Nr 3 (15T) 2014
Polityka Społeczna
Numer tematyczny 3/2014
KALKULATOR SPOŁECZNY – NARZĘDZIE KALKULATORA KOSZTÓW ZANIECHANIA W POLITYCE SPOŁECZNEJ
Publikacja przygotowana w ramach projektu PO KL.07.0300–14-340/11–00 Kalkulator Kosztów Zaniechania – wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na Mazowszu w zakresie polityki społecznej w obszarze analizy kosztów braku podejmowania działań aktywizująco-wpierających. Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII – Promocja integracji społecznej. Projekt innowacyjny współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Liderem tego projektu jest Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, a partnerami – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (Instytut Gospodarstwa Społecznego) i Stowarzyszenie „Radomskie Centrum Przedsiębiorczości”.
Redaktor tematyczny numeru: dr hab. Piotr Błędowski (prof. nadzw. Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, prof. nadzw. w Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych)
Recenzenci: prof. nadzw. dr hab. Bożena Balcerzak-Paradowska (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych), prof. nadzw. dr hab. Marek Bednarski (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych; Uniwersytet Warszawski), prof. nadzw. dr hab. Kazimierz W. Frieske (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych), prof. nadzw. dr hab. Bożena Kołaczek (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych), dr Paweł Poławski (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych; Uniwersytet Warszawski), dr Agnieszka Sowa (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych), dr Zofia Szweda-Lewandowska (Uniwersytet Łódzki), dr Dariusz Zalewski (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych; Uniwersytet Warszawski)
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE – Barbara Kucharska
KALKULATOR SPOŁECZNY JAKO ELEMENT PROJEKTU „KALKULATOR KOSZTÓW ZANIECHANIA” W LOKALNEJ POLITYCE SPOŁECZNEJ – Piotr Błędowski, Paweł Kubicki
CHARAKTERYSTYKA KALKULATORA SPOŁECZNEGO – Marta Styrc, Karolina Majdzińska, Magdalena Maciejasz, Justyna Gać
WYBRANE ASPEKTY ZANIECHANIA DZIAŁAŃ POMOCOWYCH W PRZYPADKU BEZROBOCIA, UBÓSTWA I BEZDOMNOŚCI Z PERSPEKTYWY KALKULATORA SPOŁECZNEGO – Anna Ruzik-Sierdzińska, Piotr Błędowski, Ewa Gałecka-Burdziak
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ I DŁUGOTRWAŁA CHOROBA – DEFINIOWANIE, KOSZTY I ZADANIA DLA LOKALNEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ – Magdalena Maciejasz, Paweł Kubicki
BEZRADNOŚĆ OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA I SIEROCTWO – Anita Abramowska-Kmon, Sylwia Timoszuk
INTEGRACJA CUDZOZIEMCÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ MIĘDZYNARODOWĄ, WIĘŹNIÓW I OSÓB UZALEŻNIONYCH – Joanna Felczak, Karolina Majdzińska, Jacek Szczepkowski
LOKALNA POLITYKA SPOŁECZNA WOBEC NOWYCH WYZWAŃ. OD INTERWENCJI DO AKTYWIZACJI – Piotr Błędowski, Paweł Kubicki
FINANSOWANIE ZADAŃ POMOCY SPOŁECZNEJ W ŚWIETLE SYTUACJI BUDŻETOWEJ JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE – Benedykt Opałka
INNOWACJE SPOŁECZNE JAKO INSTRUMENT DOSTOSOWANIA POLITYKI SPOŁECZNEJ DO NOWYCH WYZWAŃ – Piotr Błędowski, Gabriela Sempruch
NOTKI O AUTORACH
Wprowadzenie
Kryzys finansów publicznych, zmiany demograficzne oraz potrzeba odejścia od interwencyjnego modelu polityki społecznej na rzecz działań sprzyjających aktywizacji jednostek i środowisk tam, gdzie jest to możliwe, spotęgowały zainteresowanie polityków społecznych racjonalizacją wydatków społecznych.
Racjonalizacja nie może być jednak postrzegana poprzez kryterium efektywności jako najbardziej istotnego w procesie podejmowania decyzji, lecz jako umiejętność dostrzegania konsekwencji niepodejmowania odpowiednich działań, a tym samym dopuszczenia do zaniechań lub niedostatecznie konsekwentnego działania w dłuższym okresie. Polityka społeczna, zarówno na szczeblu krajowym, jak i lokalnym, wymaga stabilności i realizacji strategii wypracowanych na podstawie dogłębnej diagnozy społecznej oraz uwzględniających potrzebę rezygnacji z działań doraźnych na rzecz realizacji modelu. Taki model powinien obejmować nie tylko rozwiązania dla istniejących, powtarzających się problemów, lecz także przeciwdziałanie powstawaniu nowych. Tego rodzaju wyprzedzające, aktywizujące, a zarazem interaktywne podejście może odegrać ważną rolę szczególnie w samorządach.
