Nr 11-12 (332-333) 2001
Spis treści nr 11–12/2001
Z PERSPEKTYWY CZASU: POCZĄTKI „MINIMUM SOCJALNEGO”. WSPOMINA prof. Andrzej Tymowski
O GENEZIE MINIMUM SOCJALNEGO W POLSCE I DALSZYM JEGO CIĄGU – Antoni Rajkiewicz
KILKA UWAG O HISTORII I FUNKCJACH MINIMUM SOCJALNEGO – Lucyna Deniszczuk
O FUNKCJACH I ZNACZENIU MINIMUM SOCJALNEGO – Stanisława Golinowska
ŚNIADANIE ZA MINIMUM. 20-LECIE MINIMUM SOCJALNEGO. DYSKUSJA REDAKCYJNA – Kazimierz W. Frieske, Zofia Jacukowicz, Piotr Kurowski, Antoni Rajkiewicz, Janina Szumlicz, Ewa Tomaszewska, Aleksandra Wiktorow
Z PRAC NAUKOWO-BADAWCZYCH
WSPÓŁCZESNA REPATRIACJA DO POLSKI – Paweł Hut
Z HISTORII POLITYKI SPOŁECZNEJ
POLSKIE TOWARZYSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ W LATACH 1924–1948 – Julian Auleytner
POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
ZATRUDNIENIE I RYNEK PRACY W FEDERACJI ROSYJSKIEJ – Andrzej Wierzbicki
RECENZJE
PISMO PREZYDENTA RP
Mieczysław Kabaj: PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA UBÓSTWU I BEZROBOCIU – rec. Elżbieta Kryńska
BADANIE BEZROBOCIA DŁUGOTRWAŁEGO pod red. Mieczysława Kabaja – Tomasz Holecki
Tadeusz Kowalak: UBÓSTWO W BIAŁYMSTOKU. RAPORT Z BADAŃ – rec. Danuta Graniewska
O HISTORII POLAKÓW W KAZACHSTANIE (1936–1956). ZBIÓR DOKUMENTÓW – rec. Paweł Hut
WSPÓŁCZESNA POLITYA SPOŁECZNA. DANE O PRZEMIANACH W KRAJU I ZA GRANICĄ
ŚWIAT WSPOŁCZESNY – MISCELLANEA
INFORMACJE
II EDYCJA KONKURSU LIDER ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI – Beata Kaczyńska
III EDYCJA KONKURSU IPISS – Bożena Kołaczek
NOWY KSZTAŁT POLITYKI MIGRACYJNEJ I INTEGRACYJNEJ – Jacek Męcina
NOWOŚCI WYDAWNICZE
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ
W numerze szczególnie polecamy artykuły:
wspomina profesor Andrzej Tymowski
Z perspektywy czasu: początki „minimum socjalnego”
Dwie okoliczności sprawiły, że około połowy lat sześćdziesiątych zacząłem się interesować problematyką minimum socjalnego. Po pierwsze, w wielu środowiskach naukowych wrażliwych na sytuację społeczną PRL-u coraz dotkliwiej odczuwaliśmy rozbieżności między realiami, warunkami, w jakich przychodziło żyć „szaremu człowiekowi” frazeologią, którą karmiły nas sfery rządzące. Rzec by można, że papka codziennych frazesów miała ludziom wystarczyć i zastąpić odczuwane boleśnie, codzienne braki. Powód drugi, to rezultaty moich kontaktów ze związkowcami francuskimi. Moja biografia ułożyła się tak, że miałem okazję spędzić we Francji jakiś czas, miałem też okazję czerpać niemało z francuskiej literatury ekonomicznej, co wykorzystałem przygotowując pracę doktorską na temat roli banku emisyjnego w gospodarce socjalistycznej. Nie umiem, po latach, powiedzieć, które z tych okoliczności silniej ukształtowała moje zainteresowania problematyką minimum socjalnego, warto może powiedzieć jednak, że jako osobiste rozczarowanie – ba – jako swoistą klęskę odczuwałem wtedy to, że nie udało mi się zainteresować problematyką minimum socjalnego nikogo z peerelowskich związków zawodowych. Jeśli kogokolwiek to wtedy obchodziło, to byli to raczej koledzy „po fachu”, badacze zainteresowaniu skądinąd fascynującymi i spornymi do dzisiaj, ale jednak bardziej teoretycznymi, niźli praktycznymi, zagadnieniami minimum socjalnego.
