Nr 1 (370) 2005
Spis treści 1/2005
STRATEGIA LIZBOŃSKA — NOWE WYZWANIA — Małgorzata Sulmicka
PAŃSTWO OPIEKUŃCZE — SPORY O EFEKTYWNOŚĆ — Wiktor Rutkowski
POLUBOWNA FUNKCJA PRAWA PRACY — Krzysztof W. Baran
STATUS PRAWNY BEZROBOTNYCH Z GRUP SZCZEGÓLNEGO RYZYKA — Ewa Staszewska
PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE DOSTĘPU MŁODZIEŻY DO KSZTAŁCENIA — Bożena Kołaczek
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
SYSTEM EMERYTALNO-RENTOWY ROLNIKÓW W OPINII DWÓCH POKOLEŃ — Barbara Tryfan
POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
PRZECIWDZIAŁANIE BEZROBOCIU W BUŁGARII — NOWE PODEJŚCIE — Stoimen Lissev, Władysław Bogdan Sztyber
MEKLEMBURGIA — POMORZEPRZEDNIE — NIEMIECKI PARTNER POLSKI W EUROREGIONIE “POMERANIA” - Aneta Wrońska
Pobierz plik »
RECENZJE
Małgorzata Halicka: SATYSFAKCJA ŻYCIOWA LUDZI STARYCH. STUDIUM TEORETYCZNO-EMPIRYCZNE — rec. Elżbieta Trafiałek
Joanna Kurczewska (red.): OBLICZA LOKALNOŚCI — rec. Jan Dzierzgowski
Krzysztof Kołodziejczyk: SYSTEMY EMERYTALNE W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ. OD REPARTYCJI DO KAPITALIZACJI — rec. Joanna Ratajczak
WSPÓŁCZESNA POLITYKA SPOŁECZNA. DANE O PRZEMIANACH W KRAJU I ZA GRANICĄ
ŚWIAT WSPÓŁCZESNY – MISCELLANEA
INFORMACJE
MINIMUM SOCJALNE — WRZESIEŃ 2004 — Piotr Kurowski
PIERWSZE 180 DNI NOWEJ UNII EUROPEJSKIEJ. KONFERENCJA W BERLINIE — Łukasz Kowalski
POSIEDZENIE KOMITETU NAUK O PRACY I POLITYCE SPOŁECZNEJ PAN — Beata Kaczyńska
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
W numerze szczególnie polecamy artykuły:
Małgorzata Sulmicka
Strategia Lizbońska — nowe wyzwania
W artykule jest mowa o propozycjach zawartych w Raporcie Grupy Wysokiego Szczebla pod przewodnictwem Wima Koka pt. Facing the challenge. The Lizbon Strategy for growth and employment, dotyczącym wdrażania Strategii Lizbońskiej — głównego programu społeczno-gospodarczego Unii Europejskiej. Szczegółowo przedstawiono propozycje autorów raportu dotyczące rynku pracy i spójności społecznej jako najistotniejszych obszarów z punktu widzenia Polski, z uwagi na bardzo niski poziom realizacji celów Strategii Lizbońskiej w tym obszarze przez nasz kraj. Generalnie raport, choć uzasadnia konieczność reform, to — wbrew oczekiwaniom — nie zawiera nowych propozycji dotyczących ich realizacji w stosunku do formułowanych we wcześniejszych raportach UE poświęconych ocenie wdrażania SL.
Pobierz plik »
Wiktor Rutkowski
Państwo opiekuńcze — spór o efektywność
W artykule podjęto problematykę ekonomicznej i społecznej efektywności państwa dobrobytu. Metodą analizy jest badanie związku między wielkością wydatków socjalnych i wybranymi wskaźnikami, charakteryzującymi sytuację gospodarczą i społeczną krajów Unii Europejskiej. Stwierdzono istnienie pozytywnej zależności między wielkością wydatków socjalnych i PKB na mieszkańca. Ta zależność wydaje się jednak słabnąć od lat 80. Zdaje się to częściowo potwierdzać prawdziwość tezy o wymienności (trade-off) między polityką wyrównywania socjalnego i efektywnością gospodarczą. Jednakże w rachunku efektywności polityki państwa dobrobytu nie mniej ważne są korzyści społeczne: zmniejszenie ryzyka ubóstwa, nierówności dochodowych i skali wykluczenia społecznego. Utrzymanie korzystnego bilansu polityki państwa dobrobytu wymaga modernizacji polityki społecznej — zarówno w celu bardziej skutecznego rozwiązywania kwestii socjalnych, jak i wzmocnienia jej pozytywnego oddziaływania na rozwój gospodarczy, wzrost zatrudnienia i stabilność finansów publicznych.
Pobierz plik »
Krzysztof W. Baran
Polubowna funkcja prawa pracy
Pojęcie funkcji prawa nie ma jednolitego znaczenia i może być pojmowane dwojako. W szerszym znaczeniu funkcja prawa oznacza wszelkie społeczne skutki oddziaływania norm prawnych, również te mające charakter atypowy bądź patologiczny. Z kolei w wąskim ujęciu oznacza ona zaplanowane z góry użyteczne oddziaływanie na rzeczywistość społeczną norm prawnych. Przedmiotem rozważań autora tego artykułu było to drugie znaczenie funkcji prawa. Autor omówił szczegółowo funkcję ireniczną (polubowną), polegającą na działaniu norm prawa pracy w sposób zabezpieczający zachowanie pokoju społecznego w stosunkach pracy.
Pobierz plik »
Ewa Staszewska
Status prawny bezrobotnych z grup szczególnego ryzyka
Autorka przedstawia aktualne regulacje prawne odnoszące się do bezrobotnych z grup szczególnego ryzyka. Przedstawia katalog osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy oraz omawia szereg instrumentów i instytucji rynku pracy mających na celu przeciwdziałanie bezrobociu przede wszystkich tych osób.
Pobierz plik »
Bożena Kołaczek
Podstawowe uwarunkowania dostępu młodzieży do kształcenia
W artykule omówiono podstawowe uwarunkowania społeczne w dostępie młodzieży do kształcenia, jak polaryzacja dochodów, wykształcenie rodziców, miejsce zamieszkania, inne czynniki statusu społecznego rodziny. W artykule przedstawiono również elementy polityki socjalnej na rzecz zapewnienia równych szans młodzieży w dostępie do kształcenia. Na zakończenie w formie syntetycznej autorka przedstawia wnioski ze swoich rozważań.
Pobierz plik »
Barbara Tryfan
System emerytalno-rentowy rolników w opinii dwóch pokoleń
Autorka przedstawia wyniki badań zrealizowanego przez IRWiR PAN projektu pt. “System emerytalno-rentowy rolników i usługi opiekuńczo-lecznicze dla ludzi starych na wsi w opiniach dwóch pokoleń”. Badaniem objęto 300 osób zarejestrowanych w KRUS w kilku gminach województw podlaskiego i świętokrzyskiego.
Pobierz plik »
Stoimen Lissev i Władysław Bogdan Sztyber
Przeciwdziałanie bezrobociu w Bułgarii — nowe podejście
W artykule omówiono działania, jakie podjął rząd Bułgarii w celu przeciwdziałania bezrobociu powstałym w związku z transformacją systemową w tym kraju. Przedstawiono zmianę podejścia w walce z tym zjawiskiem, a mianowicie zwiększenie środków na aktywną politykę zatrudnienia. Rząd stwierdził bowiem, że najlepszym lekarstwem na bezrobocie jest zatrudnienie. Wprowadzono zatem Narodowy Program “Od pomocy społecznej do zabezpieczenia zatrudnienia”. Autorzy omawiają efekty tej polityki, która — jak potwierdzają dane — przynosi spodziewane korzyści.
Pobierz plik »
Ponadto w numerze:
recenzje polskich i zagranicznych publikacji, sprawozdania z krajowych konferencji, diariusz polityki społecznej, nowości wydawnicze Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.