Z myślą o wypracowaniu nowych narzędzi służących realizacji takiej właśnie koncepcji polityki społecznej w wymiarze lokalnym realizowany jest projekt zatytułowany Kalkulator Kosztów Zaniechania – wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na Mazowszu w zakresie polityki społecznej w obszarze analizy kosztów braku podejmowania działań aktywizująco-wspierających. Celem projektu, realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII – Promocja integracji społecznej przy akceptacji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych, jest opracowanie narzędzi przydatnych do zwiększenia efektywności i spójności lokalnej polityki społecznej w województwie mazowieckim. Projekt jest realizowany przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej (lider), we współpracy z Instytutem Gospodarstwa Społecznego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Stowarzyszeniem „Radomskie Centrum Przedsiębiorczości”.
Efektem wspólnych prac praktyków polityki i pomocy społecznej, przedstawicieli środowiska akademickiego, organizacji pozarządowych oraz samorządowców jest sześć elementów nowego modelu wspomagających proces podejmowania decyzji przy wykorzystaniu kryteriów ekonomicznych, wiedzy o finansowanych ze środków unijnych i krajowych programach z zakresu polityki społecznej oraz strategii rozwiązywania problemów społecznych. Projekt wymaga nie tylko współpracy z jednostkami samorządowymi, ale i powstania sieci liderów społecznych, promujących nowe rozwiązania i wspierających lokalne środowiska w zmianie sposobu traktowania instrumentów lokalnej polityki społecznej. Całość uzupełnia niezmiernie ważny dla implementacji i trwałości wypracowanych rozwiązań system szkoleń. Wydaje się, że – obok nowego podejścia do konsekwencji ekonomicznych podejmowanych lub odkładanych na później działań – właśnie wzmocnienie roli mieszkańców w podejmowaniu decyzji będzie największą korzyścią wynikającą z realizowanego projektu.
Artykuły w niniejszym numerze koncentrują się głównie na aspektach metodologicznych jednego z produktów – Kalkulatora Społecznego, ale jego przydatność jest w dużej mierze uwarunkowana równoczesnym korzystaniem przez użytkowników modelu z pozostałych produktów. Całość składa się na prawdziwie innowacyjne rozwiązanie, warte poddania pod dyskusję i po koniecznych korektach – wcielenia w życie.
BARBARA KUCHARSKA
Kierownik projektu
Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej
AUTORZY
Anita Abramowska-Kmon — dr n. ekon., adiunkt w Instytucie Statystyki i Demografii w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Jej zainteresowania badawcze obejmują m.in. proces starzenia się ludności i jego społeczno-ekonomiczne konsekwencje, stan zdrowia i sytuację rodzinną osób starszych oraz zadowolenie z życia osób w wieku 50 lat i więcej.
Piotr Błędowski — dr hab. n. ekon., polityk społeczny i gerontolog, profesor w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie oraz Instytucie Pracy i Spraw Socjalnych, autor około 200 publikacji z zakresu polityki społecznej i gerontologii. Kierownik badania i przewodniczący Rady Naukowej konsorcjum projektu PolSenior; główny badacz w zespole Instytutu Gospodarstwa Społecznego SGH w projekcie Kalkulator Kosztów Zaniechania.
Joanna Felczak — dr n. ekon., pracownik naukowy w Instytucie Gospodarstwa Społecznego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie oraz Zakładu Polityki Publicznej Wyższej Szkoły Biznesu im. bp. Jana Chrapka. Główne zainteresowania: probacja, polityka społeczna, ekonomizacja wykonania kar, pomoc społeczna wobec osób opuszczających więzienia.
Justyna Gać — mgr socjologii, absolwentka Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Podczas kilkuletniej pracy, m.in. w CASE-Doradcy Sp. z o.o., prowadziła projekty badawcze i ewaluacyjne. Obecnie pracuje w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.
Ewa Gałecka-Burdziak — dr n. ekon., adiunkt w Katedrze Ekonomii I w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Zajmuje się ekonomią pracy, zwłaszcza mechanizmami łączenia osób poszukujących zatrudnienia i wolnych miejsc pracy oraz determinantami zniechęcenia bezskutecznym poszukiwaniem zatrudnienia. Autorka około 20 publikacji w języku polskim oraz angielskim.