Antoni Rajkiewicz
O genezie minimum socjalnego w Polsce i dalszym jego ciągu
Do napisania niniejszego szkicu skłoniło mnie nie tylko 20-lecie uchwały Rady Ministrów z 10 sierpnia 1981 r. w sprawie badania i określania minimum socjalnego oraz systematycznego jego obliczania przez ostatnie dwa dziesięciolecia w Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych. Obecnie, w końcu 2001 r., gdy kategoria ta staje się przedmiotem kontrowersji politycznych, nie sposób też nie zabrać głosu. Upoważniają mnie do tego wieloletnie zmagania o traktowanie owego minimum jako ważnej kategorii polityki społecznej w ocenianiu poziomu warunków życia ludności. W pełni przy tym podzielam pogląd zawarty w drukowanej w niniejszym numerze „Polityki Społecznej” wypowiedzi profesora Andrzeja Tymowskiego, że żadną miarą nie wolno mylić minimum socjalnego z kategorią minimalnego dochodu gwarantowanego i nie powinno (ono) stać się podstawą do jakichkolwiek roszczeń. Z kolei uważam, że każda szanująca się władza powinna wiedzieć, jaki miesięczny minimalny dochód netto powinny mieć różne gospodarstwa domowe na zaspokajanie swoich podstawowych potrzeb według przyjętych naukowo oraz społecznie weryfikowanych koszyków dóbr i usług.
Stanisława Golinowska
O funkcjach i znaczeniu minimum socjalnego
Zaproszenie do wypowiedzi na temat kategorii minimum socjalnego związane jest z rocznicą (minęło 20 lat) uznania jej – pod wpływem żądań „Solidarności” – za oficjalną kategorię analityczną. Stąd też wyniknęło zobowiązanie IPiSS do systematycznego określania (szacowania) jej wartości. Mijająca rocznica wpływa na oczywistą chęć przypomnienia historii powstania idei minimum socjalnego w Polsce, trudności z jej opracjonalizacją, „walki” o dostęp do informacji o wysokości (wartości) minimum oraz kłopotów z interpretacją. Tak na prawdę, to każda z wymienionych spraw zasługuje dzisiaj na uwagę i ma wymiar aktualności.
Social Policy
Table of Contents No 11–12 (332–333) 2001
OVER THE TIME: BEGINNINGS OF THE “SOCIAL MINIMA”. REMEMBERS Professor Andrzej Tymowski
ON THE BEGINNINGS OF THE ‘SOCIAL MINIMA’ AND ON WHAT FOLLOWED – Antoni Rajkiewicz
SOME REMARKS ON THE HISTORY AND FUNCTIONS OF THE “SOCIAL MINIMA” – Lucyna Deniszczuk
MEANING AND FUNCTION OF SOCIAL MINIMUM – Stanisława Golinowska
BRUNCH WITH THE EDITOR: 20 YEARS OF THE “SOCIAL MINIMA” — Kazimierz W. Frieske, Zofia Jacukowicz, Piotr Kurowski, Antoni Rajkiewicz, Janina Szumlicz, Ewa Tomaszewska, Aleksandra Wiktorow
FROM RESEARCH AND STUDIES
CONTEMPORARY REPATRIATION TO POLAND – Paweł Hut
FROM HISTORY OF SOCIAL POLICY
POLISH ASSOCIATION OF SOCIAL POLICY BETWEEN 1924 AND 1948 – Julian Auleytner
SOCOAL POLICY ABROAD
EMPLOYMENT AND LABOUR MARKET IN RUSSIAN FEDERATION – Andrzej Wierzbicki
BOOK REVIEWS
LETTER FRON THE PRESIDENT
Mieczysław Kabaj: STRATEGY OF COPING WITH UNEMPLOYMENT– Reviewed by Elżbieta Kryńska
RESEARCH ON LONG-TIME UNEMPLOYMENT pod red. Mieczysława Kabaja – Reviewed by Tomasz Holecki
Tadeusz Kowalak: POVERTY IN BIALYSTOK. RESEARCH REPORT – Reviewed by Danuta Graniewska
ON THE HISTORY OF POLES IN KZAKHSTAN (1936–1956) COLLECTION OF DOCUMENTS –Reviewed by Paweł Hut
CONTEMPORARY SOCIAL POLICY
DATA ON TRANSFORMATIONS: POLAND AND THE WORLD
CONTEMPORARY WORLD – MISCELLANEA
INFORMATION
SECOND COMPETITION FOR LEADER OF HUMAN RESOURCES MANAGEMENT – Beata Kaczyńska
THIRD COMPETITION OF IPISS – Bożena Kołaczek
NEW FORMS OF MIGRATION AND INTEGRATION POLICY – Jacek Męcina
NEW BOOKS
DIARY OF SOCIAL POLICY
