Polityka Społeczna
Numer tematyczny 1/2015
Lokalna polityka społeczna
Numer tematyczny „Polityki Społecznej” został sfinansowany ze środków Unii Europejskiej przyznanych w ramach 7. Programu Ramowego „Local Worlds of Social Cohesion: The Local Dimension of Integrated Social and Employment Policies” (LOCALISE). Prace redaktorki tematycznej sfinansowano w ramach programu „Mobilność Plus” Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Redaktorzy tematyczni numeru: dr Karolina Sztandar-Sztanderska (Uniwersytet Warszawski), dr Sławomir Mandes (Uniwersytet Warszawski)
Recenzenci: dr hab. Bożena Balcerzak-Paradowska prof. nadzw. IPiSS (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych), prof. dr hab. Jerzy Bartkowski (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Marek Bednarski (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych; Uniwersytet Warszawski), dr hab. Piotr Broda-Wysocki (Instytut Pracy i Spraw Socjalnych; Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), dr Dagmir Długosz (Kancelaria Prezesa RM; Krajowa Szkoła Administracji Publicznej), dr Joanna Staręga-Piasek (Instytut Rozwoju Służb Społecznych), dr hab. Ryszard Szarfenberg prof. UW (Uniwersytet Warszawski).
Spis treści
OD REDAKTORÓW TEMATYCZNYCH NUMERU – Karolina Sztandar-Sztanderska, Sławomir Mandes
DECENTRALIZACJA I POLITYKA SPOŁECZNA. SIŁA, SŁABOŚĆ CZY NIEDOSTOSOWANIE? PRÓBA OCENY – Stanisława Golinowska
BARIERY INTEGRACJI POLITYKI ZATRUDNIENIA NA POZIOMIE LOKALNYM – Sławomir Mandes
USŁUGI PUBLICZNE DLA WSZYSTKICH I DLA NIKOGO? KRYTYCZNE STUDIUM WYMOGÓW ADMINISTRACJI PRACY – Karolina Sztandar-Sztanderska
SPRZECZNA ŚWIADOMOŚĆ BEZROBOTNYCH. ODPOWIEDZIALNOŚĆ INDYWIDUALNA CZY PROBLEM STRUKTURALNY? – Justyna Zielińska, Jacek Zych
ROZWÓJ LOKALNY A KOŚCIÓŁ KATOLICKI W POLSCE – Wojciech Sadłoń
KONSTRUUJĄC OBYWATELA GMINY – POLITYKA DOSTĘPU DO USŁUG PRZEDSZKOLNYCH – Maria Theiss
OPIEKA NAD DZIECKIEM W WIEKU DO LAT 3 – LOKALNE ZRÓŻNICOWANIE DOSTĘPU DO USŁUG OPIEKUŃCZYCH – Klaudia Wolniewicz
Social Policy
Table of Contents Special Issue No 1/2015
Local social policy
Table of Contents
FROM EDITORS – Karolina Sztandar-Sztanderska, Sławomir Mandes
DECENTRALIZATION AND SOCIAL POLICY. STRENGTH, WEAKNESS AND MALADJUSTMENT? – Stanisława Golinowska
BARRIERS TO THE INTEGRATION OF EMPLOYMENT POLICY AT THE LOCAL LEVEL – Sławomir Mandes
CRITICAL STUDY OF ADMINISTRATIVE REQUIREMENTS OF POLISH PUBLIC EMPLOYMENT SERVICES – Karolina Sztandar-Sztanderska
CONTRADICTORY AWARNESS OF THE UNEMPLOYED. INDIVIDUAL RESPONSIBILITY OR STRUCTURAL PROBLEM? – Justyna Zielińska, Jacek Zych
LOCAL DEVELOPMENT AND CATHOLIC CHURCH IN POLAND – Wojciech Sadłoń
CONSTRUCTING THE LOCAL CITIZEN – THE POLITICS OF ACCESSIBILITY TO PRESCHOOL EDUCATION – Maria Theiss
DAY–CARE SYSTEM FOR CHILDREN UNDER 3 YEARS OLD – LOCAL DIVERSITY OF THE ACCESS TO CHILDCARE SERVICES – Klaudia Wolniewicz
ABOUT THE AUTHORS
Karolina Sztandar-Sztanderska (dr, Instytut Socjologii UW)
Sławomir Mandes (dr, Instytut Socjologii UW)
OD REDAKTORÓW MERYTORYCZNYCH NUMERU (s. 1)
Stanisława Golinowska (prof., Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński; Instytut Pracy i Spraw Socjalnych)
DECENTRALIZACJA I POLITYKA SPOŁECZNA. SIŁA, SŁABOŚĆ CZY NIEDOSTOSOWANIE? PRÓBA OCENY (s. 2–10)
Artykuł poświęcony jest opisowi i ocenie dokonanych zmian w prowadzeniu polityki społecznej w Polsce pod wpływem reform decentralizacyjnych. Podzielone sprawy społeczne są przedmiotem działań trzech niezależnych poziomów samorządów: wojewódzkiego, powiatowego i gminnego. Na szczeblu rządowym z kolei sprawy społeczne są przedmiotem podzielonych kompetencji między sektorowe ministerstwa: zdrowia, edukacji, pracy i zabezpieczenia społecznego. Brakuje całościowej strategii polityki społecznej koordynującej jednocześnie jej wymiar terytorialny i resortowy (sektorowy). Natomiast samodzielność decyzyjna oraz posiadanie własnych środków, wzmacniane przez zdecentralizowany dostęp do funduszy UE, ułatwiają podejmowanie oddolnych inicjatyw i ich swobodną realizację, często na podstawie relacji nieformalnych, znanych z poprzedniej epoki. Działania te nie są skoordynowane i często niedostatecznie efektywne. W sumie ocenia się, że reforma decentralizacyjna wymaga pewnych korekt, uwzględniających potrzebę stosowania narzędzi pozwalających na koordynację i wielopoziomowe oraz wielosektorowe rządzenie sprawami publicznymi.
Słowa kluczowe: samorząd, lokalna polityka społeczna, regionalna polityka społeczna, decentralizacja
BIBLIOGRAFIA
Andrews M. (2014), The Limits of Institutional Reform in Development Changing Rules for Realistic Solutions, University Press, Cambridge.
Azfar O., Kahkonen S., Meagher P. (2001), Conditions for Effective Decentralized Governance: A Synthesis of Research Findings, University of Maryland, Center for Institutional Reform and the Informal Sector, College Park, Md.
Bache I., Flinders M. (2004), Multi-level Governance, Oxford University Press, Oxford.
