Nr 11-12 (320-321) 2000

Spis treści nr 11–12/2000

Table of Contents

ZRÓŻNICOWANIE PŁAC – AKTUALNE TENDENCJE – Zofia Jacukow­icz
PIĘĆ KANANÓW POLITYKI MIESZKANIOWEJ – Witold Nieci­uński
ŚWIADCZENIA I WYDATKI EMERYTALNO-RENTOWE W OKRESIE ZMIAN 1998–1999 – Woj­ciech Muszal­ski
ŚWIADCZENIA WYPADKOWE PRZYSŁUGUJĄCE ROLNIKOM Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO – Fran­ciszek Małysz
SPÓŁKI PRACOWNICZE W POLSCE – Witold Goszka
RACHUNKOWOŚĆ GENERACYJNA – Piotr Szukalski

POLEMIKI
KRYTYKA PEWNEJ KRYTYKI – Ryszard Szarfen­berg

RECENZJE
Stanisława Goli­nowska: POLITYKA SPOŁECZNA. KONCEPCJE–INSTYTUCJE–KOSZTY – rec. K.W.F.
TWORZENIE ZATRUDNIENIA A RESTRUKTURYZACJA EKONOMICZNA pod redakcją S. Goli­nowskiej i M. Walewskiego – rec. Marek Bed­narski
Hen­ryk Domański: HIERARCHIE I BARIERY SPOŁECZNE W LATACH DZIEWIĘĆDZIESIĄTYCH – rec. K.W.F.
Witold Modzelewski: PODSTAWY SOCJOLOGII – rec. Anna Chaber
Urszula Jeruszka: POMIAR WYNIKÓW A JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO – rec. Krzysztof Symela

INFORMACJE
TRZECI FILAR – SZANSA NA DOSTATNIĄ EMERYTURĘ. KONFERENCJA IPiSS – Zofia Czepulis-Rutkowska
X EUROFORUM. KONFERENCJA W BIAŁYMSTOKU – Jerzy Hal­icki
FINAŁ II EDYCJI KONKURSU NA NAJLEPSZE PRACE MAGISTERSKIE I DOKTORSKIE W DZIEDZINIE PROBLEMÓW PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ – Beata Kaczyńska

NOWOŚCI WYDAWNICZE
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Zofia Jacukow­icz
Zróżni­cow­anie Płac – Aktu­alne Ten­dencje
Dziesię­ci­o­letni okres przeo­brażeń gospo­dar­czych w istotny sposób wpłynął na zmi­anę relacji wyna­grodzeń w Polsce, które zależą od różnych czyn­ników; najważniejszym z nich jest praca. Nie znaczy to jed­nak, że praca ma ściśle wymierne kry­te­ria, a płaca zależy od stop­nia ich natęże­nia. Do kry­ter­iów różnicu­ją­cych pracę należą: czas wykony­wa­nia pracy, wyma­gana wiedza, umiejęt­ności man­u­alne i doświad­cze­nie, odpowiedzial­ność związana z wykony­waną pracą, jej uciążli­wość i efek­ty­wność. Są to względ­nie zobiek­ty­wiz­owane kry­te­ria wyz­nacza­jące poziom płac, ale nie są to wyłączne czyn­niki jej ksz­tał­towa­nia. Ich waga w wyna­grodze­niu zależy od znaczenia, jakie do danego kry­terium przy­wiązuje pra­co­dawca, do jakich zadań poszukuje pra­cown­ika, a także od społecznego uzna­nia danego aspektu pracy. Przykład­owo w Polsce i w innych kra­jach wysoko cenione są kwal­i­fikacje pra­cown­ika, jed­nak w okre­sie cen­tral­nego zarządza­nia na wysokość płac więk­szy wpływ miały uciążli­wość i wysiłek związany z pracą. Czyn­niki, o których mowa, zna­j­dują wyraz w zróżni­cow­a­niu wyna­grodzeń stanowisk pracy i ich hier­ar­chii w tabelach płac.

