
EWOLUCJA SZWEDZKIEGO PAŃSTWA DOBROBYTU – Wiktor Rutkowski
SYSTEM DIALOGU SPOŁECZNEGO W LATACH 2001–2003. ANALIZA UCZESTNIKA. CZĘŚĆ I – Dagmir Długosz
PRZEJŚCIOWE RYNKI PRACY JAKO NOWA KONCEPCJA EUROPEJSKIEJ STRATEGII ZATRUDNIENIA – Zenon Wiśniewski, Kamil Zawadzki
PROBLEM MIGRACJI POLSKIEJ KADRY MEDYCZNEJ — Joanna Leśniowska
KOSZTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH WYŻSZYCH JAKO PROBLEM BADAWCZY– Wojciech Jarecki
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
RODZINA WOBEC WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO – ANALIZA „PAMIĘTNIKÓW BEZROBOTNYCH” – Paweł Kubicki, Ewa Cichowicz
RECENZJE
QUALITY OF LIFE IN EUROPE. FIRST RESULTS OF NEW PAN-EUROPEAN SURVEY – rec. Maciej Cesarski
INFORMACJE
BADANIA NAD UBÓSTWEM I WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM – METODY I WYNIKI. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA IPISS – Przemysław Chmiel
EUROPEJSKI MODEL SPOŁECZNY. DYSKUSJA PANELOWA – Piotr W. Zawadzki
KONKURS NA NAJLEPSZE PRACE MAGISTERSKIE I DOKTORSKIE W DZIEDZINIE PROBLEMÓW PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
W numerze szczególnie polecamy artykuły:
Wiktor Rutkowski
Ewolucja szwedzkiego państwa dobrobytu
W artykule podjęto próbę przedstawienia kierunków ewolucji szwedzkiego modelu państwa dobrobytu. Pierwsza części artykułu zawiera charakterystykę „szwedzkiego modelu”. Zwrócono, między innymi, uwagę na takie jego cechy, jak: wysoki poziom, powszechność i równość praw socjalnych wszystkich obywateli, politykę pełnego zatrudnienia i solidarystyczną politykę płac. Właściwością „szwedzkiego modelu” jest bardzo wysoki poziom wydatków socjalnych, w związku z czym przedstawiono ich wielkość, strukturę i źródła finansowania. Następnie omówiono zmiany w organizacji podstawowych dziedzin zabezpieczenia społecznego: systemu emerytalnego, opieki zdrowotnej, polityki rynku pracy oraz polityki wobec rodziny i pomocy społecznej. Dalsza część artykułu poświęcona jest tendencjom rozwoju szwedzkiej gospodarki, z uwzględnieniem tempa wzrostu gospodarczego, produkcyjności, poziomu bezrobocia i stanu finansów publicznych. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że nierzadko głoszona teza o upadku „szwedzkiego modelu” powinna być zweryfikowana. Mamy tu do czynienia nie z upadkiem, lecz z ewolucją, świadczącą o znacznych zdolnościach adaptacyjnych „szwedzkiego modelu”.
Pobierz plik »
Dagmir Długosz
System dialogu społecznego w latach 2001–2003. Analiza uczestnika. Część I
W artykule podzielonym na dwie części (część druga w numerze 5–6/2005) zaprezentowano tematykę dialogu społecznego w Polsce. W części pierwszej przedstawiono sytuację wyjściową – polski dialog społeczny w latach 1998–2001. Następnie omówiono instytucje dialogu społecznego w systemie politycznym i stan gospodarki, a także przybliżono partnerów społecznych biorących udział w dialogu społecznym – związki zawodowe, pracodawcy, samorząd terytorialny. W artykule przeanalizowano także przyjęty przez rząd w październiku 2002 r. dokument programowy Zasady Dialogu Społecznego. W części tej przedstawiono także zasady działania Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, utworzonej na podstawie uchwały Rady Ministrów nr 7/94 z dnia 15 lutego 1994 r.