Barberis E., Bergmark A., Minas R. (2011), Rescaling Processes in Europe: Convergence and Divergence Patterns towards Multilevel Governance, w: Y. Kazepov (ed.), Rescaling Social Policies: Towards Multilevel Governance in Europe, European Centre Vienna, Ashgate.
Błędowski P., Broda-Wysocki P., Grotowska-Leder J., Kubicki P., Warzywoda-Kruszyńska W. (2007), Instytucje samorządowe, pozarządowe i nieformalne wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego, IPiSS, Warszawa.
Castles F.G. (2004), The future of the welfare state. Crisis Myths and Crisis Realities, Oxford University Press, New York.
CEMR (2013), Decentralisation at a crossroads. Territorial reforms in Europe in times of crisis, The Council of European Municipalities and Regions, Brussels, www.ccre.org [dostęp 2.06.2015].
Christiansen J. (2000), The Dynamics of Centralisation and Recentralisation, „Public Administration”, no. 78(2), p. 389–408.
Donaldson L. (2001), The Contingency theory of Organisation, Sage, Thousand Oaks CA.
Ferrera M. (1996), The ‘Southern Model’ of Welfare in Social Europe, „Journal of European Social Policy”, no. 6(1), p. 17–37.
Golinowska S. (2009), A Case Study of the European Welfare System Model in the Post-communist Countries – Poland, „Polish Sociological Review”, no. 2(166).
Golinowska S., Rysz-Kowalczyk B. (2014), Regionalne strategie polityki społecznej i rynku pracy narzędziem prowadzenia polityki społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 10.
Golinowska S., Sowa A. (2010), Działania samorządów lokalnych w opiece i integracji niesamodzielnych osób starszych, raport, IPiSS, MPiPS, Warszawa.
Izdebski H. (2001), Historia administracji, Wydawnictwo Liber, Warszawa.
Kazepov Y., ed. (2011), Rescaling Social Policies: Towards Multilevel Governance in Europe, European Centre Vienna, Ashgate.
Komisja Europejska (2014), Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Promowanie rozwoju i dobrego rządzenia w regionach UE i miastach, szósty raport na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej, Bruksela.
Kopańska A. (2014), Efektywność decentralizacji. Analiza zdecentralizowanego dostarczania dóbr o charakterze ponadlokalnym, Difin, Warszawa.
Księżopolski M. (2011), Dokąd zmierza polityka społeczna, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 16, s. 15–37.
McCourt W. (2013), Models of Public Service Reform. A Problem-Solving Approach, Policy Research Working Paper No 6428, The World Bank, Washington DC.
Miessen M. (2013), Koszmar partycypacji, Bęc Zmiana, Warszawa.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (2013), Ocena sytuacji samorządów lokalnych, Warszawa.
Ministerstwo Polityki Społecznej (2005), Strategia polityki społecznej na lata 2007–2013, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 13.09.2005 r., dokument towarzyszący realizacji Narodowego planu rozwoju na lata 2007–2013, Warszawa.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2012), Strategia rozwoju kraju 2020. Aktywne społeczeństwo. Konkurencyjna gospodarka. Sprawne państwo, dokument przyjęty uchwałą Rady Ministrów w dniu 25.09.2012 r., Warszawa.
Mintzberg H. (1980), The Structuring of Organisation. A Synthesis of the research, Prentice Hall, London.
Morgan D.F., Cook B.J. (eds.), New Public Governance: A Regime-Centered Perspective, M.E. Sharpe, New York.
Osborne S.P., ed. (2010), The New Public Governance?: Emerging Perspectives on the Theory and Practice of Public Governance, Routledge, Abingdon and New York.
Ostrowska A. (2014), Dotacje celowe z budżetu państwa na zadania samorządu terytorialnego a konstytucyjna zasada adekwatności, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu”, nr 2.
Piketty T. (2014), Capital in the Twenty – First Century, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge.
Pollit Ch., Dan S. (2011), The Impacts of The New Public Management in Europe: A Metaanalysis, raport projektu COCOPS (Coordinating for Cohesion in the Public Sector of the Future), zrealizowanego w ramach 7. Programu Ramowego UE, www.cocops.eu [dostęp 2.06.2015].
Pollitt Ch. (2005), Decentralization. A Central Concept in Contemporary Public Management, w: E. Ferlie, L.E. Lynn, Ch. Pollitt (eds.), The Oxford Handbook of Public Management, Oxford University Press, Oxford.
Pollitt Ch., Bouckeaert G. (2005), Public Management Reform. A Comparative Analysis, Oxford University Press, Oxford.
Przybylska A., Giza A. (2014), Partycypacja obywatelska. Od teorii do praktyki społecznej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Regulski J. (2014), Życie splecione z historią, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Rymsza M. (2013), Aktywizacja w polityce społecznej. W stronę rekonstrukcji europejskich welfare state?, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Sharma Ch.K. (2007), When Does decentralization deliver? The Dilemma of Design, MPRA Paper No. 250, posted 07; http://mpra.ub.uni-muenchen.de/250/ [dostęp 2.06.2015].
Staręga-Piasek J., Matela P., red. (2006), Rescaling Social Welfare Policies in Poland, IRSS, Warsaw.
Sztandar-Sztanderska K. (2014), The Impact of an Integrated Approach to Social Cohesion, Poland Country Analysis, WP 7 of the FP 7 Project Localise (Local Worlds of Social Cohesion. The Local Dimension of Integrated Social and Employment Policies), www.localise-research.eu [dostęp 2.06.2015].
Talamo G. (2012), A Critical Analysis of Public Administration Reform and Risk of Corruption and Crimes, University of Enna „KORE”, available at SSRN.
Taylor-Gooby P., ed. (2005), Ideas and Welfare State Reform in Western Europe, Palgrave Macmillan, Hampshire.
Trutkowski C. (2010), Rozwoj lokalny: bariery i stymulanty, IBnGR, Gdańsk. Tulchin S., Selee A., eds. (2004), Decentralization and Democratic Governance in Latin America, Woodrow Wilson International Center for Scholars, Washington D.C.