Witold Nieci­uński
Pięć Kanonów Poli­tyki Mieszkan­iowej
Zapro­ponowanie zasad i środ­ków dzi­ała­nia (zmian) poli­tyki mieszkan­iowej państwa stanowi – jak to wykazała doty­chcza­sowa dyskusja, szczegól­nie wobec nie­jas­ności, zaw­iłości i w wielu wypad­kach sprzeczności norm i reguł doty­czą­cych włas­ności, form wspiera­nia budown­ictwa, finan­sowa­nia i kredy­towa­nia rożnych jego form, najmu i utrzy­mani  zasobów oraz innych dziedzin mieszkalnictwa – splot niezmiernie trud­nych i złożonych problemów.

Woj­ciech Muszal­ski
Świad­czenia i wydatki emerytalno–rentowe w okre­sie zmian (1998 i 1999)
Pod­sta­wowym obec­nie prob­le­mem społecznym i eko­nom­icznym pozostaje kwes­tia zatrud­nienia i bezrobo­cia. Jed­nocześnie w 1999 r. przeprowad­zono zasad­niczą reformę  sys­temu emery­tal­nego. W związku z tym warto porów­nać zakres świad­czeń emerytalno-rentowych z Fun­duszu Ubez­pieczeń Społecznych w 1998 r. (stanow­iący punkt wyjś­ciowy dla przeprowad­zonej reformy) z 1999 r. Będzie on rzu­tował w najbliższych lat­ach na wdrażanie nowych rozwiązań, jak też sto­sunków zatrud­nienia. Reforma ubez­pieczenia nie objęła sys­temu rol­niczego, dlat­ego też sys­tem ten w artykule pominięto.
Pobudze­nie wzrostu zatrud­nienia w gospo­darce nar­o­dowej pozostaje w cen­trum dyskusji poli­ty­cznej. Szuka się różnych sposobów jego real­iza­cji. m.in. przez obniże­nie obciążeń podatkowych. Wskazuje się  również na wygórowane stawki składek na ubez­piecze­nie społeczne, hamu­jące rozwój gospo­dar­czy. Zwró­cił na to uwagę również raport rzą­dowy doty­czący zatrud­nienia w lat­ach 2000–2006. Stwierdza się w nim, że europe­jskie doświad­cze­nie pokazuje, iż najlep­sze skutki prze­ci­wdzi­ała­nia bezrobo­ciu osią­gają te kraje, w których bezpośred­nie obciąże­nie składką pra­co­daw­ców jest najniższe. Niem­niej jed­nak prob­lem składek jako specy­ficznego podatku od płac, a ściślej zatrud­nienia, umyka bliższej anal­izie. Pod­sta­wowy cel reformy emery­tal­nej przeprowad­zonej w 1999 r., do której ograniczyły się zasad­niczo doko­nane zmi­any, nie jest eksponowany. Celem tym zaś jest ogranicze­nie bieżącej kon­sumpcji na rzecz inwest­y­cji, których real­iza­cja ma nastąpić w drodze kap­i­tal­iza­cji obow­iązkowych oszczęd­ności ubez­piec­zonych w otwartych  fun­duszach emery­tal­nych, stanow­ią­cych II filar sys­temu emery­tal­nego. Mają one zbu­dować przyszłoś­ciowo rynek kap­i­tałowy, sprzy­ja­jący wzros­towi gospo­dar­czemu, a tym samym  zwięk­sze­niu zatrudnienia.

Fran­ciszek Małysz
Świad­czenia wypad­kowe przysługu­jące rol­nikom z ubez­pieczenia społecznego
Pod­miotowy i przed­miotowy zakres ubez­pieczenia społecznego rol­ników indy­wid­u­al­nych reg­u­luje ustawa z 20 grud­nia 1990 r. o ubez­piecze­niu społecznym rol­ników, zwana dalej ustawą. Według tej ustawy, ubez­piecze­niem społecznym objęci są rol­nicy, tj. osoby fizy­czne mające oby­wa­telstwo pol­skie, prowadzące na własny rachunek dzi­ałal­ność rol­niczą jako posi­adacz (właś­ci­ciel albo posi­adacz zależny, np. dzierżawca użytkownik) gospo­darstwa rol­nego. Przez dzi­ałal­ność rol­niczą rozu­mie się dzi­ałal­ność w zakre­sie pro­dukcji roślin­nej lub zwierzęcej, w tym pro­dukcji ogrod­niczej, sad­own­iczej, pszczelarskiej i ryb­nej. Ubez­piecze­niem społecznym rol­ników objęci są. również pracu­jący z nimi domownicy.

Witold Goszka
Spółki Pra­cown­icze w Polsce 
Celem niniejszej pub­likacji jest przy­bliże­nie pro­cesów związanych z tworze­niem i funkcjonowaniem spółek pra­cown­iczych. Pro­ces ten należy anal­i­zować w kon­tekś­cie ogól­nych pro­cesów przek­sz­tałceń włas­noś­ciowych, dokonu­ją­cych się w pol­skiej gospo­darce. Autor oparł się przede wszys­tkim na obow­iązu­ją­cych aktach nor­maty­wnych, a także wyko­rzys­tał doświad­czenia Min­is­terstwa Skarbu Państwa, które od 1 sty­cz­nia 1997 r. wykonuje prawa i obow­iązki Skarbu Państwa wynika­jące z zawartych ze spółkami pra­cown­iczymi umów leasingowych.

Piotr Szukalski
Rachunkowość Gen­er­a­cyjna
Choć poję­cie trwały, zrównoważony rozwój w powszech­nym odczu­ciu wiązane jest z prob­le­mami pojaw­ia­ją­cymi się na obszarze inter­akcji gospo­darki ze środowiskiem (zwłaszcza na poziomie makro i mezo), to należy również połączyć je z prob­lematyką zapewnienia gospo­darce zdol­ności do dal­szego zrównoważonego roz­woju w długim okre­sie z innego punktu widzenia. Wspom­ni­any zrównoważony wzrost opierać się powinien na równym trak­towa­niu wszys­t­kich gen­er­acji zarówno tych żyją­cych obec­nie, jak i tych jeszcze nien­ar­o­d­zonych. Choć troska o dobro przyszłych pokoleń jest wymieni­ana od lat – jeśli nie dziesię­ci­oleci – jako pod­sta­wowy powód dbałości o środowisko nat­u­ralne, jest ona w naukach eko­nom­icznych najczęś­ciej jedynie fig­urą reto­ryczną. Niem­niej jed­nak wraz z ogól­nym wzrostem zain­tere­sowa­nia relac­jami między­pokole­niowymi również i ekono­mia powoli przeła­muje swe uprzedzenia – a może indo­lencję – wobec wspom­ni­anej kwestii.

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No  11–12 (320–321), 2000

WAGES DIFFERENTIATION – RECENT TENDENCIES – Zofia Jacukow­icz
FIVE PRINCIPLES OF HOUSING POLICY – Witold Nieci­uński
PENSIONS, RETIREMENT BENEFITS AND EXPENDITURES IN THE TIME OF SYSTEMIC CHANGES 1998–1999 – Woj­ciech Muszal­ski
INSURANCE-BASED ACCIDENT BENEFITS FOR FARMERS – Fran­ciszek Małysz
EMPLOYEES OWNED COMPANIES IN POLAND – Witold Goszka
GENRATIONAL ACCOUTING  – Piotr Szukalski

POLEMICS
CRITIQUE OF CERTAIN CRITIQUE – Ryszard Szarfenberg

BOOK REVIEWS
Stanisława Goli­nowska: SOCIAL POLICY. EXPENDITURES – IDEAS AND INSTITUTIONS – Reviewed by K.W.F.
S. Goli­nowska, M. Walewski (eds): EMPLOYMENT CREATION AND ECONOMIC RESTRUCTURING – Reviewed by Marek Bed­narski
Hen­ryk Domański: SOCIAL HIERARCHIES AND SOCIAL MOBILITY BARRIERS – Reviewed by K.W.F.
Woj­ciech Modzelewski: PRINCIPLES OF SOCIOLOGY – Reviewed by Anna Chaber
Urszula Jeruszka: VOCATIONAL EDUCATION QUALITY – MEASUREMENT ISSUES – Reviewed by Krzysztof Symela

INFORMATION
THIRD PILLAR – HOPES FOR SATISFACTORY PENSIONS. IL&SP CONFERENCE – Zofia Czepulis-Rutkowska
X EUROFORUM. CONFERENCE IN BIAŁYSTOK – Jerzy Hal­icki
AWARDS FOR THE BEST M.A THESES AND  PH.D. DISSERTATIONS IN THE FIELD OF LABOR MARKET ISSUES AND SOCIAL POLICY – Beata Kaczyńska

NEW BOOKS
DIARY OF SOCIAL POLICY

prze­jdź do Spisu treści

« powrót