Paweł Kubicki — dr n. ekon., adiunkt w Instytucie Gospodarstwa Społecznego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie i specjalista ds. badań w Instytucie Badań Edukacyjnych; badacz jakościowy i ilościowy specjalizujący się w analizach polityki publicznej, koordynator projektu Kalkulator Kosztów Zaniechania.
Magdalena Maciejasz — mgr zarządzania, doktorantka w Instytucie Gospodarstwa Społecznego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Przygotowuje pracę doktorską z zakresu opieki długoterminowej nad osobami starszymi oraz usług wspierających opiekunów nieformalnych.
Karolina Majdzińska — absolwentka kierunków: prawo (UJ), administracja (PW) oraz Szkoły Prawa Niemieckiego UJ i uniwersytetów w Heidelbergu oraz w Moguncji, doktorantka w Instytucie Gospodarstwa Społecznego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Główne obszary zainteresowań: problematyka uchodźców i pomocy społecznej im przysługującej; ekonomia i przedsiębiorczość społeczna, w tym szczególnie działalność spółdzielni socjalnych.
Benedykt Opałka — dr n. ekon., adiunkt w Katedrze Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Zajmuje się zagadnieniami strategicznego planowania rozwoju lokalnego, zarządzania finansami w samorządzie terytorialnym oraz projektami inwestycyjnymi w sektorze publicznym. Autor ponad 30 publikacji dotyczących finansów samorządu terytorialnego oraz rozwoju regionalnego i lokalnego.
Anna Ruzik-Sierdzińska — dr n. ekon., adiunkt w Katedrze Ekonomii I w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Jej główne zainteresowania naukowe to ekonomia rynku pracy oraz systemy zabezpieczenia społecznego.
Gabriela Sempruch — mgr ekonomii, ekspert ds. koordynacji merytorycznej projektu Kalkulator Kosztów Zaniechania w Mazowieckim Centrum Polityki Społecznej; członek Grupy Roboczej ds. Innowacji Społecznych w Ministerstwie Rozwoju i Infrastruktury; doktorantka Instytutu Polityki Społecznej UW; zainteresowania badawcze: innowacje i inwestycje społeczne, pomoc społeczna, planowanie społeczne.
Marta Styrc — mgr ekonomii, badacz w Centre for Population Change na uniwersytecie w Southampton, wcześniej w Instytucie Statystyki i Demografii w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Interesuje się procesami formowania i rozpadu związków, ich współzależnością z płodnością oraz konsekwencjami dla dobrostanu jednostek.
Sylwia Timoszuk — mgr ekonomii, absolwentka SGH w Warszawie, doktorantka w Instytucie Gospodarstwa Społecznego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Interesuje się demograficznym starzeniem się oraz gerontologią w powiązaniu z lokalną polityką społeczną. Jej badania dotyczą form zamieszkiwania, potrzeb wsparcia oraz jakości życia seniorów
Social Policy
Table of Contents Special Issue No 3/2014
INTRODUCTION – Barbara Kucharska
SOCIAL CALCULATOR AS AN ELEMENT OF THE PROJECT „CALCULATOR OF COSTS OF INACTION” IN LOCAL SOCIAL POLICY – Piotr Błędowski, Paweł Kubicki
CHARACTERISTIC OF SOCIAL CALCULATOR – Marta Styrc, Karolina Majdzińska, Magdalena Maciejasz, Justyna Gać
SELECTED ASPECTS OF COSTS OF INACTION IN CASE OF UNEMPLOYMENT, POVERTY AND HOMELESSNESS – THE SOCIAL CALCULATORS POINT OF VIEW – Anna Ruzik-Sierdzińska, Piotr Błędowski, Ewa Gałecka-Burdziak
DISABILITY AND LONG TERM ILLNESS – DEFINING, COSTS AND TASKS FOR LOCAL SOCIAL POLICY – Magdalena Maciejasz, Paweł Kubicki
HELPLESSNESS IN EDUCATION AND GUARDIANSHIP AND ORPHANHOOD – Anita Abramowska-Kmon, Sylwia Timoszuk
INTEGRATION OF REFUGEES, PRISONERS AND ADDICTS – Joanna Felczak, Karolina Majdzińska, Jacek Szczepkowski
LOCAL SOCIAL POLICY TOWARDS NEW CHALLENGES. FROM INTERVENTION TO ACTIVATION – Piotr Błędowski, Paweł Kubicki
FINANCING SOCIAL ASSISTANCE TASKS UNDER SITUATION OF THE LOCAL GOVERNMENT BUDGETS IN POLAND – Benedykt Opałka
SOCIAL INNOVATION AS AN INSTRUMENT OF ADAPTATION OF SOCIAL POLICY TO NEW CHALLENGES – Piotr Błędowski, Gabriela Sempruch
ABOUT THE AUTHORS
« powrót