Wilkin J., red. (2013), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać?, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
World Bank (2008), Decentralization Client Countries. An Evaluation of World Bank Support 1990–2007, World Bank Independent Evaluation Group, Washington D.C., http://www.worldbank.org/ieg [dostęp 2.06.2015].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej, polityka społeczna
Summary: Describing and assessing social policy changes under the influence of decentralization is the subject of this paper. The responsibility for solving social problems and managing social tasks was divided between different levels of autonomous territorial self-government: regions, districts and counties but on the national level, social policy is divided between different fields lead by sectorial ministries: health, education, labour and social security. Currently, a coordinated strategy of social policy integrating social fields at the various levels of territorial self-government is missing. On the other hand, independent regional and local decisions and the existence of local budgets supported by European funds leads to a lot of bottom – up social initiatives and projects. Their implementation is free and sometimes makes use of informal social relations to connect and to integrate social programs. Assessing the decentralization process and decentralised social policy, it should generally be concluded that certain reforms with the goal of better coordination and the improvement of multilevel governance are needed.
Keywords: local government, local social policy, regional social policy, decentralization
Author’s affiliation: Collegium Medicum, Jagiellonian University; Institute of Labour and Social Studies
Sławomir Mandes (dr, Instytut Socjologii UW)
BARIERY INTEGRACJI POLITYKI ZATRUDNIENIA NA POZIOMIE LOKALNYM (s. 10–14)
Celem artykułu jest analiza barier integracji planowania i implementacji polityki zatrudnienia w sfragmentaryzowanym systemie polskiej polityki społecznej na poziomie lokalnym. W pierwszej kolejności analizowano bariery w wymiarze współpracy między różnymi poziomami, w szczególności te dotyczące strategii lokalnych. Następnie pokazano bariery współpracy między różnymi obszarami polityki społecznej, wskazując na znaczenie polityki lokalnej. I na koniec przeanalizowano bariery współpracy między różnymi sektorami.
Słowa kluczowe: integracja usług publicznych, lokalna polityka społeczna, strategie polityki społecznej
BIBLIOGRAFIA
Bache I., Flinders M., eds. (2004), Multi-Level Governance, Oxford University Press, Oxford, New York.
Bannink D. (2014), Decentralised Integration of Social Policy Domains, „Social Policy Review” no. 26.
Bockman J., Eyal G. (2002), Eastern Europe as a Laboratory for Economic Knowledge: The Transnational Roots of Neoliberalism, „American Journal of Sociology”, no. 2.
Deacon B. (2000), Eastern European welfare states: the impact of the politics of globalization, „Journal of European Social Policy”, no. 10(2).
Frączek P. (2010), Strategia rozwiązywania problemów społecznych jako narzędzie realizacji lokalnej polityki społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 7.
Friese S. (2012), Qualitative Data Analysis with ATLAS.ti, Sage Publications, London.
Geyer R. (2000), Exploring European Social Policy, Polity Press, Cambridge.
Gawroński H. (2010), Zarządzanie strategiczne w samorządach lokalnych, Wolters Kluwer, Warszawa.
Goetschy J. (2003), The European Employment Strategy, Multi-Level Governance and Policy Coordination: Past, Present and Future, w: J. Zeitlin, D. Trubek (eds.), Governing Work and Welfare in a New Economy: European and American Experiments, Oxford University Press, Oxford.
Grewiński M. (2011), Związki wielosektorowej polityki społecznej z koncepcją społecznie odpowiedzialnego biznesu, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” nr 220, Wrocław.
Grosse T.G. (2008), Europeizacja a lokalne uwarunkowania administracyjne, „Zarządzanie Publiczne”, nr 1.
Enderlein H., Wälti S., Zürn M., eds. (2012), Handbook on Multi-Level Governance, Edward Elgar Pub, Cheltenham.
Furmankiewicz M. (2012), Partnerstwo międzysektorowe czy kolejne narzędzie władz samorządowych? Ukryty sektor publiczny w lokalnych grupach działania w Polsce, „Wieś i Rolnictwo”, nr 4.
Kazepov Y., ed. (2010), Rescaling Social Policies: Towards Multilevel Governance in Europe, European Centre Vienna, Ashgate.
Kolarska-Bobińska L., red. (2000), Cztery reformy: od koncepcji do realizacji, ISP, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kosowski J. (2012), Współpraca jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi, Wolters Kluwer, Warszawa.
Orenstein M. (2008), Postcommunist welfare states, „Journal of Democracy”, no. 19(4).
Krzyszkowski J., Przywojska J. (2013), Uspołecznienie zarządzania publicznego w lokalnej polityce społecznej i pomocy społecznej, „Wrocławskie Studia Politologiczne”, nr 15.
Moulettes A. (2015), The Darker Side of Integration Policy, Sage Open 5, no. 2.
Munday B. (2007), Integracja usług socjalnych w Europie, materiał pokonferencyjny, MPiPS, Warszawa.
Rymsza M. (2013), Aktywizacja w polityce społecznej: w stronę rekonstrukcji europejskich welfare states?, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Schimmelfennig F., Sedelmeier U., eds. (2009), The Politics of European Union Enlargement Theoretical Approaches, Rutledge, London.
Spieser C. (2008), Managing mass dissimissals and high unemployment. Employment policies and unemployment compensation in Poland after 1989, w:. M-A. Moreau, M. E. Blas-López, P. Lang (eds.), Restructuring in the New EU Member States, Bruksela.
Szylko-Skoczny M. (2004), Polityka społeczna wobec bezrobocia w Trzeciej Rzeczypospolitej, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa.
Swianiewicz P. (2009), Reformy konsolidacji terytorialnej – teoria i praktyka krajów Europy Środkowo-Wschodniej, „Samorząd Terytorialny”, nr 4.
Tausz K. (2002), The Impact of Decentralization on Social Policy, Open Society Institute, Budapest.
Van Berkel R., Borghi V. (2008), Introduction: The governance of activation, „Social Policy and Society”, 7(03).
Zalewski D. (2008), Procesy partycypacji i deliberacji a Wojewódzkie i Powiatowe Rady Zatrudnienia, w: J. Sroka (red.), Wybrane instytucje demokracji partycypacyjnej w polskim systemie politycznym, IPiSS, Warszawa.
Zieleńska M. (2015), Mechanizmy reprodukcji i zmiany w systemie administracji publicznej na przykładzie wdrażania otwartej metody koordynacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Zimmermann K., Aurich P., Graziano P., Fuertes V. (2014), Local Worlds of Marketization – Employment Policies in Germany, Italy and the UK Compared, „Social Policy & Administration” 48(2).
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
SUMMARY: The aim of the article is three-fold. Firstly, to analyze the barriers of integration of policy development and implementation in the area of employment policy, which is a part of fragmented Polish system of social policy at the local level. These barriers are analyzed as a set of factors which impede cooperation between different levels of policy, in particular the planning process of local employment strategies. Secondly, to show how these barriers are manifested in the process of building cooperation among diverse areas of social policy, stressing the important role of local politics and politicians in this process. Finally, the barriers of cooperation between different sectors are examined.