Pobierz plik »
Zenon Wiśniewski i Kamil Zawadzki
Przejściowe rynki pracy jako nowa koncepcja Europejskiej Strategii Zatrudnienia
W artykule zaprezentowano jedną z propozycji holistycznej polityki rynku pracy, która ma szansę stać się wzbogaceniem teoretycznym i źródłem praktycznych rozwiązań przy wdrażaniu Europejskiej Strategii Zatrudnienia, a mianowicie koncepcję przejściowych rynków pracy. Przejściowe rynki pracy (Transitional Labour Markets – TLM) definiuje się jako zespół instytucjonalnych unormowań i instrumentów (institutional arrangements) – między innymi instytucji, przepisów, źródeł finansowania – które pozwalają na znalezienie się w warunkach znacznie odbiegających od stanu pełnego zatrudnienia (tj. w warunkach zatrudnienia przejściowego – transitional employment). Wskazano również najważniejsze rekomendacje zespołu W. Koka, powołanego do zbadania kluczowych wyzwań polityki zatrudnienia i zidentyfikowania praktycznych działań, które mogłyby bezpośrednio i pośrednio wpłynąć na zdolność krajów członkowskich UE do wdrożenia postulatów zmodyfikowanej Europejskiej Strategii Zatrudnienia i osiągnięcia jej celów.
Pobierz plik »
Joanna Leśniowska
Problem migracji polskiej kadry medycznej
Na całym świecie nasila się zjawisko migracji personelu medycznego. W UE bezrobocie kształtuje się w granicach 10%, a zapotrzebowanie na usługi medyczne jest duże. Podobnie jak w Polsce chorzy stoją w kolejkach do specjalistów. Według szacunków analityków w najbliższych latach w krajach UE może zwolnić się nawet 60 tys. etatów dla lekarzy. Skala deficytu wynika m.in. ze zmiany w prawie pracy wprowadzonej unijną dyrektywą, która zabrania lekarzom pracować dłużej niż 48 godzin w tygodniu. Przyczyną wzrostu popytu na lekarzy i pielęgniarki jest również zjawisko starzenia się społeczeństwa. Sytuacja ta oraz świadomość znacznie lepszych warunków materialnych i zawodowych stanowi dla polskiej kadry medycznej istotny impuls do wyjazdów zagranicznych. Nasilająca się migracja lekarzy, lekarzy dentystów oraz pielęgniarek prowadzi nieuchronnie do dezorganizacji pracy oddziałów szpitalnych i może jeszcze bardziej utrudnić dostęp do specjalistów. Celem artykułu jest przedstawienie problemu migracji polskiej kadry medycznej. Przedstawiono przyczynę i skalę zjawiska migracji. Poruszono również kwestie zagrożeń związanych z migracją oraz sposoby jej przeciwdziałania.
Pobierz plik »
Paweł Kubicki, Ewa Cichowicz
Rodzina wobec wykluczenia społecznego – Analiza „Pamiętników bezrobotnych”
W tekście prezentowane są postawy rodziny wobec wykluczenia społecznego na podstawie analizy wypowiedzi osób bezrobotnych. Artykuł koncentruje się na trzech kluczowych obszarach: zmian zachodzących w życiu rodzinnym i relacjach między ich członkami, źródłach wsparcia, jakie otrzymuje rodzina w sytuacji wykluczenia oraz położenia dzieci osób długotrwale bezrobotnych i konsekwencjach materialnych i psychicznych życia w ubóstwie. Na powstrzymaniu katastroficznego procesu „stawania się wykluczonymi” zależy przede wszystkim samym bezrobotnym, jak i ich najbliższej rodzinie, a zwłaszcza pozostałym domownikom. Należy przy tym dodać, że według autorów analizowanych pamiętników w procesie zapobiegania i zwalczania wykluczenia społecznego rodzin osób bezrobotnych liczy się nie tylko pomoc materialna, ale w równym stopniu i wsparcie psychiczne, często zwykła rozmowa – chęć wysłuchania człowieka pozostającego bez pracy. Cichymi bohaterami tego procesu, jak i jego największymi ofiarami są dzieci i młodzież, które poza ubóstwem materialnym, będą musiały w dorosłym życiu zmagać się z równie niebezpiecznym ubóstwem zakorzenionym w ich psychice. Taki przynajmniej obraz rodziny wyłania się po lekturze „Pamiętników bezrobotnych”, które naszym zdaniem powinny stanowić obowiązkową lekturę każdego socjologa i polityka społecznego.
Pobierz plik »
Ponadto w numerze:
recenzje polskich i zagranicznych publikacji, sprawozdania z krajowych konferencji, diariusz polityki społecznej, nowości wydawnicze Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych
