Nr 8 (317) 2000

Spis treści nr  8/2000

Table of Contents

PRACA SOCJALNA – MIĘDZY PRAKTYKĄ A IDEOLOGIĄ – Dorota Jankowska
ETYCZNE IMPLIKACJE SPOŁECZNEGO MANDATU PRACOWNIKA SOCJALNEGO – Tadeusz Kamiński
SUBIEKTYWNE SKALE EKWIWALENTNOŚCI – Beata Kasprzyk
ŻYWNOŚĆ W STRUKTURZE SPOŻYCIA GOSPODARSTW DOMOWYCH – Agata Niem­czyk
SPOŁECZNOŚC LOKALNA WOBEC OŚRODKÓW LECZENIA NARKOMANÓW W POLSCE LAT DZIEWIĘĆDZIESIĄTYCH – Euge­niusz Moczuk, Paweł Rosik
PROBLEMY ABSOLWENTÓW NA LOKLANYM RYNKU PRACY – Leoka­dia Borzęcka, Danuta Plutecka
POLITYKA SPOŁECZNA JAKO OBSZAR INTEGRACJI WSPÓLNOT EUROPEJSKICH  – Mirosław Grewiński

POLITYKA SPOŁECZNA ZA GRANICĄ
JAKOŚĆ I STANDARDY W PRACY SOCJALNEJ I POMOCY SPOŁECZNEJ W LITERATURZE BRYTYJSKIEJ – Jerzy Krzyszkowski

RECENZJE
ROCZNIK STATYSTYCZNY PRACY 1999 – rec. Mieczysław Kabaj
Józef Jagas: METODY ZWIĘKSZANIA PRODUKTYWNOŚCI I KONKURENCYJNOŚCI W RAMACH INTEGRACJI POLSKI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ – rec. Bogusław FiedorTHE WELFARE STATE IN EUROPE. CHALLENGES AND REFORMS pod red. M. Buti, D. Franco, LR. Pench – rec. Józef Orczyk
Gosta Esping-Andersen: SOCIAL FOUNDATIONS OF POSTINDUSTRIAL ECONOMICS – rec. Alek­sander Surdej

WSPÓŁCZESNA POLITYKA SPOŁECZNA. DANE O PRZEMIANACH W KRAJU I ZA GRANICĄ
ŚWIAT WSPÓŁCZESNY — MISCELLANEA

INFORMACJE
MINIMUM SOCJALNE – Piotr Kurowski

POLITYKA SPOŁECZNA POLSKI W ASPEKCIE INTEGRACJI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ. KONFERENCJA POLITYKÓW SPOŁECZNYCH – Beata Kaczyńska
RODZINA SERCEM DEMKRACJI LOKALNEJ. KONFERENCJA W SEJMIE RP – Izabela Hebda-Czaplicka

NOWOŚCI WYDAWNICZE
DIARIUSZ POLITYKI SPOŁECZNEJ

W numerze szczegól­nie pole­camy artykuły:

Dorota Jankowska
Praca soc­jalna – między prak­tyką a ide­ologią
Ter­min „praca soc­jalna” bywa roz­maicie rozu­mi­any, a w różnych kra­jach obe­j­muje on nawet odmi­enne rodzaje dzi­ałal­ności. Jerzy Szma­gal­ski we wstępie do jed­nego z rozdzi­ałów swej książki Teo­ria pracy soc­jal­nej a ide­olo­gia i poli­tyka społeczna. Przykład amerykański pod­kreśla, że np. w USA praca soc­jalna ma znacznie szer­szy zakres zain­tere­sowań niż w Polsce (…) obe­j­muje też takie obszary, których u nas z tą dziedz­iną nie kojarzymy. W jej polu mieści się nie tylko pomoc ludziom eko­nom­icznie upośled­zonym, ale także różnorodna dzi­ałal­ność ter­apeu­ty­czna, rewal­i­da­cyjna, resoc­jal­iza­cyjna oraz eduka­cyjna skierowana do jed­nos­tek i rodzin, które mają trud­ności w społecznym funkcjonowa­niu z powodu swo­jej sytu­acji społecznej czy braków fizy­cznych, psy­cho­log­icznych, inter­per­son­al­nych lub wszelkiego rodzaju nałogów. Należy dodać, że amerykańska praca soc­jalna obe­j­muje także dzi­ałal­ność, znaną u nas w ped­a­gog­ice społecznej pod nazwą „orga­ni­za­cja społeczności lokalnej”, zal­iczaną wprawdzie cza­sem do pracy soc­jal­nej, cho­ciaż – jak się zdaje – dotąd rzadko prowad­zoną przez zawodowych pra­cown­ików soc­jal­nych. [Szma­gal­ski 1996]. Ten sam autor dowodzi, że można wskazać na stałe ele­menty znaczenia ter­minu „praca soc­jalna”, do których – nieza­leżnie od zróżni­cow­a­nia wszys­t­kich kul­tur­owych kon­tek­stów – należy to, że polega ona: (1) na udziela­niu pomocy w osią­ga­niu samodziel­ności oso­bis­tej i społecznej, (2) potrze­bu­ją­cym tej pomocy osob­nikom, (3) poprzez pracę pro­fesjon­al­nie przy­go­towanych pra­cown­ików, (4) prowad­zoną tak z jed­nos­tkami i gru­pami, jak i ich szer­szym środowiskiem społecznym. To, co w tym określe­niu pracy soc­jal­nej wydaje się szczegól­nie istotne, to nacisk na pro­fesjon­al­iza­cję. Jedną z dróg pro­fesjon­al­i­zowa­nia się pracy soc­jal­nej jest odwoły­wanie się – dla potrzeb prak­tyki – do wyników nauk human­isty­cznych i społecznych. Druga możli­wość pro­fesjon­al­iza­cji pracy soc­jal­nej otwiera się wraz z naciskiem na – jak pisze E. Marynowicz-Hetka – uogól­ni­anie prak­tyki i tworze­nie pod­staw teo­re­ty­cznych pracy soc­jal­nej dzięki kumu­lowa­niu doświad­czeń i pró­bie reflek­sji nad nimi [Marynowicz-Hetka 1996].

Tadeusz Kamiński
Ety­czne imp­likacje społecznego man­datu pra­cown­ika soc­jal­nego
Praca soc­jalna wykony­wana jest z man­datu społecznego, a zatem w imie­niu społeczeństwa. Jak pisze K. Wódz: „Zarówno węższe, jak i szer­sze definicje pracy soc­jal­nej przyj­mują, że jest ona szczegól­nym rodza­jem pro­fesji, której cele pod­sta­wowe wiążą się z przezwyciężaniem negaty­wnych skutków wol­nego rynku i niedoskon­ałości insty­tucji demokraty­cznych oraz skutków osła­bi­enia (typowego dla więk­szości nowoczes­nych społeczeństw miejsko­prze­mysłowych) więzi typu wspól­no­towego, opar­tych na zasadach sol­i­darności i wza­jem­ności świad­czeń”. Oznacza to, że praca soc­jalna stanowi konkretny wyraz odpowiedzial­ności, jaką współczesne społeczeństwa przyj­mują wobec jed­nos­tek i grup nie potrafią­cych samodziel­nie poradzić sobie z prob­le­mami funkcjonowa­nia społecznego.

Beata Kasprzyk
Subiek­ty­wne  skale  ekwi­wa­lent­ności
Definicja  skali  ekwi­wa­lent­nej
Porówny­wanie stop­nia dobrobytu między gospo­darst­wami (rodz­i­nami) zależy od łącznego, bezwarunk­owego rozkładu pref­er­encji na wek­torze dóbr i charak­terystyk demograficznych (co stanowi tzw. bezwarunk­owe uporząd­kowanie pref­er­encji). Jed­nakże anal­iza popytu pozwala tylko na iden­ty­fikację pref­er­encji warunk­owych ze względu na skład demograficzny gospo­darstwa (tzw. warunk­owe uporząd­kowanie pref­er­encji). Tak więc porówny­wanie poziomu dobrobytu zależy od skutków wpływu cech demograficznych na użyteczność. Dlat­ego poprawność porów­nań dobrobytu wymaga przeliczeń dochodów, w wyniku czego uzyskuje się grupy jed­norodne poprzez elim­i­nację wpływu cech społeczno-demograficznych. Elim­i­nacja wpływu cechy charak­teryzu­jącej struk­turę demograficzną rodziny dokonuje się przez przelicze­nie dochodu na jed­nos­tkę ekwi­wa­lentną. Stąd przy pomi­arze dobrobytu gospo­darstw wyko­rzys­tuje się skale ekwi­wa­lent­ności. Użyteczność skal ekwi­wa­lent­nych staje się więc wysoka. Poli­tyka społeczna powinna mieć ori­en­tację w  dobroby­cie gospo­darstw domowych, gdyż sto­suje określone rozwiąza­nia w zakre­sie wyrówny­wa­nia poziomów dobrobytu rodzin. Istota prob­lemu sprowadza się więc do poprawnego obliczenia i wyz­naczenia skal ekwi­wa­lent­nych, zaś porów­nanie dobrobytu zas­tosowa­nia odpowied­nich skal ekwiwalentnych.

Agata Niem­czyk
Żywność w struk­turze spoży­cia gospo­darstw domowych
Potrzeby żywnoś­ciowe należą do najsil­niej odczuwal­nych potrzeb wszys­t­kich gospo­darstw domowych. Mają one szczególne znacze­nie, warunk­u­jące nie­jako natęże­nie wszys­t­kich pozostałych potrzeb. Gdy są one w rażą­cym stop­niu nieza­spoka­jane, pozostałe potrzeby sto­jące wyżej w hier­ar­chii pil­ności, stają się nieis­totne i tracą na znacze­niu. Wysoka ranga tej grupy potrzeb przesądza o miejscu wydatków kon­sump­cyjnych na artykuły żywnoś­ciowe w ogól­nych roz­chodach gospo­darstw domowych.

Euge­niusz Moczuk, Paweł Rosik
Społeczność lokalna wobec ośrod­ków leczenia narko­manów w Polsce lat  dziewięćdziesią­tych
Narko­ma­nia jest zjawiskiem społecznym wys­tępu­ją­cym w Polsce od dziesiątków lat, a  zwięk­sza­jąca się liczba osób uza­leżnionych od narko­tyków stwarza potrzebę tworzenia ośrod­ków leczenia. Nie jest to przed­sięwz­ię­cie łatwe –  pokazy­wały to kon­flikty społeczne pow­sta­jące na tym tle w różnych częś­ci­ach kraju. Najczęś­ciej jego efek­tem było zaniechanie prac nad uru­chomie­niem ośrodka, w wielu przy­pad­kach dochodz­iło także do fizy­cznego zniszczenia obiektu, w którym miał on pow­stać.
Tak właśnie zakończyła się próba utworzenia Ośrodka Leczenia Narko­manów w jed­nej z miejs­cowości niedaleko miasta wojew­ódzkiego. Została ona pod­jęta przez sto­warzysze­nie o sto­sunkowo dużym doświad­cze­niu, zaj­mu­jące się rozwiązy­waniem prob­lemów narko­tykowych, prowadzą­cym już kilka zamknię­tych placówek leczenia narko­manów oraz punk­tów kon­sul­ta­cyjnych na tere­nie kraju. Negaty­wną decyzję pod­jęli mieszkańcy kilku wsi z terenu gminy, na której miał pow­stać ośrodek, mimo że był on położony ponad 2 km od najbliższej wsi. Pon­adto, aby „zlik­wid­ować sprawę”, „niez­nani sprawcy” zniszczyli budynek stanow­iący potenc­jalne „zagroże­nie”, będący włas­noś­cią stowarzyszenia.

Leoka­dia Borzęcka Danuta Plutecka
Prob­lemy absol­wen­tów na lokalnym rynku pracy
Rejonowego Urzędu Pracy w Zgorzelcu można stwierdzić, że absol­wenci szkół pon­ad­pod­sta­wowych, a zwłaszcza młodzież kończąca naukę na poziomie dzi­en­nych szkół zawodowych i śred­nich, są grupą zagrożoną dłu­gotr­wałym bezrobo­ciem i stanowią potenc­jalną tzw. grupę ryzyka.

Mirosław Grewiński
Poli­tyka  społeczna  jako obszar inte­gracji wspól­not europe­js­kich
Ter­min „unia soc­jalna” został wprowad­zony do życia przez kan­clerza Niemiec i poli­tyka SPD W. Brandta na Szczy­cie Paryskim w 1972 r. Ozna­jmił on wów­czas sze­fom państw i rządów pozostałych kra­jów, że …równole­gle obok rozbu­dowywa­nia unii gospo­dar­czej i pieniężnej należy postawić pier­wszy krok w kierunku unii soc­jal­nej. Mil­ionom europe­jskim pra­cown­ikom należy naresz­cie ozna­jmić, że nie chodzi tylko o „Europę Interesu”, ale także o Europę pracu­ją­cych ludzi i ich jakości życia... Następ­nie, pod­czas ofic­jal­nej wiz­yty w Bruk­seli w lutym 1973 r., w dal­szym ciągu bronił on swo­jego stanowiska twierdząc, że Unia Europe­jska okaże się unią gospo­dar­czą, walu­tową, soc­jalną i poli­ty­czną. Sam ter­min „unia soc­jalna” nie został jed­nak dokład­niej spre­cy­zowany, ale był zazwyczaj uży­wany z przymiotnikiem „europe­jska”. Ter­min ten w lat­ach siedemdziesią­tych uży­wany był wyłącznie przez Komisję Europejską.

---

Social Pol­icy
Table of Con­tents No  8 (317) 2000

SOCIAL WORK – BETWEEN IDEOLOGY AND PRACTICE – Dorota Jankowska
MORAL LEGITIMISATION OF SOCIAL WORKER STATUS – Tadeusz Kamiński
SUBJECTIVE SCALES OF INCOME EQUIVALENCE – Beata Kasprzyk
FOOD EXPENCES IN HOUSEHOLDS CONSUMPTION STRUCTURE – Agata Niem­czyk
POLAND IN THE 90’ LOCAL COMMUNITY REACTIONS TOWARD DRUG ADDICTION CENTERS – Euge­niusz Moczuk, Paweł Rosik
GRADUATES ON LOCAL LABOR MARKETS  – Leoka­dia Borzęcka, Danuta Plutecka
EUROPEAN INTEGRATION AND SOCIAL POLICY – Mirosław Grewiński

SOCIAL POLICY ABROAD
SOCIAL WORK QUALITY STANDARDS IN THE BRITISH LITEREATURE – Jerzy Krzyszkowski

BOOK REVIEWS
LABOR STATISTICAL YEARBOOK 1999 – Reviewed by Mieczysław Kabaj
Józef Jagas: METHODS FOR INCREASING PRODUCTIVITY AND COMPETITIVENESS IN THE FRAMEWORK OF EUROPEAN INTEGRATION – Reviewed by Bogusław Fiedor
THE WELFARE STATE IN EUROPE. CHALLENGES AND REFORMS (eds.) M. Buti, D. Franco, LR. Pench – Reviewed by Józef Orczyk
Gosta Esping-Andersen: SOCIAL FOUNDATIONS OF POSTINDUSTRIAL ECONOMICS – Reviewed by Alek­sander Surdej

CONTEMPORARY SOCIAL POLICY. DATA ON TRANSFORMATIONS: POLAND AND THE WORLD
CONTEMPORARY WORLD – MISCELLANEA

INFORMATION
SOCIAL MINIMUM – Piotr Kurowski
RODZINA SERCEM DEMKRACJI LOKALNEJ. KONFERENCJA W SEJMIE RP – Izabela Hebda-Czaplicka

NEW BOOKS
DIARY OF SOCIAL POLICY

prze­jdź do Spisu treści

« powrót