Keywords: integration of public services, local social policy, strategies of social policy
Author’s affiliation: Institute of Sociology, University of Warsaw
Karolina Sztandar-Sztanderska (dr, Instytut Socjologii UW)
USŁUGI PUBLICZNE DLA WSZYSTKICH I DLA NIKOGO? KRYTYCZNE STUDIUM WYMOGÓW ADMINISTRACJI PRACY (s. 15–21)
Artykuł dotyczy praktyk podejmowanych – w imieniu zdecentralizowanego państwa – wobec osób rejestrujących się jako bezrobotne w powiatowych urzędach pracy. Podobnie do autorów z nurtu street-level bureaucracy oraz badaczy analizujących stratyfikacyjną rolę polityki publicznej autorka ujawnia mechanizmy sprawowania władzy i pokazuje utrudnienia, na które napotykają zwykli ludzie przy próbie realizacji praw socjalnych. Autorka starała się pokazywać niewidoczne koszty dostępu do usług publicznych, a także utrwalone praktyki nierównego traktowania obywateli. Prezentowane wnioski są efektem badań terenowych realizowanych w latach 2007–2010 i 2013–2014 w pięciu urzędach pracy.
Słowa kluczowe: bezrobocie, polityka rynku pracy, street-level bureaucracy, Polska, nierówności, dostęp do usług publicznych, prawa socjalne
BIBLIOGRAFIA
Barret S. (2004), Implementation studies: time for revival? Personal reflections on 20 years of implementation studies, „Public Administration”, Vol. 82, No. 2, p. 249– 262.
Bourdieu P., Passeron, J.-C. (2006), Reprodukcja: elementy teorii systemu nauczania, PWN, Warszawa.
Brodkin E.Z. (2011), Policy Work: Street-Level Organizations Under New Managerialism, „Journal of Public Administration Research and Theory”, Vol. 21, p. i253–i277.
Brodkin E.Z., Majmundar M. (2007), Administrative Exclusion: Organizations and the Hidden Costs of Welfare Claiming, „Journal of Public Administration Research and Theory”, Vol. 20, No. 4, p. 827–848.
Czapiński J. (2009), Bezrobocie, w: I. Kotowska, (red.), Rynek pracy i wykluczenie społeczne w kontekście percecpecji Polakow. Diagnoza Społeczna 2009, MPiPS, Warszawa.
Dubois V. (2003), La vie au guichet: relation administrative et traitement de la misere, Economica, Paris.
Dubois V. (2007), Etat social actif et controle des chomeurs: un tournant rigoriste entre tendances europeennes et logiques nationales, „Politique Européenne”, Vol. 1, No. 21.
Dubois V. (2009), Towards a critical policy ethnography: lessons from fieldwork on welfare control in France, „Critical Policy Studies”, Vol. 3, No. 2, p. 221–239.
Dubois V. (2012), Ethnographier l’action publique. Les transformations de l’Etat social au prisme de l’enquete de terrain, „Gouvernement et action publique”, Vol. 1, No. 1, p. 83–101.
Eurostat (2014), Labour market policy – expenditure and participants. Data 2011. Eurostat Statistical books, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Garsten C., Jacobsson K., eds. (2004), Learning to be employable: new agendas on work, responsibility, and learning in a globalizing world, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
Góra M. (2006), Active Labor Market Policies in Poland, w: J. Kluve (ed.), Active Labor Market Policies in Europe. Performance and Perspective, Springer, s. 122–133.
Góra M., Sztanderska U. (2006), Wprowadzenie do analizy lokalnego rynku pracy. Przewodnik, MPiPS, Warszawa.
GUS (2013a), Ubóstwo w Polsce w 2012, Warszawa.
GUS (2013b), Ubóstwo w Polsce w świetle badań GUS, Warszawa.
Hill M. J., Hupe P. L. (2002), Implementing public policy: governance in theory and practice, Sage, London, Thousand Oaks, Calif.
Jahoda M., Lazarsfeld P.F., Zeisel H. (2007), Bezrobotni Marienthalu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Karwacki A. (2010), Papierowe skrzydła: rzecz o spójnej polityce aktywizacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Kozek W. (2013), Rynek pracy: perspektywa instytucjonalna, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Kryńska E., red. (2009), Flexicurity w Polsce diagnoza i rekomendacje. Raport końcowy z badań, MPiPS, Warszawa.
Lipsky M. (1980), Street-level Bureaucracy: Dilemmas of the Individual in Public Services, Russell Sage Foundation, New York.
Morgen S., Maskovsky J. (2003), The Anthropology of Welfare Reform: New Perspectives on U.S. Urban Poverty in the Post-Welfare Era, „Annual Review of Anthropology”, Vol. 32, p. 315–338.
Moynihan D., Herd P., Harvey H. (2015), Administrative Burden: Learning, Psychological, and Compliance Costs in Citizen-State Interactions, „Journal of Public Administration Research and Theory”, Vol. 25, p. 43–69.
MPiPS (2011), Informacja o stanie i strukturze zatrudnienia w wojewódzkich i powiatowych urzędach pracy w 2010 roku, Warszawa.
MPiPS (2012), PARTNERSTWO DLA PRACY. Projekt pilotażowy, Warszawa.
MPiPS (2013), Informacja o stanie i strukturze zatrudnienia w Wojewódzkich i Powiatowych Urzędach Pracy w 2012 roku, Warszawa.
Portet S. (2004), Pologne, un laboratoire du nouveau modele de protection sociale, „Nouvelle Alternative”, Vol. 19, No. 62, p. 25–38.
Portet S., Sztandar-Sztanderska K. (2010), Poland. Unemployment benefit: haunted by a lack of legitimacy, w: F. Lefresne (ed.), Unemployment benefit systems in Europe and North America: reforms and crisis, ETUI, Brussels, p. 261–280.
Prottas J.M. (1979), People processing: the street-level bureaucrat in public service bureaucracies, Lexington Books, Lexington, Mass.
Ruzik A. (2007), Analiza skuteczności aktywnej polityki rynku pracy w zwalczaniu ubóstwa i wykluczenia społecznego, w: S. Golinowska, A. Ruzik, B. Pieliński, J. Gandziarowska (red.), Praca lekarstwem na biedę i wykluczenie. Strategie wobec pracy, IPiSS, Warszawa, s. 56–93.
Serrano Pascual A., Magnusson L., eds. (2007), Reshaping Welfare States and Activation Regimes in Europe, Peter Lang, Bruxelles, Bern, Berlin, Frankfurt am Main, New York, Oxford, Wien.
Spire A. (2008), Accueillir ou reconduire enquete sur les guichets de l’immigration, Raison d’agir, Paris.
Spire A. (2012), Faibles et puissants face a l’impot, Raisons d’agir éd., Paris.
Sztandar-Sztanderska K. (2009), Activation of the unemployed in Poland: from policy design to policy implementation, „International Journal of Sociology and Social Policy”, Vol. 29, No. 11/12, p. 624–636.
Sztandar-Sztanderska K. (2015a), Praktyki administracyjne wobec bezrobotnych w Polsce, rozprawa doktorska, Centre de Recherches et d’Etudes Internationales, Sciences Po de Paris, Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski.
Sztandar-Sztanderska (2015b, w druku), Obywatel spotyka państwo. Jak urzędy pracy przetwarzają ludzi, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Szylko-Skoczny M. (2004), Polityka społeczna wobec bezrobocia w Trzeciej Rzeczypospolitej, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa.
van Oorsschot W. (1991), Non-Take up of Social Security Benefits in Europe, „Journal of European Social Policy”, Vol. 1, No. 1, p. 15–30.
Warin P. (2006), L’acces aux droits sociaux, Presses universitaires de Grenoble, Grenoble.
Wóycicka I., Sztandar-Sztanderska K., Zieleńska M. (2008), Klienci powiatowych urzędów pracy, w: Analiza funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia po ich włączeniu do administracji samorządowej, MPiPS, Warszawa, s. 45–70.
Zawadzki B., Lazarsfeld P.F. (2007), Psychologiczne konsekwencje bezrobocia, w: M. Jahoda, P.F. Lazarsfeld, H. Zeisel (red.), Bezrobotni Marienthalu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Sumamry: This article explores how labour market policy is practiced in Poland. More specifically, I analyse what actions are undertaken in the name of the decentralized state towards people, who apply for the unemployed status. The focus is placed on the administrative burdens that make difficult access to social rights and activation offer as well as on the practices of unequal treatment at street-level. Findings are based on fieldwork carried out in 5 local labour offices between 2007–2010 and 2013–2014.
Keywords: street-level bureaucracy, unemployment, Poland, labour market policies, administrative burden, inequalities, non-take up of public services, costs of public services, social rights
Author’s affiliation: Institute of Sociology, University of Warsaw
Justyna Zielińska (doktorantka, Instytut Socjologii UW)
Jacek Zych (doktorant, Instytut Socjologii UW)
SPRZECZNA SWIADOMOŚĆ BEZROBOTNYCH. ODPOWIEDZIALNOŚC INDYWIDUALNA CZY PROBLEM STRUKKTURALNY? (s. 21–25)
Autorzy artykułu stawiają tezę, że instytucje polityki społecznej, tj. urzędy pracy i ośrodki pomocy społecznej, mogą przyczyniać się do indywidualizacji zjawisk społecznych, takich jak bezrobocie i ubóstwo. W związku z tym osoby bezrobotne i doświadczające ubóstwa są skłonne przyjmować sytuację, w której się znalazły jako efekt własnych deficytów. Jednakże indywidualizacja nie jest w pełni osiągnięta – bezrobotni są świadomi społecznych przyczyn swoich problemów.
Słowa kluczowe: indywidualizacja, bezrobocie, ubóstwo, polityka społeczna
BIBLIOGRAFIA
Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej rzeczywistości, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Dean D. (2003), Re-conceptualising Welfare-to-Work for People with multiple Problems and Needs, Cambridge University Press, Cambridge.
Garsten Ch., Jacobsson K., Sztandar-Sztanderska K. (w druku), Negotiating social citizenship at the street-level: local activation policies and individualization in Sweden and Poland, w: Heidenreich M., Rice D. (eds.), Integrating Social and Employment Policies in Europe. Active Inclusion and Challenges for Local Welfare Governance, Edward Edgar Publishing Jahoda M., Lazarsfeld P.F., Zeisel H. (2007), Bezrobotni Marienthalu, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kozek W., Kubisa J., Zieleńska M. (2013), Combating Poverty in Europe. Work Package 6 – the local arena for combating poverty. Local Report – Radom, Poland, http://cope-research.eu/wp-content/uploads/2013/11/COPE_WP6_Poland_Radom.pdf [dostęp 31.10.2014].
Kozek W., Kubisa J., Zieleńska M., Zielińska J. (2014), Combating Poverty in Europe. Work Package 7 – The Impact of Welfare Interventions on Life-Courses of Deprived Groups. Report – Radom, maszynopis niepublikowany, Warszawa.
Lister R. (2007), Bieda, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
Lodemel I., Trickey H., red. (2000), An Offer You Can’t Refuse. Workfare in international perspective, The Policy Press, Brystol.
Sennett R. (2009), Upadek człowieka publicznego, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA, Warszawa.
Serrano Pascual A., Magnusson L., Lang P. (2007), Reshaping Welfare States and Activation Regimes in Europe, Peter Lang, Bern, Berlin, Frankfurt am Main, New York, Oxford, Wien.
Standing G. (2011), Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Sztandar-Sztanderska K. (2014a), Individualisation of Risk and Responsibility: Activation Policy in Poland, raport badawczy przygotowany w ramach projektu „Local Worlds of Social Cohesion: The Local Dimension ofIntegrated Social and Employment Policies” (LOCALISE), maszynopis niepublikowany, Warszawa.
Sztandar-Sztanderska K. (2014b), The impact of an Integrated approach to social cohesion, raport badawczy przygotowany w ramach projektu „Local Worlds of Social Cohesion: The Local Dimension of Integrated Social and Employment Policies” (LOCALISE), maszynopis niepublikowany, Warszawa.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Summary: The main thesis of the article is that institutions of social policy i.e. Public Employment Services and social assistance (i.e. Municipal Family Assistance Organisation) may contribute to individualisation of social phenomena such as unemployment and poverty. Therefore the unemployed and Poverty stricken people are prone to understand their situation as an effect of their own deficits. However individualisation of social phenomena is not fully achived and the unemployed are aware of social causes of these problems.
Keywords: individualisation, unemployment, poverty, social policy
Authors’ affiliation: Institute of Sociology, University of Warsaw
Wojciech Sadłoń (dr, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego)
ROZWÓJ LOKALNY A KOŚCIÓŁ KATOLICKI W POLSCE (s. 25–29)
W artykule została podjęta próba wskazania odniesień rozwoju oraz religijności na poziomie lokalnym. W tym celu wskazane zostały kategorie teoretyczne pozwalające na uchwycenie zależności między religijnością i organizacjami religijnymi a rozwojem lokalnym, takie jak dobrostan (well-being) oraz jakość życia. Odnosząc się do kategorii kapitałów oraz postaw zweryfikowane zostały również podstawowe tezy dotyczące zależności między religijnością Polaków a aktywnością społeczną. Przedstawione zostało też faktyczne zaangażowanie organizacji Kościoła katolickiego w zakresie społecznym na poziomie lokalnym. Przeprowadzone analizy wskazały, że oddziaływanie społeczne organizacji Kościoła katolickiego w Polsce jest różnorodne, natomiast między religijnością Polaków a rozwojem zachodzi pozytywna, choć złożona zależność.
Słowa kluczowe: rozwój lokalny, dobrostan, jakość życia, religijność, Kościół katolickie
BIBLIOGRAFIA
Adamczuk L., Firlit E., Zdaniewicz W. (2012), Postawy religijno-społeczne Polaków 1991–2012, ISKK, Warszawa.
Apostolicam Actuositatem (1967), w: Sobor Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Pallottinum, Poznań, s. 379–408.
Ajzen I. (1988), Attitudes, personalisty and behavior, The Dorsey Press, Chicago.
Anheier H., Salamon L. (1998), The nonprofit sector in the developing world: A comparative analysis, Manchester University Press, Manchester.
Benedykt XVI (2009), Caritas in Veritate, Pallottinum, Poznań.
Berger P. (1998), Sekularyzm w odwrocie, „Nowa Res Publica”, nr 1, s. 67–74.
Bieńkuńska A. i in. (2013), Jakość życia, w: A. Bieńkuńska (red.), Jakość życia, kapitał społeczny, ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce, GUS, Warszawa, s. 7–34.
Brol R. (1998), Rozwój lokalny – nowa logika rozwoju gospodarczego, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu”, nr 785, s. 11–15.
Cameron S. (1999), Faith, frequency, and the allocation of time: a micro level study of religious capital and participation, „Journal of Socio-Economics”, no. 28, p. 439–456.
Committee for Economic Development (1995), Rebuilding inner-city communities: A new approach to the nation’s urban crisis, Research and Policy Committee, Author, New York.
Caputo R. (2009), Religious Capital and Intergenerational Transmission of Volunteering as Correlates of Civic Engagement, „Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly”, no. 38, p. 983‑1002.
Casanova J. (1998), Reprywatyzacja religii, w: W. Piwowarski (red.), Socjologia religii. Antologia tekstow, Kraków, s. 409–428.
Drążkiewicz J. (1989), O ruchu hospicjów w Polsce, w: J. Drążkiewicz (red.), W stronę człowieka umierającego. O ruchu hospicjów w Polsce, UW, Warszawa, s. 91–372.
Ferguson R., Dickens W. (1999), Urban Problems and Community Development, Brookings Institution Press.
Ferriss A. (2002), Religion and the Quality of Life, „Journal of Happiness Studies”, no. 3/3, p. 199–215.
Firlit E. (2013), Erozja wspólnotowego wymiaru religijności katolików w Polsce, „Przegląd Religioznawczy”, nr 250, s. 133–146.
Firlit E. (1998), Parafia rzymskokatolicka w Polsce w okresie transformacji systemowej. Studium socjologiczne, Pallottinum, Warszawa.
Gaudium et spes (1967), w: Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Pallottinum, Poznań.
Herve C. (1983), Rola grup odniesienia w integracji postaw religijnych, w: F. Adamski (red.), Socjologia religii. Wybór tekstów, WAM, Kraków, s. 139–140.
Jan Paweł II (1991), Encyklika Centesimu annus, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. I., Wydawnictwo św. Stanisława i Wydawnictwo M., Kraków 1996, s. 463–532.
Jan Paweł II (1987), Encyklika Sollicitudo rei socialis, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. I., Wydawnictwo św. Stanisława i Wydawnictwo M., Kraków 1996, s. 321–371.
Katechizm Kościoła Katolickiego (1992), Pallottinum, Poznań.
Krakowiak P,. Stolarczyk A., red. (2007), Ksiądz Eugeniusz Dutkiewicz SAC. Ojciec ruchu hospicyjnego w Polsce, Fundacja Hospicyjna, Gdańsk.
Krech D., Crutchfield R., Ballachey E. (1962), Individual in Society, McGraw Hill, s. 137–179, za: Frentzel-Zagórska J. (1971), Zmiana postaw, OBOP i SP, Warszawa.
Martin D. (1978), A general theory of secularization, Blackwell, Oxford.
Nałęcz S., Goś-Wójcicka M., red. (2010), Stowarzyszenia, fundacje i społeczne podmioty wyznaniowe w 2008 r., GUS, Warszawa.
Okrasa W., Herbst J., Zdaniewicz W. (2010), Organizacje, wspólnoty i instytucje społeczne Kościoła katolickiego – potencjał i specyfika kościelnego trzeciego sektora w Polsce, w:. S. Nałęcz, M. Goś-Wójcicka (red.), Stowarzyszenia, fundacje i społeczne podmioty wyznaniowe w 2008 r., GUS, Warszawa, s. 202–230.
Paweł VI (2001), Evangelii nuntiandii, Wydawnictwo TUM, Warszawa.
Ringdal G. (1996), Religiosity, quality of life, and survival in cancer patients, „Social Indicators Research”, no. 38/2, p. 193–211.
Sadłoń W. (2011), Lubelsko-warszawska szkoła socjologii religii, w: K. Łuczaj, K. Kaczorowski (red.), Polska socjologia wczoraj i dziś. Młodzi socjologowie wobec problemów tradycji i teraźniejszości, AGH, Kraków, s. 99–108.
Sadłoń W. (2013a), Parafia jako wspólnota. Między więzią emocjonalno-duchową a brakiem zaangażowania, w: R. Lange, W. Sadłoń (red.), Postawy religijno-społeczne mieszkańców Archidiecezji Białostockiej, ISKK, Białystok, s. 125–136.
Sadłoń W. (2013b), Społeczny wymiar parafii wiejskiej w Polsce na podstawie badań statystycznych, „Trzeci Sektor”, nr 29, s. 37–46.
Sadłoń W. (2014), Kościelny trzeci sektor w Polsce oraz działalność charytatywna, w: L. Adamczuk i in., Kościół katolicki w Polsce. Rocznik statystyczny, ISKK-GUS, Warszawa, s. 208–219.
Singer M. (1983), Religia a społeczeństwo. Konflikty – integracja, w: F. Adamski (red.), Socjologia religii. Wybór tekstów, WAM, Kraków, s. 130–131.
Stark R., Finke R., Dougherty K.D. (2002), The Effects of Professional Training: The Social and Religious Capital Acquired in Seminaries, „Journal for the Scientific Study of Religion”, no. 41/1, p. 103–120.
Wielebski T. (2012), Diecezjalne i parafialne struktury komunijne w Polsce, „Teologia Praktyczna”, nr 13, s. 53–70.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Summary: This article is an attempt to identify references between religion and development at the local level. Theoretical categories such as well-being and quality of life were presented to capture the relationship between religiosity, religious organizations and local development. Referring also to the category of capitals and attitudes the empirical relationship between Polish religiosity and social activity was tested. Also the actual involvement of the Catholic Church in the local community was presented. Conducted analyzes indicated that the social impact of Catholic Church organizations at local level in Poland is diverse and between Polish religiosity and development a positive but complex relationship is observed.
Keywords: Local development, well-being, quality of life, religiosity, Catholic Church
Author’s affiliation: Institut for Catholic Church Statistics
Maria Theiss (dr, Instytut Polityki Społecznej UW)
KONSTRUUJĄC OBYWATELA GMINY – POLITYKA DOSTĘPU DO USŁUG PRZEDSZKOLNYCH (s. 30–35)
Celem artykułu jest analiza organizowania w polskich gminach dostępu do publicznego wychowania przedszkolnego. Analiza ta została przeprowadzona z zastosowaniem autorskiej perspektywy lokalnego obywatelstwa społecznego. W artykule sformułowano tezę, że w sferze wychowania przedszkolnego samorządy gminne w Polsce konstruują lokalne obywatelstwo społeczne (status obywateli wyrażający się w uprawnieniach i dostępie do świadczeń i usług na poziomie lokalnym), wdrażając krajowe przepisy w sposób, który oznacza powiązanie dostępu do wychowania przedszkolnego z lokalnie określanymi wymaganiami lub oczekiwaniami wobec rodziców. W szczególności dotyczą one bycia zatrudnionym oraz płacenia podatków w miejscu zamieszkania. W pierwszej części artykułu wyjaśniona jest kategoria lokalnego obywatelstwa społecznego. W drugiej części zaprezentowane są cząstkowe wyniki badań empirycznych zrealizowanych w 4 gminach województwa mazowieckiego. Przedmiotem omawianych badań są formalne i nieformalne mechanizmy stosowane w rekrutacji do gminnych przedszkoli (przepisy prawa lokalnego, nieformalne praktyki i lokalny dyskurs).
Słowa kluczowe: lokalna polityka społeczna, lokalne obywatelstwo społeczne, wychowanie przedszkolne, samorząd lokalny
BIBLIOGRAFIA
Andreotti A., Mingione E., Polizzi E. (2012), Local Welfare Systems: A Challenge for Social Cohesion, „Urban Studies”, no 9/49, p. 1925–1940.
Bober J., Hausner J. i in (2013), Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce, MSAP, Kraków.
Brenner N. (2009), Open questions on state rescaling, „Cambridge Journal of Regions, Economy and Society”, no. 1, p. 123–139.
Cybulko A. (2015), Analiza prawa lokalnego w zakresie edukacji przedszkolnej w dwóch badanych miastach, raport cząstkowy wykonany w projekcie Lokalne obywatelstwo społeczne w polityce społecznej na przykładzie usług opiekuńczych nad dzieckiem do lat 5, maszynopis niepublikowany, Warszawa.
Dolnicki B., red. (2010), Ustawa o samorządzie gminnym, Komentarz. Wolters Kluwer, Warszawa.
Garlicki L. (2009), Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, PWN, Warszawa.
Gorzelak G., Jałowiecki B., Zagórski K. (2009), Zróżnicowania warunków życia. Polskie rodziny i społeczności lokalne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Isin E.F., Turner B.S. (2002), Handbook of Citizenship Studies, Sage, London.
Jakimowicz W. (2002), Publiczne prawa podmiotowe, Zakamycze, Warszawa.
Jałowiecki B., Szczepański M., Gorzelak G. (2007), Rozwój lokalny i regionalny w perspektywie socjologicznej, Śląskie Wydawnictwo Naukowe, Tychy.
Kazepov Y. (2010), Rescaling Social Policies: Towards Multilevel Governance in Europe, Ashgate, Wiedeń.
Kopańska A. (2014), Efektywność decentralizacji, Difin, Warszawa.
Kvist J. (2009), Measuring welfare states: problems and possibilities in cross-national studies, http://www2.sofi.su.se/RC19/pdfpapers/Kvist_Hansen_RC19_2008.pdf [dostęp 16.09.2015].
Kwiatkowska A. (2010), Koncepcja obywatelstwa w teorii feministycznej, w: J. Raciborski (red.), Praktyki obywatelskie Polaków, IFiS PAN, Warszawa.
Marshall T.H. (1950), Citizenship and Other Essays, The University Press,Cambridge.Ośrodek Ewaluacji (2012), Ocena ośrodków wychowania przedszkolnego, utworzonych lub wspartych ze Śródków finansowych EFS w ramach Poddziałania 9.1.1 PO KL. Raport końcowy, na zamówienie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa, https://www.ewaluacja.gov.pl/Wyniki/Documents/Ocena_osrodkow_wychowania_przedszkolnego_9_1_1_PO_KL_5022013.pdf [dostęp 16.09.2015].
Piekara A. (2011), Podstawy doktrynalne odrodzonego samorządu terytorialnego w Polsce, w: E. Jasiuk (red.), XX lat odrodzonego samorządu terytorialnego w Polsce, WSH, Radom.
Powell M. (2008), Welfare state without citizens? Formez – Gianini Research, Biblioteca Formez, http://biblioteca.formez.it /webif/media/Giannini_2/pdf/vol0910.pdf [dostęp 16.09.2015].
Rice D. (2013), Beyond Welfare Regimes: From Empirical Typology to Conceptual Ideal types, „Social Policy and Administration”, no. 47, p. 93–110.
Saraceno Ch. (2002), Social Assistance Dynamics in Europe: National and Local Poverty Regimes, The Policy Press, Bristol.
Sassen S. (2003), The Repositioning of Citizenship: Emergent Subjects and Spaces for Politics, „CR: The New Centennial Review”, no. 3/2, p. 41–66.
Schinkel W. (2010), The Virtualization of Citizenship, „Critical Sociology”, no. 2/36, p. 265–283.
Schridde H. (2002), Local Welfare Regimes and the Restructuring of the Welfare State – an Anglo-German Comparison, „German Policy Studies”, no. 2, p. 105–142.
Staeheli L. (2010), Political geography: Where’s citizenship?, „Progress in Human Geography”, no. 3/35, p. 393–400.
Szarfenberg R. (2011), Standardy i standaryzacja pracy socjalnej i usług pomocy i integracji społecznej, w: R. Szarfenberg (red.), Krajowy Raport Badawczy. Pomoc i Integracja społeczna wobec wybranych grup – diagnoza standaryzacji usług i modeli instytucji, WRZOS, Warszawa.
Turner B. (2001), The erosion of citizenship, „British Journal of Sociology”, no. 2/52, p. 189–209.
Young I. (1989), Polity and Group Difference: A Critique of the Ideal of Universal Citizenship, „Ethics”, no. 2/99, p. 250–274.
Yuval-Davies N. (2011), Power, Intersectionality and Politics of Belonging, Freia Working Paper Series, nr 75, s. 1–24.
Zamorska K. (2010), Prawa społeczne jako program przebudowy polityki społecznej, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Summary: The article investigates the ways in which an access to preschool education is regulated at the local level in Poland. For this sake the perspective of local social citizenship is employed. Preschool education is decentralized in Poland, with a relative broad autonomy of local government in the organization of this service. Thus, the local variation of the coverage is high (the national coverage of 3–4 years old is 61%, which is low for the EU country). The article claims that the local governments in Poland construct local citizenship linking social rights (access to preschool education) with the absent in national regulations responsibilities of parents’ paid work and paying local taxes. In the first part of the text the concept of local social citizenship is discussed and linked to territorialization and rescaling processes in social policy. In the second part of the text, author’s own research in 4 Polish local communities is presented. The research focuses on the formal and informal recruitment practices to a preschool education.
Key words: local social policy, local social citizenship, preschool education, local government
Author’s affiliation: The Institute of Social Policy of the University of Warsaw
Klaudia Wolniewicz (doktorantka, Instytut Polityki Społecznej UW)
OPIEKA NAD DZIECKIEM W WIEKU DO LAT 3 – LOKALNE ZRÓŻNICOWANIE DOSTĘPU DO USŁUG OPIEKUŃCZYCH (s. 35–39)
Artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie, jakie czynniki na poziomie lokalnym wpływają na zróżnicowanie w dostępie do usług opiekuńczych nad dzieckiem w wieku do lat 3 w Polsce. W pierwszej części autorka w sposób syntetyczny prezentuje obecny stan prawny i analizuje zmiany, jakie dokonały się w ciągu ostatnich trzech lat w systemie opiekuńczym nad najmłodszym dzieckiem. W drugiej części szczegółowej analizie poddane są wybrane czynniki, które mogą mieć wpływ na dostępność usług opiekuńczych na poziomie lokalnym: strukturalne (status administracyjny gminy, gęstość zaludnienia) oraz ekonomiczne (dochód gminy per capita).
Słowa kluczowe: system opieki nad dzieckiem, polityka lokalna, lokalne zróżnicowanie, dostęp do usług opiekuńczych nad dzieckiem
BIBLIOGRAFIA
Analiza prawno-instytucjonalna systemu opieki nad dzieckiem w wieku 0–5 lat (2013), maszynopis niepublikowany powstały w ramach projektu „Lokalne obywatelstwo społeczne w polityce społecznej na przykładzie usług opiekuńczych nad dzieckiem do lat 5”, realizowanego w IPS UW pod kierunkiem dr M. Theiss, finansowanego ze środków NCN, Warszawa.
Davey A., Johansson L., Malmberg B., Sundstrom G. (2006), Unequal but equitable: an analysis of variations in old-age care in Sweden, „European Journal of Ageing”, Vol. 3(1), p. 34–40.
Diagnoza wpływu Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 na rozwój wczesnodziecięcych usług opiekuńczo-edukacyjnych w gminach (2014), Fundacja Komeńskiego, Warszawa, http://www.frd.org.pl/repository/Nutricia/MB_raport_z_ustawy_zlobkowej_dla_FRD_FINAL.pdf [dostęp 15.11.2014].
European Commission (2008), Childcare service in the EU, MEMO/08/592, Bruksela, 3.10., http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-08-592_en.htm?locale=en [dostęp 10.10.2014].
GUS (2014), Bank Danych Lokalnych, http://stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks [dostęp 26.09.2014].
Jensen P.H., Lolle H. (2013), The Fragmented Welfare State: Explaining Local Variations in Services for Older People, „Journal of Social Policy”, Vol. 42, p. 349–370.
NIK (2013), Informacja o wynikach kontroli. System opieki nad dziećmi do lat trzech, nr ewid. 154/2013/P/12/106/KPS, Warszawa.
Piętka-Kosińska K., Ruzik-Sierdzińska A. (2010), Żłobki w Polsce. Badanie empiryczne i jakościowe, raport, CASE, Warszawa, http://www.case-research.eu/sites/default/files/publications/33427257_Raport%20o%20zlobkach_do%20publikacji%20CASE_eReport.pdf [dostęp 25.09.2015].
Rysz-Kowalczyk B. (2011), Polityka społeczna gmin i powiatów. Kompendium wiedzy o instytucjach i procedurach, Elipsa, Warszawa.
Saxonberg S. (2014), Gendering Family Policies in Post-Communist Europe. A Historical-Institutional Analysis, Palgrave Macmillan, Basingstoke, New York.
Sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji Ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (DzU nr 45, poz. 235 z późn. zm.) w latach 2011–2012 (2013), Warszawa, file:///C:/Users/Beata/Downloads/opieka_dziecko_sprawozdanie%20_2011-12%20(2).pdf [dostęp 23.09.2014].
Teisseyre P. (2013), Żłobki w polskich miastach, 22.01., http://www.mojapolis.pl/articles/art/zlobki/ [dostęp 15.11.2014].
Dziedziny naukowe dotyczące artykułu: nauki społeczne
Dyscypliny naukowe dotyczące artykułu: nauki o polityce publicznej
Summary: The main aim of the article is to answer the following question: what factors influence the accessibility of childcare services for children under 3 years old on the local level in Poland. The article presents the legal framework and main amendments made since 2011 in the childcare system for children under 3 years old. The article conducts a detailed analysis of a number of selected factors that may influence the level of accessibility of childcare services on the local level: structural (e.g. administrative status of the commune, population density) and economic (e.g. income per capita).
Keywords: day–care system for children, local policy, local diversity, access to childcare services
Author’s affiliation: The Institute of Social Policy of the University of Warsaw
« powrót
